Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
೫೦೨. ದುತಿಯೇ ಮಹಾಲತಂ ನಾಮಾತಿ ಪತಿಕುಲಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಕಿರ ತಸ್ಸಾ ಪಿತಾ ಮಹಾಲತಾಪಿಳನ್ಧನಂ ನಾಮ ಕಾರಾಪೇಸಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಪಿಳನ್ಧನೇ ಚತಸ್ಸೋ ವಜಿರನಾಳಿಯೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಅಪ್ಪೇತಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ ಅಪ್ಪನವಸೇನ ವಿನಿಯೋಗಂ ಅಗಮಂಸು, ಮುತ್ತಾನಂ ಏಕಾದಸ ನಾಳಿಯೋ, ಪವಾಳಸ್ಸ ದ್ವಾವೀಸತಿ ನಾಳಿಯೋ, ಮಣೀನಂ ತೇತ್ತಿಂಸ ನಾಳಿಯೋ। ಇತಿ ಏತೇಹಿ ಚ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಚ ವೇಳುರಿಯಲೋಹಿತಙ್ಕಮಸಾರಗಲ್ಲಾದೀಹಿ ಸತ್ತವಣ್ಣೇಹಿ ಚ ರತನೇಹಿ ನಿಟ್ಠಾನಂ ಅಗಮಾಸಿ । ತಂ ಸೀಸೇ ಪಟಿಮುಕ್ಕಂ ಯಾವ ಪಾದಪಿಟ್ಠಿಯಾ ಭಸ್ಸತಿ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಹತ್ಥೀನಂ ಬಲಂ ಧಾರಯಮಾನಾವ ಇತ್ಥೀ ನಂ ಧಾರೇತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ।
502. Dutiye mahālataṃ nāmāti patikulaṃ gacchantiyā kira tassā pitā mahālatāpiḷandhanaṃ nāma kārāpesi. Tasmiṃ piḷandhane catasso vajiranāḷiyo tattha tattha appetabbaṭṭhāne appanavasena viniyogaṃ agamaṃsu, muttānaṃ ekādasa nāḷiyo, pavāḷassa dvāvīsati nāḷiyo, maṇīnaṃ tettiṃsa nāḷiyo. Iti etehi ca aññehi ca veḷuriyalohitaṅkamasāragallādīhi sattavaṇṇehi ca ratanehi niṭṭhānaṃ agamāsi . Taṃ sīse paṭimukkaṃ yāva pādapiṭṭhiyā bhassati, pañcannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhārayamānāva itthī naṃ dhāretuṃ sakkoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
೫೦೬. ಆವಸಥಸ್ಸ ಪನ ಸುಪ್ಪಪಾತೋ ವಾ ಮುಸಲಪಾತೋ ವಾ ಉಪಚಾರೋ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಆವಸಥೋತಿ ಚೇತ್ಥ ಅನ್ತೋಆರಾಮೇ ವಾ ಹೋತು ಅಞ್ಞತ್ಥ ವಾ, ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಛನ್ದೇನಪಿ ಭಯೇನಪೀತಿ ವಡ್ಢಕೀಆದೀಸು ಛನ್ದೇನ, ರಾಜವಲ್ಲಭೇಸು ಭಯೇನ। ತಮೇವ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಸಙ್ಕನ್ತೀತಿ ವಿಸ್ಸರಿತ್ವಾ ಗಮನಕಾಲೇ ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಛತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸಾಭಾವಾ ಆಸಙ್ಕನ್ತಿ। ಪತಿರೂಪಂ ನಾಮ ರತನಸಮ್ಮತೇ ಪಂಸುಕೂಲಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ರತನೇ ನಿರುಸ್ಸುಕ್ಕಗಮನಂ ವಾ। ಯದಿ ಹಿ ತಂ ರತನಸಮ್ಮತಂ ಆಮಾಸಂ ಚೇ, ‘‘ನತ್ಥಿ ಏತಸ್ಸ ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಂಸುಕೂಲಂ ಗಹೇಸ್ಸತಿ। ಅನಾಮಾಸಂ ಚೇ, ‘‘ನತ್ಥಿ ಏತಸ್ಸ ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಂಸುಕೂಲಛಿನ್ನಪಲಿಬೋಧೋ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಗಮಿಸ್ಸತಿ। ಸಮಾದಪೇತ್ವಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ, ‘‘ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅರಿಯಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಏಸಾ ಅರಿಯಾನಯಾಚನಾ’’ತಿ (ಜಾ॰ ೧.೭.೫೯) ವುತ್ತನಯೇನ ಯಾಚಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಅನನುಞ್ಞಾತಕರಣಂ, ಪರಸನ್ತಕತಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾನಂ ಅಭಾವೋ, ಉಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
506. Āvasathassa pana suppapāto vā musalapāto vā upacāro nāmāti yojetabbaṃ. Āvasathoti cettha antoārāme vā hotu aññattha vā, attano vasanaṭṭhānaṃ vuccati. Chandenapi bhayenapīti vaḍḍhakīādīsu chandena, rājavallabhesu bhayena. Tameva bhikkhuṃ āsaṅkantīti vissaritvā gamanakāle attano pacchato aññassābhāvā āsaṅkanti. Patirūpaṃ nāma ratanasammate paṃsukūlaggahaṇaṃ vā ratane nirussukkagamanaṃ vā. Yadi hi taṃ ratanasammataṃ āmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlaṃ gahessati. Anāmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlachinnapalibodho nirapekkho gamissati. Samādapetvāti aññaṃ samādapetvā, ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyānayācanā’’ti (jā. 1.7.59) vuttanayena yācitvāti attho. Sesamettha uttānameva. Ananuññātakaraṇaṃ, parasantakatā, vissāsaggāhapaṃsukūlasaññānaṃ abhāvo, uggahaṇaṃ vā uggahāpanaṃ vāti imāni panettha cattāri aṅgāni.
ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ratanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೯. ರತನವಗ್ಗೋ • 9. Ratanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 2. Ratanasikkhāpadaṃ