| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
10. රජ්‌ජසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Rajjasuttavaṇṇanā
156. අහනන්‌ති කරණෙ පච්‌චත්‌තවචනන්‌ති ආහ ‘‘අහනන්‌තෙනා’’ති, පච්‌චත්‌තෙ එව වා පච්‌චත්‌තවචනං, ‘‘අහනන්‌තො හුත්‌වා’’ති වචනසෙසෙන භවිතබ්‌බන්‌ති අධිප්‌පායො. සෙසපදෙසුපි එසෙව නයො. අජිනන්‌ති අන්‌තොගධහෙතුඅත්‌ථං වදතීති ආහ ‘‘පරස්‌ස ධනජානිං අකරොන්‌තෙනා’’ති. අකාරාපෙන්‌තෙනාති පරස්‌ස ධනජානිං අකාරෙන්‌තෙන. අසොචන්‌තෙනාති භොගබ්‍යසනාදිවසෙන පරං අසොචන්‌තෙන. කස්‌මා භගවා එවං චින්‌තෙසීති තත්‌ථ කාරණමාහ ‘‘ඉතී’’තිආදිනා. රජ්‌ජෙ විජිතෙ දණ්‌ඩකරපීළිතෙති ධනදණ්‌ඩාදිදණ්‌ඩෙන චෙව බලිනා ච බාධිතෙ.
156.Ahananti karaṇe paccattavacananti āha ‘‘ahanantenā’’ti, paccatte eva vā paccattavacanaṃ, ‘‘ahananto hutvā’’ti vacanasesena bhavitabbanti adhippāyo. Sesapadesupi eseva nayo. Ajinanti antogadhahetuatthaṃ vadatīti āha ‘‘parassa dhanajāniṃ akarontenā’’ti. Akārāpentenāti parassa dhanajāniṃ akārentena. Asocantenāti bhogabyasanādivasena paraṃ asocantena. Kasmā bhagavā evaṃ cintesīti tattha kāraṇamāha ‘‘itī’’tiādinā. Rajje vijite daṇḍakarapīḷiteti dhanadaṇḍādidaṇḍena ceva balinā ca bādhite.
ඉජ්‌ඣනකකොට්‌ඨාසාති චෙතොවසිභාවාදිකස්‌ස සාධනකකොට්‌ඨාසා. වඩ්‌ඪිතාති භාවනාපාරිපූරිවසෙන අනුබ්‍රූහිතා. පුනප්‌පුනං කතාති භාවනාය බහුලීකරණෙන අපරාපරං පවත්‌තිතා. යුත්‌තයානන්‌ති යථා යුත්‌තානං ආජඤ්‌ඤරථානං සාරථිනා අධිට්‌ඨිතං යථාරුචි පවත්‌තති, එවං යථාරුචිපවත්‌තිතං ගමිතා. පතිට්‌ඨට්‌ඨෙනාති අධිට්‌ඨානට්‌ඨෙන. වත්‌ථුකතාති සබ්‌බසො උපක්‌කිලෙසසොධනෙන ඉද්‌ධිවිසයතාය පතිට්‌ඨානභාවතො සුවිසොධිතපරිස්‌සයවත්‌ථු විය කතා. අවිජහිතාති පටිපක්‌ඛදූරීභාවතො සුභාවිතභාවෙන තංතංඅධිට්‌ඨානයොග්‍යතාය න ජහාපිතා. නිච්‌චානුබද්‌ධාති තතො එව නිච්‌චං අනුබද්‌ධා විය කතා. සුපරිචිතාති සුට්‌ඨු සබ්‌බභාගෙන භාවනානුපචයං ගමිතා. අවිරාධිතවෙධිහත්‌ථො වියාති අවිරජ්‌ඣනභාවෙන විරජ්‌ඣනහත්‌ථො විය. සුට්‌ඨු සමාරද්‌ධාති භාවනාඋප්‌පත්‌තියා සම්‌මදෙව සම්‌පාදිතා. චින්‌තෙය්‍යාති අත්‌ථුද්‌ධාරවසෙන චින්‌තෙය්‍ය.
Ijjhanakakoṭṭhāsāti cetovasibhāvādikassa sādhanakakoṭṭhāsā. Vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena anubrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānanti yathā yuttānaṃ ājaññarathānaṃ sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathārucipavattitaṃ gamitā. Patiṭṭhaṭṭhenāti adhiṭṭhānaṭṭhena. Vatthukatāti sabbaso upakkilesasodhanena iddhivisayatāya patiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katā. Avijahitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya na jahāpitā. Niccānubaddhāti tato eva niccaṃ anubaddhā viya katā. Suparicitāti suṭṭhu sabbabhāgena bhāvanānupacayaṃ gamitā. Avirādhitavedhihattho viyāti avirajjhanabhāvena virajjhanahattho viya. Suṭṭhu samāraddhāti bhāvanāuppattiyā sammadeva sampāditā. Cinteyyāti atthuddhāravasena cinteyya.
පබ්‌බතස්‌සාති පබ්‌බතො අස්‌ස. පබ්‌බතො අස්‌සාති පබ්‌බතො භවෙය්‍ය කීදිසස්‌සාති ආහ ‘‘සුවණ්‌ණස්‌සා’’තිආදි. ජාතරූපස්‌සාති ආතපරූපසම්‌පන්‌නස්‌ස. ද්‌වික්‌ඛත්‌තුම්‌පි තාව මහන්‌තොති යත්‌තකො සො පබ්‌බතො හොති, ද්‌වික්‌ඛත්‌තුං තත්‌තකො. එකස්‌සාති එකස්‌සපි පුග්‌ගලස්‌ස නාලං න පරියත්‌තො තණ්‌හාය දුප්‌පූරණභාවා. එවං ජානන්‌තොති එවං තණ්‌හාය දුප්‌පූරණභාවාදීනවතං ජානන්‌තො. සමං චරෙය්‍යාති පරවත්‌ථුපරාමාසාදිං විහාය කායාදීහි සමමෙව පටිපජ්‌ජෙය්‍ය.
Pabbatassāti pabbato assa. Pabbato assāti pabbato bhaveyya kīdisassāti āha ‘‘suvaṇṇassā’’tiādi. Jātarūpassāti ātaparūpasampannassa. Dvikkhattumpi tāva mahantoti yattako so pabbato hoti, dvikkhattuṃ tattako. Ekassāti ekassapi puggalassa nālaṃ na pariyatto taṇhāya duppūraṇabhāvā. Evaṃ jānantoti evaṃ taṇhāya duppūraṇabhāvādīnavataṃ jānanto. Samaṃ careyyāti paravatthuparāmāsādiṃ vihāya kāyādīhi samameva paṭipajjeyya.
දුක්‌ඛං තණ්‌හානිදානං, තණ්‌හා කාමගුණනිදානා, තස්‌මා දුක්‌ඛස්‌ස තණ්‌හාපච්‌චයකාමගුණනිදානත්‌තං වුත්‌තං. තන්‌ති දුක්‌ඛං. යතොනිදානං හොතීති යංනිදානං යංකාරණං තං පවත්‌තති. එවං යො අදක්‌ඛීති යො පරිඤ්‌ඤාතවත්‌ථුකො එවං දුක්‌ඛං තස්‌ස නිදානභූතෙ කාමගුණෙ ච තථතො පඤ්‌ඤාචක්‌ඛුනා පස්‌සි. කෙන කාරණෙන නමෙය්‍ය? තං කාරණං නත්‌ථීති අත්‌ථො. කාමගුණඋපධින්‌ති කාමගුණසඞ්‌ඛාතං උපධිං. සජ්‌ජති එත්‌ථාති සඞ්‌ගො එසො, ලග්‌ගනමෙතන්‌ති එවං විදිත්‌වා. තමෙව කාමාභිභූතො නප්‌පටිසෙවෙය්‍ය න ලග්‌ගෙය්‍යාති එවං විනයාය වූපසමාය සික්‌ඛෙය්‍යාති.
Dukkhaṃ taṇhānidānaṃ, taṇhā kāmaguṇanidānā, tasmā dukkhassa taṇhāpaccayakāmaguṇanidānattaṃ vuttaṃ. Tanti dukkhaṃ. Yatonidānaṃ hotīti yaṃnidānaṃ yaṃkāraṇaṃ taṃ pavattati. Evaṃ yo adakkhīti yo pariññātavatthuko evaṃ dukkhaṃ tassa nidānabhūte kāmaguṇe ca tathato paññācakkhunā passi. Kena kāraṇena nameyya? Taṃ kāraṇaṃ natthīti attho. Kāmaguṇaupadhinti kāmaguṇasaṅkhātaṃ upadhiṃ. Sajjati etthāti saṅgo eso, lagganametanti evaṃviditvā. Tameva kāmābhibhūto nappaṭiseveyya na laggeyyāti evaṃ vinayāya vūpasamāya sikkheyyāti.
රජ්‌ජසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Rajjasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
දුතියවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 10. රජ්‌ජසුත්‌තං • 10. Rajjasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. රජ්‌ජසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Rajjasuttavaṇṇanā
