| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒ္ဝေမာတိကာပာဠိ • Dvemātikāpāḷi |
၉. ရတနဝဂ္ဂော
9. Ratanavaggo
၁. အန္တေပုရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
1. Antepurasikkhāpadavaṇṇanā
ရတနဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ ခတ္တိယသ္သာတိ ခတ္တိယဇာတိကသ္သ, မုဒ္ဓာဘိသိတ္တသ္သာတိ ခတ္တိယာဘိသေကေန မုဒ္ဓနိ အဘိသိတ္တသ္သ။ အနိက္ခန္တော ရာဇာ ဣတောတိ အနိက္ခန္တရာဇကံ, တသ္မိံ အနိက္ခန္တရာဇကေ, သယနိဃရေတိ အတ္ထော။ ရတနံ ဝုစ္စတိ မဟေသီ, နိဂ္ဂတန္တိ နိက္ခန္တံ, အနိဂ္ဂတံ ရတနံ ဣတောတိ အနိဂ္ဂတရတနကံ, တသ္မိံ အနိဂ္ဂတရတနကေ, သယနိဃရေတိ အတ္ထော။ ဣန္ဒခီလံ အတိက္ကမေယ္ယာတိ ဧတ္ထ အတ္တနော အာဂတဘာဝံ အဇာနာပေတ္ဝာ သယနိဃရသ္သ ဥမ္မာရံ ပဌမံ ပာဒံ အတိက္ကာမေန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယံ ပာစိတ္တိယံ။
Ratanavaggassa paṭhame khattiyassāti khattiyajātikassa, muddhābhisittassāti khattiyābhisekena muddhani abhisittassa. Anikkhanto rājā itoti anikkhantarājakaṃ, tasmiṃ anikkhantarājake, sayanighareti attho. Ratanaṃ vuccati mahesī, niggatanti nikkhantaṃ, aniggataṃ ratanaṃ itoti aniggataratanakaṃ, tasmiṃ aniggataratanake, sayanighareti attho. Indakhīlaṃatikkameyyāti ettha attano āgatabhāvaṃ ajānāpetvā sayanigharassa ummāraṃ paṭhamaṃ pādaṃ atikkāmentassa dukkaṭaṃ, dutiyaṃ pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ရညော အန္တေပုရပ္ပဝိသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, အသာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, ပဋိသံဝိဒိတေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတသညိနော, ဝေမတိကသ္သ စ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိသံဝိဒိတသညိသ္သ, န ခတ္တိယသ္သ ဝာ, န ခတ္တိယာဘိသေကေန အဘိသိတ္တသ္သ ဝာ, ဥဘောသု ဝာ, ဥဘိန္နံ ဝာ အညတရသ္မိံ နိက္ခန္တေ သယနိဃရံ ပဝိသန္တသ္သ, အသယနိဃရေ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ခတ္တိယတာ, အဘိသိတ္တတာ, ဥဘိန္နမ္ပိ သယနိဃရတော အနိက္ခန္တတာ, အပ္ပဋိသံဝိဒိတတာ, ဣန္ဒခီလာတိက္ကမောတိ ဣမာနေတ္ထ ပဉ္စ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမကထိနသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။
Sāvatthiyaṃ āyasmantaṃ ānandaṃ ārabbha rañño antepurappavisanavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, paṭisaṃvidite appaṭisaṃviditasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Paṭisaṃviditasaññissa, na khattiyassa vā, na khattiyābhisekena abhisittassa vā, ubhosu vā, ubhinnaṃ vā aññatarasmiṃ nikkhante sayanigharaṃ pavisantassa, asayanighare, ummattakādīnañca anāpatti. Khattiyatā, abhisittatā, ubhinnampi sayanigharato anikkhantatā, appaṭisaṃviditatā, indakhīlātikkamoti imānettha pañca aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamakathinasadisāni, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
အန္တေပုရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Antepurasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၂. ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ဒုတိယေ ရတနန္တိ မုတ္တာဒိဒသဝိဓံ။ ရတနသမ္မတန္တိ ယံကိဉ္စိ မနုသ္သာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂံ။ အဇ္ဈာရာမေ ဝာတိ ပရိက္ခိတ္တသ္သ အန္တောပဋိက္ခေပေ အပရိက္ခိတ္တသ္သ ဒ္ဝိန္နံ လေဍ္ဍုပာတာနံ အန္တော။ အဇ္ဈာဝသထေတိ ပရိက္ခိတ္တသ္သ အန္တောပဋိက္ခေပေ, အပရိက္ခိတ္တသ္သ မုသလပာတဗ္ဘန္တရေ။ အယံ ပနေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော – ဇာတရူပရဇတံ အတ္တနော အတ္ထာယ ဥဂ္ဂဏ္ဟန္တသ္သ ဝာ ဥဂ္ဂဏ္ဟာပေန္တသ္သ ဝာ နိသ္သဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ ။ သင္ဃဂဏပုဂ္ဂလစေတိယနဝကမ္မာနံ အတ္ထာယ ဒုက္ကဋံ, အဝသေသေ မုတ္တာဒိရတနေ သဗ္ဗေသမ္ပိ အတ္ထာယ ဒုက္ကဋမေဝ။ ကပ္ပိယဝတ္ထုံ ဝာ အကပ္ပိယဝတ္ထုံ ဝာ အန္တမသော မာတုသန္တကမ္ပိ ဘဏ္ဍာဂာရိကသီသေန ပဋိသာမေန္တသ္သ ပာစိတ္တိယံ, တာဒိသံ ပန အတ္တနော သန္တကံ ကတ္ဝာ ပဋိသာမေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဣဒံ ပဋိသာမေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ကုပိတာ ပာတေတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တိ, ပလိဗောဓော နာမ ဟောတိ, ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ ဝိဟာရေ ကမ္မံ ကရောန္တာ ဝဍ္ဎကီအာဒယော ဝာ ရာဇဝလ္လဘာ ဝာ ‘‘ယံကိဉ္စိ ဥပကရဏံ ဝာ သယနဘဏ္ဍံ ဝာ ပဋိသာမေတ္ဝာ ဒေထာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဆန္ဒေနပိ ဘယေနပိ န ကာတဗ္ဗမေဝ, ဂုတ္တဋ္ဌာနံ ပန ဒသ္သေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
Dutiye ratananti muttādidasavidhaṃ. Ratanasammatanti yaṃkiñci manussānaṃ upabhogaparibhogaṃ. Ajjhārāme vāti parikkhittassa antopaṭikkhepe aparikkhittassa dvinnaṃ leḍḍupātānaṃ anto. Ajjhāvasatheti parikkhittassa antopaṭikkhepe, aparikkhittassa musalapātabbhantare. Ayaṃ panettha vinicchayo – jātarūparajataṃ attano atthāya uggaṇhantassa vā uggaṇhāpentassa vā nissaggiyaṃ pācittiyaṃ . Saṅghagaṇapuggalacetiyanavakammānaṃ atthāya dukkaṭaṃ, avasese muttādiratane sabbesampi atthāya dukkaṭameva. Kappiyavatthuṃ vā akappiyavatthuṃ vā antamaso mātusantakampi bhaṇḍāgārikasīsena paṭisāmentassa pācittiyaṃ, tādisaṃ pana attano santakaṃ katvā paṭisāmetuṃ vaṭṭati. ‘‘Idaṃ paṭisāmethā’’ti vutte pana ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitabbaṃ. Sace kupitā pātetvā gacchanti, palibodho nāma hoti, paṭisāmetabbaṃ. Vihāre kammaṃ karontā vaḍḍhakīādayo vā rājavallabhā vā ‘‘yaṃkiñci upakaraṇaṃ vā sayanabhaṇḍaṃ vā paṭisāmetvā dethā’’ti vadanti, chandenapi bhayenapi na kātabbameva, guttaṭṭhānaṃ pana dassetuṃ vaṭṭati.
အဇ္ဈာရာမအဇ္ဈာဝသထေသုပိ ယာဒိသေ ဌာနေ ‘‘ဘိက္ခူဟိ ဝာ သာမဏေရေဟိ ဝာ ဂဟိတံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ အာသင္ကာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တာဒိသေယေဝ ဌာနေ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပေတ္ဝာ ဝာ သညာဏံ ကတ္ဝာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ, ‘‘ယသ္သ ဘဏ္ဍံ နဋ္ဌံ, သော အာဂစ္ဆတူ’’တိ စ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ အထ ယော အာဂစ္ဆတိ, သော ‘‘ကီဒိသံ တေ ဘဏ္ဍံ နဋ္ဌ’’န္တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, သစေ သညာဏေန သမ္ပာဒေတိ, ဒာတဗ္ဗံ။ နော စေ, ‘ဝိစိနာဟီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တမ္ဟာ အာဝာသာ ပက္ကမန္တေန ပတိရူပာနံ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ, တေသု အသတိ ပတိရူပာနံ ဂဟပတိကာနံ ဟတ္ထေ နိက္ခိပိတ္ဝာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော ပန နေဝ ပက္ကမတိ, န သာမိကံ ပသ္သတိ, တေန ထာဝရံ သေနာသနံ ဝာ စေတိယံ ဝာ ပောက္ခရဏိံ ဝာ ကာရေတဗ္ဗော။ သစေ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန သာမိကော အာဂစ္ဆတိ, တံ ဒသ္သေတ္ဝာ ‘အနုမောဒာဟီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ နာနုမောဒတိ, ‘‘ဒေဟိ မေ ဓန’’န္တိ စောဒေတိ, သမာဒပေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗံ။
Ajjhārāmaajjhāvasathesupi yādise ṭhāne ‘‘bhikkhūhi vā sāmaṇerehi vā gahitaṃ bhavissatī’’ti āsaṅkā uppajjati, tādiseyeva ṭhāne uggahetvā vā uggahāpetvā vā saññāṇaṃ katvā nikkhipitabbaṃ, ‘‘yassa bhaṇḍaṃ naṭṭhaṃ, so āgacchatū’’ti ca ācikkhitabbaṃ. Atha yo āgacchati, so ‘‘kīdisaṃ te bhaṇḍaṃ naṭṭha’’nti pucchitabbo, sace saññāṇena sampādeti, dātabbaṃ. No ce, ‘vicināhī’ti vattabbo. Tamhā āvāsā pakkamantena patirūpānaṃ bhikkhūnaṃ hatthe, tesu asati patirūpānaṃ gahapatikānaṃ hatthe nikkhipitvā pakkamitabbaṃ. Yo pana neva pakkamati, na sāmikaṃ passati, tena thāvaraṃ senāsanaṃ vā cetiyaṃ vā pokkharaṇiṃ vā kāretabbo. Sace dīghassa addhuno accayena sāmiko āgacchati, taṃ dassetvā ‘anumodāhī’ti vattabbo. Sace nānumodati, ‘‘dehi me dhana’’nti codeti, samādapetvā dātabbaṃ.
သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ ရတနဥဂ္ဂဏ္ဟနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, ‘‘အညတ္ရ အဇ္ဈာရာမာ ဝာ, အဇ္ဈာဝသထာ ဝာ’’တိ အယမေတ္ထ ဒုဝိဓာ အနုပညတ္တိ, သာဓာရဏပညတ္တိ, သာဏတ္တိကံ, အနုညာတဋ္ဌာနေ အနာဒရိယေန ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ အနိက္ခိပန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။ အနုညာတဋ္ဌာနေ ဂဟေတ္ဝာ နိက္ခိပန္တသ္သ, ယံ ဟောတိ အာမာသံ ရတနသမ္မတံ, တံ ဝိသ္သာသံ ဝာ တာဝကာလိကံ ဝာ ဥဂ္ဂဏ္ဟန္တသ္သ, ပံသုကူလသညာယ ဂဏ္ဟတော, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အနနုညာတကရဏံ, ပရသန္တကတာ, ဝိသ္သာသဂ္ဂာဟပံသုကူလသညာနံ အဘာဝော, ဥဂ္ဂဟဏံ ဝာ ဥဂ္ဂဟာပနံ ဝာတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သဉ္စရိတ္တသဒိသာနီတိ။
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha ratanauggaṇhanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘aññatra ajjhārāmā vā, ajjhāvasathā vā’’ti ayamettha duvidhā anupaññatti, sādhāraṇapaññatti, sāṇattikaṃ, anuññātaṭṭhāne anādariyena uggahetvā anikkhipantassa dukkaṭaṃ. Anuññātaṭṭhāne gahetvā nikkhipantassa, yaṃ hoti āmāsaṃ ratanasammataṃ, taṃ vissāsaṃ vā tāvakālikaṃ vā uggaṇhantassa, paṃsukūlasaññāya gaṇhato, ummattakādīnañca anāpatti. Ananuññātakaraṇaṃ, parasantakatā, vissāsaggāhapaṃsukūlasaññānaṃ abhāvo, uggahaṇaṃ vā uggahāpanaṃ vāti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni sañcarittasadisānīti.
ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Ratanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၃. ဝိကာလဂာမပ္ပဝေသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
3. Vikālagāmappavesanasikkhāpadavaṇṇanā
တတိယေ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာတိ ဣဒံ စာရိတ္တေ ဝုတ္တနယမေဝ။ ဝိကာလေတိ မဇ္ဈန္ဟိကာတိက္ကမတော ပဋ္ဌာယ အန္တောအရုဏေ, ဧတသ္မိံ အန္တရေ ‘‘ဝိကာလေ ဂာမပ္ပဝေသနံ အာပုစ္ဆာမီ’’တိ ဝာ, ‘‘ဂာမံ ပဝိသိသ္သာမီ’’တိ ဝာ အနာပုစ္ဆိတ္ဝာ အသတိ တထာရူပေ အစ္စာယိကေ ကရဏီယေ ပရိက္ခိတ္တသ္သ ဂာမသ္သ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကမန္တသ္သ, အပရိက္ခိတ္တသ္သ ဥပစာရံ ဩက္ကမန္တသ္သ ပဌမပာဒေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယပာဒေ ပာစိတ္တိယံ။ သစေပိ သမ္ဗဟုလာ ကေနစိ ကမ္မေန ဂာမံ ပဝိသန္တိ, သဗ္ဗေဟိ အညမညံ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ ‘‘တသ္မိံ ဂာမေ တံ ကမ္မံ န သမ္ပဇ္ဇတီ’’တိ အညံ ဂာမံ ဂစ္ဆန္တာနံ ပုန အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ။ သစေ ပန ဥသ္သာဟံ ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘေတ္ဝာ ဝိဟာရံ ဂစ္ဆန္တာ အန္တရာ အညံ ဂာမံ ပဝိသိတုကာမာ ဟောန္တိ, အာပုစ္ဆိတဗ္ဗမေဝ။ ကုလဃရေ ဝာ အာသနသာလာယံ ဝာ ဘတ္တကိစ္စံ ကတ္ဝာ တေလဘိက္ခာယ ဝာ သပ္ပိဘိက္ခာယ ဝာ စရိတုကာမေန သစေ ပသ္သေ ဘိက္ခု အတ္ထိ, အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော, အသန္တေ ‘နတ္ထီ’တိ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဝီထိံ ဩတရိတ္ဝာ ပန ဘိက္ခုံ ဒိသ္ဝာပိ အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ။ ယော ပန ဂာမမဇ္ဈေန မဂ္ဂော ဟောတိ, သစေ တေန ဂစ္ဆန္တသ္သ ‘‘တေလာဒီနံ အတ္ထာယ စရိသ္သာမီ’’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ပသ္သေ ဘိက္ခုံ ဒိသ္ဝာ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ မဂ္ဂာ အနောက္ကမ္မ စရန္တသ္သ ပန အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ, ဩက္ကမန္တသ္သ ဝုတ္တနယေနေဝ ပာစိတ္တိယံ။
Tatiye santaṃ bhikkhuṃ anāpucchāti idaṃ cāritte vuttanayameva. Vikāleti majjhanhikātikkamato paṭṭhāya antoaruṇe, etasmiṃ antare ‘‘vikāle gāmappavesanaṃ āpucchāmī’’ti vā, ‘‘gāmaṃ pavisissāmī’’ti vā anāpucchitvā asati tathārūpe accāyike karaṇīye parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ atikkamantassa, aparikkhittassa upacāraṃ okkamantassa paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiyapāde pācittiyaṃ. Sacepi sambahulā kenaci kammena gāmaṃ pavisanti, sabbehi aññamaññaṃ āpucchitabbaṃ. ‘‘Tasmiṃ gāme taṃ kammaṃ na sampajjatī’’ti aññaṃ gāmaṃ gacchantānaṃ puna āpucchanakiccaṃ natthi. Sace pana ussāhaṃ paṭippassambhetvā vihāraṃ gacchantā antarā aññaṃ gāmaṃ pavisitukāmā honti, āpucchitabbameva. Kulaghare vā āsanasālāyaṃ vā bhattakiccaṃ katvā telabhikkhāya vā sappibhikkhāya vā caritukāmena sace passe bhikkhu atthi, āpucchitabbo, asante ‘natthī’ti gantabbaṃ. Vīthiṃ otaritvā pana bhikkhuṃ disvāpi āpucchanakiccaṃ natthi. Yo pana gāmamajjhena maggo hoti, sace tena gacchantassa ‘‘telādīnaṃ atthāya carissāmī’’ti cittaṃ uppajjati, passe bhikkhuṃ disvā āpucchitabbaṃ. Maggā anokkamma carantassa pana āpucchanakiccaṃ natthi, okkamantassa vuttanayeneva pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ဝိကာလေ ဂာမပ္ပဝေသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, ‘‘သန္တံ ဘိက္ခု’’န္တိ စ ‘‘အနာပုစ္ဆာ’’တိ စ ‘‘အညတ္ရ တထာရူပာ အစ္စာယိကာ ကရဏီယာ’’တိ စ ဣမာ ပနေတ္ထ တိသ္သော အနုပညတ္တိယော, အသာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, ကာလေ ဝိကာလသညိနော, ဝေမတိကသ္သ စ ဒုက္ကဋံ။ ကာလသညိနော ပန, ယော စ အစ္စာယိကေ ဝာ ကရဏီယေ, သန္တံ ဝာ အာပုစ္ဆိတ္ဝာ, အသန္တံ ဝာ အနာပုစ္ဆိတ္ဝာ ပဝိသတိ, အန္တရာရာမဘိက္ခုနုပသ္သယတိတ္ထိယသေယ္ယပဋိက္ကမနေသု ဝာ အညတရံ ဂစ္ဆတိ, တသ္သ, ဂာမေန မဂ္ဂော ဟောတိ, တေန ဂစ္ဆတော, အာပဒာသု, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆတာ, အနုညာတကာရဏာဘာဝော, ဝိကာလေ ဂာမပ္ပဝိသနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနေဝ, ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha vikāle gāmappavesanavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘santaṃ bhikkhu’’nti ca ‘‘anāpucchā’’ti ca ‘‘aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā’’ti ca imā panettha tisso anupaññattiyo, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, kāle vikālasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Kālasaññino pana, yo ca accāyike vā karaṇīye, santaṃ vā āpucchitvā, asantaṃ vā anāpucchitvā pavisati, antarārāmabhikkhunupassayatitthiyaseyyapaṭikkamanesu vā aññataraṃ gacchati, tassa, gāmena maggo hoti, tena gacchato, āpadāsu, ummattakādīnañca anāpatti. Santaṃ bhikkhuṃ anāpucchatā, anuññātakāraṇābhāvo, vikāle gāmappavisananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni kathinasadisāneva, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
ဝိကာလဂာမပ္ပဝေသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vikālagāmappavesanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၄. သူစိဃရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
4. Sūcigharasikkhāpadavaṇṇanā
စတုတ္ထေ ဘေဒနမေဝ ဘေဒနကံ, တံ အသ္သ အတ္ထီတိ ဘေဒနကံ။ တသ္မာ ဧဝရူပေ သူစိဃရေ ကရဏကာရာပနေသု ဒုက္ကဋံ, ပဋိလာဘေန ပန တံ ဘိန္ဒိတ္ဝာ ပာစိတ္တိယံ ဒေသေတဗ္ဗံ။
Catutthe bhedanameva bhedanakaṃ, taṃ assa atthīti bhedanakaṃ. Tasmā evarūpe sūcighare karaṇakārāpanesu dukkaṭaṃ, paṭilābhena pana taṃ bhinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
သက္ကေသု သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ ဗဟုသူစိဃရဝိညာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, သာဏတ္တိကံ, အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ဝာ, ပရေဟိ ဝာ, ပရေဟိ ဝိပ္ပကတမ္ပိ အတ္တနာ ဝာ, ပရေဟိ ဝာ ပရိယောသာပေတ္ဝာ လဘန္တသ္သ စတုက္ကပာစိတ္တိယံ။ အညသ္သတ္ထာယ ကရဏကာရာပနေသု, အညေန ကတံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇနေ ဒုက္ကဋံ။ ဂဏ္ဌိကေ အရဏိကေ ဝိဓေ အဉ္ဇနိယာ အဉ္ဇနိသလာကာယ ဝာသိဇဋေ ဥဒကပုဉ္ဆနိယာတိ ဧတေသု ယံကိဉ္စိ အဋ္ဌိအာဒီဟိ ကရောန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သူစိဃရတာ, အဋ္ဌိမယာဒိတာ, အတ္တနော အတ္ထာယ ကရဏံ ဝာ ကာရာပေတ္ဝာ ဝာ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သဉ္စရိတ္တသဒိသာနီတိ။
Sakkesu sambahule bhikkhū ārabbha bahusūcigharaviññāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, sāṇattikaṃ, attanā vippakataṃ attanā vā, parehi vā, parehi vippakatampi attanā vā, parehi vā pariyosāpetvā labhantassa catukkapācittiyaṃ. Aññassatthāya karaṇakārāpanesu, aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjane dukkaṭaṃ. Gaṇṭhike araṇike vidhe añjaniyā añjanisalākāya vāsijaṭe udakapuñchaniyāti etesu yaṃkiñci aṭṭhiādīhi karontassa, ummattakādīnañca anāpatti. Sūcigharatā, aṭṭhimayāditā, attano atthāya karaṇaṃ vā kārāpetvā vā paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni sañcarittasadisānīti.
သူစိဃရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sūcigharasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၅. မဉ္စပီဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
5. Mañcapīṭhasikkhāpadavaṇṇanā
ပဉ္စမေ မဉ္စန္တိ မသာရကာဒီသု အညတရံ။ ပီဌမ္ပိ တာဒိသမေဝ, တံ ပန မဉ္စော ဝိယ အတိဒီဃံ, အာသန္ဒိကော ဝိယ စ သမံ စတုရသ္သံ န ဟောတိ။ ဆေဒနကံ ဘေဒနကသဒိသမေဝ။
Pañcame mañcanti masārakādīsu aññataraṃ. Pīṭhampi tādisameva, taṃ pana mañco viya atidīghaṃ, āsandiko viya ca samaṃ caturassaṃ na hoti. Chedanakaṃ bhedanakasadisameva.
သာဝတ္ထိယံ ဥပနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဥစ္စေ မဉ္စေ သယနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, ပမာဏိကံ ကရောန္တသ္သ, ပမာဏာတိက္ကန္တံ လဘိတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ယထာ ပမာဏမေဝ ဥပရိ ဒိသ္သတိ, ဧဝံ နိခဏိတ္ဝာ ဝာ, ဥတ္တာနံ ဝာ ကတ္ဝာ, အဋ္ဋကံ ဝာ ဗန္ဓိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ပမာဏာတိက္ကန္တမဉ္စပီဌတာ, အတ္တနော အတ္ထာယ ကရဏံ ဝာ ကာရာပေတ္ဝာ ဝာ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။ သေသံ သဗ္ဗံ သူစိဃရသိက္ခာပဒသဒိသမေဝာတိ။
Sāvatthiyaṃ upanandaṃ ārabbha ucce mañce sayanavatthusmiṃ paññattaṃ, pamāṇikaṃ karontassa, pamāṇātikkantaṃ labhitvā chinditvā yathā pamāṇameva upari dissati, evaṃ nikhaṇitvā vā, uttānaṃ vā katvā, aṭṭakaṃ vā bandhitvā paribhuñjantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Pamāṇātikkantamañcapīṭhatā, attano atthāya karaṇaṃ vā kārāpetvā vā paṭilābhoti imānettha dve aṅgāni. Sesaṃ sabbaṃ sūcigharasikkhāpadasadisamevāti.
မဉ္စပီဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Mañcapīṭhasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၆. တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
6. Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā
ဆဋ္ဌေ တူလံ ဩနဒ္ဓမေတ္ထာတိ တူလောနဒ္ဓံ, စိမိလိကံ ပတ္ထရိတ္ဝာ တူလံ ပက္ခိပိတ္ဝာ ဥပရိ စိမိလိကာယ ဩနဒ္ဓန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဥဒ္ဒာလနကံ ဘေဒနကသဒိသမေဝ။
Chaṭṭhe tūlaṃ onaddhametthāti tūlonaddhaṃ, cimilikaṃ pattharitvā tūlaṃ pakkhipitvā upari cimilikāya onaddhanti vuttaṃ hoti. Uddālanakaṃ bhedanakasadisameva.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ တူလောနဒ္ဓကာရာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, အာယောဂေ ကာယဗန္ဓနေ အံသဗဒ္ဓကေ ပတ္တတ္ထဝိကာယ ပရိသ္သာဝနေ ဗိမ္ဗောဟနေ, အညေန ကတံ တူလောနဒ္ဓံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဥဒ္ဒာလေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဗိမ္ဗောဟနဉ္စေတ္ထ သီသပ္ပမာဏမေဝ ဝဋ္ဋတိ, သီသပ္ပမာဏံ နာမ ယသ္သ ဝိတ္ထာရတော တီသု ကောဏေသု ဒ္ဝိန္နံ အန္တရံ ဝိဒတ္ထိစတုရင္ဂုလံ ဟောတိ, မဇ္ဈေ မုဋ္ဌိရတနံ, ဒီဃတော ဒိယဍ္ဎရတနံ ဝာ ဒ္ဝိရတနံ ဝာ။ တူလောနဒ္ဓမဉ္စပီဌတာ, အတ္တနော အတ္ထာယ ကရဏံ ဝာ ကာရာပေတ္ဝာ ဝာ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။ သေသံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha tūlonaddhakārāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, āyoge kāyabandhane aṃsabaddhake pattatthavikāya parissāvane bimbohane, aññena kataṃ tūlonaddhaṃ paṭilabhitvā uddāletvā paribhuñjantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Bimbohanañcettha sīsappamāṇameva vaṭṭati, sīsappamāṇaṃ nāma yassa vitthārato tīsu koṇesu dvinnaṃ antaraṃ vidatthicaturaṅgulaṃ hoti, majjhe muṭṭhiratanaṃ, dīghato diyaḍḍharatanaṃ vā dviratanaṃ vā. Tūlonaddhamañcapīṭhatā, attano atthāya karaṇaṃ vā kārāpetvā vā paṭilābhoti imānettha dve aṅgāni. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbanti.
တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Tūlonaddhasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၇. နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
7. Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā
သတ္တမေ နိသီဒနန္တိ သန္ထတသဒိသံ သန္ထရိတ္ဝာ ဧကသ္မိံ အန္တေ သုဂတဝိဒတ္ထိပ္ပမာဏံ ဒ္ဝီသု ဌာနေသု ဖာလေတ္ဝာ ကတာဟိ တီဟိ ဒသာဟိ ယုတ္တသ္သ ပရိက္ခာရသ္သေတံ နာမံ။
Sattame nisīdananti santhatasadisaṃ santharitvā ekasmiṃ ante sugatavidatthippamāṇaṃ dvīsu ṭhānesu phāletvā katāhi tīhi dasāhi yuttassa parikkhārassetaṃ nāmaṃ.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ အပ္ပမာဏိကာနိ နိသီဒနာနိ ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, ‘‘ဒသာ ဝိဒတ္ထီ’’တိ အယမေတ္ထ အနုပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ, ပမာဏိကံ ဝာ ဦနကံ ဝာ ကရောန္တသ္သ, အညေန ကတံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တသ္သ, ဝိတာနာဒီသု ယံကိဉ္စိ ကရောန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ နိသီဒနသ္သ ပမာဏာတိက္ကန္တတာ, အတ္တနော အတ္ထာယ ကရဏံ ဝာ ကာရာပေတ္ဝာ ဝာ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။ သေသံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha appamāṇikāni nisīdanāni dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘dasā vidatthī’’ti ayamettha anupaññatti, asādhāraṇapaññatti, pamāṇikaṃ vā ūnakaṃ vā karontassa, aññena kataṃ pamāṇātikkantaṃ paṭilabhitvā chinditvā paribhuñjantassa, vitānādīsu yaṃkiñci karontassa, ummattakādīnañca anāpatti. Nisīdanassa pamāṇātikkantatā, attano atthāya karaṇaṃ vā kārāpetvā vā paṭilābhoti imānettha dve aṅgāni. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbanti.
နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Nisīdanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၈. ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
8. Kaṇḍuppaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā
အဋ္ဌမေ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိန္တိ အဓောနာဘိဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ ကဏ္ဍုပီဠကအသ္သာဝထုလ္လကစ္ဆာဗာဓာနံ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ အနုညာတံ စီဝရံ။
Aṭṭhame kaṇḍuppaṭicchādinti adhonābhiubbhajāṇumaṇḍalaṃ kaṇḍupīḷakaassāvathullakacchābādhānaṃ paṭicchādanatthaṃ anuññātaṃ cīvaraṃ.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ အပ္ပမာဏိကာယော ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာယော ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, သေသံ နိသီဒနေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādikāyo dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, sesaṃ nisīdane vuttanayeneva veditabbanti.
ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Kaṇḍuppaṭicchādisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၉. ဝသ္သိကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
9. Vassikasāṭikasikkhāpadavaṇṇanā
နဝမေ သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ အပ္ပမာဏိကာယော ဝသ္သိကသာဋိကာယော ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သေသမေတ္ထ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ, တံ နိသီဒနေ ဝုတ္တနယမေဝာတိ။
Navame sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, sesamettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ nisīdane vuttanayamevāti.
ဝသ္သိကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vassikasāṭikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၁၀. နန္ဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
10. Nandasikkhāpadavaṇṇanā
ဒသမေ သာဝတ္ထိယံ အာယသ္မန္တံ နန္ဒံ အာရဗ္ဘ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, သေသံ နိသီဒနေ ဝုတ္တနယမေဝာတိ။
Dasame sāvatthiyaṃ āyasmantaṃ nandaṃ ārabbha sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, sesaṃ nisīdane vuttanayamevāti.
နန္ဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Nandasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ရတနဝဂ္ဂော နဝမော။
Ratanavaggo navamo.
ကင္ခာဝိတရဏိယာ ပာတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယ
Kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
သုဒ္ဓပာစိတ္တိယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Suddhapācittiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
