Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൧൦. രജ്ജസുത്തവണ്ണനാ
10. Rajjasuttavaṇṇanā
൧൫൬. അഹനന്തി കരണേ പച്ചത്തവചനന്തി ആഹ ‘‘അഹനന്തേനാ’’തി, പച്ചത്തേ ഏവ വാ പച്ചത്തവചനം, ‘‘അഹനന്തോ ഹുത്വാ’’തി വചനസേസേന ഭവിതബ്ബന്തി അധിപ്പായോ. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോ. അജിനന്തി അന്തോഗധഹേതുഅത്ഥം വദതീതി ആഹ ‘‘പരസ്സ ധനജാനിം അകരോന്തേനാ’’തി. അകാരാപേന്തേനാതി പരസ്സ ധനജാനിം അകാരേന്തേന. അസോചന്തേനാതി ഭോഗബ്യസനാദിവസേന പരം അസോചന്തേന. കസ്മാ ഭഗവാ ഏവം ചിന്തേസീതി തത്ഥ കാരണമാഹ ‘‘ഇതീ’’തിആദിനാ. രജ്ജേ വിജിതേ ദണ്ഡകരപീളിതേതി ധനദണ്ഡാദിദണ്ഡേന ചേവ ബലിനാ ച ബാധിതേ.
156.Ahananti karaṇe paccattavacananti āha ‘‘ahanantenā’’ti, paccatte eva vā paccattavacanaṃ, ‘‘ahananto hutvā’’ti vacanasesena bhavitabbanti adhippāyo. Sesapadesupi eseva nayo. Ajinanti antogadhahetuatthaṃ vadatīti āha ‘‘parassa dhanajāniṃ akarontenā’’ti. Akārāpentenāti parassa dhanajāniṃ akārentena. Asocantenāti bhogabyasanādivasena paraṃ asocantena. Kasmā bhagavā evaṃ cintesīti tattha kāraṇamāha ‘‘itī’’tiādinā. Rajje vijite daṇḍakarapīḷiteti dhanadaṇḍādidaṇḍena ceva balinā ca bādhite.
ഇജ്ഝനകകോട്ഠാസാതി ചേതോവസിഭാവാദികസ്സ സാധനകകോട്ഠാസാ. വഡ്ഢിതാതി ഭാവനാപാരിപൂരിവസേന അനുബ്രൂഹിതാ. പുനപ്പുനം കതാതി ഭാവനായ ബഹുലീകരണേന അപരാപരം പവത്തിതാ. യുത്തയാനന്തി യഥാ യുത്താനം ആജഞ്ഞരഥാനം സാരഥിനാ അധിട്ഠിതം യഥാരുചി പവത്തതി, ഏവം യഥാരുചിപവത്തിതം ഗമിതാ. പതിട്ഠട്ഠേനാതി അധിട്ഠാനട്ഠേന. വത്ഥുകതാതി സബ്ബസോ ഉപക്കിലേസസോധനേന ഇദ്ധിവിസയതായ പതിട്ഠാനഭാവതോ സുവിസോധിതപരിസ്സയവത്ഥു വിയ കതാ. അവിജഹിതാതി പടിപക്ഖദൂരീഭാവതോ സുഭാവിതഭാവേന തംതംഅധിട്ഠാനയോഗ്യതായ ന ജഹാപിതാ. നിച്ചാനുബദ്ധാതി തതോ ഏവ നിച്ചം അനുബദ്ധാ വിയ കതാ. സുപരിചിതാതി സുട്ഠു സബ്ബഭാഗേന ഭാവനാനുപചയം ഗമിതാ. അവിരാധിതവേധിഹത്ഥോ വിയാതി അവിരജ്ഝനഭാവേന വിരജ്ഝനഹത്ഥോ വിയ. സുട്ഠു സമാരദ്ധാതി ഭാവനാഉപ്പത്തിയാ സമ്മദേവ സമ്പാദിതാ. ചിന്തേയ്യാതി അത്ഥുദ്ധാരവസേന ചിന്തേയ്യ.
Ijjhanakakoṭṭhāsāti cetovasibhāvādikassa sādhanakakoṭṭhāsā. Vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena anubrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānanti yathā yuttānaṃ ājaññarathānaṃ sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathārucipavattitaṃ gamitā. Patiṭṭhaṭṭhenāti adhiṭṭhānaṭṭhena. Vatthukatāti sabbaso upakkilesasodhanena iddhivisayatāya patiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katā. Avijahitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya na jahāpitā. Niccānubaddhāti tato eva niccaṃ anubaddhā viya katā. Suparicitāti suṭṭhu sabbabhāgena bhāvanānupacayaṃ gamitā. Avirādhitavedhihattho viyāti avirajjhanabhāvena virajjhanahattho viya. Suṭṭhu samāraddhāti bhāvanāuppattiyā sammadeva sampāditā. Cinteyyāti atthuddhāravasena cinteyya.
പബ്ബതസ്സാതി പബ്ബതോ അസ്സ. പബ്ബതോ അസ്സാതി പബ്ബതോ ഭവേയ്യ കീദിസസ്സാതി ആഹ ‘‘സുവണ്ണസ്സാ’’തിആദി. ജാതരൂപസ്സാതി ആതപരൂപസമ്പന്നസ്സ. ദ്വിക്ഖത്തുമ്പി താവ മഹന്തോതി യത്തകോ സോ പബ്ബതോ ഹോതി, ദ്വിക്ഖത്തും തത്തകോ. ഏകസ്സാതി ഏകസ്സപി പുഗ്ഗലസ്സ നാലം ന പരിയത്തോ തണ്ഹായ ദുപ്പൂരണഭാവാ. ഏവം ജാനന്തോതി ഏവം തണ്ഹായ ദുപ്പൂരണഭാവാദീനവതം ജാനന്തോ. സമം ചരേയ്യാതി പരവത്ഥുപരാമാസാദിം വിഹായ കായാദീഹി സമമേവ പടിപജ്ജേയ്യ.
Pabbatassāti pabbato assa. Pabbato assāti pabbato bhaveyya kīdisassāti āha ‘‘suvaṇṇassā’’tiādi. Jātarūpassāti ātaparūpasampannassa. Dvikkhattumpi tāva mahantoti yattako so pabbato hoti, dvikkhattuṃ tattako. Ekassāti ekassapi puggalassa nālaṃ na pariyatto taṇhāya duppūraṇabhāvā. Evaṃ jānantoti evaṃ taṇhāya duppūraṇabhāvādīnavataṃ jānanto. Samaṃ careyyāti paravatthuparāmāsādiṃ vihāya kāyādīhi samameva paṭipajjeyya.
ദുക്ഖം തണ്ഹാനിദാനം, തണ്ഹാ കാമഗുണനിദാനാ, തസ്മാ ദുക്ഖസ്സ തണ്ഹാപച്ചയകാമഗുണനിദാനത്തം വുത്തം. തന്തി ദുക്ഖം. യതോനിദാനം ഹോതീതി യംനിദാനം യംകാരണം തം പവത്തതി. ഏവം യോ അദക്ഖീതി യോ പരിഞ്ഞാതവത്ഥുകോ ഏവം ദുക്ഖം തസ്സ നിദാനഭൂതേ കാമഗുണേ ച തഥതോ പഞ്ഞാചക്ഖുനാ പസ്സി. കേന കാരണേന നമേയ്യ? തം കാരണം നത്ഥീതി അത്ഥോ. കാമഗുണഉപധിന്തി കാമഗുണസങ്ഖാതം ഉപധിം. സജ്ജതി ഏത്ഥാതി സങ്ഗോ ഏസോ, ലഗ്ഗനമേതന്തി ഏവം വിദിത്വാ. തമേവ കാമാഭിഭൂതോ നപ്പടിസേവേയ്യ ന ലഗ്ഗേയ്യാതി ഏവം വിനയായ വൂപസമായ സിക്ഖേയ്യാതി.
Dukkhaṃ taṇhānidānaṃ, taṇhā kāmaguṇanidānā, tasmā dukkhassa taṇhāpaccayakāmaguṇanidānattaṃ vuttaṃ. Tanti dukkhaṃ. Yatonidānaṃ hotīti yaṃnidānaṃ yaṃkāraṇaṃ taṃ pavattati. Evaṃ yo adakkhīti yo pariññātavatthuko evaṃ dukkhaṃ tassa nidānabhūte kāmaguṇe ca tathato paññācakkhunā passi. Kena kāraṇena nameyya? Taṃ kāraṇaṃ natthīti attho. Kāmaguṇaupadhinti kāmaguṇasaṅkhātaṃ upadhiṃ. Sajjati etthāti saṅgo eso, lagganametanti evaṃviditvā. Tameva kāmābhibhūto nappaṭiseveyya na laggeyyāti evaṃ vinayāya vūpasamāya sikkheyyāti.
രജ്ജസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Rajjasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ദുതിയവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൧൦. രജ്ജസുത്തം • 10. Rajjasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. രജ്ജസുത്തവണ്ണനാ • 10. Rajjasuttavaṇṇanā