| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
၅၀၂. ဒုတိယေ မဟာလတံ နာမာတိ ပတိကုလံ ဂစ္ဆန္တိယာ ကိရ တသ္သာ ပိတာ မဟာလတာပိဠန္ဓနံ နာမ ကာရာပေသိ။ တသ္မိံ ပိဠန္ဓနေ စတသ္သော ဝဇိရနာဠိယော တတ္ထ တတ္ထ အပ္ပေတဗ္ဗဋ္ဌာနေ အပ္ပနဝသေန ဝိနိယောဂံ အဂမံသု, မုတ္တာနံ ဧကာဒသ နာဠိယော, ပဝာဠသ္သ ဒ္ဝာဝီသတိ နာဠိယော, မဏီနံ တေတ္တိံသ နာဠိယော။ ဣတိ ဧတေဟိ စ အညေဟိ စ ဝေဠုရိယလောဟိတင္ကမသာရဂလ္လာဒီဟိ သတ္တဝဏ္ဏေဟိ စ ရတနေဟိ နိဋ္ဌာနံ အဂမာသိ ။ တံ သီသေ ပဋိမုက္ကံ ယာဝ ပာဒပိဋ္ဌိယာ ဘသ္သတိ, ပဉ္စန္နံ ဟတ္ထီနံ ဗလံ ဓာရယမာနာဝ ဣတ္ထီ နံ ဓာရေတုံ သက္ကောတိ။ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။
502. Dutiye mahālataṃ nāmāti patikulaṃ gacchantiyā kira tassā pitā mahālatāpiḷandhanaṃ nāma kārāpesi. Tasmiṃ piḷandhane catasso vajiranāḷiyo tattha tattha appetabbaṭṭhāne appanavasena viniyogaṃ agamaṃsu, muttānaṃ ekādasa nāḷiyo, pavāḷassa dvāvīsati nāḷiyo, maṇīnaṃ tettiṃsa nāḷiyo. Iti etehi ca aññehi ca veḷuriyalohitaṅkamasāragallādīhi sattavaṇṇehi ca ratanehi niṭṭhānaṃ agamāsi . Taṃ sīse paṭimukkaṃ yāva pādapiṭṭhiyā bhassati, pañcannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhārayamānāva itthī naṃ dhāretuṃ sakkoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
၅၀၆. အာဝသထသ္သ ပန သုပ္ပပာတော ဝာ မုသလပာတော ဝာ ဥပစာရော နာမာတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ အာဝသထောတိ စေတ္ထ အန္တောအာရာမေ ဝာ ဟောတု အညတ္ထ ဝာ, အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနံ ဝုစ္စတိ။ ဆန္ဒေနပိ ဘယေနပီတိ ဝဍ္ဎကီအာဒီသု ဆန္ဒေန, ရာဇဝလ္လဘေသု ဘယေန။ တမေဝ ဘိက္ခုံ အာသင္ကန္တီတိ ဝိသ္သရိတ္ဝာ ဂမနကာလေ အတ္တနော ပစ္ဆတော အညသ္သာဘာဝာ အာသင္ကန္တိ။ ပတိရူပံ နာမ ရတနသမ္မတေ ပံသုကူလဂ္ဂဟဏံ ဝာ ရတနေ နိရုသ္သုက္ကဂမနံ ဝာ။ ယဒိ ဟိ တံ ရတနသမ္မတံ အာမာသံ စေ, ‘‘နတ္ထိ ဧတသ္သ သာမီ’’တိ ပံသုကူလံ ဂဟေသ္သတိ။ အနာမာသံ စေ, ‘‘နတ္ထိ ဧတသ္သ သာမီ’’တိ ပံသုကူလဆိန္နပလိဗောဓော နိရပေက္ခော ဂမိသ္သတိ။ သမာဒပေတ္ဝာတိ အညံ သမာဒပေတ္ဝာ, ‘‘ဥဒ္ဒိသ္သ အရိယာ တိဋ္ဌန္တိ, ဧသာ အရိယာနယာစနာ’’တိ (ဇာ. ၁.၇.၅၉) ဝုတ္တနယေန ယာစိတ္ဝာတိ အတ္ထော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ အနနုညာတကရဏံ, ပရသန္တကတာ, ဝိသ္သာသဂ္ဂာဟပံသုကူလသညာနံ အဘာဝော, ဥဂ္ဂဟဏံ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပနံ ဝာတိ ဣမာနိ ပနေတ္ထ စတ္တာရိ အင္ဂာနိ။
506. Āvasathassa pana suppapāto vā musalapāto vā upacāro nāmāti yojetabbaṃ. Āvasathoti cettha antoārāme vā hotu aññattha vā, attano vasanaṭṭhānaṃ vuccati. Chandenapi bhayenapīti vaḍḍhakīādīsu chandena, rājavallabhesu bhayena. Tameva bhikkhuṃ āsaṅkantīti vissaritvā gamanakāle attano pacchato aññassābhāvā āsaṅkanti. Patirūpaṃ nāma ratanasammate paṃsukūlaggahaṇaṃ vā ratane nirussukkagamanaṃ vā. Yadi hi taṃ ratanasammataṃ āmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlaṃ gahessati. Anāmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlachinnapalibodho nirapekkho gamissati. Samādapetvāti aññaṃ samādapetvā, ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyānayācanā’’ti (jā. 1.7.59) vuttanayena yācitvāti attho. Sesamettha uttānameva. Ananuññātakaraṇaṃ, parasantakatā, vissāsaggāhapaṃsukūlasaññānaṃ abhāvo, uggahaṇaṃ vā uggahāpanaṃ vāti imāni panettha cattāri aṅgāni.
ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Ratanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၉. ရတနဝဂ္ဂော • 9. Ratanavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၂. ရတနသိက္ခာပဒံ • 2. Ratanasikkhāpadaṃ
