| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၁၀. ရဇ္ဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ
10. Rajjasuttavaṇṇanā
၁၅၆. အဟနန္တိ ကရဏေ ပစ္စတ္တဝစနန္တိ အာဟ ‘‘အဟနန္တေနာ’’တိ, ပစ္စတ္တေ ဧဝ ဝာ ပစ္စတ္တဝစနံ, ‘‘အဟနန္တော ဟုတ္ဝာ’’တိ ဝစနသေသေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယော။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အဇိနန္တိ အန္တောဂဓဟေတုအတ္ထံ ဝဒတီတိ အာဟ ‘‘ပရသ္သ ဓနဇာနိံ အကရောန္တေနာ’’တိ။ အကာရာပေန္တေနာတိ ပရသ္သ ဓနဇာနိံ အကာရေန္တေန။ အသောစန္တေနာတိ ဘောဂဗ္ယသနာဒိဝသေန ပရံ အသောစန္တေန။ ကသ္မာ ဘဂဝာ ဧဝံ စိန္တေသီတိ တတ္ထ ကာရဏမာဟ ‘‘ဣတီ’’တိအာဒိနာ။ ရဇ္ဇေ ဝိဇိတေ ဒဏ္ဍကရပီဠိတေတိ ဓနဒဏ္ဍာဒိဒဏ္ဍေန စေဝ ဗလိနာ စ ဗာဓိတေ။
156.Ahananti karaṇe paccattavacananti āha ‘‘ahanantenā’’ti, paccatte eva vā paccattavacanaṃ, ‘‘ahananto hutvā’’ti vacanasesena bhavitabbanti adhippāyo. Sesapadesupi eseva nayo. Ajinanti antogadhahetuatthaṃ vadatīti āha ‘‘parassa dhanajāniṃ akarontenā’’ti. Akārāpentenāti parassa dhanajāniṃ akārentena. Asocantenāti bhogabyasanādivasena paraṃ asocantena. Kasmā bhagavā evaṃ cintesīti tattha kāraṇamāha ‘‘itī’’tiādinā. Rajje vijite daṇḍakarapīḷiteti dhanadaṇḍādidaṇḍena ceva balinā ca bādhite.
ဣဇ္ဈနကကောဋ္ဌာသာတိ စေတောဝသိဘာဝာဒိကသ္သ သာဓနကကောဋ္ဌာသာ။ ဝဍ္ဎိတာတိ ဘာဝနာပာရိပူရိဝသေန အနုဗ္ရူဟိတာ။ ပုနပ္ပုနံ ကတာတိ ဘာဝနာယ ဗဟုလီကရဏေန အပရာပရံ ပဝတ္တိတာ။ ယုတ္တယာနန္တိ ယထာ ယုတ္တာနံ အာဇညရထာနံ သာရထိနာ အဓိဋ္ဌိတံ ယထာရုစိ ပဝတ္တတိ, ဧဝံ ယထာရုစိပဝတ္တိတံ ဂမိတာ။ ပတိဋ္ဌဋ္ဌေနာတိ အဓိဋ္ဌာနဋ္ဌေန။ ဝတ္ထုကတာတိ သဗ္ဗသော ဥပက္ကိလေသသောဓနေန ဣဒ္ဓိဝိသယတာယ ပတိဋ္ဌာနဘာဝတော သုဝိသောဓိတပရိသ္သယဝတ္ထု ဝိယ ကတာ။ အဝိဇဟိတာတိ ပဋိပက္ခဒူရီဘာဝတော သုဘာဝိတဘာဝေန တံတံအဓိဋ္ဌာနယောဂ္ယတာယ န ဇဟာပိတာ။ နိစ္စာနုဗဒ္ဓာတိ တတော ဧဝ နိစ္စံ အနုဗဒ္ဓာ ဝိယ ကတာ။ သုပရိစိတာတိ သုဋ္ဌု သဗ္ဗဘာဂေန ဘာဝနာနုပစယံ ဂမိတာ။ အဝိရာဓိတဝေဓိဟတ္ထော ဝိယာတိ အဝိရဇ္ဈနဘာဝေန ဝိရဇ္ဈနဟတ္ထော ဝိယ။ သုဋ္ဌု သမာရဒ္ဓာတိ ဘာဝနာဥပ္ပတ္တိယာ သမ္မဒေဝ သမ္ပာဒိတာ။ စိန္တေယ္ယာတိ အတ္ထုဒ္ဓာရဝသေန စိန္တေယ္ယ။
Ijjhanakakoṭṭhāsāti cetovasibhāvādikassa sādhanakakoṭṭhāsā. Vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena anubrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānanti yathā yuttānaṃ ājaññarathānaṃ sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathārucipavattitaṃ gamitā. Patiṭṭhaṭṭhenāti adhiṭṭhānaṭṭhena. Vatthukatāti sabbaso upakkilesasodhanena iddhivisayatāya patiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katā. Avijahitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya na jahāpitā. Niccānubaddhāti tato eva niccaṃ anubaddhā viya katā. Suparicitāti suṭṭhu sabbabhāgena bhāvanānupacayaṃ gamitā. Avirādhitavedhihattho viyāti avirajjhanabhāvena virajjhanahattho viya. Suṭṭhu samāraddhāti bhāvanāuppattiyā sammadeva sampāditā. Cinteyyāti atthuddhāravasena cinteyya.
ပဗ္ဗတသ္သာတိ ပဗ္ဗတော အသ္သ။ ပဗ္ဗတော အသ္သာတိ ပဗ္ဗတော ဘဝေယ္ယ ကီဒိသသ္သာတိ အာဟ ‘‘သုဝဏ္ဏသ္သာ’’တိအာဒိ။ ဇာတရူပသ္သာတိ အာတပရူပသမ္ပန္နသ္သ။ ဒ္ဝိက္ခတ္တုမ္ပိ တာဝ မဟန္တောတိ ယတ္တကော သော ပဗ္ဗတော ဟောတိ, ဒ္ဝိက္ခတ္တုံ တတ္တကော။ ဧကသ္သာတိ ဧကသ္သပိ ပုဂ္ဂလသ္သ နာလံ န ပရိယတ္တော တဏ္ဟာယ ဒုပ္ပူရဏဘာဝာ။ ဧဝံ ဇာနန္တောတိ ဧဝံ တဏ္ဟာယ ဒုပ္ပူရဏဘာဝာဒီနဝတံ ဇာနန္တော။ သမံ စရေယ္ယာတိ ပရဝတ္ထုပရာမာသာဒိံ ဝိဟာယ ကာယာဒီဟိ သမမေဝ ပဋိပဇ္ဇေယ္ယ။
Pabbatassāti pabbato assa. Pabbato assāti pabbato bhaveyya kīdisassāti āha ‘‘suvaṇṇassā’’tiādi. Jātarūpassāti ātaparūpasampannassa. Dvikkhattumpi tāva mahantoti yattako so pabbato hoti, dvikkhattuṃ tattako. Ekassāti ekassapi puggalassa nālaṃ na pariyatto taṇhāya duppūraṇabhāvā. Evaṃ jānantoti evaṃ taṇhāya duppūraṇabhāvādīnavataṃ jānanto. Samaṃ careyyāti paravatthuparāmāsādiṃ vihāya kāyādīhi samameva paṭipajjeyya.
ဒုက္ခံ တဏ္ဟာနိဒာနံ, တဏ္ဟာ ကာမဂုဏနိဒာနာ, တသ္မာ ဒုက္ခသ္သ တဏ္ဟာပစ္စယကာမဂုဏနိဒာနတ္တံ ဝုတ္တံ။ တန္တိ ဒုက္ခံ။ ယတောနိဒာနံ ဟောတီတိ ယံနိဒာနံ ယံကာရဏံ တံ ပဝတ္တတိ။ ဧဝံ ယော အဒက္ခီတိ ယော ပရိညာတဝတ္ထုကော ဧဝံ ဒုက္ခံ တသ္သ နိဒာနဘူတေ ကာမဂုဏေ စ တထတော ပညာစက္ခုနာ ပသ္သိ။ ကေန ကာရဏေန နမေယ္ယ? တံ ကာရဏံ နတ္ထီတိ အတ္ထော။ ကာမဂုဏဥပဓိန္တိ ကာမဂုဏသင္ခာတံ ဥပဓိံ။ သဇ္ဇတိ ဧတ္ထာတိ သင္ဂော ဧသော, လဂ္ဂနမေတန္တိ ဧဝံ ဝိဒိတ္ဝာ။ တမေဝ ကာမာဘိဘူတော နပ္ပဋိသေဝေယ္ယ န လဂ္ဂေယ္ယာတိ ဧဝံ ဝိနယာယ ဝူပသမာယ သိက္ခေယ္ယာတိ။
Dukkhaṃ taṇhānidānaṃ, taṇhā kāmaguṇanidānā, tasmā dukkhassa taṇhāpaccayakāmaguṇanidānattaṃ vuttaṃ. Tanti dukkhaṃ. Yatonidānaṃ hotīti yaṃnidānaṃ yaṃkāraṇaṃ taṃ pavattati. Evaṃ yo adakkhīti yo pariññātavatthuko evaṃ dukkhaṃ tassa nidānabhūte kāmaguṇe ca tathato paññācakkhunā passi. Kena kāraṇena nameyya? Taṃ kāraṇaṃ natthīti attho. Kāmaguṇaupadhinti kāmaguṇasaṅkhātaṃ upadhiṃ. Sajjati etthāti saṅgo eso, lagganametanti evaṃviditvā. Tameva kāmābhibhūto nappaṭiseveyya na laggeyyāti evaṃ vinayāya vūpasamāya sikkheyyāti.
ရဇ္ဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Rajjasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ဒုတိယဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၁၀. ရဇ္ဇသုတ္တံ • 10. Rajjasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ရဇ္ဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Rajjasuttavaṇṇanā
