Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៨. រាជាសុត្តំ
8. Rājāsuttaṃ
១៧៨. ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, អបិ នុ តុម្ហេហិ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា – ‘អយំ បុរិសោ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតោតិ 1។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា បាណាតិបាតា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’។ ‘‘សាធុ, ភិក្ខវេ! មយាបិ ខោ ឯតំ, ភិក្ខវេ, នេវ ទិដ្ឋំ ន សុតំ – ‘អយំ បុរិសោ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា បាណាតិបាតា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’តិ។ អបិ ច, ខ្វស្ស តថេវ បាបកម្មំ បវេទេន្តិ 2 – ‘អយំ បុរិសោ ឥត្ថិំ វា បុរិសំ វា ជីវិតា វោរោបេសីតិ 3។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា បាណាតិបាតហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តិ។ អបិ នុ តុម្ហេហិ ឯវរូបំ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា’’’តិ? ‘‘ទិដ្ឋញ្ច នោ, ភន្តេ, សុតញ្ច សុយ្យិស្សតិ 4 ចា’’តិ។
178. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭiviratoti 5. Tamenaṃ rājāno gahetvā pāṇātipātā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā pāṇātipātā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca, khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti 6 – ‘ayaṃ puriso itthiṃ vā purisaṃ vā jīvitā voropesīti 7. Tamenaṃ rājāno gahetvā pāṇātipātahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati 8 cā’’ti.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, អបិ នុ តុម្ហេហិ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា – ‘អយំ បុរិសោ អទិន្នាទានំ បហាយ អទិន្នាទានា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា អទិន្នាទានា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ ភន្តេ’’។ ‘‘សាធុ, ភិក្ខវេ! មយាបិ ខោ ឯតំ, ភិក្ខវេ, នេវ ទិដ្ឋំ ន សុតំ – ‘អយំ បុរិសោ អទិន្នាទានំ បហាយ អទិន្នាទានា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា អទិន្នាទានា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’តិ។ អបិ ច ខ្វស្ស តថេវ បាបកម្មំ បវេទេន្តិ – ‘អយំ បុរិសោ គាមា វា អរញ្ញា វា អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយីតិ 9។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា អទិន្នាទានហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តិ។ អបិ នុ តុម្ហេហិ ឯវរូបំ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា’’’តិ? ‘‘ទិដ្ឋញ្ច នោ, ភន្តេ, សុតញ្ច សុយ្យិស្សតិ ចា’’តិ។
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā adinnādānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā adinnādānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyīti 10. Tamenaṃ rājāno gahetvā adinnādānahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, អបិ នុ តុម្ហេហិ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា – ‘អយំ បុរិសោ កាមេសុមិច្ឆាចារំ បហាយ កាមេសុមិច្ឆាចារា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា កាមេសុមិច្ឆាចារា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ , ភន្តេ’’។ ‘‘សាធុ, ភិក្ខវេ! មយាបិ ខោ ឯតំ, ភិក្ខវេ, នេវ ទិដ្ឋំ ន សុតំ – ‘អយំ បុរិសោ កាមេសុមិច្ឆាចារំ បហាយ កាមេសុមិច្ឆាចារា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា កាមេសុមិច្ឆាចារា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’តិ។ អបិ ច ខ្វស្ស តថេវ បាបកម្មំ បវេទេន្តិ – ‘អយំ បុរិសោ បរិត្ថីសុ បរកុមារីសុ ចារិត្តំ អាបជ្ជីតិ 11។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា កាមេសុមិច្ឆាចារហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តិ។ អបិ នុ តុម្ហេហិ ឯវរូបំ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា’’’តិ? ‘‘ទិដ្ឋញ្ច នោ, ភន្តេ, សុតញ្ច សុយ្យិស្សតិ ចា’’តិ។
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā kāmesumicchācārā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā kāmesumicchācārā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso paritthīsu parakumārīsu cārittaṃ āpajjīti 12. Tamenaṃ rājāno gahetvā kāmesumicchācārahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, អបិ នុ តុម្ហេហិ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា – ‘អយំ បុរិសោ មុសាវាទំ បហាយ មុសាវាទា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា មុសាវាទា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’។ ‘‘សាធុ, ភិក្ខវេ! មយាបិ ខោ ឯតំ, ភិក្ខវេ, នេវ ទិដ្ឋំ ន សុតំ – ‘អយំ បុរិសោ មុសាវាទំ បហាយ មុសាវាទា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា មុសាវាទា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’តិ។ អបិ ច ខ្វស្ស តថេវ បាបកម្មំ បវេទេន្តិ – ‘អយំ បុរិសោ គហបតិស្ស វា គហបតិបុត្តស្ស វា មុសាវាទេន អត្ថំ បភញ្ជីតិ 13។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា មុសាវាទហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តិ។ អបិ នុ តុម្ហេហិ ឯវរូបំ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា’’’តិ? ‘‘ទិដ្ឋញ្ច នោ, ភន្តេ, សុតញ្ច សុយ្យិស្សតិ ចា’’តិ ។
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā musāvādā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā musāvādā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso gahapatissa vā gahapatiputtassa vā musāvādena atthaṃ pabhañjīti 14. Tamenaṃ rājāno gahetvā musāvādahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti .
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, អបិ នុ តុម្ហេហិ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា – ‘អយំ បុរិសោ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានំ បហាយ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’។ ‘‘សាធុ, ភិក្ខវេ! មយាបិ ខោ ឯតំ, ភិក្ខវេ, នេវ ទិដ្ឋំ ន សុតំ – ‘អយំ បុរិសោ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានំ បហាយ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានា បដិវិរតោតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានា វេរមណិហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តី’តិ។ អបិ ច ខ្វស្ស តថេវ បាបកម្មំ បវេទេន្តិ – ‘អយំ បុរិសោ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានំ អនុយុត្តោ ឥត្ថិំ វា បុរិសំ វា ជីវិតា វោរោបេសិ 15; អយំ បុរិសោ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានំ អនុយុត្តោ គាមា វា អរញ្ញា វា អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិ 16; អយំ បុរិសោ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានំ អនុយុត្តោ បរិត្ថីសុ បរកុមារីសុ ចារិត្តំ អាបជ្ជិ 17; អយំ បុរិសោ សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានំ អនុយុត្តោ គហបតិស្ស វា គហបតិបុត្តស្ស វា មុសាវាទេន អត្ថំ បភញ្ជីតិ។ តមេនំ រាជានោ គហេត្វា សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានហេតុ ហនន្តិ វា ពន្ធន្តិ វា បព្ពាជេន្តិ វា យថាបច្ចយំ វា ករោន្តិ។ អបិ នុ តុម្ហេហិ ឯវរូបំ ទិដ្ឋំ វា សុតំ វា’’’តិ? ‘‘ទិដ្ឋញ្ច នោ, ភន្តេ, សុតញ្ច សុយ្យិស្សតិ ចា’’តិ។ អដ្ឋមំ។
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ pahāya surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ pahāya surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto itthiṃ vā purisaṃ vā jīvitā voropesi 18; ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyi 19; ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto paritthīsu parakumārīsu cārittaṃ āpajji 20; ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto gahapatissa vā gahapatiputtassa vā musāvādena atthaṃ pabhañjīti. Tamenaṃ rājāno gahetvā surāmerayamajjapamādaṭṭhānahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៨. រាជសុត្តវណ្ណនា • 8. Rājasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៧-៨. វណិជ្ជាសុត្តាទិវណ្ណនា • 7-8. Vaṇijjāsuttādivaṇṇanā