Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi |
౧౨. రజ్జుమాలావిమానవత్థు
12. Rajjumālāvimānavatthu
౮౨౬.
826.
‘‘అభిక్కన్తేన వణ్ణేన, యా త్వం తిట్ఠసి దేవతే;
‘‘Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate;
హత్థపాదే చ విగ్గయ్హ, నచ్చసి సుప్పవాదితే.
Hatthapāde ca viggayha, naccasi suppavādite.
౮౨౭.
827.
‘‘తస్సా తే నచ్చమానాయ, అఙ్గమఙ్గేహి సబ్బసో;
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
దిబ్బా సద్దా నిచ్ఛరన్తి, సవనీయా మనోరమా.
Dibbā saddā niccharanti, savanīyā manoramā.
౮౨౮.
828.
‘‘తస్సా తే నచ్చమానాయ, అఙ్గమఙ్గేహి సబ్బసో;
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
దిబ్బా గన్ధా పవాయన్తి, సుచిగన్ధా మనోరమా.
Dibbā gandhā pavāyanti, sucigandhā manoramā.
౮౨౯.
829.
‘‘వివత్తమానా కాయేన, యా వేణీసు పిళన్ధనా;
‘‘Vivattamānā kāyena, yā veṇīsu piḷandhanā;
తేసం సుయ్యతి నిగ్ఘోసో, తురియే పఞ్చఙ్గికే యథా.
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
౮౩౦.
830.
‘‘వటంసకా వాతధుతా, వాతేన సమ్పకమ్పితా;
‘‘Vaṭaṃsakā vātadhutā, vātena sampakampitā;
తేసం సుయ్యతి నిగ్ఘోసో, తురియే పఞ్చఙ్గికే యథా.
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
౮౩౧.
831.
‘‘యాపి తే సిరస్మిం మాలా, సుచిగన్ధా మనోరమా;
‘‘Yāpi te sirasmiṃ mālā, sucigandhā manoramā;
వాతి గన్ధో దిసా సబ్బా, రుక్ఖో మఞ్జూసకో యథా.
Vāti gandho disā sabbā, rukkho mañjūsako yathā.
౮౩౨.
832.
‘‘ఘాయసే తం సుచిగన్ధం, రూపం పస్ససి అమానుసం;
‘‘Ghāyase taṃ sucigandhaṃ, rūpaṃ passasi amānusaṃ;
దేవతే పుచ్ఛితాచిక్ఖ, కిస్స కమ్మస్సిదం ఫల’’న్తి.
Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti.
౮౩౩.
833.
‘‘దాసీ అహం పురే ఆసిం, గయాయం బ్రాహ్మణస్సహం;
‘‘Dāsī ahaṃ pure āsiṃ, gayāyaṃ brāhmaṇassahaṃ;
౮౩౪.
834.
౮౩౫.
835.
‘‘విపథే కుటం నిక్ఖిపిత్వా, వనసణ్డం ఉపాగమిం;
‘‘Vipathe kuṭaṃ nikkhipitvā, vanasaṇḍaṃ upāgamiṃ;
౮౩౬.
836.
‘‘దళ్హం పాసం కరిత్వాన, ఆసుమ్భిత్వాన పాదపే;
‘‘Daḷhaṃ pāsaṃ karitvāna, āsumbhitvāna pādape;
తతో దిసా విలోకేసిం,కో ను ఖో వనమస్సితో.
Tato disā vilokesiṃ,ko nu kho vanamassito.
౮౩౭.
837.
‘‘తత్థద్దసాసిం సమ్బుద్ధం, సబ్బలోకహితం మునిం;
‘‘Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, sabbalokahitaṃ muniṃ;
నిసిన్నం రుక్ఖమూలస్మిం, ఝాయన్తం అకుతోభయం.
Nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ, jhāyantaṃ akutobhayaṃ.
౮౩౮.
838.
‘‘తస్సా మే అహు సంవేగో, అబ్భుతో లోమహంసనో;
‘‘Tassā me ahu saṃvego, abbhuto lomahaṃsano;
కో ను ఖో వనమస్సితో, మనుస్సో ఉదాహు దేవతా.
Ko nu kho vanamassito, manusso udāhu devatā.
౮౩౯.
839.
‘‘పాసాదికం పసాదనీయం, వనా నిబ్బనమాగతం;
‘‘Pāsādikaṃ pasādanīyaṃ, vanā nibbanamāgataṃ;
దిస్వా మనో మే పసీది, నాయం యాదిసకీదిసో.
Disvā mano me pasīdi, nāyaṃ yādisakīdiso.
౮౪౦.
840.
‘‘గుత్తిన్ద్రియో ఝానరతో, అబహిగ్గతమానసో;
‘‘Guttindriyo jhānarato, abahiggatamānaso;
౮౪౧.
841.
‘‘భయభేరవో దురాసదో, సీహోవ గుహమస్సితో;
‘‘Bhayabheravo durāsado, sīhova guhamassito;
దుల్లభాయం దస్సనాయ, పుప్ఫం ఓదుమ్బరం యథా.
Dullabhāyaṃ dassanāya, pupphaṃ odumbaraṃ yathā.
౮౪౨.
842.
‘‘సో మం ముదూహి వాచాహి, ఆలపిత్వా తథాగతో;
‘‘So maṃ mudūhi vācāhi, ālapitvā tathāgato;
రజ్జుమాలేతి మంవోచ, సరణం గచ్ఛ తథాగతం.
Rajjumāleti maṃvoca, saraṇaṃ gaccha tathāgataṃ.
౮౪౩.
843.
‘‘తాహం గిరం సుణిత్వాన, నేలం అత్థవతిం సుచిం;
‘‘Tāhaṃ giraṃ suṇitvāna, nelaṃ atthavatiṃ suciṃ;
సణ్హం ముదుఞ్చ వగ్గుఞ్చ, సబ్బసోకాపనూదనం.
Saṇhaṃ muduñca vagguñca, sabbasokāpanūdanaṃ.
౮౪౪.
844.
‘‘కల్లచిత్తఞ్చ మం ఞత్వా, పసన్నం సుద్ధమానసం;
‘‘Kallacittañca maṃ ñatvā, pasannaṃ suddhamānasaṃ;
హితో సబ్బస్స లోకస్స, అనుసాసి తథాగతో.
Hito sabbassa lokassa, anusāsi tathāgato.
౮౪౫.
845.
‘‘ఇదం దుక్ఖన్తి మంవోచ, అయం దుక్ఖస్స సమ్భవో;
‘‘Idaṃ dukkhanti maṃvoca, ayaṃ dukkhassa sambhavo;
౮౪౬.
846.
‘‘అనుకమ్పకస్స కుసలస్స, ఓవాదమ్హి అహం ఠితా;
‘‘Anukampakassa kusalassa, ovādamhi ahaṃ ṭhitā;
అజ్ఝగా అమతం సన్తిం, నిబ్బానం పదమచ్చుతం.
Ajjhagā amataṃ santiṃ, nibbānaṃ padamaccutaṃ.
౮౪౭.
847.
‘‘సాహం అవట్ఠితాపేమా, దస్సనే అవికమ్పినీ;
‘‘Sāhaṃ avaṭṭhitāpemā, dassane avikampinī;
మూలజాతాయ సద్ధాయ, ధీతా బుద్ధస్స ఓరసా.
Mūlajātāya saddhāya, dhītā buddhassa orasā.
౮౪౮.
848.
‘‘సాహం రమామి కీళామి, మోదామి అకుతోభయా;
‘‘Sāhaṃ ramāmi kīḷāmi, modāmi akutobhayā;
దిబ్బమాలం ధారయామి, పివామి మధుమద్దవం.
Dibbamālaṃ dhārayāmi, pivāmi madhumaddavaṃ.
౮౪౯.
849.
‘‘సట్ఠితురియసహస్సాని, పటిబోధం కరోన్తి మే;
‘‘Saṭṭhituriyasahassāni, paṭibodhaṃ karonti me;
ఆళమ్బో గగ్గరో భీమో, సాధువాదీ చ సంసయో.
Āḷambo gaggaro bhīmo, sādhuvādī ca saṃsayo.
౮౫౦.
850.
‘‘పోక్ఖరో చ సుఫస్సో చ, వీణామోక్ఖా చ నారియో;
‘‘Pokkharo ca suphasso ca, vīṇāmokkhā ca nāriyo;
నన్దా చేవ సునన్దా చ, సోణదిన్నా సుచిమ్హితా.
Nandā ceva sunandā ca, soṇadinnā sucimhitā.
౮౫౧.
851.
౮౫౨.
852.
‘‘ఏతా చఞ్ఞా చ సేయ్యాసే, అచ్ఛరానం పబోధికా;
‘‘Etā caññā ca seyyāse, accharānaṃ pabodhikā;
తా మం కాలేనుపాగన్త్వా, అభిభాసన్తి దేవతా.
Tā maṃ kālenupāgantvā, abhibhāsanti devatā.
౮౫౩.
853.
‘‘హన్ద నచ్చామ గాయామ, హన్ద తం రమయామసే;
‘‘Handa naccāma gāyāma, handa taṃ ramayāmase;
నయిదం అకతపుఞ్ఞానం, కతపుఞ్ఞానమేవిదం.
Nayidaṃ akatapuññānaṃ, katapuññānamevidaṃ.
౮౫౪.
854.
‘‘అసోకం నన్దనం రమ్మం, తిదసానం మహావనం;
‘‘Asokaṃ nandanaṃ rammaṃ, tidasānaṃ mahāvanaṃ;
సుఖం అకతపుఞ్ఞానం, ఇధ నత్థి పరత్థ చ.
Sukhaṃ akatapuññānaṃ, idha natthi parattha ca.
౮౫౫.
855.
‘‘సుఖఞ్చ కతపుఞ్ఞానం, ఇధ చేవ పరత్థ చ;
‘‘Sukhañca katapuññānaṃ, idha ceva parattha ca;
తేసం సహబ్యకామానం, కత్తబ్బం కుసలం బహుం;
Tesaṃ sahabyakāmānaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ;
కతపుఞ్ఞా హి మోదన్తి, సగ్గే భోగసమఙ్గినో.
Katapuññā hi modanti, sagge bhogasamaṅgino.
౮౫౬.
856.
‘‘బహూనం వత అత్థాయ, ఉప్పజ్జన్తి తథాగతా;
‘‘Bahūnaṃ vata atthāya, uppajjanti tathāgatā;
దక్ఖిణేయ్యా మనుస్సానం, పుఞ్ఞఖేత్తానమాకరా;
Dakkhiṇeyyā manussānaṃ, puññakhettānamākarā;
యత్థ కారం కరిత్వాన, సగ్గే మోదన్తి దాయకా’’తి.
Yattha kāraṃ karitvāna, sagge modanti dāyakā’’ti.
రజ్జుమాలావిమానం ద్వాదసమం.
Rajjumālāvimānaṃ dvādasamaṃ.
మఞ్జిట్ఠకవగ్గో చతుత్థో నిట్ఠితో.
Mañjiṭṭhakavaggo catuttho niṭṭhito.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
మఞ్జిట్ఠా పభస్సరా నాగా, అలోమాకఞ్జికదాయికా;
Mañjiṭṭhā pabhassarā nāgā, alomākañjikadāyikā;
విహారచతురిత్థమ్బా, పీతా ఉచ్ఛువన్దనరజ్జుమాలా చ;
Vihāracaturitthambā, pītā ucchuvandanarajjumālā ca;
వగ్గో తేన పవుచ్చతీతి.
Vaggo tena pavuccatīti.
ఇత్థివిమానం సమత్తం.
Itthivimānaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ౧౨. రజ్జుమాలావిమానవణ్ణనా • 12. Rajjumālāvimānavaṇṇanā