Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi |
੪. ਰਾਜਾਯਤਨਕਥਾ
4. Rājāyatanakathā
੬. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਮ੍ਹਾ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਮੁਚਲਿਨ੍ਦਮੂਲਾ ਯੇਨ ਰਾਜਾਯਤਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾਯਤਨਮੂਲੇ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਏਕਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸੀਦਿ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਤਪੁਸ੍ਸ 1 ਭਲ੍ਲਿਕਾ વਾਣਿਜਾ ਉਕ੍ਕਲਾ ਤਂ ਦੇਸਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਪੁਸ੍ਸਭਲ੍ਲਿਕਾਨਂ વਾਣਿਜਾਨਂ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਦੇવਤਾ ਤਪੁਸ੍ਸਭਲ੍ਲਿਕੇ વਾਣਿਜੇ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਯਂ, ਮਾਰਿਸਾ, ਭਗવਾ ਰਾਜਾਯਤਨਮੂਲੇ વਿਹਰਤਿ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ; ਗਚ੍ਛਥ ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਮਨ੍ਥੇਨ ਚ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਾਯ ਚ ਪਤਿਮਾਨੇਥ; ਤਂ વੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਪੁਸ੍ਸਭਲ੍ਲਿਕਾ વਾਣਿਜਾ ਮਨ੍ਥਞ੍ਚ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਞ੍ਚ ਆਦਾਯ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਤਪੁਸ੍ਸਭਲ੍ਲਿਕਾ વਾਣਿਜਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਮਨ੍ਥਞ੍ਚ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਞ੍ਚ, ਯਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਨ ਖੋ ਤਥਾਗਤਾ ਹਤ੍ਥੇਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਕਿਮ੍ਹਿ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਂ ਮਨ੍ਥਞ੍ਚ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਞ੍ਚਾ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਰਾਜਾਨੋ ਭਗવਤੋ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋਪਰਿવਿਤਕ੍ਕਮਞ੍ਞਾਯ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੇਲਮਯੇ ਪਤ੍ਤੇ ਭਗવਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸੁਂ – ‘‘ਇਧ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਮਨ੍ਥਞ੍ਚ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਞ੍ਚਾ’’ਤਿ। ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ ਭਗવਾ ਪਚ੍ਚਗ੍ਘੇ ਸੇਲਮਯੇ ਪਤ੍ਤੇ ਮਨ੍ਥਞ੍ਚ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਞ੍ਚ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਪੁਸ੍ਸਭਲ੍ਲਿਕਾ વਾਣਿਜਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ (ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ) 2 ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਏਤੇ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ, ਉਪਾਸਕੇ ਨੋ ਭਗવਾ ਧਾਰੇਤੁ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤੇ ਸਰਣਂ ਗਤੇ’’ਤਿ। ਤੇ ਚ ਲੋਕੇ ਪਠਮਂ ਉਪਾਸਕਾ ਅਹੇਸੁਂ ਦ੍વੇવਾਚਿਕਾ।
6. Atha kho bhagavā sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā mucalindamūlā yena rājāyatanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājāyatanamūle sattāhaṃ ekapallaṅkena nisīdi vimuttisukhapaṭisaṃvedī. Tena kho pana samayena tapussa 3 bhallikā vāṇijā ukkalā taṃ desaṃ addhānamaggappaṭipannā honti. Atha kho tapussabhallikānaṃ vāṇijānaṃ ñātisālohitā devatā tapussabhallike vāṇije etadavoca – ‘‘ayaṃ, mārisā, bhagavā rājāyatanamūle viharati paṭhamābhisambuddho; gacchatha taṃ bhagavantaṃ manthena ca madhupiṇḍikāya ca patimānetha; taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Atha kho tapussabhallikā vāṇijā manthañca madhupiṇḍikañca ādāya yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho tapussabhallikā vāṇijā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘paṭiggaṇhātu no, bhante, bhagavā manthañca madhupiṇḍikañca, yaṃ amhākaṃ assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘na kho tathāgatā hatthesu paṭiggaṇhanti. Kimhi nu kho ahaṃ paṭiggaṇheyyaṃ manthañca madhupiṇḍikañcā’’ti? Atha kho cattāro mahārājāno bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya catuddisā cattāro selamaye patte bhagavato upanāmesuṃ – ‘‘idha, bhante, bhagavā paṭiggaṇhātu manthañca madhupiṇḍikañcā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā paccagghe selamaye patte manthañca madhupiṇḍikañca, paṭiggahetvā paribhuñji. Atha kho tapussabhallikā vāṇijā bhagavantaṃ onītapattapāṇiṃ viditvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ (onītapattapāṇiṃ viditvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ) 4 etadavocuṃ – ‘‘ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca, upāsake no bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti. Te ca loke paṭhamaṃ upāsakā ahesuṃ dvevācikā.
ਰਾਜਾਯਤਨਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Rājāyatanakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਰਾਜਾਯਤਨਕਥਾ • Rājāyatanakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਰਾਜਾਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Rājāyatanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਰਾਜਾਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Rājāyatanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਰਾਜਾਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Rājāyatanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੪. ਰਾਜਾਯਤਨਕਥਾ • 4. Rājāyatanakathā