| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga |
၉. ရတနဝဂ္ဂော
9. Ratanavaggo
၁. အန္တေပုရသိက္ခာပဒံ
1. Antepurasikkhāpadaṃ
၄၉၄. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဥယ္ယာနပာလံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ, ဥယ္ယာနံ သောဓေဟိ။ ဥယ္ယာနံ ဂမိသ္သာမာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝာ’’တိ ခော သော ဥယ္ယာနပာလော ရညော ပသေနဒိသ္သ ကောသလသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ဥယ္ယာနံ သောဓေန္တော အဒ္ဒသ ဘဂဝန္တံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသိန္နံ။ ဒိသ္ဝာန ယေန ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သုဒ္ဓံ, ဒေဝ, ဥယ္ယာနံ။ အပိစ, ဘဂဝာ တတ္ထ နိသိန္နော’’တိ။ ‘‘ဟောတု, ဘဏေ! မယံ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပာသိသ္သာမာ’’တိ။ အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဥယ္ယာနံ ဂန္တ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ။ တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဥပာသကော ဘဂဝန္တံ ပယိရုပာသန္တော နိသိန္နော ဟောတိ။ အဒ္ဒသာ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော တံ ဥပာသကံ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပာသန္တံ နိသိန္နံ။ ဒိသ္ဝာန ဘီတော အဋ္ဌာသိ။ အထ ခော ရညော ပသေနဒိသ္သ ကောသလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နာရဟတာယံ ပုရိသော ပာပော ဟောတုံ , ယထာ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပာသတီ’’တိ။ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အထ ခော သော ဥပာသကော ဘဂဝတော ဂာရဝေန ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ နေဝ အဘိဝာဒေသိ န ပစ္စုဋ္ဌာသိ။ အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော အနတ္တမနော အဟောသိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမာယံ ပုရိသော မယိ အာဂတေ နေဝ အဘိဝာဒေသ္သတိ န ပစ္စုဋ္ဌေသ္သတီ’’တိ! အထ ခော ဘဂဝာ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ အနတ္တမနံ ဝိဒိတ္ဝာ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧသော ခော, မဟာရာဇ, ဥပာသကော ဗဟုသ္သုတော အာဂတာဂမော ကာမေသု ဝီတရာဂော’’တိ။ အထ ခော ရညော ပသေနဒိသ္သ ကောသလသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နာရဟတာယံ ဥပာသကော ဩရကော ဟောတုံ, ဘဂဝာပိ ဣမသ္သ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီ’’တိ။ တံ ဥပာသကံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဝဒေယ္ယာသိ, ဥပာသက, ယေန အတ္ထော’’တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဒေဝာ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။
494. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo uyyānapālaṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe, uyyānaṃ sodhehi. Uyyānaṃ gamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho so uyyānapālo rañño pasenadissa kosalassa paṭissutvā uyyānaṃ sodhento addasa bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ. Disvāna yena rājā pasenadi kosalo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavoca – ‘‘suddhaṃ, deva, uyyānaṃ. Apica, bhagavā tattha nisinno’’ti. ‘‘Hotu, bhaṇe! Mayaṃ bhagavantaṃ payirupāsissāmā’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo uyyānaṃ gantvā yena bhagavā tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena aññataro upāsako bhagavantaṃ payirupāsanto nisinno hoti. Addasā kho rājā pasenadi kosalo taṃ upāsakaṃ bhagavantaṃ payirupāsantaṃ nisinnaṃ. Disvāna bhīto aṭṭhāsi. Atha kho rañño pasenadissa kosalassa etadahosi – ‘‘nārahatāyaṃ puriso pāpo hotuṃ , yathā bhagavantaṃ payirupāsatī’’ti. Yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho so upāsako bhagavato gāravena rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ neva abhivādesi na paccuṭṭhāsi. Atha kho rājā pasenadi kosalo anattamano ahosi – ‘‘kathañhi nāmāyaṃ puriso mayi āgate neva abhivādessati na paccuṭṭhessatī’’ti! Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ anattamanaṃ viditvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavoca – ‘‘eso kho, mahārāja, upāsako bahussuto āgatāgamo kāmesu vītarāgo’’ti. Atha kho rañño pasenadissa kosalassa etadahosi – ‘‘nārahatāyaṃ upāsako orako hotuṃ, bhagavāpi imassa vaṇṇaṃ bhāsatī’’ti. Taṃ upāsakaṃ etadavoca – ‘‘vadeyyāsi, upāsaka, yena attho’’ti. ‘‘Suṭṭhu, devā’’ti. Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho rājā pasenadi kosalo bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
၄၉၅. တေန ခော ပန သမယေန ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဥပရိပာသာဒဝရဂတော ဟောတိ။ အဒ္ဒသာ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော တံ ဥပာသကံ ရထိကာယ 1 ဆတ္တပာဏိံ ဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန ပက္ကောသာပေတ္ဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘တ္ဝံ ကိရ, ဥပာသက, ဗဟုသ္သုတော အာဂတာဂမော။ သာဓု, ဥပာသက, အမ္ဟာကံ ဣတ္ထာဂာရံ ဓမ္မံ ဝာစေဟီ’’တိ။ ‘‘ယမဟံ 2, ဒေဝ, ဇာနာမိ အယ္ယာနံ ဝာဟသာ, အယ္ယာဝ ဒေဝသ္သ ဣတ္ထာဂာရံ ဓမ္မံ ဝာစေသ္သန္တီ’’တိ။ အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော – ‘‘သစ္စံ ခော ဥပာသကော အာဟာ’’တိ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဧကံ ဘိက္ခုံ အာဏာပေတု ယော အမ္ဟာကံ ဣတ္ထာဂာရံ ဓမ္မံ ဝာစေသ္သတီ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေသိ။ပေ.။ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘တေနဟာနန္ဒ, ရညော ဣတ္ထာဂာရံ ဓမ္မံ ဝာစေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပဋိသ္သုတ္ဝာ ကာလေန ကာလံ ပဝိသိတ္ဝာ ရညော ဣတ္ထာဂာရံ ဓမ္မံ ဝာစေတိ။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေန ရညော ပသေနဒိသ္သ ကောသလသ္သ နိဝေသနံ တေနုပသင္ကမိ။
495. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo uparipāsādavaragato hoti. Addasā kho rājā pasenadi kosalo taṃ upāsakaṃ rathikāya 3 chattapāṇiṃ gacchantaṃ. Disvāna pakkosāpetvā etadavoca – ‘‘tvaṃ kira, upāsaka, bahussuto āgatāgamo. Sādhu, upāsaka, amhākaṃ itthāgāraṃ dhammaṃ vācehī’’ti. ‘‘Yamahaṃ 4, deva, jānāmi ayyānaṃ vāhasā, ayyāva devassa itthāgāraṃ dhammaṃ vācessantī’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo – ‘‘saccaṃ kho upāsako āhā’’ti yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante, bhagavā ekaṃ bhikkhuṃ āṇāpetu yo amhākaṃ itthāgāraṃ dhammaṃ vācessatī’’ti. Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ dhammiyā kathāya sandassesi…pe… padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘tenahānanda, rañño itthāgāraṃ dhammaṃ vācehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā kālena kālaṃ pavisitvā rañño itthāgāraṃ dhammaṃ vāceti. Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena rañño pasenadissa kosalassa nivesanaṃ tenupasaṅkami.
၄၉၆. တေန ခော ပန သမယေန ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော မလ္လိကာယ ဒေဝိယာ သဒ္ဓိံ သယနဂတော ဟောတိ။ အဒ္ဒသာ ခော မလ္လိကာ ဒေဝီ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန သဟသာ ဝုဋ္ဌာသိ; ပီတကမဋ္ဌံ ဒုသ္သံ ပဘသ္သိတ္ထ။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော တတောဝ ပဋိနိဝတ္တိတ္ဝာ အာရာမံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတော ရညော အန္တေပုရံ ပဝိသိသ္သတီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တ္ဝံ, အာနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတော ရညော အန္တေပုရံ ပဝိသသီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တ္ဝံ, အာနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတော ရညော အန္တေပုရံ ပဝိသိသ္သသိ! နေတံ, အာနန္ဒ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
496. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo mallikāya deviyā saddhiṃ sayanagato hoti. Addasā kho mallikā devī āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna sahasā vuṭṭhāsi; pītakamaṭṭhaṃ dussaṃ pabhassittha. Atha kho āyasmā ānando tatova paṭinivattitvā ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā ānando pubbe appaṭisaṃvidito rañño antepuraṃ pavisissatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, ānanda, pubbe appaṭisaṃvidito rañño antepuraṃ pavisasīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, ānanda, pubbe appaṭisaṃvidito rañño antepuraṃ pavisissasi! Netaṃ, ānanda, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
၄၉၇. 5 ‘‘ဒသယိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝာ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ကတမေ ဒသ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ မဟေသိယာ သဒ္ဓိံ နိသိန္နော ဟောတိ, တတ္ထ ဘိက္ခု ပဝိသတိ။ မဟေသီ ဝာ ဘိက္ခုံ ဒိသ္ဝာ သိတံ ပာတုကရောတိ။ ဘိက္ခု ဝာ မဟေသိံ ဒိသ္ဝာ သိတံ ပာတုကရောတိ။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘အဒ္ဓာ ဣမေသံ ကတံ ဝာ ကရိသ္သန္တိ ဝာ’’တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
497.6 ‘‘Dasayime, bhikkhave, ādīnavā rājantepurappavesane. Katame dasa? Idha, bhikkhave, rājā mahesiyā saddhiṃ nisinno hoti, tattha bhikkhu pavisati. Mahesī vā bhikkhuṃ disvā sitaṃ pātukaroti. Bhikkhu vā mahesiṃ disvā sitaṃ pātukaroti. Tattha rañño evaṃ hoti – ‘‘addhā imesaṃ kataṃ vā karissanti vā’’ti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ ဗဟုကိစ္စော ဗဟုကရဏီယော။ အညတရံ ဣတ္ထိံ ဂန္တ္ဝာ နသ္သရတိ။ သာ တေန ဂဗ္ဘံ ဂဏ္ဟိ။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘န ခော ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတ္ရ ပဗ္ဗဇိတေန။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā bahukicco bahukaraṇīyo. Aññataraṃ itthiṃ gantvā nassarati. Sā tena gabbhaṃ gaṇhi. Tattha rañño evaṃ hoti – ‘‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရညော အန္တေပုရေ အညတရံ ရတနံ နသ္သတိ။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘န ခော ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတ္ရ ပဗ္ဗဇိတေန။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure aññataraṃ ratanaṃ nassati. Tattha rañño evaṃ hoti – ‘‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရညော အန္တေပုရေ အဗ္ဘန္တရာ ဂုယ္ဟမန္တာ ဗဟိဒ္ဓာ သမ္ဘေဒံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘န ခော ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတ္ရ ပဗ္ဗဇိတေန။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure abbhantarā guyhamantā bahiddhā sambhedaṃ gacchanti. Tattha rañño evaṃ hoti – ‘‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရညော အန္တေပုရေ ပုတ္တော ဝာ ပိတရံ ပတ္ထေတိ ပိတာ ဝာ ပုတ္တံ ပတ္ထေတိ။ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘န ခော ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတ္ရ ပဗ္ဗဇိတေန။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure putto vā pitaraṃ pattheti pitā vā puttaṃ pattheti. Tesaṃ evaṃ hoti – ‘‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ နီစဋ္ဌာနိယံ ဥစ္စေ ဌာနေ ဌပေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘ရာဇာ ခော ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဆဋ္ဌော အာဒီနဝော, ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā nīcaṭṭhāniyaṃ ucce ṭhāne ṭhapeti. Yesaṃ taṃ amanāpaṃ tesaṃ evaṃ hoti – ‘‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ, bhikkhave, chaṭṭho ādīnavo, rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ ဥစ္စဋ္ဌာနိယံ နီစေ ဌာနေ ဌပေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘ရာဇာ ခော ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ , ဘိက္ခဝေ, သတ္တမော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā uccaṭṭhāniyaṃ nīce ṭhāne ṭhapeti. Yesaṃ taṃ amanāpaṃ tesaṃ evaṃ hoti – ‘‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ , bhikkhave, sattamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ အကာလေ သေနံ ဥယ္ယောဇေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘ရာဇာ ခော ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌမော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā akāle senaṃ uyyojeti. Yesaṃ taṃ amanāpaṃ tesaṃ evaṃ hoti – ‘‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ ကာလေ သေနံ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ အန္တရာမဂ္ဂတော နိဝတ္တာပေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘‘‘ရာဇာ ခော ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ခော ပဗ္ဗဇိတသ္သ ကမ္မ’’န္တိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, နဝမော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā kāle senaṃ uyyojetvā antarāmaggato nivattāpeti. Yesaṃ taṃ amanāpaṃ tesaṃ evaṃ hoti – ‘‘‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho. Siyā nu kho pabbajitassa kamma’’nti. Ayaṃ, bhikkhave, navamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ရညော ရာဇန္တေပုရံ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒံ အသ္သသမ္မဒ္ဒံ ရထသမ္မဒ္ဒံ ရဇ္ဇနီယာနိ 7 ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာနိ, ယာနိ န ပဗ္ဗဇိတသ္သ သာရုပ္ပာနိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒသမော အာဒီနဝော ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဒသ အာဒီနဝာ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတ္ဝာ ဒုဗ္ဘရတာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño rājantepuraṃ hatthisammaddaṃ assasammaddaṃ rathasammaddaṃ rajjanīyāni 8 rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbāni, yāni na pabbajitassa sāruppāni. Ayaṃ, bhikkhave, dasamo ādīnavo rājantepurappavesane. Ime kho, bhikkhave, dasa ādīnavā rājantepurappavesane’’ti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ anekapariyāyena vigarahitvā dubbharatāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၄၉၈. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ရညော ခတ္တိယသ္သ မုဒ္ဓာဝသိတ္တသ္သ 9 အနိက္ခန္တရာဇကေ အနိဂ္ဂတရတနကေ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတော ဣန္ဒခီလံ အတိက္ကာမေယ္ယ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
498.‘‘Yo pana bhikkhu rañño khattiyassa muddhāvasittassa 10 anikkhantarājake aniggataratanake pubbe appaṭisaṃvidito indakhīlaṃ atikkāmeyya, pācittiya’’nti.
၄၉၉. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
499.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
ခတ္တိယော နာမ ဥဘတော သုဇာတော ဟောတိ, မာတိတော စ ပိတိတော စ သံသုဒ္ဓဂဟဏိကော, ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂာ အက္ခိတ္တော အနုပကုဋ္ဌော ဇာတိဝာဒေန။
Khattiyo nāma ubhato sujāto hoti, mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakuṭṭho jātivādena.
မုဒ္ဓာဝသိတ္တော နာမ ခတ္တိယာဘိသေကေန အဘိသိတ္တော ဟောတိ။
Muddhāvasitto nāma khattiyābhisekena abhisitto hoti.
အနိက္ခန္တရာဇကေတိ ရာဇာ သယနိဃရာ အနိက္ခန္တော ဟောတိ။
Anikkhantarājaketi rājā sayanigharā anikkhanto hoti.
အနိဂ္ဂတရတနကေတိ မဟေသီ သယနိဃရာ အနိက္ခန္တာ ဟောတိ, ဥဘော ဝာ အနိက္ခန္တာ ဟောန္တိ။
Aniggataratanaketi mahesī sayanigharā anikkhantā hoti, ubho vā anikkhantā honti.
ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတောတိ ပုဗ္ဗေ အနာမန္တေတ္ဝာ။
Pubbe appaṭisaṃviditoti pubbe anāmantetvā.
ဣန္ဒခီလော နာမ သယနိဃရသ္သ ဥမ္မာရော ဝုစ္စတိ။
Indakhīlo nāma sayanigharassa ummāro vuccati.
သယနိဃရံ နာမ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ရညော သယနံ ပညတ္တံ ဟောတိ, အန္တမသော သာဏိပာကာရပရိက္ခိတ္တမ္ပိ။
Sayanigharaṃ nāma yattha katthaci rañño sayanaṃ paññattaṃ hoti, antamaso sāṇipākāraparikkhittampi.
ဣန္ဒခီလံ အတိက္ကာမေယ္ယာတိ ပဌမံ ပာဒံ ဥမ္မာရံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ဒုတိယံ ပာဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
Indakhīlaṃ atikkāmeyyāti paṭhamaṃ pādaṃ ummāraṃ atikkāmeti, āpatti dukkaṭassa. Dutiyaṃ pādaṃ atikkāmeti, āpatti pācittiyassa.
၅၀၀. အပ္ပဋိသံဝိဒိတေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတသညီ ဣန္ဒခီလံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အပ္ပဋိသံဝိဒိတေ ဝေမတိကော ဣန္ဒခီလံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အပ္ပဋိသံဝိဒိတေ ပဋိသံဝိဒိတသညီ ဣန္ဒခီလံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
500. Appaṭisaṃvidite appaṭisaṃviditasaññī indakhīlaṃ atikkāmeti, āpatti pācittiyassa. Appaṭisaṃvidite vematiko indakhīlaṃ atikkāmeti, āpatti pācittiyassa. Appaṭisaṃvidite paṭisaṃviditasaññī indakhīlaṃ atikkāmeti, āpatti pācittiyassa.
ပဋိသံဝိဒိတေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ပဋိသံဝိဒိတေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ပဋိသံဝိဒိတေ ပဋိသံဝိဒိတသညီ, အနာပတ္တိ။
Paṭisaṃvidite appaṭisaṃviditasaññī, āpatti dukkaṭassa. Paṭisaṃvidite vematiko, āpatti dukkaṭassa. Paṭisaṃvidite paṭisaṃviditasaññī, anāpatti.
၅၀၁. အနာပတ္တိ ပဋိသံဝိဒိတေ, န ခတ္တိယော ဟောတိ, န ခတ္တိယာဘိသေကေန အဘိသိတ္တော ဟောတိ, ရာဇာ သယနိဃရာ နိက္ခန္တော ဟောတိ, မဟေသီ သယနိဃရာ နိက္ခန္တာ ဟောတိ, ဥဘော ဝာ နိက္ခန္တာ ဟောန္တိ, န သယနိဃရေ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
501. Anāpatti paṭisaṃvidite, na khattiyo hoti, na khattiyābhisekena abhisitto hoti, rājā sayanigharā nikkhanto hoti, mahesī sayanigharā nikkhantā hoti, ubho vā nikkhantā honti, na sayanighare, ummattakassa, ādikammikassāti.
အန္တေပုရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
Antepurasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
၂. ရတနသိက္ခာပဒံ
2. Ratanasikkhāpadaṃ
၅၀၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အစိရဝတိယာ နဒိယာ နဟာယတိ။ အညတရောပိ ဗ္ရာဟ္မဏော ပဉ္စသတာနံ ထဝိကံ ထလေ နိက္ခိပိတ္ဝာ အစိရဝတိယာ နဒိယာ နဟာယန္တော ဝိသ္သရိတ္ဝာ အဂမာသိ။ အထ ခော သော ဘိက္ခု – ‘‘တသ္သာယံ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ထဝိကာ, မာ ဣဓ နသ္သီ’’တိ အဂ္ဂဟေသိ။ အထ ခော သော ဗ္ရာဟ္မဏော သရိတ္ဝာ တုရိတော အာဓာဝိတ္ဝာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အပိ မေ, ဘော, ထဝိကံ ပသ္သေယ္ယာသီ’’တိ? ‘‘ဟန္ဒ, ဗ္ရာဟ္မဏာ’’တိ အဒာသိ။ အထ ခော တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခော အဟံ ဥပာယေန ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော ပုဏ္ဏပတ္တံ န ဒဒေယ္ယ’’န္တိ! ‘‘န မေ, ဘော, ပဉ္စသတာနိ, သဟသ္သံ မေ’’တိ ပလိဗုန္ဓေတ္ဝာ မုဉ္စိ။ အထ ခော သော ဘိက္ခု အာရာမံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဘိက္ခု ရတနံ ဥဂ္ဂဟေသ္သတီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ရတနံ ဥဂ္ဂဟေသီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တ္ဝံ, မောဃပုရိသ, ရတနံ ဥဂ္ဂဟေသ္သသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
502. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu aciravatiyā nadiyā nahāyati. Aññataropi brāhmaṇo pañcasatānaṃ thavikaṃ thale nikkhipitvā aciravatiyā nadiyā nahāyanto vissaritvā agamāsi. Atha kho so bhikkhu – ‘‘tassāyaṃ brāhmaṇassa thavikā, mā idha nassī’’ti aggahesi. Atha kho so brāhmaṇo saritvā turito ādhāvitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘api me, bho, thavikaṃ passeyyāsī’’ti? ‘‘Handa, brāhmaṇā’’ti adāsi. Atha kho tassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘kena nu kho ahaṃ upāyena imassa bhikkhuno puṇṇapattaṃ na dadeyya’’nti! ‘‘Na me, bho, pañcasatāni, sahassaṃ me’’ti palibundhetvā muñci. Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu ratanaṃ uggahessatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, ratanaṃ uggahesīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, ratanaṃ uggahessasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ရတနံ ဝာ ရတနသမ္မတံ ဝာ ဥဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ ဝာ ဥဂ္ဂဏ္ဟာပေယ္ယ ဝာ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
‘‘Yo pana bhikkhu ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vā, pācittiya’’nti.
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
၅၀၃. တေန ခော ပန သမယေန သာဝတ္ထိယာ ဥသ္သဝော ဟောတိ။ မနုသ္သာ အလင္ကတပ္ပဋိယတ္တာ ဥယ္ယာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဝိသာခာပိ မိဂာရမာတာ အလင္ကတပ္ပဋိယတ္တာ ‘‘ဥယ္ယာနံ ဂမိသ္သာမီ’’တိ ဂာမတော နိက္ခမိတ္ဝာ – ‘‘က္ယာဟံ ကရိသ္သာမိ ဥယ္ယာနံ ဂန္တ္ဝာ, ယံနူနာဟံ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပာသေယ္ယ’’န္တိ အာဘရဏံ ဩမုဉ္စိတ္ဝာ ဥတ္တရာသင္ဂေန ဘဏ္ဍိကံ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဒာသိယာ အဒာသိ – ‘‘ဟန္ဒ, ဇေ, ဣမံ ဘဏ္ဍိကံ ဂဏ္ဟာဟီ’’တိ။ အထ ခော ဝိသာခာ မိဂာရမာတာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော ဝိသာခံ မိဂာရမာတရံ ဘဂဝာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခော ဝိသာခာ မိဂာရမာတာ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော သာ ဒာသီ တံ ဘဏ္ဍိကံ ဝိသ္သရိတ္ဝာ အဂမာသိ။ ဘိက္ခူ ပသ္သိတ္ဝာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ နိက္ခိပထာ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ရတနံ ဝာ ရတနသမ္မတံ ဝာ အဇ္ဈာရာမေ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ ဝာ နိက္ခိပိတုံ – ‘‘ယသ္သ ဘဝိသ္သတိ သော ဟရိသ္သတီ’’တိ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
503. Tena kho pana samayena sāvatthiyā ussavo hoti. Manussā alaṅkatappaṭiyattā uyyānaṃ gacchanti. Visākhāpi migāramātā alaṅkatappaṭiyattā ‘‘uyyānaṃ gamissāmī’’ti gāmato nikkhamitvā – ‘‘kyāhaṃ karissāmi uyyānaṃ gantvā, yaṃnūnāhaṃ bhagavantaṃ payirupāseyya’’nti ābharaṇaṃ omuñcitvā uttarāsaṅgena bhaṇḍikaṃ bandhitvā dāsiyā adāsi – ‘‘handa, je, imaṃ bhaṇḍikaṃ gaṇhāhī’’ti. Atha kho visākhā migāramātā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho visākhaṃ migāramātaraṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho visākhā migāramātā bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho sā dāsī taṃ bhaṇḍikaṃ vissaritvā agamāsi. Bhikkhū passitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Tena hi, bhikkhave, uggahetvā nikkhipathā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā ajjhārāme uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipituṃ – ‘‘yassa bhavissati so harissatī’’ti. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ရတနံ ဝာ ရတနသမ္မတံ ဝာ, အညတ္ရ အဇ္ဈာရာမာ, ဥဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ ဝာ ဥဂ္ဂဏ္ဟာပေယ္ယ ဝာ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
‘‘Yo pana bhikkhu ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā, aññatra ajjhārāmā, uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vā, pācittiya’’nti.
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
၅၀၄. တေန ခော ပန သမယေန ကာသီသု ဇနပဒေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ ကမ္မန္တဂာမော ဟောတိ။ တေန စ ဂဟပတိနာ အန္တေဝာသီ အာဏတ္တော ဟောတိ – ‘‘သစေ ဘဒန္တာ အာဂစ္ဆန္တိ ဘတ္တံ ကရေယ္ယာသီ’’တိ။ တေန ခော ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကာသီသု ဇနပဒေ စာရိကံ စရမာနာ ယေန အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ ကမ္မန္တဂာမော တေနုပသင္ကမိံသု။ အဒ္ဒသာ ခော သော ပုရိသော တေ ဘိက္ခူ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသ္ဝာန ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေ ဘိက္ခူ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဓိဝာသေန္တု, ဘန္တေ, အယ္ယာ သ္ဝာတနာယ ဂဟပတိနော ဘတ္တ’’န္တိ။ အဓိဝာသေသုံ ခော တေ ဘိက္ခူ တုဏ္ဟီဘာဝေန။ အထ ခော သော ပုရိသော တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဏီတံ ခာဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒာပေတ္ဝာ ကာလံ အာရောစာပေတ္ဝာ အင္ဂုလိမုဒ္ဒိကံ ဩမုဉ္စိတ္ဝာ တေ ဘိက္ခူ ဘတ္တေန ပရိဝိသိတ္ဝာ – ‘‘အယ္ယာ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တု, အဟမ္ပိ ကမ္မန္တံ ဂမိသ္သာမီ’’တိ အင္ဂုလိမုဒ္ဒိကံ ဝိသ္သရိတ္ဝာ အဂမာသိ။ ဘိက္ခူ ပသ္သိတ္ဝာ – ‘‘သစေ မယံ ဂမိသ္သာမ နသ္သိသ္သတာယံ အင္ဂုလိမုဒ္ဒိကာ’’တိ တတ္ထေဝ အစ္ဆိံသု။ အထ ခော သော ပုရိသော ကမ္မန္တာ အာဂစ္ဆန္တော တေ ဘိက္ခူ ပသ္သိတ္ဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကိသ္သ, ဘန္တေ, အယ္ယာ ဣဓေဝ အစ္ဆန္တီ’’တိ? အထ ခော တေ ဘိက္ခူ တသ္သ ပုရိသသ္သ ဧတမတ္ထံ အာရောစေတ္ဝာ သာဝတ္ထိံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ရတနံ ဝာ ရတနသမ္မတံ ဝာ အဇ္ဈာရာမေ ဝာ အဇ္ဈာဝသထေ ဝာ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ ဝာ နိက္ခိပိတုံ – ယသ္သ ဘဝိသ္သတိ သော ဟရိသ္သတီ’’တိ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
504. Tena kho pana samayena kāsīsu janapade anāthapiṇḍikassa gahapatissa kammantagāmo hoti. Tena ca gahapatinā antevāsī āṇatto hoti – ‘‘sace bhadantā āgacchanti bhattaṃ kareyyāsī’’ti. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū kāsīsu janapade cārikaṃ caramānā yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa kammantagāmo tenupasaṅkamiṃsu. Addasā kho so puriso te bhikkhū dūratova āgacchante. Disvāna yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū abhivādetvā etadavoca – ‘‘adhivāsentu, bhante, ayyā svātanāya gahapatino bhatta’’nti. Adhivāsesuṃ kho te bhikkhū tuṇhībhāvena. Atha kho so puriso tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā kālaṃ ārocāpetvā aṅgulimuddikaṃ omuñcitvā te bhikkhū bhattena parivisitvā – ‘‘ayyā bhuñjitvā gacchantu, ahampi kammantaṃ gamissāmī’’ti aṅgulimuddikaṃ vissaritvā agamāsi. Bhikkhū passitvā – ‘‘sace mayaṃ gamissāma nassissatāyaṃ aṅgulimuddikā’’ti tattheva acchiṃsu. Atha kho so puriso kammantā āgacchanto te bhikkhū passitvā etadavoca – ‘‘kissa, bhante, ayyā idheva acchantī’’ti? Atha kho te bhikkhū tassa purisassa etamatthaṃ ārocetvā sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipituṃ – yassa bhavissati so harissatī’’ti. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၀၅. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ရတနံ ဝာ ရတနသမ္မတံ ဝာ, အညတ္ရ အဇ္ဈာရာမာ ဝာ အဇ္ဈာဝသထာ ဝာ, ဥဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ ဝာ ဥဂ္ဂဏ္ဟာပေယ္ယ ဝာ, ပာစိတ္တိယံ။ ရတနံ ဝာ ပန ဘိက္ခုနာ ရတနသမ္မတံ ဝာ အဇ္ဈာရာမေ ဝာ အဇ္ဈာဝသထေ ဝာ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ ဝာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ – ‘ယသ္သ ဘဝိသ္သတိ သော ဟရိသ္သတီ’တိ။ အယံ တတ္ထ သာမီစီ’’တိ။
505.‘‘Yo pana bhikkhu ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā, aññatra ajjhārāmā vā ajjhāvasathā vā, uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vā, pācittiyaṃ. Ratanaṃ vā pana bhikkhunā ratanasammataṃ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipitabbaṃ – ‘yassa bhavissati so harissatī’ti. Ayaṃ tattha sāmīcī’’ti.
၅၀၆. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
506.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
ရတနံ နာမ မုတ္တာ မဏိ ဝေဠုရိယော သင္ခော သိလာ ပဝာလံ ရဇတံ ဇာတရူပံ လောဟိတင္ကော 11 မသာရဂလ္လံ။
Ratanaṃ nāma muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavālaṃ rajataṃ jātarūpaṃ lohitaṅko 12 masāragallaṃ.
ရတနသမ္မတံ နာမ ယံ မနုသ္သာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂံ, ဧတံ ရတနသမ္မတံ နာမ။
Ratanasammataṃ nāma yaṃ manussānaṃ upabhogaparibhogaṃ, etaṃ ratanasammataṃ nāma.
အညတ္ရ အဇ္ဈာရာမာ ဝာ အဇ္ဈာဝသထာ ဝာတိ ဌပေတ္ဝာ အဇ္ဈာရာမံ အဇ္ဈာဝသထံ။
Aññatra ajjhārāmā vā ajjhāvasathā vāti ṭhapetvā ajjhārāmaṃ ajjhāvasathaṃ.
အဇ္ဈာရာမော နာမ ပရိက္ခိတ္တသ္သ အာရာမသ္သ အန္တော အာရာမော, အပရိက္ခိတ္တသ္သ ဥပစာရော။
Ajjhārāmo nāma parikkhittassa ārāmassa anto ārāmo, aparikkhittassa upacāro.
အဇ္ဈာဝသထော နာမ ပရိက္ခိတ္တသ္သ အာဝသထသ္သ အန္တော အာဝသထော, အပရိက္ခိတ္တသ္သ ဥပစာရော။
Ajjhāvasatho nāma parikkhittassa āvasathassa anto āvasatho, aparikkhittassa upacāro.
ဥဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယာတိ သယံ ဂဏ္ဟာတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
Uggaṇheyyāti sayaṃ gaṇhāti, āpatti pācittiyassa.
ဥဂ္ဂဏ္ဟာပေယ္ယာတိ အညံ ဂာဟာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
Uggaṇhāpeyyāti aññaṃ gāhāpeti, āpatti pācittiyassa.
ရတနံ ဝာ ပန ဘိက္ခုနာ ရတနသမ္မတံ ဝာ အဇ္ဈာရာမေ ဝာ အဇ္ဈာဝသထေ ဝာ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ ဝာ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ ရူပေန ဝာ နိမိတ္တေန ဝာ သညာဏံ ကတ္ဝာ နိက္ခိပိတ္ဝာ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘‘ယသ္သ ဘဏ္ဍံ နဋ္ဌံ သော အာဂစ္ဆတူ’’တိ။ သစေ တတ္ထ အာဂစ္ဆတိ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ကီဒိသံ တေ ဘဏ္ဍ’’န္တိ? သစေ ရူပေန ဝာ နိမိတ္တေန ဝာ သမ္ပာဒေတိ ဒာတဗ္ဗံ, နော စေ သမ္ပာဒေတိ ‘‘ဝိစိနာဟိ အာဝုသော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တမ္ဟာ အာဝာသာ ပက္ကမန္တေန ယေ တတ္ထ ဟောန္တိ ဘိက္ခူ ပတိရူပာ, တေသံ ဟတ္ထေ နိက္ခိပိတ္ဝာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ နော စေ ဟောန္တိ ဘိက္ခူ ပတိရူပာ, ယေ တတ္ထ ဟောန္တိ ဂဟပတိကာ ပတိရူပာ, တေသံ ဟတ္ထေ နိက္ခိပိတ္ဝာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။
Ratanaṃ vā pana bhikkhunā ratanasammataṃ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipitabbanti rūpena vā nimittena vā saññāṇaṃ katvā nikkhipitvā ācikkhitabbaṃ – ‘‘yassa bhaṇḍaṃ naṭṭhaṃ so āgacchatū’’ti. Sace tattha āgacchati so vattabbo – ‘‘āvuso, kīdisaṃ te bhaṇḍa’’nti? Sace rūpena vā nimittena vā sampādeti dātabbaṃ, no ce sampādeti ‘‘vicināhi āvuso’’ti vattabbo. Tamhā āvāsā pakkamantena ye tattha honti bhikkhū patirūpā, tesaṃ hatthe nikkhipitvā pakkamitabbaṃ. No ce honti bhikkhū patirūpā, ye tattha honti gahapatikā patirūpā, tesaṃ hatthe nikkhipitvā pakkamitabbaṃ.
အယံ တတ္ထ သာမီစီတိ အယံ တတ္ထ အနုဓမ္မတာ။
Ayaṃ tattha sāmīcīti ayaṃ tattha anudhammatā.
၅၀၇. အနာပတ္တိ ရတနံ ဝာ ရတနသမ္မတံ ဝာ အဇ္ဈာရာမေ ဝာ အဇ္ဈာဝသထေ ဝာ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ ဝာ နိက္ခိပတိ – ‘‘ယသ္သ ဘဝိသ္သတိ သော ဟရိသ္သတီ’’တိ, ရတနသမ္မတံ ဝိသ္သာသံ ဂဏ္ဟာတိ, တာဝကာလိကံ ဂဏ္ဟာတိ, ပံသုကူလသညိသ္သ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
507. Anāpatti ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipati – ‘‘yassa bhavissati so harissatī’’ti, ratanasammataṃ vissāsaṃ gaṇhāti, tāvakālikaṃ gaṇhāti, paṃsukūlasaññissa, ummattakassa, ādikammikassāti.
ရတနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။
Ratanasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒံ
3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadaṃ
၅၀၈. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတ္ဝာ သဘာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – 13 ရာဇကထံ စောရကထံ မဟာမတ္တကထံ သေနာကထံ ဘယကထံ ယုဒ္ဓကထံ အန္နကထံ ပာနကထံ ဝတ္ထကထံ သယနကထံ မာလာကထံ ဂန္ဓကထံ ဉာတိကထံ ယာနကထံ ဂာမကထံ နိဂမကထံ နဂရကထံ ဇနပဒကထံ ဣတ္ထိကထံ 14 သူရကထံ ဝိသိခာကထံ ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထံ ပုဗ္ဗပေတကထံ နာနတ္တကထံ လောကက္ခာယိကံ သမုဒ္ဒက္ခာယိကံ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ။ မနုသ္သာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတ္ဝာ သဘာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေသ္သန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ, သေယ္ယထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ!
508. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathenti, seyyathidaṃ – 15 rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ 16 sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathessanti, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti!
အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခူ တေသံ မနုသ္သာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယ္ယန္တာနံ ဝိပာစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတ္ဝာ သဘာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေသ္သန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတ္ဝာ သဘာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေထ, သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တုမ္ဟေ, မောဃပုရိသာ, ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတ္ဝာ သဘာယံ နိသီဒိတ္ဝာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေသ္သထ, သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathessanti, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathetha, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathessatha, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသေယ္ယ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
‘‘Yopana bhikkhu vikāle gāmaṃ paviseyya, pācittiya’’nti.
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
၅၀၉. တေန ခော ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တာ သာယံ အညတရံ ဂာမံ ဥပဂစ္ဆိံသု။ မနုသ္သာ တေ ဘိက္ခူ ပသ္သိတ္ဝာ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ပဝိသထ, ဘန္တေ’’တိ ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတု’’န္တိ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န ပဝိသိံသု။ စောရာ တေ ဘိက္ခူ အစ္ဆိန္ဒိံသု။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ သာဝတ္ထိံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
509. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchantā sāyaṃ aññataraṃ gāmaṃ upagacchiṃsu. Manussā te bhikkhū passitvā etadavocuṃ – ‘‘pavisatha, bhante’’ti . Atha kho te bhikkhū – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ vikāle gāmaṃ pavisitu’’nti kukkuccāyantā na pavisiṃsu. Corā te bhikkhū acchindiṃsu. Atha kho te bhikkhū sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, āpucchā vikāle gāmaṃ pavisituṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသေယ္ယ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
‘‘Yopana bhikkhu anāpucchā vikāle gāmaṃ paviseyya, pācittiya’’nti.
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
၅၁၀. တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တော သာယံ အညတရံ ဂာမံ ဥပဂစ္ဆိ။ မနုသ္သာ တံ ဘိက္ခုံ ပသ္သိတ္ဝာ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ပဝိသထ, ဘန္တေ’’တိ။ အထ ခော သော ဘိက္ခု – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတု’’န္တိ ကုက္ကုစ္စာယန္တော န ပာဝိသိ။ စောရာ တံ ဘိက္ခုံ အစ္ဆိန္ဒိံသု။ အထ ခော သော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သန္တံ ဘိက္ခုံ အာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
510. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchanto sāyaṃ aññataraṃ gāmaṃ upagacchi. Manussā taṃ bhikkhuṃ passitvā etadavocuṃ – ‘‘pavisatha, bhante’’ti. Atha kho so bhikkhu – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ pavisitu’’nti kukkuccāyanto na pāvisi. Corā taṃ bhikkhuṃ acchindiṃsu. Atha kho so bhikkhu sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, santaṃ bhikkhuṃ āpucchā vikāle gāmaṃ pavisituṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသေယ္ယ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
‘‘Yo pana bhikkhu santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ paviseyya, pācittiya’’nti.
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
၅၁၁. တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု ‘‘အဂ္ဂိံ အာဟရိသ္သာမီ’’တိ ဂာမံ ဂစ္ဆတိ။ အထ ခော သော ဘိက္ခု – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတု’’န္တိ ကုက္ကုစ္စာယန္တော န ပာဝိသိ။ပေ.။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တထာရူပေ အစ္စာယိကေ ကရဏီယေ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
511. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu ahinā daṭṭho hoti. Aññataro bhikkhu ‘‘aggiṃ āharissāmī’’ti gāmaṃ gacchati. Atha kho so bhikkhu – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ pavisitu’’nti kukkuccāyanto na pāvisi…pe… bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tathārūpe accāyike karaṇīye santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ pavisituṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၁၂. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂာမံ ပဝိသေယ္ယ, အညတ္ရ တထာရူပာ အစ္စာယိကာ ကရဏီယာ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
512.‘‘Yo pana bhikkhu santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ paviseyya, aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, pācittiya’’nti.
၅၁၃. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
513.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
သန္တော နာမ ဘိက္ခု သက္ကာ ဟောတိ အာပုစ္ဆာ ပဝိသိတုံ။
Santo nāma bhikkhu sakkā hoti āpucchā pavisituṃ.
အသန္တော နာမ ဘိက္ခု န သက္ကာ ဟောတိ အာပုစ္ဆာ ပဝိသိတုံ။
Asanto nāma bhikkhu na sakkā hoti āpucchā pavisituṃ.
ဝိကာလော နာမ မဇ္ဈန္ဟိကေ ဝီတိဝတ္တေ ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ။
Vikālo nāma majjhanhike vītivatte yāva aruṇuggamanā.
ဂာမံ ပဝိသေယ္ယာတိ ပရိက္ခိတ္တသ္သ ဂာမသ္သ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကမန္တသ္သ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အပရိက္ခိတ္တသ္သ ဂာမသ္သ ဥပစာရံ ဩက္ကမန္တသ္သ အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
Gāmaṃ paviseyyāti parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ atikkamantassa āpatti pācittiyassa. Aparikkhittassa gāmassa upacāraṃ okkamantassa āpatti pācittiyassa.
အညတ္ရ တထာရူပာ အစ္စာယိကာ ကရဏီယာတိ ဌပေတ္ဝာ တထာရူပံ အစ္စာယိကံ ကရဏီယံ။
Aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyāti ṭhapetvā tathārūpaṃ accāyikaṃ karaṇīyaṃ.
၅၁၄. ဝိကာလေ ဝိကာလသညီ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဂာမံ ပဝိသတိ, အညတ္ရ တထာရူပာ အစ္စာယိကာ ကရဏီယာ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ဝိကာလေ ဝေမတိကော သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဂာမံ ပဝိသတိ, အညတ္ရ တထာရူပာ အစ္စာယိကာ ကရဏီယာ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ဝိကာလေ ကာလသညီ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဂာမံ ပဝိသတိ, အညတ္ရ တထာရူပာ အစ္စာယိကာ ကရဏီယာ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
514. Vikāle vikālasaññī santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā gāmaṃ pavisati, aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, āpatti pācittiyassa. Vikāle vematiko santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā gāmaṃ pavisati, aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, āpatti pācittiyassa. Vikāle kālasaññī santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā gāmaṃ pavisati, aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, āpatti pācittiyassa.
ကာလေ ဝိကာလသညီ , အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ကာလေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ကာလေ ကာလသညီ, အနာပတ္တိ။
Kāle vikālasaññī , āpatti dukkaṭassa. Kāle vematiko, āpatti dukkaṭassa. Kāle kālasaññī, anāpatti.
၅၁၅. အနာပတ္တိ တထာရူပေ အစ္စာယိကေ ကရဏီယေ, သန္တံ ဘိက္ခုံ အာပုစ္ဆာ ပဝိသတိ, အသန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသတိ, အန္တရာရာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘိက္ခုနုပသ္သယံ ဂစ္ဆတိ, တိတ္ထိယသေယ္ယံ ဂစ္ဆတိ, ပဋိက္ကမနံ ဂစ္ဆတိ, ဂာမေန မဂ္ဂော ဟောတိ, အာပဒာသု, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
515. Anāpatti tathārūpe accāyike karaṇīye, santaṃ bhikkhuṃ āpucchā pavisati, asantaṃ bhikkhuṃ anāpucchā pavisati, antarārāmaṃ gacchati, bhikkhunupassayaṃ gacchati, titthiyaseyyaṃ gacchati, paṭikkamanaṃ gacchati, gāmena maggo hoti, āpadāsu, ummattakassa, ādikammikassāti.
ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။
Vikālagāmappavisanasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.
၄. သူစိဃရသိက္ခာပဒံ
4. Sūcigharasikkhāpadaṃ
၅၁၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂ္ရောဓာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန အညတရေန ဒန္တကာရေန ဘိက္ခူ ပဝာရိတာ ဟောန္တိ – ‘‘ယေသံ အယ္ယာနံ သူစိဃရေန အတ္ထော အဟံ သူစိဃရေနာ’’တိ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဗဟူ သူစိဃရေ ဝိညာပေန္တိ။ ယေသံ ခုဒ္ဒကာ သူစိဃရာ တေ မဟန္တေ သူစိဃရေ ဝိညာပေန္တိ။ ယေသံ မဟန္တာ သူစိဃရာ တေ ခုဒ္ဒကေ သူစိဃရေ ဝိညာပေန္တိ။ အထ ခော သော ဒန္တကာရော ဘိက္ခူနံ ဗဟူ သူစိဃရေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒာရောပိသ္သ ကိလမတိ။ မနုသ္သာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟူ သူစိဃရေ ဝိညာပေသ္သန္တိ! အယံ ဣမေသံ ဗဟူ သူစိဃရေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒာရောပိသ္သ ကိလမတီ’’တိ။ အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခူ တေသံ မနုသ္သာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယ္ယန္တာနံ ဝိပာစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟူ သူစိဃရေ ဝိညာပေသ္သန္တီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟူ သူစိဃရေ ဝိညာပေန္တီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ န မတ္တံ ဇာနိတ္ဝာ ဗဟူ သူစိဃရေ ဝိညာပေသ္သန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
516. Tena samayena buddho bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Tena kho pana samayena aññatarena dantakārena bhikkhū pavāritā honti – ‘‘yesaṃ ayyānaṃ sūcigharena attho ahaṃ sūcigharenā’’ti. Tena kho pana samayena bhikkhū bahū sūcighare viññāpenti. Yesaṃ khuddakā sūcigharā te mahante sūcighare viññāpenti. Yesaṃ mahantā sūcigharā te khuddake sūcighare viññāpenti. Atha kho so dantakāro bhikkhūnaṃ bahū sūcighare karonto na sakkoti aññaṃ vikkāyikaṃ bhaṇḍaṃ kātuṃ, attanāpi na yāpeti, puttadāropissa kilamati. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpessanti! Ayaṃ imesaṃ bahū sūcighare karonto na sakkoti aññaṃ vikkāyikaṃ bhaṇḍaṃ kātuṃ, attanāpi na yāpeti, puttadāropissa kilamatī’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpessantī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpentīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpessanti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၁၇. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အဋ္ဌိမယံ ဝာ ဒန္တမယံ ဝာ ဝိသာဏမယံ ဝာ သူစိဃရံ ကာရာပေယ္ယ ဘေဒနကံ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
517.‘‘Yo pana bhikkhu aṭṭhimayaṃ vā dantamayaṃ vā visāṇamayaṃ vā sūcigharaṃ kārāpeyya bhedanakaṃ, pācittiya’’nti.
၅၁၈. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
518.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
အဋ္ဌိ နာမ ယံ ကိဉ္စိ အဋ္ဌိ။
Aṭṭhi nāma yaṃ kiñci aṭṭhi.
ဒန္တော နာမ ဟတ္ထိဒန္တော ဝုစ္စတိ။
Danto nāma hatthidanto vuccati.
ဝိသာဏံ နာမ ယံ ကိဉ္စိ ဝိသာဏံ။
Visāṇaṃ nāma yaṃ kiñci visāṇaṃ.
ကာရာပေယ္ယာတိ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန ဘိန္ဒိတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Kārāpeyyāti karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena bhinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa. Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
သူစိဃရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။
Sūcigharasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
၅. မဉ္စပီဌသိက္ခာပဒံ
5. Mañcapīṭhasikkhāpadaṃ
၅၂၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သက္ယပုတ္တော ဥစ္စေ မဉ္စေ သယတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော ယေနာယသ္မတော ဥပနန္ဒသ္သ သက္ယပုတ္တသ္သ ဝိဟာရော တေနုပသင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သက္ယပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အာဂစ္ဆတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ သယနံ ပသ္သတူ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တတောဝ ပဋိနိဝတ္တိတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာသယတော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော ဝေဒိတဗ္ဗော’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သက္ယပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတ္ဝာ ဒုဗ္ဘရတာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
521. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto ucce mañce sayati. Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto yenāyasmato upanandassa sakyaputtassa vihāro tenupasaṅkami. Addasā kho āyasmā upanando sakyaputto bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgacchatu me, bhante, bhagavā sayanaṃ passatū’’ti. Atha kho bhagavā tatova paṭinivattitvā bhikkhū āmantesi – ‘‘āsayato, bhikkhave, moghapuriso veditabbo’’ti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ anekapariyāyena vigarahitvā dubbharatāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၂၂. ‘‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ ကာရယမာနေန အဋ္ဌင္ဂုလပာဒကံ ကာရေတဗ္ဗံ သုဂတင္ဂုလေန, အညတ္ရ ဟေဋ္ဌိမာယ အဋနိယာ; တံ အတိက္ကာမယတော ဆေဒနကံ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
522.‘‘Navaṃ pana bhikkhunā mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā kārayamānena aṭṭhaṅgulapādakaṃ kāretabbaṃ sugataṅgulena, aññatra heṭṭhimāya aṭaniyā; taṃ atikkāmayato chedanakaṃ pācittiya’’nti.
၅၂၃. နဝံ နာမ ကရဏံ ဥပာဒာယ ဝုစ္စတိ။
523.Navaṃ nāma karaṇaṃ upādāya vuccati.
မဉ္စော နာမ စတ္တာရော မဉ္စာ – မသာရကော, ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓော, ကုဠီရပာဒကော, အာဟစ္စပာဒကော။
Mañco nāma cattāro mañcā – masārako, bundikābaddho, kuḷīrapādako, āhaccapādako.
ပီဌံ နာမ စတ္တာရိ ပီဌာနိ – မသာရကံ, ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓံ, ကုဠီရပာဒကံ, အာဟစ္စပာဒကံ။
Pīṭhaṃ nāma cattāri pīṭhāni – masārakaṃ, bundikābaddhaṃ, kuḷīrapādakaṃ, āhaccapādakaṃ.
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝာ ကာရာပေန္တော ဝာ။
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā.
အဋ္ဌင္ဂုလပာဒကံ ကာရေတဗ္ဗံ သုဂတင္ဂုလေန, အညတ္ရ ဟေဋ္ဌိမာယ အဋနိယာတိ ဌပေတ္ဝာ ဟေဋ္ဌိမံ အဋနိံ; တံ အတိက္ကာမေတ္ဝာ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ, ပဋိလာဘေန ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Aṭṭhaṅgulapādakaṃkāretabbaṃ sugataṅgulena, aññatra heṭṭhimāyaaṭaniyāti ṭhapetvā heṭṭhimaṃ aṭaniṃ; taṃ atikkāmetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
၅၂၄. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
524. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa. Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
၅၂၅. အနာပတ္တိ ပမာဏိကံ ကရောတိ, ဦနကံ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
525. Anāpatti pamāṇikaṃ karoti, ūnakaṃ karoti, aññena kataṃ pamāṇātikkantaṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjati, ummattakassa, ādikammikassāti.
မဉ္စပီဌသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။
Mañcapīṭhasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
၆. တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒံ
6. Tūlonaddhasikkhāpadaṃ
၅၂၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဉ္စမ္ပိ ပီဌမ္ပိ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေန္တိ။ မနုသ္သာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပသ္သိတ္ဝာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ မဉ္စမ္ပိ ပီဌမ္ပိ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေသ္သန္တိ, သေယ္ယထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ ! အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခူ တေသံ မနုသ္သာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယ္ယန္တာနံ ဝိပာစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဉ္စမ္ပိ ပီဌမ္ပိ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေသ္သန္တီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, မဉ္စမ္ပိ ပီဌမ္ပိ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေထာတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တုမ္ဟေ, မောဃပုရိသာ, မဉ္စမ္ပိ ပီဌမ္ပိ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေသ္သထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
526. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpenti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpessanti, seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti ! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpessantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpethāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpessatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၂၇. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု မဉ္စံ ဝာ ပီဌံ ဝာ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေယ္ယ, ဥဒ္ဒာလနကံ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
527.‘‘Yo pana bhikkhu mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā tūlonaddhaṃ kārāpeyya, uddālanakaṃ pācittiya’’nti.
၅၂၈. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
528.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
မဉ္စော နာမ စတ္တာရော မဉ္စာ – မသာရကော, ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓော, ကုဠီရပာဒကော, အာဟစ္စပာဒကော။
Mañco nāma cattāro mañcā – masārako, bundikābaddho, kuḷīrapādako, āhaccapādako.
ပီဌံ နာမ စတ္တာရိ ပီဌာနိ – မသာရကံ, ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓံ, ကုဠီရပာဒကံ, အာဟစ္စပာဒကံ။
Pīṭhaṃ nāma cattāri pīṭhāni – masārakaṃ, bundikābaddhaṃ, kuḷīrapādakaṃ, āhaccapādakaṃ.
တူလံ နာမ တီဏိ တူလာနိ – ရုက္ခတူလံ, လတာတူလံ, ပောဋကိတူလံ။
Tūlaṃ nāma tīṇi tūlāni – rukkhatūlaṃ, latātūlaṃ, poṭakitūlaṃ.
ကာရာပေယ္ယာတိ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန ဥဒ္ဒာလေတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Kārāpeyyāti karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena uddāletvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
၅၂၉. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
529. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa. Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
၅၃၀. အနာပတ္တိ အာယောဂေ, ကာယဗန္ဓနေ, အံသဗဒ္ဓကေ, ပတ္တထဝိကာယ, ပရိသ္သာဝနေ, ဗိဗ္ဗောဟနံ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဥဒ္ဒာလေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
530. Anāpatti āyoge, kāyabandhane, aṃsabaddhake, pattathavikāya, parissāvane, bibbohanaṃ karoti, aññena kataṃ paṭilabhitvā uddāletvā paribhuñjati, ummattakassa, ādikammikassāti.
တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။
Tūlonaddhasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
၇. နိသီဒနသိက္ခာပဒံ
7. Nisīdanasikkhāpadaṃ
၅၃၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ နိသီဒနံ အနုညာတံ ဟောတိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ နိသီဒနံ အနုညာတ’’န္တိ အပ္ပမာဏိကာနိ နိသီဒနာနိ ဓာရေန္တိ။ မဉ္စသ္သပိ ပီဌသ္သပိ ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမာဏိကာနိ နိသီဒနာနိ ဓာရေသ္သန္တီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပမာဏိကာနိ နိသီဒနာနိ ဓာရေထာတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တုမ္ဟေ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပမာဏိကာနိ နိသီဒနာနိ ဓာရေသ္သထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
531. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhūnaṃ nisīdanaṃ anuññātaṃ hoti. Chabbaggiyā bhikkhū – ‘‘bhagavatā nisīdanaṃ anuññāta’’nti appamāṇikāni nisīdanāni dhārenti. Mañcassapi pīṭhassapi puratopi pacchatopi olambenti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū appamāṇikāni nisīdanāni dhāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, appamāṇikāni nisīdanāni dhārethāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, appamāṇikāni nisīdanāni dhāressatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘‘နိသီဒနံ ပန ဘိက္ခုနာ ကာရယမာနေန ပမာဏိကံ ကာရေတဗ္ဗံ။ တတ္ရိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော ဒ္ဝေ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ ဒိယဍ္ဎံ။ တံ အတိက္ကာမယတော ဆေဒနကံ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
‘‘Nisīdanaṃ pana bhikkhunā kārayamānena pamāṇikaṃ kāretabbaṃ. Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso dve vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ diyaḍḍhaṃ. Taṃ atikkāmayato chedanakaṃ pācittiya’’nti.
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
၅၃၂. တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒာယီ မဟာကာယော ဟောတိ။ သော ဘဂဝတော ပုရတော နိသီဒနံ ပညပေတ္ဝာ သမန္တတော သမဉ္ဆမာနော နိသီဒတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ဥဒာယိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကိသ္သ တ္ဝံ, ဥဒာယိ, နိသီဒနံ သမန္တတော သမဉ္ဆသိ; သေယ္ယထာပိ ပုရာဏာသိကောဋ္ဌော’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပန, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ အတိခုဒ္ဒကံ နိသီဒနံ အနုညာတ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, နိသီဒနသ္သ ဒသံ ဝိဒတ္ထိံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
532. Tena kho pana samayena āyasmā udāyī mahākāyo hoti. So bhagavato purato nisīdanaṃ paññapetvā samantato samañchamāno nisīdati. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, udāyi, nisīdanaṃ samantato samañchasi; seyyathāpi purāṇāsikoṭṭho’’ti? ‘‘Tathā hi pana, bhante, bhagavatā bhikkhūnaṃ atikhuddakaṃ nisīdanaṃ anuññāta’’nti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, nisīdanassa dasaṃ vidatthiṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၃၃. ‘‘နိသီဒနံ ပန ဘိက္ခုနာ ကာရယမာနေန ပမာဏိကံ ကာရေတဗ္ဗံ။ တတ္ရိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော ဒ္ဝေ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ ဒိယဍ္ဎံ။ ဒသာ ဝိဒတ္ထိ။ တံ အတိက္ကာမယတော ဆေဒနကံ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
533.‘‘Nisīdanaṃ pana bhikkhunā kārayamānena pamāṇikaṃ kāretabbaṃ. Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso dve vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ diyaḍḍhaṃ. Dasā vidatthi. Taṃ atikkāmayato chedanakaṃ pācittiya’’nti.
၅၃၄. နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတိ။
534.Nisīdanaṃ nāma sadasaṃ vuccati.
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝာ ကာရာပေန္တော ဝာ ပမာဏိကံ ကာရေတဗ္ဗံ။ တတ္ရိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော ဒ္ဝေ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ ဒိယဍ္ဎံ။ ဒသာ ဝိဒတ္ထိ။ တံ အတိက္ကာမေတ္ဝာ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā pamāṇikaṃ kāretabbaṃ. Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso dve vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ diyaḍḍhaṃ. Dasā vidatthi. Taṃ atikkāmetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
၅၃၅. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
535. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa. Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
၅၃၆. အနာပတ္တိ ပမာဏိကံ ကရောတိ, ဦနကံ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဝိတာနံ ဝာ ဘူမတ္ထရဏံ ဝာ သာဏိပာကာရံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝာ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
536. Anāpatti pamāṇikaṃ karoti, ūnakaṃ karoti, aññena kataṃ pamāṇātikkantaṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjati, vitānaṃ vā bhūmattharaṇaṃ vā sāṇipākāraṃ vā bhisiṃ vā bibbohanaṃ vā karoti, ummattakassa, ādikammikassāti.
နိသီဒနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။
Nisīdanasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.
၈. ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒံ
8. Kaṇḍuppaṭicchādisikkhāpadaṃ
၅၃၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိ အနုညာတာ ဟောတိ ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိ အနုညာတာ’’တိ အပ္ပမာဏိကာယော ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိယော ဓာရေန္တိ; ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ အာကဍ္ဎန္တာ အာဟိဏ္ဍန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမာဏိကာယော ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိယော ဓာရေသ္သန္တီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပမာဏိကာယော ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိယော ဓာရေထာတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တုမ္ဟေ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပမာဏိကာယော ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိယော ဓာရေသ္သထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
537. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhūnaṃ kaṇḍuppaṭicchādi anuññātā hoti . Chabbaggiyā bhikkhū – ‘‘bhagavatā kaṇḍuppaṭicchādi anuññātā’’ti appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhārenti; puratopi pacchatopi ākaḍḍhantā āhiṇḍanti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhārethāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhāressatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၃၈. ‘‘ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ပန ဘိက္ခုနာ ကာရယမာနေန ပမာဏိကာ ကာရေတဗ္ဗာ။ တတ္ရိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော စတသ္သော ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ ဒ္ဝေ ဝိဒတ္ထိယော။ တံ အတိက္ကာမယတော ဆေဒနကံ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
538.‘‘Kaṇḍuppaṭicchādiṃ pana bhikkhunā kārayamānena pamāṇikā kāretabbā. Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso catasso vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ dve vidatthiyo. Taṃ atikkāmayato chedanakaṃ pācittiya’’nti.
၅၃၉. ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိ နာမ ယသ္သ အဓောနာဘိ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ ကဏ္ဍု ဝာ ပီဠကာ ဝာ အသ္သာဝော ဝာ ထုလ္လကစ္ဆု ဝာ အာဗာဓော, တသ္သ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထာယ။
539.Kaṇḍuppaṭicchādi nāma yassa adhonābhi ubbhajāṇumaṇḍalaṃ kaṇḍu vā pīḷakā vā assāvo vā thullakacchu vā ābādho, tassa paṭicchādanatthāya.
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝာ ကာရာပေန္တော ဝာ ။ ပမာဏိကာ ကာရေတဗ္ဗာ။ တတ္ရိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော စတသ္သော ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ ဒ္ဝေ ဝိဒတ္ထိယော။ တံ အတိက္ကာမေတ္ဝာ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā . Pamāṇikā kāretabbā. Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso catasso vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ dve vidatthiyo. Taṃ atikkāmetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
၅၄၀. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
540. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa. Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
၅၄၁. အနာပတ္တိ ပမာဏိကံ ကရောတိ, ဦနကံ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဝိတာနံ ဝာ ဘူမတ္ထရဏံ ဝာ သာဏိပာကာရံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝာ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
541. Anāpatti pamāṇikaṃ karoti, ūnakaṃ karoti, aññena kataṃ pamāṇātikkantaṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjati, vitānaṃ vā bhūmattharaṇaṃ vā sāṇipākāraṃ vā bhisiṃ vā bibbohanaṃ vā karoti, ummattakassa, ādikammikassāti.
ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။
Kaṇḍuppaṭicchādisikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.
၉. ဝသ္သိကသာဋိကာသိက္ခာပဒံ
9. Vassikasāṭikāsikkhāpadaṃ
၅၄၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ ဝသ္သိကသာဋိကာ အနုညာတာ ဟောတိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ဝသ္သိကသာဋိကာ အနုညာတာ’’တိ အပ္ပမာဏိကာယော ဝသ္သိကသာဋိကာယော ဓာရေန္တိ။ ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ အာကဍ္ဎန္တာ အာဟိဏ္ဍန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမာဏိကာယော ဝသ္သိကသာဋိကာယော ဓာရေသ္သန္တီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တုမ္ဟေ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပမာဏိကာယော ဝသ္သိကသာဋိကာယော ဓာရေထာတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တုမ္ဟေ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပမာဏိကာယော ဝသ္သိကသာဋိကာယော ဓာရေသ္သထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
542. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhūnaṃ vassikasāṭikā anuññātā hoti. Chabbaggiyā bhikkhū – ‘‘bhagavatā vassikasāṭikā anuññātā’’ti appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhārenti. Puratopi pacchatopi ākaḍḍhantā āhiṇḍanti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhārethāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhāressatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၄၃. ‘‘ဝသ္သိကသာဋိကံ ပန ဘိက္ခုနာ ကာရယမာနေန ပမာဏိကာ ကာရေတဗ္ဗာ။ တတ္ရိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော ဆ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ အဍ္ဎတေယ္ယာ။ တံ အတိက္ကာမယတော ဆေဒနကံ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ။
543.‘‘Vassikasāṭikaṃ pana bhikkhunā kārayamānena pamāṇikā kāretabbā. Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso cha vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ aḍḍhateyyā. Taṃ atikkāmayato chedanakaṃ pācittiya’’nti.
၅၄၄. ဝသ္သိကသာဋိကာ နာမ ဝသ္သာနသ္သ စတုမာသတ္ထာယ။
544.Vassikasāṭikā nāma vassānassa catumāsatthāya.
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝာ ကာရာပေန္တော ဝာ။ ပမာဏိကာ ကာရေတဗ္ဗာ ။ တတ္ရိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော ဆ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ အဍ္ဎတေယ္ယာ။ တံ အတိက္ကာမေတ္ဝာ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā. Pamāṇikā kāretabbā . Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso cha vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ aḍḍhateyyā. Taṃ atikkāmetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
၅၄၅. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
545. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa. Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
၅၄၆. အနာပတ္တိ ပမာဏိကံ ကရောတိ, ဦနကံ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဝိတာနံ ဝာ ဘူမတ္ထရဏံ ဝာ သာဏိပာကာရံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝာ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
546. Anāpatti pamāṇikaṃ karoti, ūnakaṃ karoti, aññena kataṃ pamāṇātikkantaṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjati, vitānaṃ vā bhūmattharaṇaṃ vā sāṇipākāraṃ vā bhisiṃ vā bibbohanaṃ vā karoti, ummattakassa, ādikammikassāti.
ဝသ္သိကသာဋိကာသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။
Vassikasāṭikāsikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
၁၀. နန္ဒသိက္ခာပဒံ
10. Nandasikkhāpadaṃ
၅၄၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ နန္ဒော ဘဂဝတော မာတုစ္ဆာပုတ္တော အဘိရူပော ဟောတိ ဒသ္သနီယော ပာသာဒိကော စတုရင္ဂုလောမကော ဘဂဝတာ 25။ သော သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ဓာရေတိ။ အဒ္ဒသံသု ခော ထေရာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ နန္ဒံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန – ‘‘ဘဂဝာ အာဂစ္ဆတီ’’တိ အာသနာ ဝုဋ္ဌဟန္တိ။ တေ ဥပဂတေ ဇာနိတ္ဝာ 26 ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ အာယသ္မာ နန္ဒော သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ဓာရေသ္သတီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တ္ဝံ, နန္ဒ, သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ဓာရေသီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ တ္ဝံ, နန္ဒ, သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ဓာရေသ္သသိ! နေတံ, နန္ဒ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာထ –
547. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā nando bhagavato mātucchāputto abhirūpo hoti dassanīyo pāsādiko caturaṅgulomako bhagavatā 27. So sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāreti. Addasaṃsu kho therā bhikkhū āyasmantaṃ nandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna – ‘‘bhagavā āgacchatī’’ti āsanā vuṭṭhahanti. Te upagate jānitvā 28 ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā nando sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāressatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, nanda, sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāresīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, nanda, sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāressasi! Netaṃ, nanda, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
၅၄၈. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာပေယ္ယ အတိရေကံ ဝာ, ဆေဒနကံ ပာစိတ္တိယံ ။ တတ္ရိဒံ သုဂတသ္သ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ – ဒီဃသော နဝ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ ဆ ဝိဒတ္ထိယော။ ဣဒံ သုဂတသ္သ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏ’’န္တိ။
548.‘‘Yo pana bhikkhu sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ kārāpeyya atirekaṃ vā, chedanakaṃ pācittiyaṃ . Tatridaṃ sugatassa sugatacīvarappamāṇaṃ – dīghaso nava vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ cha vidatthiyo. Idaṃ sugatassa sugatacīvarappamāṇa’’nti.
၅၄၉. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
549.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ 29 နာမ ဒီဃသော နဝ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ; တိရိယံ ဆ ဝိဒတ္ထိယော။
Sugatacīvarappamāṇaṃ30 nāma dīghaso nava vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ cha vidatthiyo.
ကာရာပေယ္ယာတိ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Kārāpeyyāti karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
၅၅၀. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သ။
550. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa. Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
အညသ္သတ္ထာယ ကရောတိ ဝာ ကာရာပေတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။
Aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassa. Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa.
၅၅၁. အနာပတ္တိ ဦနကံ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဝိတာနံ ဝာ ဘူမတ္ထရဏံ ဝာ သာဏိပာကာရံ ဝာ ဘိသိံ ဝာ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝာ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကသ္သ, အာဒိကမ္မိကသ္သာတိ။
551. Anāpatti ūnakaṃ karoti, aññena kataṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjati, vitānaṃ vā bhūmattharaṇaṃ vā sāṇipākāraṃ vā bhisiṃ vā bibbohanaṃ vā karoti, ummattakassa, ādikammikassāti.
နန္ဒသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
Nandasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ရညော စ ရတနံ သန္တံ၊ သူစိ မဉ္စဉ္စ တူလိကံ။
Rañño ca ratanaṃ santaṃ, sūci mañcañca tūlikaṃ;
နိသီဒနဉ္စ ကဏ္ဍုဉ္စ၊ ဝသ္သိကာ သုဂတေန စာတိ။
Nisīdanañca kaṇḍuñca, vassikā sugatena cāti.
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခော, အာယသ္မန္တော, ဒ္ဝေနဝုတိ ပာစိတ္တိယာ ဓမ္မာ။ တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓာ’’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓာ’’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓာ’’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။
Uddiṭṭhā kho, āyasmanto, dvenavuti pācittiyā dhammā. Tatthāyasmante pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’? Dutiyampi pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’? Tatiyampi pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’? Parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmīti.
ခုဒ္ဒကံ သမတ္တံ။
Khuddakaṃ samattaṃ.
ပာစိတ္တိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
Pācittiyakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā
၁. အန္တေပုရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Antepurasikkhāpadavaṇṇanā
၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
၄. သူစိဃရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 4. Sūcigharasikkhāpadavaṇṇanā
၅. မဉ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Mañcasikkhāpadavaṇṇanā
၆. တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
၇. နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
၈. ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā
၉. ဝသ္သိကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Vassikasāṭikasikkhāpadavaṇṇanā
၁၀. နန္ဒတ္ထေရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 10. Nandattherasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
၁. အန္တေပုရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Antepurasikkhāpadavaṇṇanā
၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
၄. သူစိဃရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 4. Sūcigharasikkhāpadavaṇṇanā
၅. မဉ္စပီဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Mañcapīṭhasikkhāpadavaṇṇanā
၆. တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
၇. နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā
၁. အန္တေပုရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Antepurasikkhāpadavaṇṇanā
၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
၄. သူစိဃရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 4. Sūcigharasikkhāpadavaṇṇanā
၅. မဉ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Mañcasikkhāpadavaṇṇanā
၆. တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
၇. နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
၈. ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā
၉. ဝသ္သိကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Vassikasāṭikasikkhāpadavaṇṇanā
၁၀. နန္ဒတ္ထေရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 10. Nandattherasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā
၁. အန္တေပုရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Antepurasikkhāpadavaṇṇanā
၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadavaṇṇanā
၄. သူစိဃရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 4. Sūcigharasikkhāpadavaṇṇanā
၅. မဉ္စပီဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Mañcapīṭhasikkhāpadavaṇṇanā
၆. တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
၇. နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi
၁. အန္တေပုရသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ • 1. Antepurasikkhāpada-atthayojanā
၂. ရတနသိက္ခာပဒံ • 2. Ratanasikkhāpadaṃ
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒံ • 3. Vikālagāmappavisanasikkhāpadaṃ
၄. သူစိဃရသိက္ခာပဒံ • 4. Sūcigharasikkhāpadaṃ
၅. မဉ္စသိက္ခာပဒံ • 5. Mañcasikkhāpadaṃ
၆. တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒံ • 6. Tūlonaddhasikkhāpadaṃ
၇. နိသီဒနသိက္ခာပဒံ • 7. Nisīdanasikkhāpadaṃ
၈. ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒံ • 8. Kaṇḍupaṭicchādisikkhāpadaṃ
၉. ဝသ္သိကသာဋိကသိက္ခာပဒံ • 9. Vassikasāṭikasikkhāpadaṃ
၁၀. နန္ဒတ္ထေရသိက္ခာပဒံ • 10. Nandattherasikkhāpadaṃ
