Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮಾನವತ್ಥುಪಾಳಿ • Vimānavatthupāḷi |
೧೨. ರಜ್ಜುಮಾಲಾವಿಮಾನವತ್ಥು
12. Rajjumālāvimānavatthu
೮೨೬.
826.
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಯಾ ತ್ವಂ ತಿಟ್ಠಸಿ ದೇವತೇ।
‘‘Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate;
ಹತ್ಥಪಾದೇ ಚ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ, ನಚ್ಚಸಿ ಸುಪ್ಪವಾದಿತೇ॥
Hatthapāde ca viggayha, naccasi suppavādite.
೮೨೭.
827.
‘‘ತಸ್ಸಾ ತೇ ನಚ್ಚಮಾನಾಯ, ಅಙ್ಗಮಙ್ಗೇಹಿ ಸಬ್ಬಸೋ।
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ದಿಬ್ಬಾ ಸದ್ದಾ ನಿಚ್ಛರನ್ತಿ, ಸವನೀಯಾ ಮನೋರಮಾ॥
Dibbā saddā niccharanti, savanīyā manoramā.
೮೨೮.
828.
‘‘ತಸ್ಸಾ ತೇ ನಚ್ಚಮಾನಾಯ, ಅಙ್ಗಮಙ್ಗೇಹಿ ಸಬ್ಬಸೋ।
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ದಿಬ್ಬಾ ಗನ್ಧಾ ಪವಾಯನ್ತಿ, ಸುಚಿಗನ್ಧಾ ಮನೋರಮಾ॥
Dibbā gandhā pavāyanti, sucigandhā manoramā.
೮೨೯.
829.
‘‘ವಿವತ್ತಮಾನಾ ಕಾಯೇನ, ಯಾ ವೇಣೀಸು ಪಿಳನ್ಧನಾ।
‘‘Vivattamānā kāyena, yā veṇīsu piḷandhanā;
ತೇಸಂ ಸುಯ್ಯತಿ ನಿಗ್ಘೋಸೋ, ತುರಿಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇ ಯಥಾ॥
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
೮೩೦.
830.
‘‘ವಟಂಸಕಾ ವಾತಧುತಾ, ವಾತೇನ ಸಮ್ಪಕಮ್ಪಿತಾ।
‘‘Vaṭaṃsakā vātadhutā, vātena sampakampitā;
ತೇಸಂ ಸುಯ್ಯತಿ ನಿಗ್ಘೋಸೋ, ತುರಿಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇ ಯಥಾ॥
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
೮೩೧.
831.
‘‘ಯಾಪಿ ತೇ ಸಿರಸ್ಮಿಂ ಮಾಲಾ, ಸುಚಿಗನ್ಧಾ ಮನೋರಮಾ।
‘‘Yāpi te sirasmiṃ mālā, sucigandhā manoramā;
ವಾತಿ ಗನ್ಧೋ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ರುಕ್ಖೋ ಮಞ್ಜೂಸಕೋ ಯಥಾ॥
Vāti gandho disā sabbā, rukkho mañjūsako yathā.
೮೩೨.
832.
‘‘ಘಾಯಸೇ ತಂ ಸುಚಿಗನ್ಧಂ, ರೂಪಂ ಪಸ್ಸಸಿ ಅಮಾನುಸಂ।
‘‘Ghāyase taṃ sucigandhaṃ, rūpaṃ passasi amānusaṃ;
ದೇವತೇ ಪುಚ್ಛಿತಾಚಿಕ್ಖ, ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲ’’ನ್ತಿ॥
Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti.
೮೩೩.
833.
‘‘ದಾಸೀ ಅಹಂ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ಗಯಾಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸಹಂ।
‘‘Dāsī ahaṃ pure āsiṃ, gayāyaṃ brāhmaṇassahaṃ;
೮೩೪.
834.
೮೩೫.
835.
‘‘ವಿಪಥೇ ಕುಟಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ, ವನಸಣ್ಡಂ ಉಪಾಗಮಿಂ।
‘‘Vipathe kuṭaṃ nikkhipitvā, vanasaṇḍaṃ upāgamiṃ;
೮೩೬.
836.
‘‘ದಳ್ಹಂ ಪಾಸಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಆಸುಮ್ಭಿತ್ವಾನ ಪಾದಪೇ।
‘‘Daḷhaṃ pāsaṃ karitvāna, āsumbhitvāna pādape;
ತತೋ ದಿಸಾ ವಿಲೋಕೇಸಿಂ,ಕೋ ನು ಖೋ ವನಮಸ್ಸಿತೋ॥
Tato disā vilokesiṃ,ko nu kho vanamassito.
೮೩೭.
837.
‘‘ತತ್ಥದ್ದಸಾಸಿಂ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಸಬ್ಬಲೋಕಹಿತಂ ಮುನಿಂ।
‘‘Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, sabbalokahitaṃ muniṃ;
ನಿಸಿನ್ನಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಸ್ಮಿಂ, ಝಾಯನ್ತಂ ಅಕುತೋಭಯಂ॥
Nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ, jhāyantaṃ akutobhayaṃ.
೮೩೮.
838.
‘‘ತಸ್ಸಾ ಮೇ ಅಹು ಸಂವೇಗೋ, ಅಬ್ಭುತೋ ಲೋಮಹಂಸನೋ।
‘‘Tassā me ahu saṃvego, abbhuto lomahaṃsano;
ಕೋ ನು ಖೋ ವನಮಸ್ಸಿತೋ, ಮನುಸ್ಸೋ ಉದಾಹು ದೇವತಾ॥
Ko nu kho vanamassito, manusso udāhu devatā.
೮೩೯.
839.
‘‘ಪಾಸಾದಿಕಂ ಪಸಾದನೀಯಂ, ವನಾ ನಿಬ್ಬನಮಾಗತಂ।
‘‘Pāsādikaṃ pasādanīyaṃ, vanā nibbanamāgataṃ;
ದಿಸ್ವಾ ಮನೋ ಮೇ ಪಸೀದಿ, ನಾಯಂ ಯಾದಿಸಕೀದಿಸೋ॥
Disvā mano me pasīdi, nāyaṃ yādisakīdiso.
೮೪೦.
840.
‘‘ಗುತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಝಾನರತೋ, ಅಬಹಿಗ್ಗತಮಾನಸೋ।
‘‘Guttindriyo jhānarato, abahiggatamānaso;
೮೪೧.
841.
‘‘ಭಯಭೇರವೋ ದುರಾಸದೋ, ಸೀಹೋವ ಗುಹಮಸ್ಸಿತೋ।
‘‘Bhayabheravo durāsado, sīhova guhamassito;
ದುಲ್ಲಭಾಯಂ ದಸ್ಸನಾಯ, ಪುಪ್ಫಂ ಓದುಮ್ಬರಂ ಯಥಾ॥
Dullabhāyaṃ dassanāya, pupphaṃ odumbaraṃ yathā.
೮೪೨.
842.
‘‘ಸೋ ಮಂ ಮುದೂಹಿ ವಾಚಾಹಿ, ಆಲಪಿತ್ವಾ ತಥಾಗತೋ।
‘‘So maṃ mudūhi vācāhi, ālapitvā tathāgato;
ರಜ್ಜುಮಾಲೇತಿ ಮಂವೋಚ, ಸರಣಂ ಗಚ್ಛ ತಥಾಗತಂ॥
Rajjumāleti maṃvoca, saraṇaṃ gaccha tathāgataṃ.
೮೪೩.
843.
‘‘ತಾಹಂ ಗಿರಂ ಸುಣಿತ್ವಾನ, ನೇಲಂ ಅತ್ಥವತಿಂ ಸುಚಿಂ।
‘‘Tāhaṃ giraṃ suṇitvāna, nelaṃ atthavatiṃ suciṃ;
ಸಣ್ಹಂ ಮುದುಞ್ಚ ವಗ್ಗುಞ್ಚ, ಸಬ್ಬಸೋಕಾಪನೂದನಂ॥
Saṇhaṃ muduñca vagguñca, sabbasokāpanūdanaṃ.
೮೪೪.
844.
‘‘ಕಲ್ಲಚಿತ್ತಞ್ಚ ಮಂ ಞತ್ವಾ, ಪಸನ್ನಂ ಸುದ್ಧಮಾನಸಂ।
‘‘Kallacittañca maṃ ñatvā, pasannaṃ suddhamānasaṃ;
ಹಿತೋ ಸಬ್ಬಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ, ಅನುಸಾಸಿ ತಥಾಗತೋ॥
Hito sabbassa lokassa, anusāsi tathāgato.
೮೪೫.
845.
‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖನ್ತಿ ಮಂವೋಚ, ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಮ್ಭವೋ।
‘‘Idaṃ dukkhanti maṃvoca, ayaṃ dukkhassa sambhavo;
೮೪೬.
846.
‘‘ಅನುಕಮ್ಪಕಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ, ಓವಾದಮ್ಹಿ ಅಹಂ ಠಿತಾ।
‘‘Anukampakassa kusalassa, ovādamhi ahaṃ ṭhitā;
ಅಜ್ಝಗಾ ಅಮತಂ ಸನ್ತಿಂ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪದಮಚ್ಚುತಂ॥
Ajjhagā amataṃ santiṃ, nibbānaṃ padamaccutaṃ.
೮೪೭.
847.
‘‘ಸಾಹಂ ಅವಟ್ಠಿತಾಪೇಮಾ, ದಸ್ಸನೇ ಅವಿಕಮ್ಪಿನೀ।
‘‘Sāhaṃ avaṭṭhitāpemā, dassane avikampinī;
ಮೂಲಜಾತಾಯ ಸದ್ಧಾಯ, ಧೀತಾ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಓರಸಾ॥
Mūlajātāya saddhāya, dhītā buddhassa orasā.
೮೪೮.
848.
‘‘ಸಾಹಂ ರಮಾಮಿ ಕೀಳಾಮಿ, ಮೋದಾಮಿ ಅಕುತೋಭಯಾ।
‘‘Sāhaṃ ramāmi kīḷāmi, modāmi akutobhayā;
ದಿಬ್ಬಮಾಲಂ ಧಾರಯಾಮಿ, ಪಿವಾಮಿ ಮಧುಮದ್ದವಂ॥
Dibbamālaṃ dhārayāmi, pivāmi madhumaddavaṃ.
೮೪೯.
849.
‘‘ಸಟ್ಠಿತುರಿಯಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪಟಿಬೋಧಂ ಕರೋನ್ತಿ ಮೇ।
‘‘Saṭṭhituriyasahassāni, paṭibodhaṃ karonti me;
ಆಳಮ್ಬೋ ಗಗ್ಗರೋ ಭೀಮೋ, ಸಾಧುವಾದೀ ಚ ಸಂಸಯೋ॥
Āḷambo gaggaro bhīmo, sādhuvādī ca saṃsayo.
೮೫೦.
850.
‘‘ಪೋಕ್ಖರೋ ಚ ಸುಫಸ್ಸೋ ಚ, ವೀಣಾಮೋಕ್ಖಾ ಚ ನಾರಿಯೋ।
‘‘Pokkharo ca suphasso ca, vīṇāmokkhā ca nāriyo;
ನನ್ದಾ ಚೇವ ಸುನನ್ದಾ ಚ, ಸೋಣದಿನ್ನಾ ಸುಚಿಮ್ಹಿತಾ॥
Nandā ceva sunandā ca, soṇadinnā sucimhitā.
೮೫೧.
851.
೮೫೨.
852.
‘‘ಏತಾ ಚಞ್ಞಾ ಚ ಸೇಯ್ಯಾಸೇ, ಅಚ್ಛರಾನಂ ಪಬೋಧಿಕಾ।
‘‘Etā caññā ca seyyāse, accharānaṃ pabodhikā;
ತಾ ಮಂ ಕಾಲೇನುಪಾಗನ್ತ್ವಾ, ಅಭಿಭಾಸನ್ತಿ ದೇವತಾ॥
Tā maṃ kālenupāgantvā, abhibhāsanti devatā.
೮೫೩.
853.
‘‘ಹನ್ದ ನಚ್ಚಾಮ ಗಾಯಾಮ, ಹನ್ದ ತಂ ರಮಯಾಮಸೇ।
‘‘Handa naccāma gāyāma, handa taṃ ramayāmase;
ನಯಿದಂ ಅಕತಪುಞ್ಞಾನಂ, ಕತಪುಞ್ಞಾನಮೇವಿದಂ॥
Nayidaṃ akatapuññānaṃ, katapuññānamevidaṃ.
೮೫೪.
854.
‘‘ಅಸೋಕಂ ನನ್ದನಂ ರಮ್ಮಂ, ತಿದಸಾನಂ ಮಹಾವನಂ।
‘‘Asokaṃ nandanaṃ rammaṃ, tidasānaṃ mahāvanaṃ;
ಸುಖಂ ಅಕತಪುಞ್ಞಾನಂ, ಇಧ ನತ್ಥಿ ಪರತ್ಥ ಚ॥
Sukhaṃ akatapuññānaṃ, idha natthi parattha ca.
೮೫೫.
855.
‘‘ಸುಖಞ್ಚ ಕತಪುಞ್ಞಾನಂ, ಇಧ ಚೇವ ಪರತ್ಥ ಚ।
‘‘Sukhañca katapuññānaṃ, idha ceva parattha ca;
ತೇಸಂ ಸಹಬ್ಯಕಾಮಾನಂ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕುಸಲಂ ಬಹುಂ।
Tesaṃ sahabyakāmānaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ;
ಕತಪುಞ್ಞಾ ಹಿ ಮೋದನ್ತಿ, ಸಗ್ಗೇ ಭೋಗಸಮಙ್ಗಿನೋ॥
Katapuññā hi modanti, sagge bhogasamaṅgino.
೮೫೬.
856.
‘‘ಬಹೂನಂ ವತ ಅತ್ಥಾಯ, ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ತಥಾಗತಾ।
‘‘Bahūnaṃ vata atthāya, uppajjanti tathāgatā;
ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಾ ಮನುಸ್ಸಾನಂ, ಪುಞ್ಞಖೇತ್ತಾನಮಾಕರಾ।
Dakkhiṇeyyā manussānaṃ, puññakhettānamākarā;
ಯತ್ಥ ಕಾರಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಸಗ್ಗೇ ಮೋದನ್ತಿ ದಾಯಕಾ’’ತಿ॥
Yattha kāraṃ karitvāna, sagge modanti dāyakā’’ti.
ರಜ್ಜುಮಾಲಾವಿಮಾನಂ ದ್ವಾದಸಮಂ।
Rajjumālāvimānaṃ dvādasamaṃ.
ಮಞ್ಜಿಟ್ಠಕವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
Mañjiṭṭhakavaggo catuttho niṭṭhito.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ಮಞ್ಜಿಟ್ಠಾ ಪಭಸ್ಸರಾ ನಾಗಾ, ಅಲೋಮಾಕಞ್ಜಿಕದಾಯಿಕಾ।
Mañjiṭṭhā pabhassarā nāgā, alomākañjikadāyikā;
ವಿಹಾರಚತುರಿತ್ಥಮ್ಬಾ, ಪೀತಾ ಉಚ್ಛುವನ್ದನರಜ್ಜುಮಾಲಾ ಚ।
Vihāracaturitthambā, pītā ucchuvandanarajjumālā ca;
ವಗ್ಗೋ ತೇನ ಪವುಚ್ಚತೀತಿ॥
Vaggo tena pavuccatīti.
ಇತ್ಥಿವಿಮಾನಂ ಸಮತ್ತಂ।
Itthivimānaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ವಿಮಾನವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ೧೨. ರಜ್ಜುಮಾಲಾವಿಮಾನವಣ್ಣನಾ • 12. Rajjumālāvimānavaṇṇanā