Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
೫೦೨-೩. ದುತಿಯೇ – ವಿಸ್ಸರಿತ್ವಾತಿ ಪಮುಸ್ಸಿತ್ವಾ। ಪುಣ್ಣಪತ್ತಂ ನಾಮ ಸತತೋ ಪಞ್ಚ ಕಹಾಪಣಾ। ಕ್ಯಾಹಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಕಿಂ ಅಹಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ। ಆಭರಣಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾತಿ ಮಹಾಲತಂ ನಾಮ ನವಕೋಟಿಅಗ್ಘನಕಂ ಅಲಙ್ಕಾರಂ ಅಪನೇತ್ವಾ।
502-3. Dutiye – vissaritvāti pamussitvā. Puṇṇapattaṃ nāma satato pañca kahāpaṇā. Kyāhaṃ karissāmīti kiṃ ahaṃ karissāmi. Ābharaṇaṃ omuñcitvāti mahālataṃ nāma navakoṭiagghanakaṃ alaṅkāraṃ apanetvā.
೫೦೪. ಅನ್ತೇವಾಸೀತಿ ಪರಿಚಾರಕೋ।
504.Antevāsīti paricārako.
೫೦೬. ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋತಿ ಏತ್ಥ ಉಪಚಾರೋ ನಾಮ ಆರಾಮಸ್ಸ ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾ – ‘‘ಆವಸಥಸ್ಸ ಪನ ಸುಪ್ಪಪಾತೋ ವಾ ಮುಸಲಪಾತೋ ವಾ’’ತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ಉಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಉಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲಚೇತಿಯನವಕಮ್ಮಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅವಸೇಸಂ ಮುತ್ತಾದಿರತನಂ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಸಙ್ಘಾದೀನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಉಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥು ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥು ವಾ ಹೋತು, ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತು ಕಣ್ಣಪಿಳನ್ಧನತಾಳಪಣ್ಣಮ್ಪಿ ಗಿಹಿಸನ್ತಕಂ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕಸೀಸೇನ ಪಟಿಸಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ।
506.Aparikkhittassa upacāroti ettha upacāro nāma ārāmassa dve leḍḍupātā – ‘‘āvasathassa pana suppapāto vā musalapāto vā’’ti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Uggaṇhāti āpatti pācittiyassāti ettha jātarūparajataṃ attano atthāya uggaṇhantassa vā uggaṇhāpentassa vā nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, saṅghagaṇapuggalacetiyanavakammānaṃ atthāya dukkaṭaṃ, avasesaṃ muttādiratanaṃ attano vā saṅghādīnaṃ vā atthāya uggaṇhantassa vā uggaṇhāpentassa vā dukkaṭaṃ. Kappiyavatthu vā akappiyavatthu vā hotu, antamaso mātu kaṇṇapiḷandhanatāḷapaṇṇampi gihisantakaṃ bhaṇḍāgārikasīsena paṭisāmentassa pācittiyameva.
ಸಚೇ ಪನ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಸನ್ತಕಂ ಅವಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಾಮೇತಬ್ಬಂ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಟಿಸಾಮೇತಬ್ಬಂ। ‘‘ಇದಂ ಪಟಿಸಾಮೇತ್ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ‘‘ಪಟಿಸಾಮೇಹೀ’’ತಿ ಪಾತೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಪಲಿಬೋಧೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಪಟಿಸಾಮೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ವಿಹಾರೇ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ವಡ್ಢಕೀಆದಯೋ ವಾ ರಾಜವಲ್ಲಭಾ ವಾ ಅತ್ತನೋ ಉಪಕರಣಭಣ್ಡಂ ವಾ ಸಯನಭಣ್ಡಂ ವಾ ‘‘ಪಟಿಸಾಮೇತ್ವಾ ದೇಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಛನ್ದೇನಪಿ ಭಯೇನಪಿ ನ ಕಾತಬ್ಬಮೇವ, ಗುತ್ತಟ್ಠಾನಂ ಪನ ದಸ್ಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪಾತೇತ್ವಾ ಗತೇಸು ಚ ಪಟಿಸಾಮೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
Sace pana mātāpitūnaṃ santakaṃ avassaṃ paṭisāmetabbaṃ kappiyabhaṇḍaṃ hoti, attano atthāya gahetvā paṭisāmetabbaṃ. ‘‘Idaṃ paṭisāmetvā dehī’’ti vutte pana ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitabbaṃ. Sace ‘‘paṭisāmehī’’ti pātetvā gacchanti, palibodho nāma hoti, paṭisāmetuṃ vaṭṭati. Vihāre kammaṃ karontā vaḍḍhakīādayo vā rājavallabhā vā attano upakaraṇabhaṇḍaṃ vā sayanabhaṇḍaṃ vā ‘‘paṭisāmetvā dethā’’ti vadanti, chandenapi bhayenapi na kātabbameva, guttaṭṭhānaṃ pana dassetuṃ vaṭṭati. Balakkārena pātetvā gatesu ca paṭisāmetuṃ vaṭṭati.
ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ಮಹಾವಿಹಾರಸದಿಸೋ ಮಹಾರಾಮೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಪಾಕಾರಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೇ ಪರಿವೇಣೇ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವಾ ಸಾಮಣೇರೇಹಿ ವಾ ಗಹಿತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಸಙ್ಕಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಾದಿಸೇ ಏವ ಠಾನೇ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಠಪೇತಬ್ಬಂ। ಮಹಾಬೋಧಿದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕಅಮ್ಬಙ್ಗಣಸದಿಸೇಸು ಪನ ಮಹಾಜನಸಞ್ಚರಣಟ್ಠಾನೇಸು ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಲಿಬೋಧೋ ನ ಹೋತಿ। ಕುರುನ್ದಿಯಂ ಪನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏಕೋ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ನಿಮನುಸ್ಸಟ್ಠಾನೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಭಣ್ಡಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಆಕಿಣ್ಣಮನುಸ್ಸೇಪಿ ಜಾತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ತಮೇವ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಸಙ್ಕನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ। ಸಾಮಿಕೇಸು ಆಗತೇಸು ತಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಸಾಮಿಕೇ ನ ಪಸ್ಸತಿ ಪತಿರೂಪಂ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
Ajjhārāme vā ajjhāvasathe vāti ettha sace mahāvihārasadiso mahārāmo hoti, tattha pākāraparikkhitte pariveṇe yattha bhikkhūhi vā sāmaṇerehi vā gahitaṃ bhavissatīti saṅkā uppajjati, tādise eva ṭhāne uggaṇhitvā vā uggaṇhāpetvā vā ṭhapetabbaṃ. Mahābodhidvārakoṭṭhakaambaṅgaṇasadisesu pana mahājanasañcaraṇaṭṭhānesu na gahetabbaṃ, palibodho na hoti. Kurundiyaṃ pana vuttaṃ ‘‘eko maggaṃ gacchanto nimanussaṭṭhāne kiñci bhaṇḍaṃ passati, ākiṇṇamanussepi jāte manussā tameva bhikkhuṃ āsaṅkanti, tasmā maggā okkamma nisīditabbaṃ. Sāmikesu āgatesu taṃ ācikkhitabbaṃ. Sace sāmike na passati patirūpaṃ karissatī’’ti.
ರೂಪೇನ ವಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ವಾ ಸಞ್ಞಾಣಂ ಕತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ರೂಪಂ ನಾಮ ಅನ್ತೋಭಣ್ಡಿಕಾಯ ಭಣ್ಡಂ; ತಸ್ಮಾ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಗಣೇತ್ವಾ ಏತ್ತಕಾ ಕಹಾಪಣಾ ವಾ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ವಾತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಬ್ಬಂ। ನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಲಞ್ಛನಾದಿ; ತಸ್ಮಾ ಲಞ್ಛಿತಾಯ ಭಣ್ಡಿಕಾಯ ಮತ್ತಿಕಾಲಞ್ಛನನ್ತಿ ವಾ ಲಾಖಾಲಞ್ಛನನ್ತಿ ವಾ ನೀಲಪಿಲೋತಿಕಾಯ ಭಣ್ಡಿಕಾ ಕತಾತಿ ವಾ ಸೇತಪಿಲೋತಿಕಾಯ ಕತಾತಿ ವಾ ಏವಮಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಬ್ಬಂ।
Rūpena vā nimittena vā saññāṇaṃ katvāti ettha rūpaṃ nāma antobhaṇḍikāya bhaṇḍaṃ; tasmā bhaṇḍikaṃ muñcitvā gaṇetvā ettakā kahāpaṇā vā jātarūparajataṃ vāti sallakkhetabbaṃ. Nimittanti lañchanādi; tasmā lañchitāya bhaṇḍikāya mattikālañchananti vā lākhālañchananti vā nīlapilotikāya bhaṇḍikā katāti vā setapilotikāya katāti vā evamādi sabbaṃ sallakkhetabbaṃ.
ಭಿಕ್ಖೂ ಪತಿರೂಪಾತಿ ಲಜ್ಜಿನೋ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಕಾ। ಲೋಲಜಾತಿಕಾನಞ್ಹಿ ಹತ್ಥೇ ಠಪೇತುಂ ನ ಲಭತಿ। ಯೋ ಪನ ನೇವ ತಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ ಪಕ್ಕಮತಿ, ನ ಸಾಮಿಕೇ ಪಸ್ಸತಿ, ತೇನಾಪಿ ಅತ್ತನೋ ಚೀವರಾದಿಮೂಲಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ; ಥಾವರಂ ಪನ ಸೇನಾಸನಂ ವಾ ಚೇತಿಯಂ ವಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ। ಸಚೇ ದೀಘಸ್ಸ ಅದ್ಧುನೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಾಮಿಕೋ ಆಗಚ್ಛತಿ, ‘‘ಉಪಾಸಕ ತವ ಸನ್ತಕೇನ ಇದಂ ನಾಮ ಕತಂ, ಅನುಮೋದಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಅನುಮೋದತಿ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ; ನೋ ಚೇ ಅನುಮೋದತಿ, ‘‘ಮಮ ಧನಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಚೋದೇತಿಯೇವ, ಅಞ್ಞಂ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ।
Bhikkhū patirūpāti lajjino kukkuccakā. Lolajātikānañhi hatthe ṭhapetuṃ na labhati. Yo pana neva tamhā āvāsā pakkamati, na sāmike passati, tenāpi attano cīvarādimūlaṃ na kātabbaṃ; thāvaraṃ pana senāsanaṃ vā cetiyaṃ vā pokkharaṇī vā kāretabbā. Sace dīghassa addhuno accayena sāmiko āgacchati, ‘‘upāsaka tava santakena idaṃ nāma kataṃ, anumodāhī’’ti vattabbo. Sace anumodati, iccetaṃ kusalaṃ; no ce anumodati, ‘‘mama dhanaṃ dethā’’ti codetiyeva, aññaṃ samādapetvā dātabbaṃ.
೫೦೭. ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಗಣ್ಹಾತೀತಿಆದೀಸು ಆಮಾಸಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಅನಾಮಾಸಂ ನ ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
507.Ratanasammataṃvissāsaṃ gaṇhātītiādīsu āmāsameva sandhāya vuttaṃ. Anāmāsaṃ na vaṭṭatiyeva. Sesamettha uttānameva. Chasamuṭṭhānaṃ – kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ದುತಿಯಂ।
Ratanasikkhāpadaṃ dutiyaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೯. ರತನವಗ್ಗೋ • 9. Ratanavaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 2. Ratanasikkhāpadaṃ