Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ • Aṅguttaranikāya |
༨. རཱཛཱསུཏྟཾ
8. Rājāsuttaṃ
༡༧༨. ‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོཏི 1། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’། ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! མཡཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝ དིཊྛཾ ན སུཏཾ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ པཱཎཱཏིཔཱཏཾ པཧཱཡ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’ཏི། ཨཔི ཙ, ཁྭསྶ ཏཐེཝ པཱཔཀམྨཾ པཝེདེནྟི 2 – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཨིཏྠིཾ ཝཱ པུརིསཾ ཝཱ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསཱིཏི 3། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ པཱཎཱཏིཔཱཏཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟི། ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི 4 ཙཱ’’ཏི།
178. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭiviratoti 5. Tamenaṃ rājāno gahetvā pāṇātipātā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā pāṇātipātā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca, khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti 6 – ‘ayaṃ puriso itthiṃ vā purisaṃ vā jīvitā voropesīti 7. Tamenaṃ rājāno gahetvā pāṇātipātahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati 8 cā’’ti.
‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ བྷནྟེ’’། ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! མཡཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝ དིཊྛཾ ན སུཏཾ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཨདིནྣཱདཱནཾ པཧཱཡ ཨདིནྣཱདཱནཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨདིནྣཱདཱནཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’ཏི། ཨཔི ཙ ཁྭསྶ ཏཐེཝ པཱཔཀམྨཾ པཝེདེནྟི – ‘ཨཡཾ པུརིསོ གཱམཱ ཝཱ ཨརཉྙཱ ཝཱ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདིཡཱིཏི 9། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཨདིནྣཱདཱནཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟི། ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི།
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā adinnādānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā adinnādānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyīti 10. Tamenaṃ rājāno gahetvā adinnādānahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti.
‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ , བྷནྟེ’’། ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! མཡཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝ དིཊྛཾ ན སུཏཾ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཾ པཧཱཡ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’ཏི། ཨཔི ཙ ཁྭསྶ ཏཐེཝ པཱཔཀམྨཾ པཝེདེནྟི – ‘ཨཡཾ པུརིསོ པརིཏྠཱིསུ པརཀུམཱརཱིསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫཱིཏི 11། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ ཀཱམེསུམིཙྪཱཙཱརཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟི། ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི།
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā kāmesumicchācārā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā kāmesumicchācārā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso paritthīsu parakumārīsu cārittaṃ āpajjīti 12. Tamenaṃ rājāno gahetvā kāmesumicchācārahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti.
‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’’’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’། ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! མཡཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝ དིཊྛཾ ན སུཏཾ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ མུསཱཝཱདཾ པཧཱཡ མུསཱཝཱདཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ མུསཱཝཱདཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’ཏི། ཨཔི ཙ ཁྭསྶ ཏཐེཝ པཱཔཀམྨཾ པཝེདེནྟི – ‘ཨཡཾ པུརིསོ གཧཔཏིསྶ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟསྶ ཝཱ མུསཱཝཱདེན ཨཏྠཾ པབྷཉྫཱིཏི 13། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ མུསཱཝཱདཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟི། ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི །
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā musāvādā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā musāvādā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso gahapatissa vā gahapatiputtassa vā musāvādena atthaṃ pabhañjīti 14. Tamenaṃ rājāno gahetvā musāvādahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti .
‘‘ཏཾ ཀིཾ མཉྙཐ, བྷིཀྑཝེ, ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཾ པཧཱཡ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’ཏི? ‘‘ནོ ཧེཏཾ, བྷནྟེ’’། ‘‘སཱདྷུ, བྷིཀྑཝེ! མཡཱཔི ཁོ ཨེཏཾ, བྷིཀྑཝེ, ནེཝ དིཊྛཾ ན སུཏཾ – ‘ཨཡཾ པུརིསོ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཾ པཧཱཡ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ པཊིཝིརཏོཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཱ ཝེརམཎིཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟཱི’ཏི། ཨཔི ཙ ཁྭསྶ ཏཐེཝ པཱཔཀམྨཾ པཝེདེནྟི – ‘ཨཡཾ པུརིསོ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཾ ཨནུཡུཏྟོ ཨིཏྠིཾ ཝཱ པུརིསཾ ཝཱ ཛཱིཝིཏཱ ཝོརོཔེསི 15; ཨཡཾ པུརིསོ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཾ ཨནུཡུཏྟོ གཱམཱ ཝཱ ཨརཉྙཱ ཝཱ ཨདིནྣཾ ཐེཡྻསངྑཱཏཾ ཨཱདིཡི 16; ཨཡཾ པུརིསོ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཾ ཨནུཡུཏྟོ པརིཏྠཱིསུ པརཀུམཱརཱིསུ ཙཱརིཏྟཾ ཨཱཔཛྫི 17; ཨཡཾ པུརིསོ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཾ ཨནུཡུཏྟོ གཧཔཏིསྶ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟསྶ ཝཱ མུསཱཝཱདེན ཨཏྠཾ པབྷཉྫཱིཏི། ཏམེནཾ རཱཛཱནོ གཧེཏྭཱ སུརཱམེརཡམཛྫཔམཱདཊྛཱནཧེཏུ ཧནནྟི ཝཱ བནྡྷནྟི ཝཱ པབྦཱཛེནྟི ཝཱ ཡཐཱཔཙྩཡཾ ཝཱ ཀརོནྟི། ཨཔི ནུ ཏུམྷེཧི ཨེཝརཱུཔཾ དིཊྛཾ ཝཱ སུཏཾ ཝཱ’’’ཏི? ‘‘དིཊྛཉྩ ནོ, བྷནྟེ, སུཏཉྩ སུཡྻིསྶཏི ཙཱ’’ཏི། ཨཊྛམཾ།
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ pahāya surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ pahāya surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratoti. Tamenaṃ rājāno gahetvā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇihetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karontī’ti. Api ca khvassa tatheva pāpakammaṃ pavedenti – ‘ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto itthiṃ vā purisaṃ vā jīvitā voropesi 18; ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyi 19; ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto paritthīsu parakumārīsu cārittaṃ āpajji 20; ayaṃ puriso surāmerayamajjapamādaṭṭhānaṃ anuyutto gahapatissa vā gahapatiputtassa vā musāvādena atthaṃ pabhañjīti. Tamenaṃ rājāno gahetvā surāmerayamajjapamādaṭṭhānahetu hananti vā bandhanti vā pabbājenti vā yathāpaccayaṃ vā karonti. Api nu tumhehi evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ༨. རཱཛསུཏྟཝཎྞནཱ • 8. Rājasuttavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ༧-༨. ཝཎིཛྫཱསུཏྟཱདིཝཎྞནཱ • 7-8. Vaṇijjāsuttādivaṇṇanā