Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    10. රාජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා

    10. Rājasikkhāpadavaṇṇanā

    537. තෙන සමයෙනාති රාජසික්‌ඛාපදං. තත්‌ථ උපාසකං සඤ්‌ඤාපෙත්‌වාති ජානාපෙත්‌වා, ‘‘ඉමිනා මූලෙන චීවරං කිණිත්‌වා ථෙරස්‌ස දෙහී’’ති එවං වත්‌වාති අධිප්‌පායො. පඤ්‌ඤාසබන්‌ධොති පඤ්‌ඤාසකහාපණදණ්‌ඩොති වුත්‌තං හොති. පඤ්‌ඤාසං බද්‌ධොතිපි පාඨො, පඤ්‌ඤාසං ජිතො පඤ්‌ඤාසං දාපෙතබ්‌බොති අධිප්‌පායො. අජ්‌ජණ්‌හො, භන්‌තෙ, ආගමෙහීති භන්‌තෙ, අජ්‌ජ එකදිවසං අම්‌හාකං තිට්‌ඨ, අධිවාසෙහීති අත්‌ථො. පරාමසීති ගණ්‌හි. ජීනොසීති ජිතොසි.

    537.Tena samayenāti rājasikkhāpadaṃ. Tattha upāsakaṃ saññāpetvāti jānāpetvā, ‘‘iminā mūlena cīvaraṃ kiṇitvā therassa dehī’’ti evaṃ vatvāti adhippāyo. Paññāsabandhoti paññāsakahāpaṇadaṇḍoti vuttaṃ hoti. Paññāsaṃ baddhotipi pāṭho, paññāsaṃ jito paññāsaṃ dāpetabboti adhippāyo. Ajjaṇho, bhante, āgamehīti bhante, ajja ekadivasaṃ amhākaṃ tiṭṭha, adhivāsehīti attho. Parāmasīti gaṇhi. Jīnosīti jitosi.

    538-9. රාජභොග්‌ගොති රාජතො භොග්‌ගං භුඤ්‌ජිතබ්‌බං අස්‌සත්‌ථීති රාජභොග්‌ගො, රාජභොගොතිපි පාඨො, රාජතො භොගො අස්‌ස අත්‌ථීති අත්‌ථො.

    538-9.Rājabhoggoti rājato bhoggaṃ bhuñjitabbaṃ assatthīti rājabhoggo, rājabhogotipi pāṭho, rājato bhogo assa atthīti attho.

    පහිණෙය්‍යාති පෙසෙය්‍ය, උත්‌තානත්‌ථත්‌තා පනස්‌ස පදභාජනං න වුත්‌තං. යථා ච එතස්‌ස, එවං ‘‘චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමං භික්‌ඛු’’න්‌තිආදීනම්‌පි පදානං උත්‌තානත්‌ථත්‌තායෙව පදභාජනං න වුත්‌තන්‌ති වෙදිතබ්‌බං . ආභතන්‌ති ආනීතං. කාලෙන කප්‌පියන්‌ති යුත්‌තපත්‌තකාලෙන, යදා නො අත්‌ථො හොති, තදා කප්‌පියං චීවරං ගණ්‌හාමාති අත්‌ථො.

    Pahiṇeyyāti peseyya, uttānatthattā panassa padabhājanaṃ na vuttaṃ. Yathā ca etassa, evaṃ ‘‘cīvaraṃ itthannāmaṃ bhikkhu’’ntiādīnampi padānaṃ uttānatthattāyeva padabhājanaṃ na vuttanti veditabbaṃ . Ābhatanti ānītaṃ. Kālenakappiyanti yuttapattakālena, yadā no attho hoti, tadā kappiyaṃ cīvaraṃ gaṇhāmāti attho.

    වෙය්‍යාවච්‌චකරොති කිච්‌චකරො, කප්‌පියකාරකොති අත්‌ථො. සඤ්‌ඤත්‌තො සො මයාති ආණත්‌තො සො මයා, යථා තුම්‌හාකං චීවරෙන අත්‌ථෙ සති චීවරං දස්‌සති, එවං වුත්‌තොති අත්‌ථො. අත්‌ථො මෙ ආවුසො චීවරෙනාති චොදනාලක්‌ඛණනිදස්‌සනමෙතං, ඉදඤ්‌හි වචනං වත්‌තබ්‌බං, අස්‌ස වා අත්‌ථො යාය කායචි භාසාය; ඉදං චොදනාලක්‌ඛණං. ‘‘දෙහි මෙ චීවර’’න්‌තිආදීනි පන නවත්‌තබ්‌බාකාරදස්‌සනත්‌ථං වුත්‌තානි, එතානි හි වචනානි එතෙසං වා අත්‌ථො යාය කායචි භාසාය න වත්‌තබ්‌බො.

    Veyyāvaccakaroti kiccakaro, kappiyakārakoti attho. Saññatto so mayāti āṇatto so mayā, yathā tumhākaṃ cīvarena atthe sati cīvaraṃ dassati, evaṃ vuttoti attho. Attho me āvuso cīvarenāti codanālakkhaṇanidassanametaṃ, idañhi vacanaṃ vattabbaṃ, assa vā attho yāya kāyaci bhāsāya; idaṃ codanālakkhaṇaṃ. ‘‘Dehi me cīvara’’ntiādīni pana navattabbākāradassanatthaṃ vuttāni, etāni hi vacanāni etesaṃ vā attho yāya kāyaci bhāsāya na vattabbo.

    දුතියම්‌පි වත්‌තබ්‌බො තතියම්‌පි වත්‌තබ්‌බොති ‘‘අත්‌ථො මෙ ආවුසො චීවරෙනා’’ති ඉදමෙව යාවතතියං වත්‌තබ්‌බොති. එවං ‘‘ද්‌වත්‌තික්‌ඛත්‌තුං චොදෙතබ්‌බො සාරෙතබ්‌බො’’ති එත්‌ථ උද්‌දිට්‌ඨචොදනාපරිච්‌ඡෙදං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි ‘‘ද්‌වත්‌තික්‌ඛත්‌තුං චොදයමානො සාරයමානො තං චීවරං අභිනිප්‌ඵාදෙය්‍ය, ඉච්‌චෙතං කුසල’’න්‌ති ඉමෙසං පදානං සඞ්‌ඛෙපතො අත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘සචෙ අභිනිප්‌ඵාදෙති, ඉච්‌චෙතං කුසල’’න්‌ති ආහ. එවං යාවතතියං චොදෙන්‌තො තං චීවරං යදි නිප්‌ඵාදෙති, සක්‌කොති අත්‌තනො පටිලාභවසෙන නිප්‌ඵාදෙතුං, ඉච්‌චෙතං කුසලං සාධු සුට්‌ඨු සුන්‌දරං.

    Dutiyampi vattabbo tatiyampi vattabboti ‘‘attho me āvuso cīvarenā’’ti idameva yāvatatiyaṃ vattabboti. Evaṃ ‘‘dvattikkhattuṃ codetabbo sāretabbo’’ti ettha uddiṭṭhacodanāparicchedaṃ dassetvā idāni ‘‘dvattikkhattuṃ codayamāno sārayamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeyya, iccetaṃ kusala’’nti imesaṃ padānaṃ saṅkhepato atthaṃ dassento ‘‘sace abhinipphādeti, iccetaṃ kusala’’nti āha. Evaṃ yāvatatiyaṃ codento taṃ cīvaraṃ yadi nipphādeti, sakkoti attano paṭilābhavasena nipphādetuṃ, iccetaṃ kusalaṃ sādhu suṭṭhu sundaraṃ.

    චතුක්‌ඛත්‌තුං පඤ්‌චක්‌ඛත්‌තුං ඡක්‌ඛත්‌තුපරමං තුණ්‌හීභූතෙන උද්‌දිස්‌ස ඨාතබ්‌බන්‌ති ඨානලක්‌ඛණනිදස්‌සනමෙතං. ඡක්‌ඛත්‌තුපරමන්‌ති ච භාවනපුංසකවචනමෙතං, ඡක්‌ඛත්‌තුපරමඤ්‌හි එතෙන චීවරං උද්‌දිස්‌ස තුණ්‌හීභූතෙන ඨාතබ්‌බං, න අඤ්‌ඤං කිඤ්‌චි කාතබ්‌බං, ඉදං ඨානලක්‌ඛණං. තත්‌ථ යො සබ්‌බට්‌ඨානානං සාධාරණො තුණ්‌හීභාවො, තං තාව දස්‌සෙතුං පදභාජනෙ ‘‘තත්‌ථ ගන්‌ත්‌වා තුණ්‌හීභූතෙනා’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‌ථ න ආසනෙ නිසීදිතබ්‌බන්‌ති ‘‘ඉධ, භන්‌තෙ, නිසීදථා’’ති වුත්‌තෙනාපි න නිසීදිතබ්‌බං. න ආමිසං පටිග්‌ගහෙතබ්‌බන්‌ති යාගුඛජ්‌ජකාදිභෙදං කිඤ්‌චි ආමිසං ‘‘ගණ්‌හථ, භන්‌තෙ’’ති යාචියමානෙනාපි න ගණ්‌හිතබ්‌බං. න ධම්‌මො භාසිතබ්‌බොති මඞ්‌ගලං වා අනුමොදනං වා භාසථාති යාචියමානෙනාපි කිඤ්‌චි න භාසිතබ්‌බං, කෙවලං ‘‘කිං කාරණා ආගතොසී’’ති පුච්‌ඡියමානෙන ‘‘ජානාසි, ආවුසො’’ති වත්‌තබ්‌බො. පුච්‌ඡියමානොති ඉදඤ්‌හි කරණත්‌ථෙ පච්‌චත්‌තවචනං. අථ වා පුච්‌ඡං කුරුමානො පුච්‌ඡියමානොති එවම්‌පෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. යො හි පුච්‌ඡං කරොති, සො එත්‌තකං වත්‌තබ්‌බොති ඨානං භඤ්‌ජතීති ආගතකාරණං භඤ්‌ජති.

    Catukkhattuṃ pañcakkhattuṃ chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena uddissa ṭhātabbanti ṭhānalakkhaṇanidassanametaṃ. Chakkhattuparamanti ca bhāvanapuṃsakavacanametaṃ, chakkhattuparamañhi etena cīvaraṃ uddissa tuṇhībhūtena ṭhātabbaṃ, na aññaṃ kiñci kātabbaṃ, idaṃ ṭhānalakkhaṇaṃ. Tattha yo sabbaṭṭhānānaṃ sādhāraṇo tuṇhībhāvo, taṃ tāva dassetuṃ padabhājane ‘‘tattha gantvā tuṇhībhūtenā’’tiādi vuttaṃ. Tattha na āsane nisīditabbanti ‘‘idha, bhante, nisīdathā’’ti vuttenāpi na nisīditabbaṃ. Na āmisaṃ paṭiggahetabbanti yāgukhajjakādibhedaṃ kiñci āmisaṃ ‘‘gaṇhatha, bhante’’ti yāciyamānenāpi na gaṇhitabbaṃ. Na dhammo bhāsitabboti maṅgalaṃ vā anumodanaṃ vā bhāsathāti yāciyamānenāpi kiñci na bhāsitabbaṃ, kevalaṃ ‘‘kiṃ kāraṇā āgatosī’’ti pucchiyamānena ‘‘jānāsi, āvuso’’ti vattabbo. Pucchiyamānoti idañhi karaṇatthe paccattavacanaṃ. Atha vā pucchaṃ kurumāno pucchiyamānoti evampettha attho daṭṭhabbo. Yo hi pucchaṃ karoti, so ettakaṃ vattabboti ṭhānaṃ bhañjatīti āgatakāraṇaṃ bhañjati.

    ඉදානි යා තිස්‌සො චොදනා, ඡ ච ඨානානි වුත්‌තානි. තත්‌ථ වුඩ්‌ඪිඤ්‌ච හානිඤ්‌ච දස්‌සෙන්‌තො ‘‘චතුක්‌ඛත්‌තුං චොදෙත්‌වා’’තිආදිමාහ. යස්‌මා ච එත්‌ථ එකචොදනාවුඩ්‌ඪියා ද්‌වින්‌නං ඨානානං හානි වුත්‌තා, තස්‌මා ‘‘එකා චොදනා දිගුණං ඨාන’’න්‌ති ලක්‌ඛණං දස්‌සිතං හොති. ඉති ඉමිනා ලක්‌ඛණෙන තික්‌ඛත්‌තුං චොදෙත්‌වා ඡක්‌ඛත්‌තුං ඨාතබ්‌බං, ද්‌වික්‌ඛත්‌තුං චොදෙත්‌වා අට්‌ඨක්‌ඛත්‌තුං ඨාතබ්‌බං, සකිං චොදෙත්‌වා දසක්‌ඛත්‌තුං ඨාතබ්‌බන්‌ති. යථා ච ‘‘ඡක්‌ඛත්‌තුං චොදෙත්‌වා න ඨාතබ්‌බ’’න්‌ති වුත්‌තං, එවං ‘‘ද්‌වාදසක්‌ඛත්‌තුං ඨත්‌වා න චොදෙතබ්‌බ’’න්‌තිපි වුත්‌තමෙව හොති. තස්‌මා සචෙ චොදෙතියෙව න තිට්‌ඨති, ඡ චොදනා ලබ්‌භන්‌ති. සචෙ තිට්‌ඨතියෙව න චොදෙති, ද්‌වාදස ඨානානි ලබ්‌භන්‌ති. සචෙ චොදෙතිපි තිට්‌ඨතිපි, එකාය චොදනාය ද්‌වෙ ඨානානි හාපෙතබ්‌බානි. තත්‌ථ යො එකදිවසමෙව පුනප්‌පුනං ගන්‌ත්‌වා ඡක්‌ඛත්‌තුං චොදෙති, සකිංයෙව වා ගන්‌ත්‌වා ‘‘අත්‌ථො මෙ, ආවුසො, චීවරෙනා’’ති ඡක්‌ඛත්‌තුං වදති. තථා එකදිවසමෙව පුනප්‌පුනං ගන්‌ත්‌වා ද්‌වාදසක්‌ඛත්‌තුං තිට්‌ඨති, සකිංයෙව වා ගන්‌ත්‌වා තත්‍ර තත්‍ර ඨානෙ තිට්‌ඨති, සොපි සබ්‌බචොදනායො සබ්‌බට්‌ඨානානි ච භඤ්‌ජති. කො පන වාදො නානාදිවසෙසු එවං කරොන්‌තස්‌සාති එවමෙත්‌ථ විනිච්‌ඡයො වෙදිතබ්‌බො.

    Idāni yā tisso codanā, cha ca ṭhānāni vuttāni. Tattha vuḍḍhiñca hāniñca dassento ‘‘catukkhattuṃ codetvā’’tiādimāha. Yasmā ca ettha ekacodanāvuḍḍhiyā dvinnaṃ ṭhānānaṃ hāni vuttā, tasmā ‘‘ekā codanā diguṇaṃ ṭhāna’’nti lakkhaṇaṃ dassitaṃ hoti. Iti iminā lakkhaṇena tikkhattuṃ codetvā chakkhattuṃ ṭhātabbaṃ, dvikkhattuṃ codetvā aṭṭhakkhattuṃ ṭhātabbaṃ, sakiṃ codetvā dasakkhattuṃ ṭhātabbanti. Yathā ca ‘‘chakkhattuṃ codetvā na ṭhātabba’’nti vuttaṃ, evaṃ ‘‘dvādasakkhattuṃ ṭhatvā na codetabba’’ntipi vuttameva hoti. Tasmā sace codetiyeva na tiṭṭhati, cha codanā labbhanti. Sace tiṭṭhatiyeva na codeti, dvādasa ṭhānāni labbhanti. Sace codetipi tiṭṭhatipi, ekāya codanāya dve ṭhānāni hāpetabbāni. Tattha yo ekadivasameva punappunaṃ gantvā chakkhattuṃ codeti, sakiṃyeva vā gantvā ‘‘attho me, āvuso, cīvarenā’’ti chakkhattuṃ vadati. Tathā ekadivasameva punappunaṃ gantvā dvādasakkhattuṃ tiṭṭhati, sakiṃyeva vā gantvā tatra tatra ṭhāne tiṭṭhati, sopi sabbacodanāyo sabbaṭṭhānāni ca bhañjati. Ko pana vādo nānādivasesu evaṃ karontassāti evamettha vinicchayo veditabbo.

    යතස්‌ස චීවරචෙතාපන්‌නං ආභතන්‌ති යතො රාජතො වා රාජභොග්‌ගතො වා අස්‌ස භික්‌ඛුනො චීවරචෙතාපන්‌නං ආනීතං. යත්‌වස්‌සාතිපි පාඨො. අයමෙවත්‌ථො. ‘‘යත්‌ථස්‌සා’’තිපි පඨන්‌ති, යස්‌මිං ඨානෙ අස්‌ස චීවරචෙතාපන්‌නං පෙසිතන්‌ති ච අත්‌ථං කථෙන්‌ති, බ්‍යඤ්‌ජනං පන න සමෙති. තත්‌ථාති තස්‌ස රඤ්‌ඤො වා රාජභොග්‌ගස්‌ස වා සන්‌තිකෙ; සමීපත්‌ථෙ හි ඉදං භුම්‌මවචනං. න තං තස්‌ස භික්‌ඛුනො කිඤ්‌චි අත්‌ථං අනුභොතීති තං චීවරචෙතාපන්‌නං තස්‌ස භික්‌ඛුනො කිඤ්‌චි අප්‌පමත්‌තකම්‌පි කම්‌මං න නිප්‌ඵාදෙති. යුඤ්‌ජන්‌තායස්‌මන්‌තො සකන්‌ති ආයස්‌මන්‌තො අත්‌තනො සන්‌තකං ධනං පාපුණන්‌තු. මා වො සකං විනස්‌සාති තුම්‌හාකං සන්‌තකං මා විනස්‌සතු. යො පන නෙව සාමං ගච්‌ඡති, න දූතං පාහෙති, වත්‌තභෙදෙ දුක්‌කටං ආපජ්‌ජති.

    Yatassa cīvaracetāpannaṃ ābhatanti yato rājato vā rājabhoggato vā assa bhikkhuno cīvaracetāpannaṃ ānītaṃ. Yatvassātipi pāṭho. Ayamevattho. ‘‘Yatthassā’’tipi paṭhanti, yasmiṃ ṭhāne assa cīvaracetāpannaṃ pesitanti ca atthaṃ kathenti, byañjanaṃ pana na sameti. Tatthāti tassa rañño vā rājabhoggassa vā santike; samīpatthe hi idaṃ bhummavacanaṃ. Na taṃ tassa bhikkhuno kiñci atthaṃ anubhotīti taṃ cīvaracetāpannaṃ tassa bhikkhuno kiñci appamattakampi kammaṃ na nipphādeti. Yuñjantāyasmanto sakanti āyasmanto attano santakaṃ dhanaṃ pāpuṇantu. Mā vo sakaṃ vinassāti tumhākaṃ santakaṃ mā vinassatu. Yo pana neva sāmaṃ gacchati, na dūtaṃ pāheti, vattabhede dukkaṭaṃ āpajjati.

    කිං පන සබ්‌බකප්‌පියකාරකෙසු එවං පටිපජ්‌ජිතබ්‌බන්‌ති? න පටිපජ්‌ජිතබ්‌බං. අයඤ්‌හි කප්‌පියකාරකො නාම සඞ්‌ඛෙපතො දුවිධො නිද්‌දිට්‌ඨො ච අනිද්‌දිට්‌ඨො ච. තත්‌ථ නිද්‌දිට්‌ඨො දුවිධො – භික්‌ඛුනා නිද්‌දිට්‌ඨො, දූතෙන නිද්‌දිට්‌ඨොති. අනිද්‌දිට්‌ඨොපි දුවිධො – මුඛවෙවටික කප්‌පියකාරකො, පරම්‌මුඛකප්‌පියකාරකොති. තෙසු භික්‌ඛුනා නිද්‌දිට්‌ඨො සම්‌මුඛාසම්‌මුඛවසෙන චතුබ්‌බිධො හොති. තථා දූතෙන නිද්‌දිට්‌ඨොපි.

    Kiṃ pana sabbakappiyakārakesu evaṃ paṭipajjitabbanti? Na paṭipajjitabbaṃ. Ayañhi kappiyakārako nāma saṅkhepato duvidho niddiṭṭho ca aniddiṭṭho ca. Tattha niddiṭṭho duvidho – bhikkhunā niddiṭṭho, dūtena niddiṭṭhoti. Aniddiṭṭhopi duvidho – mukhavevaṭika kappiyakārako, parammukhakappiyakārakoti. Tesu bhikkhunā niddiṭṭho sammukhāsammukhavasena catubbidho hoti. Tathā dūtena niddiṭṭhopi.

    කථං? ඉධෙකච්‌චො භික්‌ඛුස්‌ස චීවරත්‌ථාය දූතෙන අකප්‌පියවත්‌ථුං පහිණති, දූතො තං භික්‌ඛුං උපසඞ්‌කමිත්‌වා ‘‘ඉදං, භන්‌තෙ, ඉත්‌ථන්‌නාමෙන තුම්‌හාකං චීවරත්‌ථාය පහිතං, ගණ්‌හථ න’’න්‌ති වදති, භික්‌ඛු ‘‘නයිදං කප්‌පතී’’ති පටික්‌ඛිපති, දූතො ‘‘අත්‌ථි පන තෙ, භන්‌තෙ, වෙය්‍යාවච්‌චකරො’’ති පුච්‌ඡති, පුඤ්‌ඤත්‌ථිකෙහි ච උපාසකෙහි ‘‘භික්‌ඛූනං වෙය්‍යාවච්‌චං කරොථා’’ති ආණත්‌තා වා, භික්‌ඛූනං වා සන්‌දිට්‌ඨා සම්‌භත්‌තා කෙචි වෙය්‍යාවච්‌චකරා හොන්‌ති, තෙසං අඤ්‌ඤතරො තස්‌මිං ඛණෙ භික්‌ඛුස්‌ස සන්‌තිකෙ නිසින්‌නො හොති, භික්‌ඛු තං නිද්‌දිසති ‘‘අයං භික්‌ඛූනං වෙය්‍යාවච්‌චකරො’’ති. දූතො තස්‌ස හත්‌ථෙ අකප්‌පියවත්‌ථුං දත්‌වා ‘‘ථෙරස්‌ස චීවරං කිණිත්‌වා දෙහී’’ති ගච්‌ඡති, අයං භික්‌ඛුනා සම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨො.

    Kathaṃ? Idhekacco bhikkhussa cīvaratthāya dūtena akappiyavatthuṃ pahiṇati, dūto taṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘idaṃ, bhante, itthannāmena tumhākaṃ cīvaratthāya pahitaṃ, gaṇhatha na’’nti vadati, bhikkhu ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti paṭikkhipati, dūto ‘‘atthi pana te, bhante, veyyāvaccakaro’’ti pucchati, puññatthikehi ca upāsakehi ‘‘bhikkhūnaṃ veyyāvaccaṃ karothā’’ti āṇattā vā, bhikkhūnaṃ vā sandiṭṭhā sambhattā keci veyyāvaccakarā honti, tesaṃ aññataro tasmiṃ khaṇe bhikkhussa santike nisinno hoti, bhikkhu taṃ niddisati ‘‘ayaṃ bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti. Dūto tassa hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘therassa cīvaraṃ kiṇitvā dehī’’ti gacchati, ayaṃ bhikkhunā sammukhāniddiṭṭho.

    නො චෙ භික්‌ඛුස්‌ස සන්‌තිකෙ නිසින්‌නො හොති, අපිච ඛො භික්‌ඛු නිද්‌දිසති – ‘‘අසුකස්‌මිං නාම ගාමෙ ඉත්‌ථන්‌නාමො භික්‌ඛූනං වෙය්‍යාවච්‌චකරො’’ති, සො ගන්‌ත්‌වා තස්‌ස හත්‌ථෙ අකප්‌පියවත්‌ථුං දත්‌වා ‘‘ථෙරස්‌ස චීවරං කිණිත්‌වා දදෙය්‍යාසී’’ති ආගන්‌ත්‌වා භික්‌ඛුස්‌ස ආරොචෙත්‌වා ගච්‌ඡති, අයමෙකො භික්‌ඛුනා අසම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨො.

    No ce bhikkhussa santike nisinno hoti, apica kho bhikkhu niddisati – ‘‘asukasmiṃ nāma gāme itthannāmo bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti, so gantvā tassa hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘therassa cīvaraṃ kiṇitvā dadeyyāsī’’ti āgantvā bhikkhussa ārocetvā gacchati, ayameko bhikkhunā asammukhāniddiṭṭho.

    න හෙව ඛො සො දූතො අත්‌තනා ආගන්‌ත්‌වා ආරොචෙති, අපිච ඛො අඤ්‌ඤං පහිණති ‘‘දින්‌නං මයා, භන්‌තෙ, තස්‌ස හත්‌ථෙ චීවරචෙතාපන්‌නං, චීවරං ගණ්‌හෙය්‍යාථා’’ති, අයං දුතියො භික්‌ඛුනා අසම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨො.

    Na heva kho so dūto attanā āgantvā āroceti, apica kho aññaṃ pahiṇati ‘‘dinnaṃ mayā, bhante, tassa hatthe cīvaracetāpannaṃ, cīvaraṃ gaṇheyyāthā’’ti, ayaṃ dutiyo bhikkhunā asammukhāniddiṭṭho.

    න හෙව ඛො අඤ්‌ඤං පහිණති, අපිච ඛො ගච්‌ඡන්‌තොව භික්‌ඛුං වදති ‘‘අහං තස්‌ස හත්‌ථෙ චීවරචෙතාපන්‌නං දස්‌සාමි, තුම්‌හෙ චීවරං ගණ්‌හෙය්‍යාථා’’ති, අයං තතියො භික්‌ඛුනා අසම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨොති එවං එකො සම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨො තයො අසම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨාති ඉමෙ චත්‌තාරො භික්‌ඛුනා නිද්‌දිට්‌ඨවෙය්‍යාවච්‌චකරා නාම. එතෙසු ඉමස්‌මිං රාජසික්‌ඛාපදෙ වුත්‌තනයෙනෙව පටිපජ්‌ජිතබ්‌බං.

    Na heva kho aññaṃ pahiṇati, apica kho gacchantova bhikkhuṃ vadati ‘‘ahaṃ tassa hatthe cīvaracetāpannaṃ dassāmi, tumhe cīvaraṃ gaṇheyyāthā’’ti, ayaṃ tatiyo bhikkhunā asammukhāniddiṭṭhoti evaṃ eko sammukhāniddiṭṭho tayo asammukhāniddiṭṭhāti ime cattāro bhikkhunā niddiṭṭhaveyyāvaccakarā nāma. Etesu imasmiṃ rājasikkhāpade vuttanayeneva paṭipajjitabbaṃ.

    අපරො භික්‌ඛු පුරිමනයෙනෙව දූතෙන පුච්‌ඡිතො නත්‌ථිතාය වා, අවිචාරෙතුකාමතාය වා ‘‘නත්‌ථම්‌හාකං කප්‌පියකාරකො’’ති වදති, තස්‌මිඤ්‌ච ඛණෙ කොචි මනුස්‌සො ආගච්‌ඡති, දූතො තස්‌ස හත්‌ථෙ අකප්‌පියවත්‌ථුං දත්‌වා ‘‘ඉමස්‌ස හත්‌ථතො චීවරං ගණ්‌හෙය්‍යාථා’’ති වත්‌වා ගච්‌ඡති, අයං දූතෙන සම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨො.

    Aparo bhikkhu purimanayeneva dūtena pucchito natthitāya vā, avicāretukāmatāya vā ‘‘natthamhākaṃ kappiyakārako’’ti vadati, tasmiñca khaṇe koci manusso āgacchati, dūto tassa hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘imassa hatthato cīvaraṃ gaṇheyyāthā’’ti vatvā gacchati, ayaṃ dūtena sammukhāniddiṭṭho.

    අපරො දූතො ගාමං පවිසිත්‌වා අත්‌තනා අභිරුචිතස්‌ස කස්‌සචි හත්‌ථෙ අකප්‌පියවත්‌ථුං දත්‌වා පුරිමනයෙනෙව ආගන්‌ත්‌වා ආරොචෙති, අඤ්‌ඤං වා පහිණති, ‘‘අහං අසුකස්‌ස නාම හත්‌ථෙ චීවරචෙතාපන්‌නං දස්‌සාමි, තුම්‌හෙ චීවරං ගණ්‌හෙය්‍යාථා’’ති වත්‌වා වා ගච්‌ඡති, අයං තතියො දූතෙන අසම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨොති එවං එකො සම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨො, තයො අසම්‌මුඛානිද්‌දිට්‌ඨාති ඉමෙ චත්‌තාරො දූතෙන නිද්‌දිට්‌ඨවෙය්‍යාවච්‌චකරා නාම. එතෙසු මෙණ්‌ඩකසික්‌ඛාපදෙ වුත්‌තනයෙන පටිපජ්‌ජිතබ්‌බං. වුත්‌තඤ්‌හෙතං – ‘‘සන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, මනුස්‌සා සද්‌ධා පසන්‌නා, තෙ කප්‌පියකාරකානං හත්‌ථෙ හිරඤ්‌ඤං උපනික්‌ඛිපන්‌ති – ‘ඉමිනා අය්‍යස්‌ස යං කප්‌පියං තං දෙථා’ති. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, යං තතො කප්‌පියං තං සාදිතුං, න ත්‌වෙවාහං, භික්‌ඛවෙ, කෙනචි පරියායෙන ජාතරූපරජතං සාදිතබ්‌බං පරියෙසිතබ්‌බන්‌ති වදාමී’’ති (මහාව. 299). එත්‌ථ ච චොදනාය පමාණං නත්‌ථි, මූලං අසාදියන්‌තෙන සහස්‌සක්‌ඛත්‌තුම්‌පි චොදනාය වා ඨානෙන වා කප්‌පියභණ්‌ඩං සාදිතුං වට්‌ටති. නො චෙ දෙති, අඤ්‌ඤං කප්‌පියකාරකං ඨපෙත්‌වාපි ආහරාපෙතබ්‌බං. සචෙ ඉච්‌ඡති මූලසාමිකානම්‌පි කථෙතබ්‌බං; නො චෙ ඉච්‌ඡති න කථෙතබ්‌බං.

    Aparo dūto gāmaṃ pavisitvā attanā abhirucitassa kassaci hatthe akappiyavatthuṃ datvā purimanayeneva āgantvā āroceti, aññaṃ vā pahiṇati, ‘‘ahaṃ asukassa nāma hatthe cīvaracetāpannaṃ dassāmi, tumhe cīvaraṃ gaṇheyyāthā’’ti vatvā vā gacchati, ayaṃ tatiyo dūtena asammukhāniddiṭṭhoti evaṃ eko sammukhāniddiṭṭho, tayo asammukhāniddiṭṭhāti ime cattāro dūtena niddiṭṭhaveyyāvaccakarā nāma. Etesu meṇḍakasikkhāpade vuttanayena paṭipajjitabbaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘santi, bhikkhave, manussā saddhā pasannā, te kappiyakārakānaṃ hatthe hiraññaṃ upanikkhipanti – ‘iminā ayyassa yaṃ kappiyaṃ taṃ dethā’ti. Anujānāmi, bhikkhave, yaṃ tato kappiyaṃ taṃ sādituṃ, na tvevāhaṃ, bhikkhave, kenaci pariyāyena jātarūparajataṃ sāditabbaṃ pariyesitabbanti vadāmī’’ti (mahāva. 299). Ettha ca codanāya pamāṇaṃ natthi, mūlaṃ asādiyantena sahassakkhattumpi codanāya vā ṭhānena vā kappiyabhaṇḍaṃ sādituṃ vaṭṭati. No ce deti, aññaṃ kappiyakārakaṃ ṭhapetvāpi āharāpetabbaṃ. Sace icchati mūlasāmikānampi kathetabbaṃ; no ce icchati na kathetabbaṃ.

    අපරො භික්‌ඛු පුරිමනයෙනෙව දූතෙන පුච්‌ඡිතො ‘‘නත්‌ථම්‌හාකං කප්‌පියකාරකො’’ති වදති, තදඤ්‌ඤො සමීපෙ ඨිතො සුත්‌වා ‘‘ආහර භො අහං අය්‍යස්‌ස චීවරං චෙතාපෙත්‌වා දස්‌සාමී’’ති වදති. දූතො ‘‘හන්‌ද භො දදෙය්‍යාසී’’ති තස්‌ස හත්‌ථෙ දත්‌වා භික්‌ඛුස්‌ස අනාරොචෙත්‌වාව ගච්‌ඡති, අයං මුඛවෙවටිකකප්‌පියකාරකො. අපරො භික්‌ඛුනො උපට්‌ඨාකස්‌ස වා අඤ්‌ඤස්‌ස වා හත්‌ථෙ අකප්‌පියවත්‌ථුං දත්‌වා ‘‘ථෙරස්‌ස චීවරං දදෙය්‍යාසී’’ති එත්‌තොව පක්‌කමති, අයං පරම්‌මුඛකප්‌පියකාරකොති ඉමෙ ද්‌වෙ අනිද්‌දිට්‌ඨකප්‌පියකාරකා නාම. එතෙසු අඤ්‌ඤාතකඅප්‌පවාරිතෙසු විය පටිපජ්‌ජිතබ්‌බං. සචෙ සයමෙව චීවරං ආනෙත්‌වා දදන්‌ති, ගහෙතබ්‌බං. නො චෙ, කිඤ්‌චි න වත්‌තබ්‌බා. දෙසනාමත්‌තමෙව චෙතං ‘‘දූතෙන චීවරචෙතාපන්‌නං පහිණෙය්‍යා’’ති සයං ආහරිත්‌වාපි පිණ්‌ඩපාතාදීනං අත්‌ථාය දදන්‌තෙසුපි එසෙව නයො. න කෙවලඤ්‌ච අත්‌තනොයෙව අත්‌ථාය සම්‌පටිච්‌ඡිතුං න වට්‌ටති, සචෙපි කොචි ජාතරූපරජතං ආනෙත්‌වා ‘‘ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස දම්‌මි, ආරාමං වා කරොථ චෙතියං වා භොජනසාලාදීනං වා අඤ්‌ඤතර’’න්‌ති වදති, ඉදම්‌පි සම්‌පටිච්‌ඡිතුං න වට්‌ටති. යස්‌ස කස්‌සචි හි අඤ්‌ඤස්‌සත්‌ථාය සම්‌පටිච්‌ඡන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං හොතීති මහාපච්‌චරියං වුත්‌තං.

    Aparo bhikkhu purimanayeneva dūtena pucchito ‘‘natthamhākaṃ kappiyakārako’’ti vadati, tadañño samīpe ṭhito sutvā ‘‘āhara bho ahaṃ ayyassa cīvaraṃ cetāpetvā dassāmī’’ti vadati. Dūto ‘‘handa bho dadeyyāsī’’ti tassa hatthe datvā bhikkhussa anārocetvāva gacchati, ayaṃ mukhavevaṭikakappiyakārako. Aparo bhikkhuno upaṭṭhākassa vā aññassa vā hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘therassa cīvaraṃ dadeyyāsī’’ti ettova pakkamati, ayaṃ parammukhakappiyakārakoti ime dve aniddiṭṭhakappiyakārakā nāma. Etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbaṃ. Sace sayameva cīvaraṃ ānetvā dadanti, gahetabbaṃ. No ce, kiñci na vattabbā. Desanāmattameva cetaṃ ‘‘dūtena cīvaracetāpannaṃ pahiṇeyyā’’ti sayaṃ āharitvāpi piṇḍapātādīnaṃ atthāya dadantesupi eseva nayo. Na kevalañca attanoyeva atthāya sampaṭicchituṃ na vaṭṭati, sacepi koci jātarūparajataṃ ānetvā ‘‘idaṃ saṅghassa dammi, ārāmaṃ vā karotha cetiyaṃ vā bhojanasālādīnaṃ vā aññatara’’nti vadati, idampi sampaṭicchituṃ na vaṭṭati. Yassa kassaci hi aññassatthāya sampaṭicchantassa dukkaṭaṃ hotīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.

    සචෙ පන ‘‘නයිදං භික්‌ඛූනං සම්‌පටිච්‌ඡිතුං වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිත්‌තෙ ‘‘වඩ්‌ඪකීනං වා කම්‌මකරානං වා හත්‌ථෙ භවිස්‌සති, කෙවලං තුම්‌හෙ සුකතදුක්‌කටං ජානාථා’’ති වත්‌වා තෙසං හත්‌ථෙ දත්‌වා පක්‌කමති, වට්‌ටති. අථාපි ‘‘මම මනුස්‌සානං හත්‌ථෙ භවිස්‌සති මය්‌හමෙව වා හත්‌ථෙ භවිස්‌සති, කෙවලං තුම්‌හෙ යං යස්‌ස දාතබ්‌බං, තදත්‌ථාය පෙසෙය්‍යාථා’’ති වදති, එවම්‌පි වට්‌ටති.

    Sace pana ‘‘nayidaṃ bhikkhūnaṃ sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti paṭikkhitte ‘‘vaḍḍhakīnaṃ vā kammakarānaṃ vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe sukatadukkaṭaṃ jānāthā’’ti vatvā tesaṃ hatthe datvā pakkamati, vaṭṭati. Athāpi ‘‘mama manussānaṃ hatthe bhavissati mayhameva vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe yaṃ yassa dātabbaṃ, tadatthāya peseyyāthā’’ti vadati, evampi vaṭṭati.

    සචෙ පන සඞ්‌ඝං වා ගණං වා පුග්‌ගලං වා අනාමසිත්‌වා ‘‘ඉදං හිරඤ්‌ඤසුවණ්‌ණං චෙතියස්‌ස දෙම, විහාරස්‌ස දෙම, නවකම්‌මස්‌ස දෙමා’’ති වදන්‌ති, පටික්‌ඛිපිතුං න වට්‌ටති. ‘‘ඉමෙ ඉදං භණන්‌තී’’ති කප්‌පියකාරකානං ආචික්‌ඛිතබ්‌බං. ‘‘චෙතියාදීනං අත්‌ථාය තුම්‌හෙ ගහෙත්‌වා ඨපෙථා’’ති වුත්‌තෙන පන ‘‘අම්‌හාකං ගහෙතුං න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිපිතබ්‌බං.

    Sace pana saṅghaṃ vā gaṇaṃ vā puggalaṃ vā anāmasitvā ‘‘idaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ cetiyassa dema, vihārassa dema, navakammassa demā’’ti vadanti, paṭikkhipituṃ na vaṭṭati. ‘‘Ime idaṃ bhaṇantī’’ti kappiyakārakānaṃ ācikkhitabbaṃ. ‘‘Cetiyādīnaṃ atthāya tumhe gahetvā ṭhapethā’’ti vuttena pana ‘‘amhākaṃ gahetuṃ na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitabbaṃ.

    සචෙ පන කොචි බහුං හිරඤ්‌ඤසුවණ්‌ණං ආනෙත්‌වා ‘‘ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස දම්‌මි, චත්‌තාරො පච්‌චයෙ පරිභුඤ්‌ජථා’’ති වදති, තං චෙ සඞ්‌ඝො සම්‌පටිච්‌ඡති, පටිග්‌ගහණෙපි පරිභොගෙපි ආපත්‌ති. තත්‍ර චෙ එකො භික්‌ඛු ‘‘නයිදං කප්‌පතී’’ති පටික්‌ඛිපති, උපාසකො ච ‘‘යදි න කප්‌පති, මය්‌හමෙව භවිස්‌සතී’’ති ගච්‌ඡති. සො භික්‌ඛු ‘‘තයා සඞ්‌ඝස්‌ස ලාභන්‌තරායො කතො’’ති න කෙනචි කිඤ්‌චි වත්‌තබ්‌බො. යො හි තං චොදෙති, ස්‌වෙව සාපත්‌තිකො හොති, තෙන පන එකෙන බහූ අනාපත්‌තිකා කතා. සචෙ පන භික්‌ඛූහි ‘‘න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිත්‌තෙ ‘‘කප්‌පියකාරකානං වා හත්‌ථෙ භවිස්‌සති, මම පුරිසානං වා මය්‌හං වා හත්‌ථෙ භවිස්‌සති, කෙවලං තුම්‌හෙ පච්‌චයෙ පරිභුඤ්‌ජථා’’ති වදති, වට්‌ටති.

    Sace pana koci bahuṃ hiraññasuvaṇṇaṃ ānetvā ‘‘idaṃ saṅghassa dammi, cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti vadati, taṃ ce saṅgho sampaṭicchati, paṭiggahaṇepi paribhogepi āpatti. Tatra ce eko bhikkhu ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti paṭikkhipati, upāsako ca ‘‘yadi na kappati, mayhameva bhavissatī’’ti gacchati. So bhikkhu ‘‘tayā saṅghassa lābhantarāyo kato’’ti na kenaci kiñci vattabbo. Yo hi taṃ codeti, sveva sāpattiko hoti, tena pana ekena bahū anāpattikā katā. Sace pana bhikkhūhi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitte ‘‘kappiyakārakānaṃ vā hatthe bhavissati, mama purisānaṃ vā mayhaṃ vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe paccaye paribhuñjathā’’ti vadati, vaṭṭati.

    චතුපච්‌චයත්‌ථාය ච දින්‌නං යෙන යෙන පච්‌චයෙන අත්‌ථො හොති, තදත්‌ථං උපනෙතබ්‌බං, චීවරත්‌ථාය දින්‌නං චීවරෙයෙව උපනෙතබ්‌බං. සචෙ චීවරෙන තාදිසො අත්‌ථො නත්‌ථි, පිණ්‌ඩපාතාදීහි සඞ්‌ඝො කිලමති, සඞ්‌ඝසුට්‌ඨුතාය අපලොකෙත්‌වා තදත්‌ථායපි උපනෙතබ්‌බං. එස නයො පිණ්‌ඩපාතගිලානපච්‌චයත්‌ථාය දින්‌නෙපි, සෙනාසනත්‌ථාය දින්‌නං පන සෙනාසනස්‌ස ගරුභණ්‌ඩත්‌තා සෙනාසනෙයෙව උපනෙතබ්‌බං. සචෙ පන භික්‌ඛූසු සෙනාසනං ඡඩ්‌ඩෙත්‌වා ගතෙසු සෙනාසනං විනස්‌සති, ඊදිසෙ කාලෙ සෙනාසනං විස්‌සජ්‌ජෙත්‌වාපි භික්‌ඛූනං පරිභොගො අනුඤ්‌ඤාතො, තස්‌මා සෙනාසනජග්‌ගනත්‌ථං මූලච්‌ඡෙජ්‌ජං අකත්‌වා යාපනමත්‌තං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං.

    Catupaccayatthāya ca dinnaṃ yena yena paccayena attho hoti, tadatthaṃ upanetabbaṃ, cīvaratthāya dinnaṃ cīvareyeva upanetabbaṃ. Sace cīvarena tādiso attho natthi, piṇḍapātādīhi saṅgho kilamati, saṅghasuṭṭhutāya apaloketvā tadatthāyapi upanetabbaṃ. Esa nayo piṇḍapātagilānapaccayatthāya dinnepi, senāsanatthāya dinnaṃ pana senāsanassa garubhaṇḍattā senāsaneyeva upanetabbaṃ. Sace pana bhikkhūsu senāsanaṃ chaḍḍetvā gatesu senāsanaṃ vinassati, īdise kāle senāsanaṃ vissajjetvāpi bhikkhūnaṃ paribhogo anuññāto, tasmā senāsanajagganatthaṃ mūlacchejjaṃ akatvā yāpanamattaṃ paribhuñjitabbaṃ.

    න කෙවලඤ්‌ච හිරඤ්‌ඤසුවණ්‌ණමෙව, අඤ්‌ඤම්‌පි ඛෙත්‌තවත්‌ථාදි අකප්‌පියං න සම්‌පටිච්‌ඡිතබ්‌බං. සචෙ හි කොචි ‘‘මය්‌හං තිසස්‌සසම්‌පාදනකං මහාතළාකං අත්‌ථි, තං සඞ්‌ඝස්‌ස දම්‌මී’’ති වදති, තං චෙ සඞ්‌ඝො සම්‌පටිච්‌ඡති, පටිග්‌ගහණෙපි පරිභොගෙපි ආපත්‌තියෙව. යො පන තං පටික්‌ඛිපති, සො පුරිමනයෙනෙව න කෙනචි කිඤ්‌චි වත්‌තබ්‌බො. යො හි තං චොදෙති, ස්‌වෙව සාපත්‌තිකො හොති, තෙන පන එකෙන බහූ අනාපත්‌තිකා කතා.

    Na kevalañca hiraññasuvaṇṇameva, aññampi khettavatthādi akappiyaṃ na sampaṭicchitabbaṃ. Sace hi koci ‘‘mayhaṃ tisassasampādanakaṃ mahātaḷākaṃ atthi, taṃ saṅghassa dammī’’ti vadati, taṃ ce saṅgho sampaṭicchati, paṭiggahaṇepi paribhogepi āpattiyeva. Yo pana taṃ paṭikkhipati, so purimanayeneva na kenaci kiñci vattabbo. Yo hi taṃ codeti, sveva sāpattiko hoti, tena pana ekena bahū anāpattikā katā.

    යො පන ‘‘තාදිසංයෙව තළාකං දම්‌මී’’ති වත්‌වා භික්‌ඛූහි ‘‘න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිත්‌තො වදති ‘‘අසුකඤ්‌ච අසුකඤ්‌ච සඞ්‌ඝස්‌ස තළාකං අත්‌ථි, තං කථං වට්‌ටතී’’ති. සො වත්‌තබ්‌බො – ‘‘කප්‌පියං කත්‌වා දින්‌නං භවිස්‌සතී’’ති. කථං දින්‌නං කප්‌පියං හොතීති? ‘‘චත්‌තාරො පච්‌චයෙ පරිභුඤ්‌ජථා’’ති වත්‌වා දින්‌නන්‌ති. සො සචෙ ‘‘සාධු, භන්‌තෙ, චත්‌තාරො පච්‌චයෙ සඞ්‌ඝො පරිභුඤ්‌ජතූ’’ති දෙති, වට්‌ටති. අථාපි ‘‘තළාකං ගණ්‌හථා’’ති වත්‌වා ‘‘න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිත්‌තො ‘‘කප්‌පියකාරකො අත්‌ථී’’ති පුච්‌ඡිත්‌වා ‘‘නත්‌ථී’’ති වුත්‌තෙ ‘‘ඉදං අසුකො නාම විචාරෙස්‌සති, අසුකස්‌ස වා හත්‌ථෙ, මය්‌හං වා හත්‌ථෙ භවිස්‌සති, සඞ්‌ඝො කප්‌පියභණ්‌ඩං පරිභුඤ්‌ජතූ’’ති වදති, වට්‌ටති. සචෙපි ‘‘න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිත්‌තො ‘‘උදකං පරිභුඤ්‌ජිස්‌සති, භණ්‌ඩකං ධොවිස්‌සති, මිගපක්‌ඛිනො පිවිස්‌සන්‌තී’’ති වදති, එවම්‌පි වට්‌ටති. අථාපි ‘‘න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිත්‌තො වදති ‘‘කප්‌පියසීසෙන ගණ්‌හථා’’ති. ‘‘සාධු, උපාසක, සඞ්‌ඝො පානීයං පිවිස්‌සති, භණ්‌ඩකං ධොවිස්‌සති, මිගපක්‌ඛිනො පිවිස්‌සන්‌තී’’ති වත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති.

    Yo pana ‘‘tādisaṃyeva taḷākaṃ dammī’’ti vatvā bhikkhūhi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto vadati ‘‘asukañca asukañca saṅghassa taḷākaṃ atthi, taṃ kathaṃ vaṭṭatī’’ti. So vattabbo – ‘‘kappiyaṃ katvā dinnaṃ bhavissatī’’ti. Kathaṃ dinnaṃ kappiyaṃ hotīti? ‘‘Cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti vatvā dinnanti. So sace ‘‘sādhu, bhante, cattāro paccaye saṅgho paribhuñjatū’’ti deti, vaṭṭati. Athāpi ‘‘taḷākaṃ gaṇhathā’’ti vatvā ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto ‘‘kappiyakārako atthī’’ti pucchitvā ‘‘natthī’’ti vutte ‘‘idaṃ asuko nāma vicāressati, asukassa vā hatthe, mayhaṃ vā hatthe bhavissati, saṅgho kappiyabhaṇḍaṃ paribhuñjatū’’ti vadati, vaṭṭati. Sacepi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto ‘‘udakaṃ paribhuñjissati, bhaṇḍakaṃ dhovissati, migapakkhino pivissantī’’ti vadati, evampi vaṭṭati. Athāpi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto vadati ‘‘kappiyasīsena gaṇhathā’’ti. ‘‘Sādhu, upāsaka, saṅgho pānīyaṃ pivissati, bhaṇḍakaṃ dhovissati, migapakkhino pivissantī’’ti vatvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.

    අථාපි ‘‘මම තළාකං වා පොක්‌ඛරණිං වා සඞ්‌ඝස්‌ස දම්‌මී’’ති ‘‘වුත්‌තෙ, සාධු, උපාසක, සඞ්‌ඝො පානීයං පිවිස්‌සතී’’තිආදීනි වත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටතියෙව. යදි පන භික්‌ඛූහි හත්‌ථකම්‌මං යාචිත්‌වා සහත්‌ථෙන ච කප්‌පියපථවිං ඛනිත්‌වා උදකපරිභොගත්‌ථාය තළාකං කාරිතං හොති, තං චෙ නිස්‌සාය සස්‌සං නිප්‌ඵාදෙත්‌වා මනුස්‌සා විහාරෙ කප්‌පියභණ්‌ඩං දෙන්‌ති, වට්‌ටති. අථ මනුස්‌සා එව සඞ්‌ඝස්‌ස උපකාරත්‌ථාය සඞ්‌ඝිකභූමිං ඛනිත්‌වා තං නිස්‌සාය නිප්‌ඵන්‌නසස්‌සතො කප්‌පියභණ්‌ඩං දෙන්‌ති, එවම්‌පි වට්‌ටති. ‘‘අම්‌හාකං එකං කප්‌පියකාරකං ඨපෙථා’’ති වුත්‌තෙ ච ඨපෙතුම්‌පි ලබ්‌භති. අථ පන තෙ මනුස්‌සා රාජබලිනා උපද්‌දුතා පක්‌කමන්‌ති, අඤ්‌ඤෙ පටිපජ්‌ජන්‌ති, න ච භික්‌ඛූනං කිඤ්‌චි දෙන්‌ති, උදකං වාරෙතුං ලබ්‌භති. තඤ්‌ච ඛො කසිකම්‌මකාලෙයෙව, න සස්‌සකාලෙ. සචෙ තෙ වදන්‌ති ‘‘නනු, භන්‌තෙ, පුබ්‌බෙපි මනුස්‌සා ඉමං නිස්‌සාය සස්‌සං අකංසූ’’ති . තතො වත්‌තබ්‌බා – ‘‘තෙ සඞ්‌ඝස්‌ස ඉමඤ්‌ච ඉමඤ්‌ච උපකාරං අකංසු, ඉදඤ්‌චිදඤ්‌ච කප්‌පියභණ්‌ඩං අදංසූ’’ති. සචෙ වදන්‌ති – ‘‘මයම්‌පි දස්‌සාමා’’ති, එවම්‌පි වට්‌ටති.

    Athāpi ‘‘mama taḷākaṃ vā pokkharaṇiṃ vā saṅghassa dammī’’ti ‘‘vutte, sādhu, upāsaka, saṅgho pānīyaṃ pivissatī’’tiādīni vatvā paribhuñjituṃ vaṭṭatiyeva. Yadi pana bhikkhūhi hatthakammaṃ yācitvā sahatthena ca kappiyapathaviṃ khanitvā udakaparibhogatthāya taḷākaṃ kāritaṃ hoti, taṃ ce nissāya sassaṃ nipphādetvā manussā vihāre kappiyabhaṇḍaṃ denti, vaṭṭati. Atha manussā eva saṅghassa upakāratthāya saṅghikabhūmiṃ khanitvā taṃ nissāya nipphannasassato kappiyabhaṇḍaṃ denti, evampi vaṭṭati. ‘‘Amhākaṃ ekaṃ kappiyakārakaṃ ṭhapethā’’ti vutte ca ṭhapetumpi labbhati. Atha pana te manussā rājabalinā upaddutā pakkamanti, aññe paṭipajjanti, na ca bhikkhūnaṃ kiñci denti, udakaṃ vāretuṃ labbhati. Tañca kho kasikammakāleyeva, na sassakāle. Sace te vadanti ‘‘nanu, bhante, pubbepi manussā imaṃ nissāya sassaṃ akaṃsū’’ti . Tato vattabbā – ‘‘te saṅghassa imañca imañca upakāraṃ akaṃsu, idañcidañca kappiyabhaṇḍaṃ adaṃsū’’ti. Sace vadanti – ‘‘mayampi dassāmā’’ti, evampi vaṭṭati.

    සචෙ පන කොචි අබ්‍යත්‌තො අකප්‌පියවොහාරෙන තළාකං පටිග්‌ගණ්‌හාති වා කාරෙති වා, තං භික්‌ඛූහි න පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං, තං නිස්‌සාය ලද්‌ධං කප්‌පියභණ්‌ඩම්‌පි අකප්‌පියමෙව. සචෙ භික්‌ඛූහි පරිච්‌චත්‌තභාවං ඤත්‌වා සාමිකො වා තස්‌ස පුත්‌තධීතරො වා අඤ්‌ඤො වා කොචි වංසෙ උප්‌පන්‌නො පුන කප්‌පියවොහාරෙන දෙති, වට්‌ටති. පච්‌ඡින්‌නෙ කුලවංසෙ යො තස්‌ස ජනපදස්‌ස සාමිකො, සො අච්‌ඡින්‌දිත්‌වා පුන දෙති, චිත්‌තලපබ්‌බතෙ භික්‌ඛුනා නීහටඋදකවාහකං අළනාගරාජමහෙසී විය, එවම්‌පි වට්‌ටති.

    Sace pana koci abyatto akappiyavohārena taḷākaṃ paṭiggaṇhāti vā kāreti vā, taṃ bhikkhūhi na paribhuñjitabbaṃ, taṃ nissāya laddhaṃ kappiyabhaṇḍampi akappiyameva. Sace bhikkhūhi pariccattabhāvaṃ ñatvā sāmiko vā tassa puttadhītaro vā añño vā koci vaṃse uppanno puna kappiyavohārena deti, vaṭṭati. Pacchinne kulavaṃse yo tassa janapadassa sāmiko, so acchinditvā puna deti, cittalapabbate bhikkhunā nīhaṭaudakavāhakaṃ aḷanāgarājamahesī viya, evampi vaṭṭati.

    කප්‌පියවොහාරෙපි උදකවසෙන පටිග්‌ගහිතතළාකෙ සුද්‌ධචිත්‌තානං මත්‌තිකුද්‌ධරණපාළිබන්‌ධනාදීනි ච කාතුං වට්‌ටති. තං නිස්‌සාය පන සස්‌සං කරොන්‌තෙ දිස්‌වා කප්‌පියකාරකං ඨපෙතුං න වට්‌ටති. යදි තෙ සයමෙව කප්‌පියභණ්‌ඩං දෙන්‌ති, ගහෙතබ්‌බං. නො චෙ දෙන්‌ති, න චොදෙතබ්‌බං, න සාරෙතබ්‌බං. පච්‌චයවසෙන පටිග්‌ගහිතතළාකෙ කප්‌පියකාරකං ඨපෙතුං වට්‌ටති. මත්‌තිකුද්‌ධරණපාළිබන්‌ධනාදීනි පන කාතුං න වට්‌ටති. සචෙ කප්‌පියකාරකා සයමෙව කරොන්‌ති, වට්‌ටති. අබ්‍යත්‌තෙන පන ලජ්‌ජිභික්‌ඛුනා කාරාපිතෙසු කිඤ්‌චාපි පටිග්‌ගහණෙ කප්‌පියං, භික්‌ඛුස්‌ස පයොගපච්‌චයා උප්‌පන්‌නෙන මිස්‌සකත්‌තා විසගතපිණ්‌ඩපාතො විය අකප්‌පියමංසරසමිස්‌සකභොජනං විය ච දුබ්‌බිනිබ්‌භොගං හොති, සබ්‌බෙසං අකප්‌පියමෙව.

    Kappiyavohārepi udakavasena paṭiggahitataḷāke suddhacittānaṃ mattikuddharaṇapāḷibandhanādīni ca kātuṃ vaṭṭati. Taṃ nissāya pana sassaṃ karonte disvā kappiyakārakaṃ ṭhapetuṃ na vaṭṭati. Yadi te sayameva kappiyabhaṇḍaṃ denti, gahetabbaṃ. No ce denti, na codetabbaṃ, na sāretabbaṃ. Paccayavasena paṭiggahitataḷāke kappiyakārakaṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati. Mattikuddharaṇapāḷibandhanādīni pana kātuṃ na vaṭṭati. Sace kappiyakārakā sayameva karonti, vaṭṭati. Abyattena pana lajjibhikkhunā kārāpitesu kiñcāpi paṭiggahaṇe kappiyaṃ, bhikkhussa payogapaccayā uppannena missakattā visagatapiṇḍapāto viya akappiyamaṃsarasamissakabhojanaṃ viya ca dubbinibbhogaṃ hoti, sabbesaṃ akappiyameva.

    සචෙ පන ‘‘උදකස්‌ස ඔකාසො අත්‌ථි, තළාකස්‌ස පාළි ථිරා, යථා බහුං උදකං ගණ්‌හාති, එවං කරොහි, තීරසමීපෙ උදකං කරොහී’’ති එවං උදකමෙව විචාරෙති, වට්‌ටති. උද්‌ධනෙ අග්‌ගිං න පාතෙන්‌ති, ‘‘උදකකම්‌මං ලබ්‌භතු උපාසකා’’ති වත්‌තුං වට්‌ටති. ‘‘සස්‌සං කත්‌වා ආහරථා’’ති වත්‌තුං පන න වට්‌ටති. සචෙ පන තළාකෙ අතිබහුං උදකං දිස්‌වා පස්‌සතො වා පිට්‌ඨිතො වා මාතිකං නීහරාපෙති, වනං ඡින්‌දාපෙත්‌වා කෙදාරෙ කාරාපෙති, පොරාණකෙදාරෙසු වා පකතිභාගං අග්‌ගහෙත්‌වා අතිරෙකං ගණ්‌හාති, නවසස්‌සෙ වා අකාලසස්‌සෙ වා අපරිච්‌ඡින්‌නභාගෙ ‘‘එත්‌තකෙ කහාපණෙ දෙථා’’ති කහාපණෙ උට්‌ඨාපෙති, සබ්‌බෙසං අකප්‌පියං.

    Sace pana ‘‘udakassa okāso atthi, taḷākassa pāḷi thirā, yathā bahuṃ udakaṃ gaṇhāti, evaṃ karohi, tīrasamīpe udakaṃ karohī’’ti evaṃ udakameva vicāreti, vaṭṭati. Uddhane aggiṃ na pātenti, ‘‘udakakammaṃ labbhatu upāsakā’’ti vattuṃ vaṭṭati. ‘‘Sassaṃ katvā āharathā’’ti vattuṃ pana na vaṭṭati. Sace pana taḷāke atibahuṃ udakaṃ disvā passato vā piṭṭhito vā mātikaṃ nīharāpeti, vanaṃ chindāpetvā kedāre kārāpeti, porāṇakedāresu vā pakatibhāgaṃ aggahetvā atirekaṃ gaṇhāti, navasasse vā akālasasse vā aparicchinnabhāge ‘‘ettake kahāpaṇe dethā’’ti kahāpaṇe uṭṭhāpeti, sabbesaṃ akappiyaṃ.

    යො පන ‘‘කස්‌සථ වපථා’’ති අවත්‌වා ‘‘එත්‌තකාය භූමියා, එත්‌තකො නාම භාගො’’ති එවං භූමිං වා පතිට්‌ඨපෙති, ‘‘එත්‌තකෙ භූමිභාගෙ අම්‌හෙහි සස්‌සං කතං, එත්‌තකං නාම භාගං ගණ්‌හථා’’ති වදන්‌තෙසු කස්‌සකෙසු භූමිප්‌පමාණග්‌ගහණත්‌ථං රජ්‌ජුයා වා දණ්‌ඩෙන වා මිනාති, ඛලෙ වා ඨත්‌වා රක්‌ඛති, ඛලතො වා නීහරාපෙති, කොට්‌ඨාගාරෙ වා පටිසාමෙති, තස්‌සෙව තං අකප්‌පියං.

    Yo pana ‘‘kassatha vapathā’’ti avatvā ‘‘ettakāya bhūmiyā, ettako nāma bhāgo’’ti evaṃ bhūmiṃ vā patiṭṭhapeti, ‘‘ettake bhūmibhāge amhehi sassaṃ kataṃ, ettakaṃ nāma bhāgaṃ gaṇhathā’’ti vadantesu kassakesu bhūmippamāṇaggahaṇatthaṃ rajjuyā vā daṇḍena vā mināti, khale vā ṭhatvā rakkhati, khalato vā nīharāpeti, koṭṭhāgāre vā paṭisāmeti, tasseva taṃ akappiyaṃ.

    සචෙ කස්‌සකා කහාපණෙ ආහරිත්‌වා ‘‘ඉමෙ සඞ්‌ඝස්‌ස ආහටා’’ති වදන්‌ති, අඤ්‌ඤතරො ච භික්‌ඛු ‘‘න සඞ්‌ඝො කහාපණෙ ඛාදතී’’ති සඤ්‌ඤාය ‘‘එත්‌තකෙහි කහාපණෙහි සාටකෙ ආහර, එත්‌තකෙහි යාගුආදීනි සම්‌පාදෙහී’’ති වදති. යං තෙ ආහරන්‌ති, සබ්‌බෙසං අකප්‌පියං. කස්‌මා? කහාපණානං විචාරිතත්‌තා.

    Sace kassakā kahāpaṇe āharitvā ‘‘ime saṅghassa āhaṭā’’ti vadanti, aññataro ca bhikkhu ‘‘na saṅgho kahāpaṇe khādatī’’ti saññāya ‘‘ettakehi kahāpaṇehi sāṭake āhara, ettakehi yāguādīni sampādehī’’ti vadati. Yaṃ te āharanti, sabbesaṃ akappiyaṃ. Kasmā? Kahāpaṇānaṃ vicāritattā.

    සචෙ ධඤ්‌ඤං ආහරිත්‌වා ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස ආහටන්‌ති වදන්‌ති, අඤ්‌ඤතරො ච භික්‌ඛු පුරිමනයෙනෙව ‘‘එත්‌තකෙහි වීහීහි ඉදඤ්‌චිදඤ්‌ච ආහරථා’’ති වදති. යං තෙ ආහරන්‌ති, තස්‌සෙව අකප්‌පියං. කස්‌මා? ධඤ්‌ඤස්‌ස විචාරිතත්‌තා.

    Sace dhaññaṃ āharitvā idaṃ saṅghassa āhaṭanti vadanti, aññataro ca bhikkhu purimanayeneva ‘‘ettakehi vīhīhi idañcidañca āharathā’’ti vadati. Yaṃ te āharanti, tasseva akappiyaṃ. Kasmā? Dhaññassa vicāritattā.

    සචෙ තණ්‌ඩුලං වා අපරණ්‌ණං වා ආහරිත්‌වා ‘‘ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස ආහට’’න්‌ති වදන්‌ති, අඤ්‌ඤතරො ච භික්‌ඛු පුරිමනයෙනෙව ‘‘එත්‌තකෙහි තණ්‌ඩුලෙහි ඉදඤ්‌චිදඤ්‌ච ආහරථා’’ති වදති. යං තෙ ආහරන්‌ති, සබ්‌බෙසං කප්‌පියං. කස්‌මා? කප්‌පියානං තණ්‌ඩුලාදීනං විචාරිතත්‌තා. කයවික්‌කයෙපි අනාපත්‌ති, කප්‌පියකාරකස්‌ස ආචික්‌ඛිතත්‌තා.

    Sace taṇḍulaṃ vā aparaṇṇaṃ vā āharitvā ‘‘idaṃ saṅghassa āhaṭa’’nti vadanti, aññataro ca bhikkhu purimanayeneva ‘‘ettakehi taṇḍulehi idañcidañca āharathā’’ti vadati. Yaṃ te āharanti, sabbesaṃ kappiyaṃ. Kasmā? Kappiyānaṃ taṇḍulādīnaṃ vicāritattā. Kayavikkayepi anāpatti, kappiyakārakassa ācikkhitattā.

    පුබ්‌බෙ පන චිත්‌තලපබ්‌බතෙ එකො භික්‌ඛු චතුසාලද්‌වාරෙ ‘‘අහො වත ස්‌වෙ සඞ්‌ඝස්‌ස එත්‌තකප්‌පමාණෙ පූවෙ පචෙය්‍යු’’න්‌ති ආරාමිකානං සඤ්‌ඤාජනනත්‌ථං භූමියං මණ්‌ඩලං අකාසි, තං දිස්‌වා ඡෙකො ආරාමිකො තථෙව කත්‌වා දුතියදිවසෙ භෙරියා ආකොටිතාය සන්‌නිපතිතෙ සඞ්‌ඝෙ පූවං ගහෙත්‌වා සඞ්‌ඝත්‌ථෙරං ආහ – ‘‘භන්‌තෙ, අම්‌හෙහි ඉතො පුබ්‌බෙ නෙව පිතූනං න පිතාමහානං එවරූපං සුතපුබ්‌බං, එකෙන අය්‍යෙන චතුස්‌සාලද්‌වාරෙ පූවත්‌ථාය සඤ්‌ඤා කතා, ඉතො දානි පභුති අය්‍යා අත්‌තනො අත්‌තනො චිත්‌තානුරූපං වදන්‌තු, අම්‌හාකම්‌පි ඵාසුවිහාරො භවිස්‌සතී’’ති. මහාථෙරො තතොව නිවත්‌ති, එකභික්‌ඛුනාපි පූවො න ගහිතො. එවං පුබ්‌බෙ තත්‍රුප්‌පාදම්‌පි න පරිභුඤ්‌ජිංසු. තස්‌මා –

    Pubbe pana cittalapabbate eko bhikkhu catusāladvāre ‘‘aho vata sve saṅghassa ettakappamāṇe pūve paceyyu’’nti ārāmikānaṃ saññājananatthaṃ bhūmiyaṃ maṇḍalaṃ akāsi, taṃ disvā cheko ārāmiko tatheva katvā dutiyadivase bheriyā ākoṭitāya sannipatite saṅghe pūvaṃ gahetvā saṅghattheraṃ āha – ‘‘bhante, amhehi ito pubbe neva pitūnaṃ na pitāmahānaṃ evarūpaṃ sutapubbaṃ, ekena ayyena catussāladvāre pūvatthāya saññā katā, ito dāni pabhuti ayyā attano attano cittānurūpaṃ vadantu, amhākampi phāsuvihāro bhavissatī’’ti. Mahāthero tatova nivatti, ekabhikkhunāpi pūvo na gahito. Evaṃ pubbe tatruppādampi na paribhuñjiṃsu. Tasmā –

    සල්‌ලෙඛං අච්‌චජන්‌තෙන, අප්‌පමත්‌තෙන භික්‌ඛුනා;

    Sallekhaṃ accajantena, appamattena bhikkhunā;

    කප්‌පියෙපි න කාතබ්‌බා, ආමිසත්‌ථාය ලොලතාති.

    Kappiyepi na kātabbā, āmisatthāya lolatāti.

    යො චායං තළාකෙ වුත්‌තො, පොක්‌ඛරණී-උදකවාහකමාතිකාදීසුපි එසෙව නයො.

    Yo cāyaṃ taḷāke vutto, pokkharaṇī-udakavāhakamātikādīsupi eseva nayo.

    පුබ්‌බණ්‌ණාපරණ්‌ණඋච්‌ඡුඵලාඵලාදීනං විරුහනට්‌ඨානං යං කිඤ්‌චි ඛෙත්‌තං වා වත්‌ථුං වා දම්‌මීති වුත්‌තෙපි ‘‘න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිපිත්‌වා තළාකෙ වුත්‌තනයෙනෙව යදා කප්‌පියවොහාරෙන ‘‘චතුපච්‌චයපරිභොගත්‌ථාය දම්‌මී’’ති වදති, තදා සම්‌පටිච්‌ඡිතබ්‌බං, ‘‘වනං දම්‌මි, අරඤ්‌ඤං දම්‌මී’’ති වුත්‌තෙ පන වට්‌ටති. සචෙ මනුස්‌සා භික්‌ඛූහි අනාණත්‌තායෙව තත්‌ථ රුක්‌ඛෙ ඡින්‌දිත්‌වා අපරණ්‌ණාදීනි සම්‌පාදෙත්‌වා භික්‌ඛූනං භාගං දෙන්‌ති, වට්‌ටති; අදෙන්‌තා න චොදෙතබ්‌බා. සචෙ කෙනචිදෙව අන්‌තරායෙන තෙසු පක්‌කන්‌තෙසු අඤ්‌ඤෙ කරොන්‌ති, න ච භික්‌ඛූනං කිඤ්‌චි දෙන්‌ති, තෙ වාරෙතබ්‌බා. සචෙ වදන්‌ති – ‘‘නනු, භන්‌තෙ, පුබ්‌බෙපි මනුස්‌සා ඉධ සස්‌සානි අකංසූ’’ති, තතො තෙ වත්‌තබ්‌බා – ‘‘තෙ සඞ්‌ඝස්‌ස ඉදඤ්‌චිදඤ්‌ච කප්‌පියභණ්‌ඩං අදංසූ’’ති. සචෙ වදන්‌ති – ‘‘මයම්‌පි දස්‌සාමා’’ති එවං වට්‌ටති.

    Pubbaṇṇāparaṇṇaucchuphalāphalādīnaṃ viruhanaṭṭhānaṃ yaṃ kiñci khettaṃ vā vatthuṃ vā dammīti vuttepi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitvā taḷāke vuttanayeneva yadā kappiyavohārena ‘‘catupaccayaparibhogatthāya dammī’’ti vadati, tadā sampaṭicchitabbaṃ, ‘‘vanaṃ dammi, araññaṃ dammī’’ti vutte pana vaṭṭati. Sace manussā bhikkhūhi anāṇattāyeva tattha rukkhe chinditvā aparaṇṇādīni sampādetvā bhikkhūnaṃ bhāgaṃ denti, vaṭṭati; adentā na codetabbā. Sace kenacideva antarāyena tesu pakkantesu aññe karonti, na ca bhikkhūnaṃ kiñci denti, te vāretabbā. Sace vadanti – ‘‘nanu, bhante, pubbepi manussā idha sassāni akaṃsū’’ti, tato te vattabbā – ‘‘te saṅghassa idañcidañca kappiyabhaṇḍaṃ adaṃsū’’ti. Sace vadanti – ‘‘mayampi dassāmā’’ti evaṃ vaṭṭati.

    කඤ්‌චි සස්‌සුට්‌ඨානකං භූමිප්‌පදෙසං සන්‌ධාය ‘‘සීමං දෙමා’’ති වදන්‌ති, වට්‌ටති. සීමා පරිච්‌ඡෙදනත්‌ථං පන ථම්‌භා වා පාසාණා වා සයං න ඨපෙතබ්‌බා. කස්‌මා? භූමි නාම අනග්‌ඝා අප්‌පකෙනාපි පාරාජිකො භවෙය්‍ය, ආරාමිකානං පන වත්‌තබ්‌බං – ‘‘ඉමිනා ඨානෙන අම්‌හාකං සීමා ගතා’’ති. සචෙපි හි තෙ අධිකං ගණ්‌හන්‌ති, පරියායෙන කථිතත්‌තා අනාපත්‌ති. යදි පන රාජරාජමහාමත්‌තාදයො සයමෙව ථම්‌භෙ ඨපාපෙත්‌වා ‘‘චත්‌තාරො පච්‌චයෙ පරිභුඤ්‌ජථා’’ති දෙන්‌ති, වට්‌ටතියෙව.

    Kañci sassuṭṭhānakaṃ bhūmippadesaṃ sandhāya ‘‘sīmaṃ demā’’ti vadanti, vaṭṭati. Sīmā paricchedanatthaṃ pana thambhā vā pāsāṇā vā sayaṃ na ṭhapetabbā. Kasmā? Bhūmi nāma anagghā appakenāpi pārājiko bhaveyya, ārāmikānaṃ pana vattabbaṃ – ‘‘iminā ṭhānena amhākaṃ sīmā gatā’’ti. Sacepi hi te adhikaṃ gaṇhanti, pariyāyena kathitattā anāpatti. Yadi pana rājarājamahāmattādayo sayameva thambhe ṭhapāpetvā ‘‘cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti denti, vaṭṭatiyeva.

    සචෙ කොචි අන්‌තොසීමාය තළාකං ඛනති, විහාරමජ්‌ඣෙන වා මාතිකං නෙති, චෙතියඞ්‌ගණබොධියඞ්‌ගණාදීනි දුස්‌සන්‌ති, වාරෙතබ්‌බො. සචෙ සඞ්‌ඝො කිඤ්‌චි ලභිත්‌වා ආමිසගරුකතාය න වාරෙති, එකො භික්‌ඛු වාරෙති, සොව භික්‌ඛු ඉස්‌සරො. සචෙ එකො භික්‌ඛු න වාරෙති, ‘‘නෙථ තුම්‌හෙ’’ති තෙසංයෙව පක්‌ඛො හොති, සඞ්‌ඝො වාරෙති, සඞ්‌ඝොව ඉස්‌සරො. සඞ්‌ඝිකෙසු හි කම්‌මෙසු යො ධම්‌මකම්‌මං කරොති, සොව ඉස්‌සරො. සචෙ වාරියමානොපි කරොති, හෙට්‌ඨා ගහිතං පංසුං හෙට්‌ඨා පක්‌ඛිපිත්‌වා, උපරි ගහිතං පංසුං උපරි පක්‌ඛිපිත්‌වා පූරෙතබ්‌බා.

    Sace koci antosīmāya taḷākaṃ khanati, vihāramajjhena vā mātikaṃ neti, cetiyaṅgaṇabodhiyaṅgaṇādīni dussanti, vāretabbo. Sace saṅgho kiñci labhitvā āmisagarukatāya na vāreti, eko bhikkhu vāreti, sova bhikkhu issaro. Sace eko bhikkhu na vāreti, ‘‘netha tumhe’’ti tesaṃyeva pakkho hoti, saṅgho vāreti, saṅghova issaro. Saṅghikesu hi kammesu yo dhammakammaṃ karoti, sova issaro. Sace vāriyamānopi karoti, heṭṭhā gahitaṃ paṃsuṃ heṭṭhā pakkhipitvā, upari gahitaṃ paṃsuṃ upari pakkhipitvā pūretabbā.

    සචෙ කොචි යථාජාතමෙව උච්‌ඡුං වා අපරණ්‌ණං වා අලාබුකුම්‌භණ්‌ඩාදිකං වා වල්‌ලිඵලං දාතුකාමො ‘‘එතං සබ්‌බං උච්‌ඡුඛෙත්‌තං අපරණ්‌ණවත්‌ථුං වල්‌ලිඵලාවාටං දම්‌මී’’ති වදති, සහ වත්‌ථුනා පරාමට්‌ඨත්‌තා ‘‘න වට්‌ටතී’’ති මහාසුමත්‌ථෙරො ආහ. මහාපදුමත්‌ථෙරො පන ‘‘අභිලාපමත්‌තමෙතං සාමිකානංයෙව හි සො භූමිභාගො තස්‌මා වට්‌ටතී’’ති ආහ.

    Sace koci yathājātameva ucchuṃ vā aparaṇṇaṃ vā alābukumbhaṇḍādikaṃ vā valliphalaṃ dātukāmo ‘‘etaṃ sabbaṃ ucchukhettaṃ aparaṇṇavatthuṃ valliphalāvāṭaṃ dammī’’ti vadati, saha vatthunā parāmaṭṭhattā ‘‘na vaṭṭatī’’ti mahāsumatthero āha. Mahāpadumatthero pana ‘‘abhilāpamattametaṃ sāmikānaṃyeva hi so bhūmibhāgo tasmā vaṭṭatī’’ti āha.

    ‘‘දාසං දම්‌මී’’ති වදති, න වට්‌ටති. ‘‘ආරාමිකං දම්‌මි, වෙය්‍යාවච්‌චකරං දම්‌මි, කප්‌පියකාරකං දම්‌මී’’ති වුත්‌තෙ වට්‌ටති. සචෙ සො ආරාමිකො පුරෙභත්‌තම්‌පි පච්‌ඡාභත්‌තම්‌පි සඞ්‌ඝස්‌සෙව කම්‌මං කරොති, සාමණෙරස්‌ස විය සබ්‌බං භෙසජ්‌ජපටිජග්‌ගනම්‌පි තස්‌ස කාතබ්‌බං. සචෙ පුරෙභත්‌තමෙව සඞ්‌ඝස්‌ස කම්‌මං කරොති, පච්‌ඡාභත්‌තං අත්‌තනො කම්‌මං කරොති, සායං නිවාපො න දාතබ්‌බො. යෙපි පඤ්‌චදිවසවාරෙන වා පක්‌ඛවාරෙන වා සඞ්‌ඝස්‌ස කම්‌මං කත්‌වා සෙසකාලෙ අත්‌තනො කම්‌මං කරොන්‌ති, තෙසම්‌පි කරණකාලෙයෙව භත්‌තඤ්‌ච නිවාපො ච දාතබ්‌බො. සචෙ සඞ්‌ඝස්‌ස කම්‌මං නත්‌ථි, අත්‌තනොයෙව කම්‌මං කත්‌වා ජීවන්‌ති, තෙ චෙ හත්‌ථකම්‌මමූලං ආනෙත්‌වා දෙන්‌ති, ගහෙතබ්‌බං. නො චෙ දෙන්‌ති, න කිඤ්‌චි වත්‌තබ්‌බා. යං කිඤ්‌චි රජකදාසම්‌පි පෙසකාරදාසම්‌පි ආරාමිකනාමෙන සම්‌පටිච්‌ඡිතුං වට්‌ටති.

    ‘‘Dāsaṃ dammī’’ti vadati, na vaṭṭati. ‘‘Ārāmikaṃ dammi, veyyāvaccakaraṃ dammi, kappiyakārakaṃ dammī’’ti vutte vaṭṭati. Sace so ārāmiko purebhattampi pacchābhattampi saṅghasseva kammaṃ karoti, sāmaṇerassa viya sabbaṃ bhesajjapaṭijagganampi tassa kātabbaṃ. Sace purebhattameva saṅghassa kammaṃ karoti, pacchābhattaṃ attano kammaṃ karoti, sāyaṃ nivāpo na dātabbo. Yepi pañcadivasavārena vā pakkhavārena vā saṅghassa kammaṃ katvā sesakāle attano kammaṃ karonti, tesampi karaṇakāleyeva bhattañca nivāpo ca dātabbo. Sace saṅghassa kammaṃ natthi, attanoyeva kammaṃ katvā jīvanti, te ce hatthakammamūlaṃ ānetvā denti, gahetabbaṃ. No ce denti, na kiñci vattabbā. Yaṃ kiñci rajakadāsampi pesakāradāsampi ārāmikanāmena sampaṭicchituṃ vaṭṭati.

    සචෙ ‘‘ගාවො දෙමා’’ති වදන්‌ති, ‘‘න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිපිතබ්‌බා. ඉමා ගාවො කුතොති පණ්‌ඩිතෙහි පඤ්‌ච ගොරසපරිභොගත්‌ථාය දින්‌නාති, ‘‘මයම්‌පි පඤ්‌චගොරසපරිභොගත්‌ථාය දෙමා’’ති වුත්‌තෙ වට්‌ටති. අජිකාදීසුපි එසෙව නයො. ‘‘හත්‌ථිං දෙම, අස්‌සං මහිසං කුක්‌කුටං සූකරං දෙමා’’ති වදන්‌ති, සම්‌පටිච්‌ඡිතුං න වට්‌ටති. සචෙ කෙචි මනුස්‌සා ‘‘අප්‌පොස්‌සුක්‌කා, භන්‌තෙ, තුම්‌හෙ හොථ, මයං ඉමෙ ගහෙත්‌වා තුම්‌හාකං කප්‌පියභණ්‌ඩං දස්‌සාමා’’ති ගණ්‌හන්‌ති, වට්‌ටති. ‘‘කුක්‌කුටසූකරා සුඛං ජීවන්‌තූ’’ති අරඤ්‌ඤෙ විස්‌සජ්‌ජෙතුං වට්‌ටති. ‘‘ඉමං තළාකං, ඉමං ඛෙත්‌තං, ඉමං වත්‌ථුං, විහාරස්‌ස දෙමා’’ති වුත්‌තෙ පටික්‌ඛිපිතුං න ලබ්‌භතීති. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙව.

    Sace ‘‘gāvo demā’’ti vadanti, ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitabbā. Imā gāvo kutoti paṇḍitehi pañca gorasaparibhogatthāya dinnāti, ‘‘mayampi pañcagorasaparibhogatthāya demā’’ti vutte vaṭṭati. Ajikādīsupi eseva nayo. ‘‘Hatthiṃ dema, assaṃ mahisaṃ kukkuṭaṃ sūkaraṃ demā’’ti vadanti, sampaṭicchituṃ na vaṭṭati. Sace keci manussā ‘‘appossukkā, bhante, tumhe hotha, mayaṃ ime gahetvā tumhākaṃ kappiyabhaṇḍaṃ dassāmā’’ti gaṇhanti, vaṭṭati. ‘‘Kukkuṭasūkarā sukhaṃ jīvantū’’ti araññe vissajjetuṃ vaṭṭati. ‘‘Imaṃ taḷākaṃ, imaṃ khettaṃ, imaṃ vatthuṃ, vihārassa demā’’ti vutte paṭikkhipituṃ na labbhatīti. Sesamettha uttānatthameva.

    සමුට්‌ඨානාදීසු ඉදම්‌පි ඡසමුට්‌ඨානං කිරියං, නොසඤ්‌ඤාවිමොක්‌ඛං, අචිත්‌තකං, පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජං, කායකම්‌මවචීකම්‌මං , තිචිත්‌තං, තිවෙදනන්‌ති.

    Samuṭṭhānādīsu idampi chasamuṭṭhānaṃ kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammavacīkammaṃ , ticittaṃ, tivedananti.

    රාජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Rājasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    නිට්‌ඨිතො චීවරවග්‌ගො පඨමො.

    Niṭṭhito cīvaravaggo paṭhamo.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 10. රාජසික්‌ඛාපදං • 10. Rājasikkhāpadaṃ

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 10. රාජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 10. Rājasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 10. රාජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 10. Rājasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 10. රාජසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 10. Rājasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact