Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-പുരാണ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
൧൦. രാജസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
10. Rājasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ഠാനം ഭഞ്ജതി, ആഗതകാരണം വിനാസേതീ’’തി വുത്തത്താ പുന ചോദനം ന ലഭതീതി ഏകേ. ആഗമനസ്സ സാത്ഥകം ന ഹോതി, ചീവരം ന ലഭിസ്സതി പടിസന്ഥാരസ്സ കതത്താതി ഏകേ. ചോദനാലക്ഖണം ന ഹോതീതി കത്വാ വുത്തന്തി ഏകേ. ‘‘ധമ്മദേസനാധിപ്പായാദിനാ ന പടിസന്ഥാരോ കാതബ്ബോ’’തി ഉപതിസ്സത്ഥേരോ ‘‘‘ആഗതകാരണം വിനാസേതീ’തി ചോദനാഠാനാനി ഭഞ്ജതി, ചോദേതുകാമോ അകത്തബ്ബമകാസി, തപ്പച്ചയാ വത്തഭേദേ ദുക്കട’’ന്തി ച വദതി. ധമ്മസിരിത്ഥേരോ പന ‘‘ആസനേ ചേ നിസീദതി, ഏകായ നിസജ്ജായ ദ്വേ ഠാനാനി ഭഞ്ജതി. ആമിസം ചേ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ഏകേന പടിഗ്ഗഹണേന ദ്വേ ഠാനാനി ഭഞ്ജതി. ധമ്മം ചേ ഭാസതി, ധമ്മദേസനാസിക്ഖാപദേ വുത്തപരിച്ഛേദായ ഏകായ വാചായ ദ്വേ ഠാനാനി ഭഞ്ജതി. തം സന്ധായ ‘ആഗതകാരണം വിനാസേതീ’തി വുത്ത’’ന്തി വദതി. ‘‘ഏസോ ഖോ’’തി വുത്തേന സഞ്ഞത്തോ ഏകോ, ‘‘അയം വേയ്യാവച്ചകരോതി…പേ॰… അവുത്തേപി ചോദേതും വട്ടതീ’’തി വുത്തോ ദുതിയോ, സചേ പന ദൂതോ ഗച്ഛന്തോവ ‘‘അഹം തസ്സ ഹത്ഥേ ദസ്സാമീ’’തിആദിനാ വുത്തോ തതിയോ, ‘‘അഞ്ഞം വാ പേസേത്വാ ആരോചാപേതീ’’തി വുത്തോ ചതുത്ഥോതി യഥാ ഭിക്ഖുനാ നിദ്ദിട്ഠാ ചത്താരോ, തഥേവ ദൂതേന നിദ്ദിട്ഠാ ചത്താരോ. മുഖവേവടികകപ്പിയകാരകോ, പരമ്മുഖകപ്പിയകാരകോ ചേതി ഏതേസു അഞ്ഞാതകഅപ്പവാരിതേസു വിയ പടിപജ്ജിതബ്ബന്തി ലിഖിതം.
‘‘Ṭhānaṃ bhañjati, āgatakāraṇaṃ vināsetī’’ti vuttattā puna codanaṃ na labhatīti eke. Āgamanassa sātthakaṃ na hoti, cīvaraṃ na labhissati paṭisanthārassa katattāti eke. Codanālakkhaṇaṃ na hotīti katvā vuttanti eke. ‘‘Dhammadesanādhippāyādinā na paṭisanthāro kātabbo’’ti upatissatthero ‘‘‘āgatakāraṇaṃ vināsetī’ti codanāṭhānāni bhañjati, codetukāmo akattabbamakāsi, tappaccayā vattabhede dukkaṭa’’nti ca vadati. Dhammasiritthero pana ‘‘āsane ce nisīdati, ekāya nisajjāya dve ṭhānāni bhañjati. Āmisaṃ ce paṭiggaṇhāti, ekena paṭiggahaṇena dve ṭhānāni bhañjati. Dhammaṃ ce bhāsati, dhammadesanāsikkhāpade vuttaparicchedāya ekāya vācāya dve ṭhānāni bhañjati. Taṃ sandhāya ‘āgatakāraṇaṃ vināsetī’ti vutta’’nti vadati. ‘‘Eso kho’’ti vuttena saññatto eko, ‘‘ayaṃ veyyāvaccakaroti…pe… avuttepi codetuṃ vaṭṭatī’’ti vutto dutiyo, sace pana dūto gacchantova ‘‘ahaṃ tassa hatthe dassāmī’’tiādinā vutto tatiyo, ‘‘aññaṃ vā pesetvā ārocāpetī’’ti vutto catutthoti yathā bhikkhunā niddiṭṭhā cattāro, tatheva dūtena niddiṭṭhā cattāro. Mukhavevaṭikakappiyakārako, parammukhakappiyakārako ceti etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbanti likhitaṃ.
രാജസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Rājasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ചീവരവഗ്ഗോ പഠമോ.
Cīvaravaggo paṭhamo.