Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമാനവത്ഥുപാളി • Vimānavatthupāḷi |
൧൨. രജ്ജുമാലാവിമാനവത്ഥു
12. Rajjumālāvimānavatthu
൮൨൬.
826.
‘‘അഭിക്കന്തേന വണ്ണേന, യാ ത്വം തിട്ഠസി ദേവതേ;
‘‘Abhikkantena vaṇṇena, yā tvaṃ tiṭṭhasi devate;
ഹത്ഥപാദേ ച വിഗ്ഗയ്ഹ, നച്ചസി സുപ്പവാദിതേ.
Hatthapāde ca viggayha, naccasi suppavādite.
൮൨൭.
827.
‘‘തസ്സാ തേ നച്ചമാനായ, അങ്ഗമങ്ഗേഹി സബ്ബസോ;
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ദിബ്ബാ സദ്ദാ നിച്ഛരന്തി, സവനീയാ മനോരമാ.
Dibbā saddā niccharanti, savanīyā manoramā.
൮൨൮.
828.
‘‘തസ്സാ തേ നച്ചമാനായ, അങ്ഗമങ്ഗേഹി സബ്ബസോ;
‘‘Tassā te naccamānāya, aṅgamaṅgehi sabbaso;
ദിബ്ബാ ഗന്ധാ പവായന്തി, സുചിഗന്ധാ മനോരമാ.
Dibbā gandhā pavāyanti, sucigandhā manoramā.
൮൨൯.
829.
‘‘വിവത്തമാനാ കായേന, യാ വേണീസു പിളന്ധനാ;
‘‘Vivattamānā kāyena, yā veṇīsu piḷandhanā;
തേസം സുയ്യതി നിഗ്ഘോസോ, തുരിയേ പഞ്ചങ്ഗികേ യഥാ.
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
൮൩൦.
830.
‘‘വടംസകാ വാതധുതാ, വാതേന സമ്പകമ്പിതാ;
‘‘Vaṭaṃsakā vātadhutā, vātena sampakampitā;
തേസം സുയ്യതി നിഗ്ഘോസോ, തുരിയേ പഞ്ചങ്ഗികേ യഥാ.
Tesaṃ suyyati nigghoso, turiye pañcaṅgike yathā.
൮൩൧.
831.
‘‘യാപി തേ സിരസ്മിം മാലാ, സുചിഗന്ധാ മനോരമാ;
‘‘Yāpi te sirasmiṃ mālā, sucigandhā manoramā;
വാതി ഗന്ധോ ദിസാ സബ്ബാ, രുക്ഖോ മഞ്ജൂസകോ യഥാ.
Vāti gandho disā sabbā, rukkho mañjūsako yathā.
൮൩൨.
832.
‘‘ഘായസേ തം സുചിഗന്ധം, രൂപം പസ്സസി അമാനുസം;
‘‘Ghāyase taṃ sucigandhaṃ, rūpaṃ passasi amānusaṃ;
ദേവതേ പുച്ഛിതാചിക്ഖ, കിസ്സ കമ്മസ്സിദം ഫല’’ന്തി.
Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti.
൮൩൩.
833.
‘‘ദാസീ അഹം പുരേ ആസിം, ഗയായം ബ്രാഹ്മണസ്സഹം;
‘‘Dāsī ahaṃ pure āsiṃ, gayāyaṃ brāhmaṇassahaṃ;
൮൩൪.
834.
൮൩൫.
835.
‘‘വിപഥേ കുടം നിക്ഖിപിത്വാ, വനസണ്ഡം ഉപാഗമിം;
‘‘Vipathe kuṭaṃ nikkhipitvā, vanasaṇḍaṃ upāgamiṃ;
൮൩൬.
836.
‘‘ദള്ഹം പാസം കരിത്വാന, ആസുമ്ഭിത്വാന പാദപേ;
‘‘Daḷhaṃ pāsaṃ karitvāna, āsumbhitvāna pādape;
തതോ ദിസാ വിലോകേസിം,കോ നു ഖോ വനമസ്സിതോ.
Tato disā vilokesiṃ,ko nu kho vanamassito.
൮൩൭.
837.
‘‘തത്ഥദ്ദസാസിം സമ്ബുദ്ധം, സബ്ബലോകഹിതം മുനിം;
‘‘Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, sabbalokahitaṃ muniṃ;
നിസിന്നം രുക്ഖമൂലസ്മിം, ഝായന്തം അകുതോഭയം.
Nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ, jhāyantaṃ akutobhayaṃ.
൮൩൮.
838.
‘‘തസ്സാ മേ അഹു സംവേഗോ, അബ്ഭുതോ ലോമഹംസനോ;
‘‘Tassā me ahu saṃvego, abbhuto lomahaṃsano;
കോ നു ഖോ വനമസ്സിതോ, മനുസ്സോ ഉദാഹു ദേവതാ.
Ko nu kho vanamassito, manusso udāhu devatā.
൮൩൯.
839.
‘‘പാസാദികം പസാദനീയം, വനാ നിബ്ബനമാഗതം;
‘‘Pāsādikaṃ pasādanīyaṃ, vanā nibbanamāgataṃ;
ദിസ്വാ മനോ മേ പസീദി, നായം യാദിസകീദിസോ.
Disvā mano me pasīdi, nāyaṃ yādisakīdiso.
൮൪൦.
840.
‘‘ഗുത്തിന്ദ്രിയോ ഝാനരതോ, അബഹിഗ്ഗതമാനസോ;
‘‘Guttindriyo jhānarato, abahiggatamānaso;
൮൪൧.
841.
‘‘ഭയഭേരവോ ദുരാസദോ, സീഹോവ ഗുഹമസ്സിതോ;
‘‘Bhayabheravo durāsado, sīhova guhamassito;
ദുല്ലഭായം ദസ്സനായ, പുപ്ഫം ഓദുമ്ബരം യഥാ.
Dullabhāyaṃ dassanāya, pupphaṃ odumbaraṃ yathā.
൮൪൨.
842.
‘‘സോ മം മുദൂഹി വാചാഹി, ആലപിത്വാ തഥാഗതോ;
‘‘So maṃ mudūhi vācāhi, ālapitvā tathāgato;
രജ്ജുമാലേതി മംവോച, സരണം ഗച്ഛ തഥാഗതം.
Rajjumāleti maṃvoca, saraṇaṃ gaccha tathāgataṃ.
൮൪൩.
843.
‘‘താഹം ഗിരം സുണിത്വാന, നേലം അത്ഥവതിം സുചിം;
‘‘Tāhaṃ giraṃ suṇitvāna, nelaṃ atthavatiṃ suciṃ;
സണ്ഹം മുദുഞ്ച വഗ്ഗുഞ്ച, സബ്ബസോകാപനൂദനം.
Saṇhaṃ muduñca vagguñca, sabbasokāpanūdanaṃ.
൮൪൪.
844.
‘‘കല്ലചിത്തഞ്ച മം ഞത്വാ, പസന്നം സുദ്ധമാനസം;
‘‘Kallacittañca maṃ ñatvā, pasannaṃ suddhamānasaṃ;
ഹിതോ സബ്ബസ്സ ലോകസ്സ, അനുസാസി തഥാഗതോ.
Hito sabbassa lokassa, anusāsi tathāgato.
൮൪൫.
845.
‘‘ഇദം ദുക്ഖന്തി മംവോച, അയം ദുക്ഖസ്സ സമ്ഭവോ;
‘‘Idaṃ dukkhanti maṃvoca, ayaṃ dukkhassa sambhavo;
൮൪൬.
846.
‘‘അനുകമ്പകസ്സ കുസലസ്സ, ഓവാദമ്ഹി അഹം ഠിതാ;
‘‘Anukampakassa kusalassa, ovādamhi ahaṃ ṭhitā;
അജ്ഝഗാ അമതം സന്തിം, നിബ്ബാനം പദമച്ചുതം.
Ajjhagā amataṃ santiṃ, nibbānaṃ padamaccutaṃ.
൮൪൭.
847.
‘‘സാഹം അവട്ഠിതാപേമാ, ദസ്സനേ അവികമ്പിനീ;
‘‘Sāhaṃ avaṭṭhitāpemā, dassane avikampinī;
മൂലജാതായ സദ്ധായ, ധീതാ ബുദ്ധസ്സ ഓരസാ.
Mūlajātāya saddhāya, dhītā buddhassa orasā.
൮൪൮.
848.
‘‘സാഹം രമാമി കീളാമി, മോദാമി അകുതോഭയാ;
‘‘Sāhaṃ ramāmi kīḷāmi, modāmi akutobhayā;
ദിബ്ബമാലം ധാരയാമി, പിവാമി മധുമദ്ദവം.
Dibbamālaṃ dhārayāmi, pivāmi madhumaddavaṃ.
൮൪൯.
849.
‘‘സട്ഠിതുരിയസഹസ്സാനി, പടിബോധം കരോന്തി മേ;
‘‘Saṭṭhituriyasahassāni, paṭibodhaṃ karonti me;
ആളമ്ബോ ഗഗ്ഗരോ ഭീമോ, സാധുവാദീ ച സംസയോ.
Āḷambo gaggaro bhīmo, sādhuvādī ca saṃsayo.
൮൫൦.
850.
‘‘പോക്ഖരോ ച സുഫസ്സോ ച, വീണാമോക്ഖാ ച നാരിയോ;
‘‘Pokkharo ca suphasso ca, vīṇāmokkhā ca nāriyo;
നന്ദാ ചേവ സുനന്ദാ ച, സോണദിന്നാ സുചിമ്ഹിതാ.
Nandā ceva sunandā ca, soṇadinnā sucimhitā.
൮൫൧.
851.
൮൫൨.
852.
‘‘ഏതാ ചഞ്ഞാ ച സേയ്യാസേ, അച്ഛരാനം പബോധികാ;
‘‘Etā caññā ca seyyāse, accharānaṃ pabodhikā;
താ മം കാലേനുപാഗന്ത്വാ, അഭിഭാസന്തി ദേവതാ.
Tā maṃ kālenupāgantvā, abhibhāsanti devatā.
൮൫൩.
853.
‘‘ഹന്ദ നച്ചാമ ഗായാമ, ഹന്ദ തം രമയാമസേ;
‘‘Handa naccāma gāyāma, handa taṃ ramayāmase;
നയിദം അകതപുഞ്ഞാനം, കതപുഞ്ഞാനമേവിദം.
Nayidaṃ akatapuññānaṃ, katapuññānamevidaṃ.
൮൫൪.
854.
‘‘അസോകം നന്ദനം രമ്മം, തിദസാനം മഹാവനം;
‘‘Asokaṃ nandanaṃ rammaṃ, tidasānaṃ mahāvanaṃ;
സുഖം അകതപുഞ്ഞാനം, ഇധ നത്ഥി പരത്ഥ ച.
Sukhaṃ akatapuññānaṃ, idha natthi parattha ca.
൮൫൫.
855.
‘‘സുഖഞ്ച കതപുഞ്ഞാനം, ഇധ ചേവ പരത്ഥ ച;
‘‘Sukhañca katapuññānaṃ, idha ceva parattha ca;
തേസം സഹബ്യകാമാനം, കത്തബ്ബം കുസലം ബഹും;
Tesaṃ sahabyakāmānaṃ, kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ;
കതപുഞ്ഞാ ഹി മോദന്തി, സഗ്ഗേ ഭോഗസമങ്ഗിനോ.
Katapuññā hi modanti, sagge bhogasamaṅgino.
൮൫൬.
856.
‘‘ബഹൂനം വത അത്ഥായ, ഉപ്പജ്ജന്തി തഥാഗതാ;
‘‘Bahūnaṃ vata atthāya, uppajjanti tathāgatā;
ദക്ഖിണേയ്യാ മനുസ്സാനം, പുഞ്ഞഖേത്താനമാകരാ;
Dakkhiṇeyyā manussānaṃ, puññakhettānamākarā;
യത്ഥ കാരം കരിത്വാന, സഗ്ഗേ മോദന്തി ദായകാ’’തി.
Yattha kāraṃ karitvāna, sagge modanti dāyakā’’ti.
രജ്ജുമാലാവിമാനം ദ്വാദസമം.
Rajjumālāvimānaṃ dvādasamaṃ.
മഞ്ജിട്ഠകവഗ്ഗോ ചതുത്ഥോ നിട്ഠിതോ.
Mañjiṭṭhakavaggo catuttho niṭṭhito.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
മഞ്ജിട്ഠാ പഭസ്സരാ നാഗാ, അലോമാകഞ്ജികദായികാ;
Mañjiṭṭhā pabhassarā nāgā, alomākañjikadāyikā;
വിഹാരചതുരിത്ഥമ്ബാ, പീതാ ഉച്ഛുവന്ദനരജ്ജുമാലാ ച;
Vihāracaturitthambā, pītā ucchuvandanarajjumālā ca;
വഗ്ഗോ തേന പവുച്ചതീതി.
Vaggo tena pavuccatīti.
ഇത്ഥിവിമാനം സമത്തം.
Itthivimānaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / വിമാനവത്ഥു-അട്ഠകഥാ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ൧൨. രജ്ജുമാലാവിമാനവണ്ണനാ • 12. Rajjumālāvimānavaṇṇanā