Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā

    రాజాయతనకథా

    Rājāyatanakathā

    . ముచలిన్దమూలాతి మహాబోధితో పాచీనకోణే ఠితముచలిన్దరుక్ఖమూలా. రాజాయతనన్తి దక్ఖిణదిసాభాగే ఠితం రాజాయతనరుక్ఖం ఉపసఙ్కమి . తేన ఖో పన సమయేనాతి కతరేన సమయేన. భగవతో కిర రాజాయతనమూలే సత్తాహం ఏకపల్లఙ్కేన నిసిన్నస్స సమాధితో వుట్ఠానదివసే అరుణుగ్గమనవేలాయమేవ ‘‘భోజనకిచ్చేన భవితబ్బ’’న్తి ఞత్వా సక్కో దేవరాజా ఓసధహరీతకం ఉపనేసి. భగవా తం పరిభుఞ్జి, పరిభుత్తమత్తస్సేవ సరీరకిచ్చం అహోసి. సక్కో ముఖోదకం అదాసి. భగవా ముఖం ధోవిత్వా తస్మింయేవ రుక్ఖమూలే నిసీది. ఏవం ఉగ్గతే అరుణమ్హి నిసిన్నే భగవతి.

    6.Mucalindamūlāti mahābodhito pācīnakoṇe ṭhitamucalindarukkhamūlā. Rājāyatananti dakkhiṇadisābhāge ṭhitaṃ rājāyatanarukkhaṃ upasaṅkami . Tena kho pana samayenāti katarena samayena. Bhagavato kira rājāyatanamūle sattāhaṃ ekapallaṅkena nisinnassa samādhito vuṭṭhānadivase aruṇuggamanavelāyameva ‘‘bhojanakiccena bhavitabba’’nti ñatvā sakko devarājā osadhaharītakaṃ upanesi. Bhagavā taṃ paribhuñji, paribhuttamattasseva sarīrakiccaṃ ahosi. Sakko mukhodakaṃ adāsi. Bhagavā mukhaṃ dhovitvā tasmiṃyeva rukkhamūle nisīdi. Evaṃ uggate aruṇamhi nisinne bhagavati.

    తేన ఖో పన సమయేన తపుస్సభల్లికా వాణిజాతి తపుస్సో చ భల్లికో చాతి ద్వే భాతరో వాణిజా. ఉక్కలాతి ఉక్కలజనపదతో. తం దేసన్తి యస్మిం దేసే భగవా విహరతి. కతరస్మిఞ్చ దేసే భగవా విహరతి? మజ్ఝిమదేసే. తస్మా మజ్ఝిమదేసం గన్తుం అద్ధానమగ్గప్పటిపన్నా హోన్తీతి అయమేత్థ అత్థో. ఞాతిసాలోహితా దేవతాతి తేసం ఞాతిభూతపుబ్బా దేవతా. ఏతదవోచాతి సా కిర నేసం సబ్బసకటాని అప్పవత్తీని అకాసి. తతో తే కిం ఇదన్తి మగ్గదేవతానం బలిం అకంసు. తేసం బలికమ్మకాలే సా దేవతా దిస్సమానేనేవ కాయేన ఏతం అవోచ. మన్థేన చ మధుపిణ్డికాయ చాతి అబద్ధసత్తునా చ సప్పిమధుఫాణితాదీహి యోజేత్వా బద్ధసత్తునా చ. పతిమానేథాతి ఉపట్ఠహథ. తం వోతి తం పతిమాననం తుమ్హాకం భవిస్సతి దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. యం అమ్హాకన్తి యం పటిగ్గహణం అమ్హాకం అస్స దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. భగవతో ఏతదహోసీతి యో కిరస్స పధానానుయోగకాలే పత్తో అహోసి, సో సుజాతాయ పాయాసం దాతుం ఆగచ్ఛన్తియా ఏవ అన్తరధాయి. తేనస్స ఏతదహోసి – ‘‘పత్తో మే నత్థి, పురిమకాపి చ న ఖో తథాగతా హత్థేసు పటిగ్గణ్హన్తి, కిమ్హి ను ఖో అహం పటిగ్గణ్హేయ్యం మన్థఞ్చ మధుపిణ్డకఞ్చా’’తి.

    Tena kho pana samayena tapussabhallikā vāṇijāti tapusso ca bhalliko cāti dve bhātaro vāṇijā. Ukkalāti ukkalajanapadato. Taṃ desanti yasmiṃ dese bhagavā viharati. Katarasmiñca dese bhagavā viharati? Majjhimadese. Tasmā majjhimadesaṃ gantuṃ addhānamaggappaṭipannā hontīti ayamettha attho. Ñātisālohitā devatāti tesaṃ ñātibhūtapubbā devatā. Etadavocāti sā kira nesaṃ sabbasakaṭāni appavattīni akāsi. Tato te kiṃ idanti maggadevatānaṃ baliṃ akaṃsu. Tesaṃ balikammakāle sā devatā dissamāneneva kāyena etaṃ avoca. Manthena ca madhupiṇḍikāya cāti abaddhasattunā ca sappimadhuphāṇitādīhi yojetvā baddhasattunā ca. Patimānethāti upaṭṭhahatha. Taṃ voti taṃ patimānanaṃ tumhākaṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yaṃ amhākanti yaṃ paṭiggahaṇaṃ amhākaṃ assa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Bhagavato etadahosīti yo kirassa padhānānuyogakāle patto ahosi, so sujātāya pāyāsaṃ dātuṃ āgacchantiyā eva antaradhāyi. Tenassa etadahosi – ‘‘patto me natthi, purimakāpi ca na kho tathāgatā hatthesu paṭiggaṇhanti, kimhi nu kho ahaṃ paṭiggaṇheyyaṃ manthañca madhupiṇḍakañcā’’ti.

    పరివితక్కమఞ్ఞాయాతి ఇతో పుబ్బేవ భగవతో సుజాతాయ దిన్నభోజనంయేవ ఓజానుప్పబన్ధనవసేన అట్ఠాసి, ఏత్తకం కాలం నేవ జిఘచ్ఛా న పిపాసా న కాయదుబ్బల్యం అహోసి. ఇదాని పనస్స ఆహారం పటిగ్గహేతుకామతాయ ‘‘న ఖో తథాగతా’’తిఆదినా నయేన పరివితక్కో ఉదపాది . తం ఏవం ఉప్పన్నం అత్తనో చేతసా భగవతో చేతోపరివితక్కమఞ్ఞాయ. చతుద్దిసాతి చతూహి దిసాహి. సేలమయే పత్తేతి ముగ్గవణ్ణసేలమయే పత్తే. ఇదంయేవ భగవా పటిగ్గహేసి, తేయేవ సన్ధాయ వుత్తం. చత్తారో పన మహారాజానో పఠమం ఇన్దనీలమణిమయే పత్తే ఉపనామేసుం, న తే భగవా అగ్గహేసి. తతో ఇమే చత్తారోపి ముగ్గవణ్ణసిలామయే పత్తే ఉపనామేసుం, భగవా చత్తారోపి పత్తే అగ్గహేసి తేసం పసాదానురక్ఖణత్థాయ, నో మహిచ్ఛతాయ. గహేత్వా చ పన చత్తారోపి యథా ఏకోవ పత్తో హోతి తథా అధిట్ఠహి, చతున్నమ్పి ఏకసదిసో పుఞ్ఞవిపాకో అహోసి. ఏవం ఏకం కత్వా అధిట్ఠితే పటిగ్గహేసి భగవా పచ్చగ్ఘే సేలమయే పత్తే మన్థఞ్చ మధుపిణ్డికఞ్చ. పచ్చగ్ఘేతి పచ్చగ్ఘస్మిం; పాటేక్కం మహగ్ఘస్మిన్తి అత్థో. అథ వా పచ్చగ్ఘేతి అభినవే అబ్భుణ్హే; తఙ్ఖణే నిబ్బత్తస్మిన్తి అత్థో. ద్వే వాచా ఏతేసం అహేసున్తి ద్వేవాచికా. అథ వా ద్వీహి వాచాహి ఉపాసకభావం పత్తాతి అత్థో . తే ఏవం ఉపాసకభావం పటివేదేత్వా భగవన్తం ఆహంసు – ‘‘కస్స దాని భన్తే అమ్హేహి అజ్జ పట్ఠాయ అభివాదనపచ్చుట్ఠానం కాతబ్బ’’న్తి? అథ భగవా సీసం పరామసి, కేసా హత్థే లగ్గింసు. తే తేసం అదాసి ‘‘ఇమే తుమ్హే పరిహరథా’’తి. తే కేసధాతుయో లభిత్వా అమతేనేవ అభిసిత్తా హట్ఠతుట్ఠా భగవన్తం వన్దిత్వా పక్కమింసు.

    Parivitakkamaññāyāti ito pubbeva bhagavato sujātāya dinnabhojanaṃyeva ojānuppabandhanavasena aṭṭhāsi, ettakaṃ kālaṃ neva jighacchā na pipāsā na kāyadubbalyaṃ ahosi. Idāni panassa āhāraṃ paṭiggahetukāmatāya ‘‘na kho tathāgatā’’tiādinā nayena parivitakko udapādi . Taṃ evaṃ uppannaṃ attano cetasā bhagavato cetoparivitakkamaññāya. Catuddisāti catūhi disāhi. Selamaye patteti muggavaṇṇaselamaye patte. Idaṃyeva bhagavā paṭiggahesi, teyeva sandhāya vuttaṃ. Cattāro pana mahārājāno paṭhamaṃ indanīlamaṇimaye patte upanāmesuṃ, na te bhagavā aggahesi. Tato ime cattāropi muggavaṇṇasilāmaye patte upanāmesuṃ, bhagavā cattāropi patte aggahesi tesaṃ pasādānurakkhaṇatthāya, no mahicchatāya. Gahetvā ca pana cattāropi yathā ekova patto hoti tathā adhiṭṭhahi, catunnampi ekasadiso puññavipāko ahosi. Evaṃ ekaṃ katvā adhiṭṭhite paṭiggahesi bhagavā paccagghe selamaye patte manthañca madhupiṇḍikañca. Paccaggheti paccagghasmiṃ; pāṭekkaṃ mahagghasminti attho. Atha vā paccaggheti abhinave abbhuṇhe; taṅkhaṇe nibbattasminti attho. Dve vācā etesaṃ ahesunti dvevācikā. Atha vā dvīhi vācāhi upāsakabhāvaṃ pattāti attho . Te evaṃ upāsakabhāvaṃ paṭivedetvā bhagavantaṃ āhaṃsu – ‘‘kassa dāni bhante amhehi ajja paṭṭhāya abhivādanapaccuṭṭhānaṃ kātabba’’nti? Atha bhagavā sīsaṃ parāmasi, kesā hatthe laggiṃsu. Te tesaṃ adāsi ‘‘ime tumhe pariharathā’’ti. Te kesadhātuyo labhitvā amateneva abhisittā haṭṭhatuṭṭhā bhagavantaṃ vanditvā pakkamiṃsu.

    రాజాయతనకథా నిట్ఠితా.

    Rājāyatanakathā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౪. రాజాయతనకథా • 4. Rājāyatanakathā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / రాజాయతనకథావణ్ణనా • Rājāyatanakathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / రాజాయతనకథావణ్ణనా • Rājāyatanakathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / రాజాయతనకథావణ్ణనా • Rājāyatanakathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౪. రాజాయతనకథా • 4. Rājāyatanakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact