| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๑๒. ราสิยสุตฺตวณฺณนา
12. Rāsiyasuttavaṇṇanā
๓๖๔. ทฺวาทสเม ราสิโยติ ราสิํ กตฺวา ปญฺหสฺส ปุจฺฉิตตฺตา ราสิโยติ เอวํ ธมฺมสงฺคาหกเตฺถเรหิ คหิตนาโมฯ ตปสฺสินฺติ ตปนิสฺสิตกํฯ ลูขชีวินฺติ ลูขชีวิกํฯ อนฺตาติ โกฎฺฐาสาฯ คาโมติ คาโมฺมฯ คโมฺมติปิ ปาโฐ, คามวาสีนํ ธโมฺมติ อโตฺถฯ อตฺตกิลมถานุโยโคติ อตฺตโน กิลมถานุโยโค, สรีรทุกฺขกรณนฺติ อโตฺถฯ
364. Dvādasame rāsiyoti rāsiṃ katvā pañhassa pucchitattā rāsiyoti evaṃ dhammasaṅgāhakattherehi gahitanāmo. Tapassinti tapanissitakaṃ. Lūkhajīvinti lūkhajīvikaṃ. Antāti koṭṭhāsā. Gāmoti gāmmo. Gammotipi pāṭho, gāmavāsīnaṃ dhammoti attho. Attakilamathānuyogoti attano kilamathānuyogo, sarīradukkhakaraṇanti attho.
กสฺมา ปเนตฺถ กามสุขลฺลิกานุโยโค คหิโต, กสฺมา อตฺตกิลมถานุโยโค, กสฺมา มชฺฌิมา ปฎิปทาติ? กามสุขลฺลิกานุโยโค ตาว กามโภคีนํ ทสฺสนตฺถํ คหิโต, อตฺตกิลมถานุโยโค ตปนิสฺสิตกานํ, มชฺฌิมา ปฎิปทา ติณฺณํ นิชฺชรวตฺถูนํ ทสฺสนตฺถํ คหิตาฯ กิํ เอเตสํ ทสฺสเน ปโยชนนฺติ? อิเม เทฺว อเนฺต ปหาย ตถาคโต มชฺฌิมาย ปฎิปทาย สมฺมาสโมฺพธิํ ปโตฺตฯ โส กามโภคิโนปิ น สเพฺพ ครหติ น ปสํสติ, ตปนิสฺสิตเกปิ น สเพฺพ ครหติ น ปสํสติ, ครหิตพฺพยุตฺตเกเยว ครหติ, ปสํสิตพฺพยุตฺตเก ปสํสตีติ อิมสฺสตฺถสฺส ปกาสนํ เอเตสํ ทสฺสเน ปโยชนนฺติ เวทิตพฺพํฯ
Kasmā panettha kāmasukhallikānuyogo gahito, kasmā attakilamathānuyogo, kasmā majjhimā paṭipadāti? Kāmasukhallikānuyogo tāva kāmabhogīnaṃ dassanatthaṃ gahito, attakilamathānuyogo tapanissitakānaṃ, majjhimā paṭipadā tiṇṇaṃ nijjaravatthūnaṃ dassanatthaṃ gahitā. Kiṃ etesaṃ dassane payojananti? Ime dve ante pahāya tathāgato majjhimāya paṭipadāya sammāsambodhiṃ patto. So kāmabhoginopi na sabbe garahati na pasaṃsati, tapanissitakepi na sabbe garahati na pasaṃsati, garahitabbayuttakeyeva garahati, pasaṃsitabbayuttake pasaṃsatīti imassatthassa pakāsanaṃ etesaṃ dassane payojananti veditabbaṃ.
อิทานิ ตมตฺถํ ปกาเสโนฺต ตโย โขเม, คามณิ, กามโภคิโนติอาทิมาหฯ ตตฺถ สาหเสนาติ สาหสิกกเมฺมนฯ น สํวิภชตีติ มิตฺตสหายสนฺทิฎฺฐสมฺภตฺตานํ สํวิภาคํ น กโรติฯ น ปุญฺญานิ กโรตีติ อนาคตภวสฺส ปจฺจยภูตานิ ปุญฺญานิ น กโรติฯ ธมฺมาธเมฺมนาติ ธเมฺมน จ อธเมฺมน จฯ ฐาเนหีติ การเณหิฯ สจฺฉิกโรตีติ กถํ อตฺตานํ อาตาเปโนฺต ปริตาเปโนฺต สจฺฉิกโรติ? จตุรงฺควีริยวเสน จ ธุตงฺควเสน จฯ ติโสฺส สนฺทิฎฺฐิกา นิชฺชราติ เอตฺถ เอโกปิ มโคฺค ติณฺณํ กิเลสานํ นิชฺชรณตาย ติโสฺส นิชฺชราติ วุโตฺตติฯ
Idāni tamatthaṃ pakāsento tayo khome, gāmaṇi, kāmabhoginotiādimāha. Tattha sāhasenāti sāhasikakammena. Na saṃvibhajatīti mittasahāyasandiṭṭhasambhattānaṃ saṃvibhāgaṃ na karoti. Na puññāni karotīti anāgatabhavassa paccayabhūtāni puññāni na karoti. Dhammādhammenāti dhammena ca adhammena ca. Ṭhānehīti kāraṇehi. Sacchikarotīti kathaṃ attānaṃ ātāpento paritāpento sacchikaroti? Caturaṅgavīriyavasena ca dhutaṅgavasena ca. Tisso sandiṭṭhikā nijjarāti ettha ekopi maggo tiṇṇaṃ kilesānaṃ nijjaraṇatāya tisso nijjarāti vuttoti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๒. ราสิยสุตฺตํ • 12. Rāsiyasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๒. ราสิยสุตฺตวณฺณนา • 12. Rāsiyasuttavaṇṇanā
