Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ദ്വേമാതികാപാളി • Dvemātikāpāḷi

    ൨. രത്തന്ധകാരവഗ്ഗോ

    2. Rattandhakāravaggo

    ൧. രത്തന്ധകാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    1. Rattandhakārasikkhāpadavaṇṇanā

    അന്ധകാരവഗ്ഗസ്സ പഠമേ രത്തന്ധകാരേതി രത്തിഅന്ധകാരേ. അപ്പദീപേതി പജ്ജോതചന്ദസൂരിയഅഗ്ഗീസു ഏകേകേനാപി അനോഭാസിതേ. പുരിസേനാതി സന്തിട്ഠിതും സല്ലപിതുഞ്ച വിഞ്ഞുനാ മനുസ്സപുരിസേന സദ്ധിം. സന്തിട്ഠേയ്യ വാതി ഹത്ഥപാസേ ഠിതമത്തായ പാചിത്തിയം. സല്ലപേയ്യാതി തത്ഥ ഠത്വാ ഗേഹസിതകഥം കഥേന്തിയാപി പാചിത്തിയമേവ.

    Andhakāravaggassa paṭhame rattandhakāreti rattiandhakāre. Appadīpeti pajjotacandasūriyaaggīsu ekekenāpi anobhāsite. Purisenāti santiṭṭhituṃ sallapituñca viññunā manussapurisena saddhiṃ. Santiṭṭheyya vāti hatthapāse ṭhitamattāya pācittiyaṃ. Sallapeyyāti tattha ṭhatvā gehasitakathaṃ kathentiyāpi pācittiyameva.

    സാവത്ഥിയം അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖുനിം ആരബ്ഭ ഏവം സന്തിട്ഠനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസം വിജഹിത്വാ, യക്ഖാദീനം ഹത്ഥപാസം അവിജഹിത്വാപി സന്തിട്ഠന്തിയാ, സല്ലപേന്തിയാ വാ ദുക്കടം, യംകിഞ്ചി വിഞ്ഞും ദുതിയം ഗഹേത്വാ ഏവം കരോന്തിയാ, അരഹോപേക്ഖായ, അഞ്ഞവിഹിതായ, ഉമ്മത്തികാദീനഞ്ച അനാപത്തി. രത്തന്ധകാരതാ, പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസേ ഠാനം വാ സല്ലപനം വാ, സഹായാഭാവോ, രഹോപേക്ഖതാതി ഇമാനേത്ഥ ചത്താരി അങ്ഗാനി. ഥേയ്യസത്ഥസമുട്ഠാനം, കിരിയം, സഞ്ഞാവിമോക്ഖം, സചിത്തകം, ലോകവജ്ജം, കായകമ്മം, വചീകമ്മം, അകുസലചിത്തം, തിവേദനന്തി.

    Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha evaṃ santiṭṭhanavatthusmiṃ paññattaṃ, purisassa hatthapāsaṃ vijahitvā, yakkhādīnaṃ hatthapāsaṃ avijahitvāpi santiṭṭhantiyā, sallapentiyā vā dukkaṭaṃ, yaṃkiñci viññuṃ dutiyaṃ gahetvā evaṃ karontiyā, arahopekkhāya, aññavihitāya, ummattikādīnañca anāpatti. Rattandhakāratā, purisassa hatthapāse ṭhānaṃ vā sallapanaṃ vā, sahāyābhāvo, rahopekkhatāti imānettha cattāri aṅgāni. Theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, tivedananti.

    രത്തന്ധകാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Rattandhakārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൨. പടിച്ഛന്നോകാസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    2. Paṭicchannokāsasikkhāpadavaṇṇanā

    ദുതിയേ പടിച്ഛന്നേ ഓകാസേതി കുട്ടാദീസു യേന കേനചി പടിച്ഛന്നേ, ഇദമേവേത്ഥ നാനത്തം.

    Dutiye paṭicchanne okāseti kuṭṭādīsu yena kenaci paṭicchanne, idamevettha nānattaṃ.

    പടിച്ഛന്നോകാസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṭicchannokāsasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൩. അജ്ഝോകാസസല്ലപനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    3. Ajjhokāsasallapanasikkhāpadavaṇṇanā

    തതിയേ അജ്ഝോകാസേതി നാനം, സേസം ഉഭയത്ഥാപി പഠമസദിസമേവാതി.

    Tatiye ajjhokāseti nānaṃ, sesaṃ ubhayatthāpi paṭhamasadisamevāti.

    അജ്ഝോകാസസല്ലപനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Ajjhokāsasallapanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൪. ദുതിയികഉയ്യോജനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    4. Dutiyikauyyojanasikkhāpadavaṇṇanā

    ചതുത്ഥേ രഥികായാതി രച്ഛായം. ബ്യൂഹേതി അനിവിദ്ധരച്ഛായം . സിങ്ഘാടകേതി ചച്ചരേ. നികണ്ണികം വാ ജപ്പേയ്യാതി കണ്ണമൂലേ കിഞ്ചി ജപ്പേയ്യ. ഉയ്യോജേയ്യാതി അനാചാരം ചരിതുകാമതായ ‘‘ഗച്ഛ ത്വ’’ന്തി ദുതിയികം ഉയ്യോജേയ്യ. പാചിത്തിയന്തി പുരിമനയേനേവ താവ സന്തിട്ഠനാദീസു തീണി പാചിത്തിയാനി, ഉയ്യോജേന്തിയാ പന ഉയ്യോജനേ ച ഹത്ഥപാസവിജഹനേ ച ദുക്കടം, വിജഹിതേ പാചിത്തിയം.

    Catutthe rathikāyāti racchāyaṃ. Byūheti anividdharacchāyaṃ . Siṅghāṭaketi caccare. Nikaṇṇikaṃ vā jappeyyāti kaṇṇamūle kiñci jappeyya. Uyyojeyyāti anācāraṃ caritukāmatāya ‘‘gaccha tva’’nti dutiyikaṃ uyyojeyya. Pācittiyanti purimanayeneva tāva santiṭṭhanādīsu tīṇi pācittiyāni, uyyojentiyā pana uyyojane ca hatthapāsavijahane ca dukkaṭaṃ, vijahite pācittiyaṃ.

    സാവത്ഥിയം ഥുല്ലനന്ദം ആരബ്ഭ ഏവം സന്തിട്ഠനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, സേസം പുരിമത്തയസദിസമേവ. അനാപത്തിയം പന ‘‘ന അനാചാരം ആചരിതുകാമാ, സതി കരണീയേ ദുതിയികം ഭിക്ഖുനിം ഉയ്യോജേതീ’’തി (പാചി॰ ൮൫൨) ഏത്തകം അധികന്തി.

    Sāvatthiyaṃ thullanandaṃ ārabbha evaṃ santiṭṭhanavatthusmiṃ paññattaṃ, sesaṃ purimattayasadisameva. Anāpattiyaṃ pana ‘‘na anācāraṃ ācaritukāmā, sati karaṇīye dutiyikaṃ bhikkhuniṃ uyyojetī’’ti (pāci. 852) ettakaṃ adhikanti.

    ദുതിയികഉയ്യോജനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dutiyikauyyojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൫. അനാപുച്ഛാപക്കമനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    5. Anāpucchāpakkamanasikkhāpadavaṇṇanā

    പഞ്ചമേ പുരേഭത്തന്തി അരുണുഗ്ഗമനം ഉപാദായ യാവ മജ്ഝന്ഹികം. ആസനേതി പല്ലങ്കസ്സോകാസഭൂതേ. സാമികേ അനാപുച്ഛാതി തസ്മിം കുലേ യംകിഞ്ചി വിഞ്ഞും മനുസ്സം അനാപുച്ഛാ. പക്കമേയ്യാതി ഏത്ഥ ഛന്നസ്സ അന്തോ നിസീദിത്വാ അനോവസ്സകം അജ്ഝോകാസേ ഉപചാരം അതിക്കാമേന്തിയാ പഠമപാദേ ദുക്കടം, ദുതിയേ പാചിത്തിയം.

    Pañcame purebhattanti aruṇuggamanaṃ upādāya yāva majjhanhikaṃ. Āsaneti pallaṅkassokāsabhūte. Sāmike anāpucchāti tasmiṃ kule yaṃkiñci viññuṃ manussaṃ anāpucchā. Pakkameyyāti ettha channassa anto nisīditvā anovassakaṃ ajjhokāse upacāraṃ atikkāmentiyā paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiye pācittiyaṃ.

    സാവത്ഥിയം അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖുനിം ആരബ്ഭ അനാപുച്ഛാ പക്കമനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, തികപാചിത്തിയം, പല്ലങ്കസ്സ അനോകാസേ ദുക്കടം, തഥാ ആപുച്ഛിതേ അനാപുച്ഛിതസഞ്ഞായ ചേവ വേമതികായ ച. ആപുച്ഛിതസഞ്ഞായ പന, അസംഹാരിമേ, ഗിലാനായ, ആപദാസു, ഉമ്മത്തികാദീനഞ്ച അനാപത്തി. പുരേഭത്തതാ, അന്തരഘരേ നിസജ്ജാ, ആസനസ്സ പല്ലങ്കോകാസതാ, അഞ്ഞത്ര അനുഞ്ഞാതകാരണാ അനാപുച്ഛനം, വുത്തപരിച്ഛേദാതിക്കമോതി ഇമാനേത്ഥ പഞ്ച അങ്ഗാനി. സമുട്ഠാനാദീനി കഥിനസദിസാനി, ഇദം പന കിരിയാകിരിയന്തി.

    Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha anāpucchā pakkamanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, pallaṅkassa anokāse dukkaṭaṃ, tathā āpucchite anāpucchitasaññāya ceva vematikāya ca. Āpucchitasaññāya pana, asaṃhārime, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Purebhattatā, antaraghare nisajjā, āsanassa pallaṅkokāsatā, aññatra anuññātakāraṇā anāpucchanaṃ, vuttaparicchedātikkamoti imānettha pañca aṅgāni. Samuṭṭhānādīni kathinasadisāni, idaṃ pana kiriyākiriyanti.

    അനാപുച്ഛാപക്കമനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Anāpucchāpakkamanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൬. അനാപുച്ഛാഅഭിനിസീദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    6. Anāpucchāabhinisīdanasikkhāpadavaṇṇanā

    ഛട്ഠേ പച്ഛാഭത്തന്തി മജ്ഝന്ഹികേ വീതിവത്തേ യാവ സൂരിയസ്സ അത്ഥങ്ഗമാ. അഭിനിസീദേയ്യ വാതി ആദിമ്ഹി നിസീദിത്വാ ഗച്ഛന്തിയാ ഏകാ ആപത്തി, അനിസീദിത്വാ നിപജ്ജിത്വാവ ഗച്ഛന്തിയാപി ഏകാ, നിസീദിത്വാ നിപജ്ജന്തിയാ ദ്വേ.

    Chaṭṭhe pacchābhattanti majjhanhike vītivatte yāva sūriyassa atthaṅgamā. Abhinisīdeyya vāti ādimhi nisīditvā gacchantiyā ekā āpatti, anisīditvā nipajjitvāva gacchantiyāpi ekā, nisīditvā nipajjantiyā dve.

    സാവത്ഥിയം ഥുല്ലനന്ദം ആരബ്ഭ ആസനേ അഭിനിസീദനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം , സേസം പഞ്ചമസദിസമേവ. യഥാ പന തത്ഥ അസംഹാരിമേ, ഏവമിധ ധുവപഞ്ഞത്തേ അനാപത്തീതി.

    Sāvatthiyaṃ thullanandaṃ ārabbha āsane abhinisīdanavatthusmiṃ paññattaṃ , sesaṃ pañcamasadisameva. Yathā pana tattha asaṃhārime, evamidha dhuvapaññatte anāpattīti.

    അനാപുച്ഛാഅഭിനിസീദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Anāpucchāabhinisīdanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൭. അനാപുച്ഛാസന്ഥരണസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    7. Anāpucchāsantharaṇasikkhāpadavaṇṇanā

    സത്തമേ വികാലേതി അത്ഥങ്ഗതേ സൂരിയേ. സേയ്യന്തി അന്തമസോ പണ്ണസന്ഥാരമ്പി, സേസം ഛട്ഠസദിസമേവ.

    Sattame vikāleti atthaṅgate sūriye. Seyyanti antamaso paṇṇasanthārampi, sesaṃ chaṭṭhasadisameva.

    ഇദം പന സാവത്ഥിയം സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖുനിയോ ആരബ്ഭ വികാലേ കുലാനി ഉപസങ്കമിത്വാ സാമികേ അനാപുച്ഛിത്വാ സേയ്യം സന്ഥരിത്വാ അഭിനിസീദനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, അനാപത്തിയഞ്ചേത്ഥ ധുവപഞ്ഞത്തം നാമ നത്ഥീതി.

    Idaṃ pana sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha vikāle kulāni upasaṅkamitvā sāmike anāpucchitvā seyyaṃ santharitvā abhinisīdanavatthusmiṃ paññattaṃ, anāpattiyañcettha dhuvapaññattaṃ nāma natthīti.

    അനാപുച്ഛാസന്ഥരണസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Anāpucchāsantharaṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൮. പരഉജ്ഝാപനകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    8. Paraujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā

    അട്ഠമേ ദുഗ്ഗഹിതേന ദൂപധാരിതേനാതി യം വുത്തം, തതോ അഞ്ഞഥാ ഗഹിതേന ച ഉപധാരിതേന ച. പരന്തി ‘‘അഹം കിരയ്യേ അയ്യം ന സക്കച്ചം ഉപട്ഠഹാമീ’’തിആദിനാ (പാചി॰ ൮൬൯) നയേന ഉപസമ്പന്നം ഉജ്ഝാപേന്തിയാ പാചിത്തിയം.

    Aṭṭhame duggahitena dūpadhāritenāti yaṃ vuttaṃ, tato aññathā gahitena ca upadhāritena ca. Paranti ‘‘ahaṃ kirayye ayyaṃ na sakkaccaṃ upaṭṭhahāmī’’tiādinā (pāci. 869) nayena upasampannaṃ ujjhāpentiyā pācittiyaṃ.

    സാവത്ഥിയം അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖുനിം ആരബ്ഭ ഏവം പരം ഉജ്ഝാപനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, തികപാചിത്തിയം, അനുപസമ്പന്നായ തികദുക്കടം, ഉമ്മത്തികാദീനംയേവ അനാപത്തി. ദുഗ്ഗഹിതതാ, ഉജ്ഝാപനം, യം ഉജ്ഝാപേതി, തസ്സാ ഉപസമ്പന്നതാതി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി. സമുട്ഠാനാദീനി അദിന്നാദാനസദിസാനി, ഇദം പന ദുക്ഖവേദനന്തി.

    Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha evaṃ paraṃ ujjhāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampannāya tikadukkaṭaṃ, ummattikādīnaṃyeva anāpatti. Duggahitatā, ujjhāpanaṃ, yaṃ ujjhāpeti, tassā upasampannatāti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.

    പരഉജ്ഝാപനകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paraujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൯. പരഅഭിസപനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    9. Paraabhisapanasikkhāpadavaṇṇanā

    നവമേ അഭിസപേയ്യാതി സപഥം കരേയ്യ. തത്ഥ ‘‘നിരയേ ഉപപജ്ജാമി, നിരയേ ഉപപജ്ജതൂ’’തിഏവമാദീനി വദമാനാ നിരയേന അഭിസപതി നാമ, അക്കോസതീതി അത്ഥോ. ‘‘ഗിഹിനീ ഹോമി, ഗിഹിനീ ഹോതൂ’’തിഏവമാദീനി വദമാനാ ബ്രഹ്മചരിയേന. തസ്സാ വാചായ വാചായ പാചിത്തിയം.

    Navame abhisapeyyāti sapathaṃ kareyya. Tattha ‘‘niraye upapajjāmi, niraye upapajjatū’’tievamādīni vadamānā nirayena abhisapati nāma, akkosatīti attho. ‘‘Gihinī homi, gihinī hotū’’tievamādīni vadamānā brahmacariyena. Tassā vācāya vācāya pācittiyaṃ.

    സാവത്ഥിയം ചണ്ഡകാളിം ആരബ്ഭ ഏവം അഭിസപനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, തികപാചിത്തിയം, അനുപസമ്പന്നായ തികദുക്കടം, തിരച്ഛാനയോനിയാ വാ പേത്തിവിസയേന വാ മനുസ്സദോഭഗ്ഗേന വാ അഭിസപനേ ദുക്കടം. അത്ഥധമ്മാനുസാസനിപുരേക്ഖാരാനം ഉമ്മത്തികാദീനഞ്ച അനാപത്തി. നിരയേന വാ ബ്രഹ്മചരിയേന വാ അഭിസപനം , ഉപസമ്പന്നതാ, അത്ഥധമ്മപുരേക്ഖാരാദീനം അഭാവോതി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി. സമുട്ഠാനാദീനി അട്ഠമസദിസാനേവാതി.

    Sāvatthiyaṃ caṇḍakāḷiṃ ārabbha evaṃ abhisapanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampannāya tikadukkaṭaṃ, tiracchānayoniyā vā pettivisayena vā manussadobhaggena vā abhisapane dukkaṭaṃ. Atthadhammānusāsanipurekkhārānaṃ ummattikādīnañca anāpatti. Nirayena vā brahmacariyena vā abhisapanaṃ , upasampannatā, atthadhammapurekkhārādīnaṃ abhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni aṭṭhamasadisānevāti.

    പരഅഭിസപനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paraabhisapanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ൧൦. രോദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    10. Rodanasikkhāpadavaṇṇanā

    ദസമേ വധിത്വാതി ഹത്ഥാദീഹി പഹരിത്വാ, ഉഭയം കരോന്തിയാവ പാചിത്തിയം.

    Dasame vadhitvāti hatthādīhi paharitvā, ubhayaṃ karontiyāva pācittiyaṃ.

    സാവത്ഥിയം ചണ്ഡകാളിം ആരബ്ഭ അത്താനം വധിത്വാ രോദനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്തം, കേവലം വധന്തിയാ വാ രോദന്തിയാ വാ ദുക്കടമേവ. ഞാതിരോഗഭോഗബ്യസനേഹി ഫുട്ഠായ കേവലം രോദന്തിയാ ഏവ ന വധന്തിയാ, ഉമ്മത്തികാദീനഞ്ച അനാപത്തി. അത്താനം വധനഞ്ചേവ, രോദനഞ്ചാതി ഇമാനേത്ഥ ദ്വേ അങ്ഗാനി. സമുട്ഠാനാദീനി സമനുഭാസനസദിസാനി, ഇദം പന കിരിയമേവാതി.

    Sāvatthiyaṃ caṇḍakāḷiṃ ārabbha attānaṃ vadhitvā rodanavatthusmiṃ paññattaṃ, kevalaṃ vadhantiyā vā rodantiyā vā dukkaṭameva. Ñātirogabhogabyasanehi phuṭṭhāya kevalaṃ rodantiyā eva na vadhantiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Attānaṃ vadhanañceva, rodanañcāti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni samanubhāsanasadisāni, idaṃ pana kiriyamevāti.

    രോദനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Rodanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    രത്തന്ധകാരവഗ്ഗോ ദുതിയോ.

    Rattandhakāravaggo dutiyo.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact