| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationမဇ္ဈိမ နိကာယ ၈၂
The Middle-Length Suttas Collection 82
ရဋ္ဌပါလသုတ္တ
With Raṭṭhapāla
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကုရူသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ယေန ထုလ္လကောဋ္ဌိကံ နာမ ကုရူနံ နိဂမော တဒဝသရိ၊
So I have heard. At one time the Buddha was wandering in the land of the Kurus together with a large Saṅgha of bhikkhus when he arrived at a town of the Kurus named Thullakoṭṭhita.
အဿောသုံ ခေါ ထုလ္လကောဋ္ဌိကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ:
The brahmins and householders of Thullakoṭṭhita heard:
“သမဏော ခလု, ဘော, ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ကုရူသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ထုလ္လကောဋ္ဌိကံ အနုပ္ပတ္တော၊ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော: ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ'တိ၊ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ၊ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ၊ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ”တိ၊
“It seems the ascetic Gotama—a Sakyan, gone forth from a Sakyan family—has arrived at Thullakoṭṭhita, together with a large Saṅgha of bhikkhus. He has this good reputation: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ He has realized with his own insight this world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—and he makes it known to others. He teaches Dhamma that’s good in the beginning, good in the middle, and good in the end, meaningful and well-phrased. And he reveals a spiritual practice that’s entirely full and pure. It’s good to see such perfected ones.”
အထ ခေါ ထုလ္လကောဋ္ဌိကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတော သန္တိကေ နာမဂေါတ္တံ သာဝေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ တုဏှီဘူတာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခေါ ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကေ ဘဂဝါ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ၊
Then the brahmins and householders of Thullakoṭṭhita went up to the Buddha. Before sitting down to one side, some bowed, some exchanged greetings and polite conversation, some held up their joined palms toward the Buddha, some announced their name and clan, while some kept silent. When they were seated, the Buddha educated, encouraged, fired up, and inspired them with a Dhamma talk.
တေန ခေါ ပန သမယေန ရဋ္ဌပါလော နာမ ကုလပုတ္တော တသ္မိံယေဝ ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ အဂ္ဂကုလဿ ပုတ္တော တိဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ၊ အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ ဧတဒဟောသိ: “ယထာ ယထာ ခွါဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ယန္နူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျန်”တိ၊
Now at that time a gentleman named Raṭṭhapāla, the son of the leading clan in Thullakoṭṭhita, was sitting in the assembly. He thought, “As I understand the Buddha’s teachings, it’s not easy for someone living at home to lead the spiritual life utterly full and pure, like a polished shell. Why don’t I shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from lay life to homelessness?”
အထ ခေါ ထုလ္လကောဋ္ဌိကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကမိံသု၊
Then, having approved and agreed with what the Buddha said, the brahmins and householders of Thullakoṭṭhita got up from their seat, bowed, and respectfully circled the Buddha, keeping him on their right, before leaving.
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော အစိရပက္ကန္တေသု ထုလ္လကောဋ္ဌိကေသု ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကေသု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “ယထာ ယထာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ၊ လဘေယျာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒံ၊ ပဗ္ဗာဇေတု မံ ဘဂဝါ”တိ၊
Soon after they left, Raṭṭhapāla went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, as I understand the Buddha’s teachings, it’s not easy for someone living at home to lead the spiritual life utterly full and pure, like a polished shell. I wish to shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness. Sir, may I receive the going forth, the ordination in the Buddha’s presence? May the Buddha please give me the going forth!”
“အနုညာတောသိ ပန တွံ, ရဋ္ဌပါလ, မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ?
“But, Raṭṭhapāla, do you have your parents’ permission?”
“န ခေါဟံ, ဘန္တေ, အနုညာတော မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ၊
“No, sir.”
“န ခေါ, ရဋ္ဌပါလ, တထာဂတာ အနနုညာတံ မာတာပိတူဟိ ပုတ္တံ ပဗ္ဗာဇေန္တီ”တိ၊
“Raṭṭhapāla, Buddhas don’t give the going forth to the child of parents who haven’t given their permission.”
“သွာဟံ, ဘန္တေ, တထာ ကရိဿာမိ ယထာ မံ မာတာပိတရော အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ၊
“I’ll make sure, sir, to get my parents’ permission.”
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန မာတာပိတရော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မာတာပိတရော ဧတဒဝေါစ: “အမ္မတာတာ, ယထာ ယထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ဣစ္ဆာမဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ၊ အနုဇာနာထ မံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ၊
Then Raṭṭhapāla got up from his seat, bowed, and respectfully circled the Buddha. Then he went to his parents and said, “Mum and dad, as I understand the Buddha’s teachings, it’s not easy for someone living at home to lead the spiritual life utterly full and pure, like a polished shell. I wish to shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness. Please give me permission to go forth.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာပိတရော ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “တွံ ခေါသိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဘတော၊ န တွံ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ကဿစိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ၊ (…) မရဏေနပိ တေ မယံ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ၊ ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ?
When he said this, Raṭṭhapāla’s parents said to him, “But, dear Raṭṭhapāla, you’re our only child. You’re dear to us and we love you. You’re dainty and raised in comfort. You know nothing of suffering. When you die we will lose you against our wishes. So how can we allow you to go forth while you’re still alive?”
ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော …ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော မာတာပိတရော ဧတဒဝေါစ: “အမ္မတာတာ, ယထာ ယထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ဣစ္ဆာမဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ၊ အနုဇာနာထ မံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ၊ တတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာပိတရော ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “တွံ ခေါသိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဘတော၊ န တွံ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ကဿစိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ၊ မရဏေနပိ တေ မယံ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ၊ ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ?
For a second time, and a third time, Raṭṭhapāla asked his parents for permission, but got the same reply.
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော: “န မံ မာတာပိတရော အနုဇာနန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ တတ္ထေဝ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ နိပဇ္ဇိ: “ဣဓေဝ မေ မရဏံ ဘဝိဿတိ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဝါ”တိ၊ အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော ဧကမ္ပိ ဘတ္တံ န ဘုဉ္ဇိ, ဒွေပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, တီဏိပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, စတ္တာရိပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, ပဉ္စပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, ဆပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, သတ္တပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ၊
Then Raṭṭhapāla thought, “My parents don’t allow me to go forth.” He laid down there on the bare ground, saying, “I’ll either die right here or go forth.” And he refused to eat, up to the seventh meal.
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာပိတရော ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “တွံ ခေါသိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဘတော၊ န တွံ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ကဿစိ, ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ၊ မရဏေနပိ တေ မယံ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ၊ ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ဥဋ္ဌေဟိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ဘုဉ္ဇ စ ပိဝ စ ပရိစာရေဟိ စ; ဘုဉ္ဇန္တော ပိဝန္တော ပရိစာရေန္တော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ပုညာနိ ကရောန္တော အဘိရမဿု၊ န တံ မယံ အနုဇာနာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ မရဏေနပိ တေ မယံ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ၊ ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ?
Then Raṭṭhapāla’s parents said to him, “Dear Raṭṭhapāla, you’re our only child. You’re dear to us and we love you. You’re dainty and raised in comfort. You know nothing of suffering. When you die we will lose you against our wishes. So how can we allow you to go forth from lay life to homelessness while you’re still living? Get up, Raṭṭhapāla! Eat, drink, and amuse yourself. While enjoying sensual pleasures, delight in making merit. We don’t allow you to go forth. When you die we will lose you against our wishes. So how can we allow you to go forth while you’re still alive?”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ၊
When they said this, Raṭṭhapāla kept silent.
ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာပိတရော ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ …ပေ… ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ၊ တတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာပိတရော ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “တွံ ခေါသိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဘတော၊ န တွံ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ကဿစိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ၊ မရဏေနပိ တေ မယံ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ, ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ဥဋ္ဌေဟိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ဘုဉ္ဇ စ ပိဝ စ ပရိစာရေဟိ စ; ဘုဉ္ဇန္တော ပိဝန္တော ပရိစာရေန္တော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ပုညာနိ ကရောန္တော အဘိရမဿု၊ န တံ မယံ အနုဇာနာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ မရဏေနပိ တေ မယံ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ၊ ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ?
For a second time, and a third time, Raṭṭhapāla’s parents made the same request.
တတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ၊
And for a third time, Raṭṭhapāla kept silent. Raṭṭhapāla’s parents then went to see his friends. They told them of the situation and asked for their help.
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ သဟာယကာ ယေန ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “တွံ ခေါသိ, သမ္မ ရဋ္ဌပါလ, မာတာပိတူနံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဘတော၊ န တွံ, သမ္မ ရဋ္ဌပါလ, ကဿစိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ၊ မရဏေနပိ တေ မာတာပိတရော အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿန္တိ၊ ကိံ ပန တေ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ဥဋ္ဌေဟိ, သမ္မ ရဋ္ဌပါလ, ဘုဉ္ဇ စ ပိဝ စ ပရိစာရေဟိ စ; ဘုဉ္ဇန္တော ပိဝန္တော ပရိစာရေန္တော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ပုညာနိ ကရောန္တော အဘိရမဿု၊ န တံ မာတာပိတရော အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ မရဏေနပိ တေ မာတာပိတရော အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿန္တိ၊ ကိံ ပန တေ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ?
Then Raṭṭhapāla’s friends went to him and said, “Our friend Raṭṭhapāla, you are your parents’ only child. You’re dear to them and they love you. You’re dainty and raised in comfort. You know nothing of suffering. When you die your parents will lose you against their wishes. So how can they allow you to go forth while you’re still alive? Get up, Raṭṭhapāla! Eat, drink, and amuse yourself. While enjoying sensual pleasures, delight in making merit. Your parents will not allow you to go forth. When you die your parents will lose you against their wishes. So how can they allow you to go forth while you’re still alive?”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ၊
When they said this, Raṭṭhapāla kept silent.
ဒုတိယမ္ပိ ခေါ … တတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ သဟာယကာ ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “တွံ ခေါသိ, သမ္မ ရဋ္ဌပါလ, မာတာပိတူနံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဘတော, န တွံ, သမ္မ ရဋ္ဌပါလ, ကဿစိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ, မရဏေနပိ တေ မာတာပိတရော အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿန္တိ၊ ကိံ ပန တေ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ? ဥဋ္ဌေဟိ, သမ္မ ရဋ္ဌပါလ, ဘုဉ္ဇ စ ပိဝ စ ပရိစာရေဟိ စ, ဘုဉ္ဇန္တော ပိဝန္တော ပရိစာရေန္တော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ပုညာနိ ကရောန္တော အဘိရမဿု၊ န တံ မာတာပိတရော အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ, မရဏေနပိ တေ မာတာပိတရော အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿန္တိ၊ ကိံ ပန တေ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ? တတိယမ္ပိ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ၊
For a second time, and a third time, Raṭṭhapāla’s friends made the same request. And for a third time, Raṭṭhapāla kept silent.
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ သဟာယကာ ယေန ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာပိတရော တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာပိတရော ဧတဒဝေါစုံ: “အမ္မတာတာ, ဧသော ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တတ္ထေဝ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ နိပန္နော: ‘ဣဓေဝ မေ မရဏံ ဘဝိဿတိ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဝါ'တိ၊ သစေ တုမှေ ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ နာနုဇာနိဿထ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ, တတ္ထေဝ မရဏံ အာဂမိဿတိ၊ သစေ ပန တုမှေ ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ အနုဇာနိဿထ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ, ပဗ္ဗဇိတမ္ပိ နံ ဒက္ခိဿထ၊ သစေ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော နာဘိရမိဿတိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ, ကာ တဿ အညာ ဂတိ ဘဝိဿတိ? ဣဓေဝ ပစ္စာဂမိဿတိ၊ အနုဇာနာထ ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ”တိ၊
Then Raṭṭhapāla’s friends went to his parents and said, “Mum and dad, Raṭṭhapāla is lying there on the bare ground saying: ‘I’ll either die right here or go forth.’ If you don’t allow him to go forth, he’ll die there. But if you do allow him to go forth, you’ll see him again afterwards. And if he doesn’t enjoy the renunciate life, where else will he have to go? He’ll come right back here. Please give Raṭṭhapāla permission to go forth.”
“အနုဇာနာမ, တာတာ, ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ပဗ္ဗဇိတေန စ ပန မာတာပိတရော ဥဒ္ဒဿေတဗ္ဗာ”တိ၊
“Then, dears, we give Raṭṭhapāla permission to go forth. But once gone forth he must visit his parents.”
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ သဟာယကာ ယေန ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “ဥဋ္ဌေဟိ, သမ္မ ရဋ္ဌပါလ, အနုညာတောသိ မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ပဗ္ဗဇိတေန စ ပန တေ မာတာပိတရော ဥဒ္ဒဿေတဗ္ဗာ”တိ၊
Then Raṭṭhapāla’s friends went to him and said, “Get up, Raṭṭhapāla! Your parents have given you permission to go forth from lay life to homelessness. But once gone forth you must visit your parents.”
အထ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော ဥဋ္ဌဟိတွာ ဗလံ ဂါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အနုညာတော အဟံ, ဘန္တေ, မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ပဗ္ဗာဇေတု မံ ဘဂဝါ”တိ၊
Raṭṭhapāla got up and regained his strength. He went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, I have my parents’ permission to go forth from the lay life to homelessness. May the Buddha please give me the going forth.”
အလတ္ထ ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ၊ အထ ခေါ ဘဂဝါ အစိရူပသမ္ပန္နေ အာယသ္မန္တေ ရဋ္ဌပါလေ အဍ္ဎမာသုပသမ္ပန္နေ ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ၊ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ တဒဝသရိ၊ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ၊
And Raṭṭhapāla received the going forth, the ordination in the Buddha’s presence. Not long after Venerable Raṭṭhapāla’s ordination, a fortnight later, the Buddha—having stayed in Thullakoṭṭhita as long as he pleased—set out for Sāvatthī. Traveling stage by stage, he arrived at Sāvatthī, where he stayed in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရဿေဝ—ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ—ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ၊
Then Venerable Raṭṭhapāla, living alone, withdrawn, diligent, keen, and resolute, soon realized the supreme end of the spiritual path in this very life. He lived having achieved with his own insight the goal for which gentlemen rightly go forth from the lay life to homelessness.
“ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ”တိ အဗ္ဘညာသိ၊ အညတရော ခေါ ပနာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော အရဟတံ အဟောသိ၊
He understood: “Rebirth is ended; the spiritual journey has been completed; what had to be done has been done; there is no return to any state of existence.” And Venerable Raṭṭhapāla became one of the perfected.
အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, မာတာပိတရော ဥဒ္ဒဿေတုံ, သစေ မံ ဘဂဝါ အနုဇာနာတီ”တိ၊
Then he went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, I’d like to visit my parents, if the Buddha allows it.”
အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ မနသာကာသိ၊ ယထာ ဘဂဝါ အညာသိ: “အဘဗ္ဗော ခေါ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိတုန်”တိ, အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဧတဒဝေါစ: “ယဿဒါနိ တွံ, ရဋ္ဌပါလ, ကာလံ မညသီ”တိ၊
Then the Buddha focused on comprehending Raṭṭhapāla’s mind. When he knew that it was impossible for Raṭṭhapāla to resign the training and return to a lesser life, he said, “Please, Raṭṭhapāla, go at your convenience.”
အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ထုလ္လကောဋ္ဌိကံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ၊ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ထုလ္လကောဋ္ဌိကော တဒဝသရိ၊ တတြ သုဒံ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ ဝိဟရတိ ရညော ကောရဗျဿ မိဂစီရေ၊ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ထုလ္လကောဋ္ဌိကံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ၊ ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ သပဒါနံ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ယေန သကပိတု နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊
And then Raṭṭhapāla got up from his seat, bowed, and respectfully circled the Buddha, keeping him on his right. Then he set his lodgings in order and, taking his bowl and robe, set out for Thullakoṭṭhita. Traveling stage by stage, he arrived at Thullakoṭṭhika, where he stayed in King Koravya’s deer range. Then Raṭṭhapāla robed up in the morning and, taking his bowl and robe, entered Thullakoṭṭhita for alms. Wandering indiscriminately for almsfood, he approached his own father’s house.
တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ မဇ္ဈိမာယ ဒွါရသာလာယ ဥလ္လိခါပေတိ၊ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ဒိသွာန ဧတဒဝေါစ:
Now at that time Raṭṭhapāla’s father was having his hair dressed in the hall of the middle gate. He saw Raṭṭhapāla coming off in the distance and said,
“ဣမေဟိ မုဏ္ဍကေဟိ သမဏကေဟိ အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ ပဗ္ဗာဇိတော”တိ၊ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော သကပိတု နိဝေသနေ နေဝ ဒါနံ အလတ္ထ န ပစ္စက္ခာနံ; အညဒတ္ထု အက္ကောသမေဝ အလတ္ထ၊
“Our dear and beloved only son was made to go forth by these shavelings, these fake ascetics!” And at his own father’s home Raṭṭhapāla received neither alms nor a polite refusal, but only abuse.
တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ဉာတိဒါသီ အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ ဆဍ္ဍေတုကာမာ ဟောတိ၊ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော တံ ဉာတိဒါသိံ ဧတဒဝေါစ: “သစေတံ, ဘဂိနိ, ဆဍ္ဍနီယဓမ္မံ, ဣဓ မေ ပတ္တေ အာကိရာ”တိ၊ အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ဉာတိဒါသီ တံ အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပတ္တေ အာကိရန္တီ ဟတ္ထာနဉ္စ ပါဒါနဉ္စ သရဿ စ နိမိတ္တံ အဂ္ဂဟေသိ၊
Now at that time a family bondservant wanted to throw away the previous night’s porridge. So Raṭṭhapāla said to her, “If that’s to be thrown away, sister, pour it here in my bowl.” As she was pouring the porridge into his bowl, she recognized the features of his hands, feet, and voice.
အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ဉာတိဒါသီ ယေနာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ မာတာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ မာတရံ ဧတဒဝေါစ: “ယဂ္ဃေယျေ, ဇာနေယျာသိ: ‘အယျပုတ္တော ရဋ္ဌပါလော အနုပ္ပတ္တော'”တိ၊
She then went to his mother and said, “Please, madam, you should know this. Master Raṭṭhapāla has arrived.”
“သစေ, ဇေ, သစ္စံ ဘဏသိ, အဒါသိံ တံ ကရောမီ”တိ၊
“Wow! If you speak the truth, I’ll make you a free woman!”
အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ မာတာ ယေနာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတရံ ဧတဒဝေါစ: “ယဂ္ဃေ, ဂဟပတိ, ဇာနေယျာသိ: ‘ရဋ္ဌပါလော ကိရ ကုလပုတ္တော အနုပ္ပတ္တော'”တိ?
Then Raṭṭhapāla’s mother went to his father and said, “Please householder, you should know this. It seems our son Raṭṭhapāla has arrived.”
တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော တံ အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ အညတရံ ကုဋ္ဋမူလံ နိဿာယ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ ယေနာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဧတဒဝေါစ: “အတ္ထိ နာမ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ ပရိဘုဉ္ဇိဿသိ? နနု, တာတ ရဋ္ဌပါလ, သကံ ဂေဟံ ဂန္တဗ္ဗန်”တိ?
Now at that time Raṭṭhapāla was eating last night’s porridge by a wall. Then Raṭṭhapāla’s father went up to him and said, “Dear Raṭṭhapāla! There’s … and you’ll be eating last night’s porridge! Why not go to your own home?”
“ကုတော နော, ဂဟပတိ, အမှာကံ ဂေဟံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာနံ? အနဂါရာ မယံ, ဂဟပတိ၊ အဂမမှ ခေါ တေ, ဂဟပတိ, ဂေဟံ, တတ္ထ နေဝ ဒါနံ အလတ္ထမှ န ပစ္စက္ခာနံ; အညဒတ္ထု အက္ကောသမေဝ အလတ္ထမှာ”တိ၊
“Householder, how could those of us who have gone forth from the lay life to homelessness have a house? We’re homeless, householder. I came to your house, but there I received neither alms nor a polite refusal, but only abuse.”
“ဧဟိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ဃရံ ဂမိဿာမာ”တိ၊
“Come, dear Raṭṭhapāla, let’s go to the house.”
“အလံ, ဂဟပတိ, ကတံ မေ အဇ္ဇ ဘတ္တကိစ္စံ”၊
“Enough, householder. My meal is finished for today.”
“တေန ဟိ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, အဓိဝါသေဟိ သွာတနာယ ဘတ္တန်”တိ၊ အဓိဝါသေသိ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော တုဏှီဘာဝေန၊
“Well then, dear Raṭṭhapāla, please accept tomorrow’s meal from me.” Raṭṭhapāla consented with silence.
အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ယေန သကံ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မဟန္တံ ဟိရညသုဝဏ္ဏဿ ပုဉ္ဇံ ကာရာပေတွာ ကိလဉ္ဇေဟိ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ အာမန္တေသိ: “ဧထ တုမှေ, ဝဓုယော, ယေန အလင်္ကာရေန အလင်္ကတာ ပုဗ္ဗေ ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ ပိယာ ဟောထ မနာပါ တေန အလင်္ကာရေန အလင်္ကရောထာ”တိ၊
Then, knowing that Raṭṭhapāla had consented, his father went back to his own house. He made a heap of gold coins and bullion and hid it under mats. Then he addressed Raṭṭhapāla’s former wives, “Please, daughters-in-law, adorn yourselves in the way that our son Raṭṭhapāla found you most adorable.”
အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန သကေ နိဝေသနေ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ကာလံ အာရောစေသိ: “ကာလော, တာတ ရဋ္ဌပါလ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တန်”တိ၊
And when the night had passed Raṭṭhapāla’s father had delicious fresh and cooked foods prepared in his own home, and announced the time to the Venerable Raṭṭhapāla, saying, “Sir, it’s time. The meal is ready.”
အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သကပိတု နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ၊ အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ တံ ဟိရညသုဝဏ္ဏဿ ပုဉ္ဇံ ဝိဝရာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဧတဒဝေါစ: “ဣဒံ တေ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, မာတု မတ္တိကံ ဓနံ, အညံ ပေတ္တိကံ, အညံ ပိတာမဟံ၊ သက္ကာ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇိတုံ ပုညာနိ စ ကာတုံ၊ ဧဟိ တွံ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇဿု ပုညာနိ စ ကရောဟီ”တိ၊
Then Raṭṭhapāla robed up in the morning and, taking his bowl and robe, went to his father’s home, and sat down on the seat spread out. Raṭṭhapāla’s father, revealing the heap of gold coins and bullion, said to him, “Dear Raṭṭhapāla, this is your maternal fortune. There’s another paternal fortune, and an ancestral one. You can both enjoy your wealth and make merit. Come, return to a lesser life, enjoy wealth, and make merit!”
“သစေ မေ တွံ, ဂဟပတိ, ဝစနံ ကရေယျာသိ, ဣမံ ဟိရညသုဝဏ္ဏဿ ပုဉ္ဇံ သကဋေ အာရောပေတွာ နိဗ္ဗာဟာပေတွာ မဇ္ဈေဂင်္ဂါယ နဒိယာ သောတေ ဩပိလာပေယျာသိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ယေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ ဟိ တေ, ဂဟပတိ, တတောနိဒါနံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ”တိ၊
“If you’d follow my advice, householder, you’d have this heap of gold loaded on a cart and carried away to be dumped in the middle of the Ganges river. Why is that? Because this will bring you nothing but sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress.”
အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ ပစ္စေကံ ပါဒေသု ဂဟေတွာ အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဧတဒဝေါစုံ: “ကီဒိသာ နာမ တာ, အယျပုတ္တ, အစ္ဆရာယော ယာသံ တွံ ဟေတု ဗြဟ္မစရိယံ စရသီ”တိ?
Then Raṭṭhapāla’s former wives each clasped his feet and said, “What are they like, master, the nymphs for whom you lead the spiritual life?”
“န ခေါ မယံ, ဘဂိနီ, အစ္ဆရာနံ ဟေတု ဗြဟ္မစရိယံ စရာမာ”တိ၊
“Sisters, I don’t lead the spiritual life for the sake of nymphs.”
“ဘဂိနိဝါဒေန နော အယျပုတ္တော ရဋ္ဌပါလော သမုဒါစရတီ”တိ တာ တတ္ထေဝ မုစ္ဆိတာ ပပတိံသု၊
Saying, “Our master Raṭṭhapāla addresses us as sisters!” they fainted right away.
အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ပိတရံ ဧတဒဝေါစ: “သစေ, ဂဟပတိ, ဘောဇနံ ဒါတဗ္ဗံ, ဒေထ; မာ နော ဝိဟေဌေထာ”တိ၊
Then Raṭṭhapāla said to his father, “If there is food to be given, householder, please give it. But don’t harass me.”
“ဘုဉ္ဇ, တာတ ရဋ္ဌပါလ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တန်”တိ၊ အထ ခေါ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလဿ ပိတာ အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝါရေသိ၊
“Eat, dear Raṭṭhapāla. The meal is ready.” Then Raṭṭhapāla’s father served and satisfied Venerable Raṭṭhapāla with his own hands with delicious fresh and cooked foods.
အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ဘုတ္တာဝီ ဩနီတပတ္တပါဏီ ဌိတကောဝ ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ:
When he had eaten and washed his hand and bowl, he recited this verse while standing right there:
“ပဿ စိတ္တီကတံ ဗိမ္ဗံ, အရုကာယံ သမုဿိတံ; အာတုရံ ဗဟုသင်္ကပ္ပံ, ယဿ နတ္ထိ ဓုဝံ ဌိတိ၊
“See this fancy puppet, a body built of sores, diseased, obsessed over, in which nothing lasts at all.
ပဿ စိတ္တီကတံ ရူပံ, မဏိနာ ကုဏ္ဍလေန စ; အဋ္ဌိ တစေန ဩနဒ္ဓံ, သဟ ဝတ္ထေဘိ သောဘတိ၊
See this fancy figure, with its gems and earrings; it is bones encased in skin, made pretty by its clothes.
အလတ္တကကတာ ပါဒါ, မုခံ စုဏ္ဏကမက္ခိတံ; အလံ ဗာလဿ မောဟာယ, နော စ ပါရဂဝေသိနော၊
Rouged feet and powdered face may be enough to beguile a fool, but not a seeker of the far shore.
အဋ္ဌာပဒကတာ ကေသာ, နေတ္တာ အဉ္ဇနမက္ခိတာ; အလံ ဗာလဿ မောဟာယ, နော စ ပါရဂဝေသိနော၊
Hair in eight braids and eyeshadow may be enough to beguile a fool, but not a seeker of the far shore.
အဉ္ဇနီဝ နဝါ စိတ္တာ, ပူတိကာယော အလင်္ကတော; အလံ ဗာလဿ မောဟာယ, နော စ ပါရဂဝေသိနော၊
A rotting body all adorned like a freshly painted makeup box may be enough to beguile a fool, but not a seeker of the far shore.
ဩဒဟိ မိဂဝေါ ပါသံ, နာသဒါ ဝါကရံ မိဂေါ; ဘုတွာ နိဝါပံ ဂစ္ဆာမ, ကန္ဒန္တေ မိဂဗန္ဓကေ”တိ၊
The hunter laid his snare, but the deer didn’t spring the trap. I’ve eaten the bait and now I go, leaving the trapper to lament.”
အထ ခေါ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော ဌိတကောဝ ဣမာ ဂါထာ ဘာသိတွာ ယေန ရညော ကောရဗျဿ မိဂစီရံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ၊
Then Raṭṭhapāla, having recited this verse while standing, went to King Koravya’s deer range and sat at the root of a tree for the day’s meditation.
အထ ခေါ ရာဇာ ကောရဗျော မိဂဝံ အာမန္တေသိ: “သောဓေဟိ, သမ္မ မိဂဝ, မိဂစီရံ ဥယျာနဘူမိံ; ဂစ္ဆာမ သုဘူမိံ ဒဿနာယာ”တိ၊
Then King Koravya addressed his gamekeeper, “My good gamekeeper, tidy up the park of the deer range. We will go to see the scenery.”
“ဧဝံ, ဒေဝါ”တိ ခေါ မိဂဝေါ ရညော ကောရဗျဿ ပဋိဿုတွာ မိဂစီရံ သောဓေန္တော အဒ္ဒသ အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသိန္နံ၊ ဒိသွာန ယေန ရာဇာ ကောရဗျော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ ကောရဗျံ ဧတဒဝေါစ: “သုဒ္ဓံ ခေါ တေ, ဒေဝ, မိဂစီရံ၊ အတ္ထိ စေတ္ထ ရဋ္ဌပါလော နာမ ကုလပုတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ အဂ္ဂကုလဿ ပုတ္တော ယဿ တွံ အဘိဏှံ ကိတ္တယမာနော အဟောသိ, သော အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသိန္နော”တိ၊
“Yes, Your Majesty,” replied the gamekeeper. While tidying the deer range he saw Raṭṭhapāla sitting in meditation. Seeing this, he went to the king, and said, “The deer range is tidy, sire. And the gentleman named Raṭṭhapāla, the son of the leading clan in Thullakoṭṭhita, of whom you have often spoken highly, is meditating there at the root of a tree.”
“တေန ဟိ, သမ္မ မိဂဝ, အလံ ဒါနဇ္ဇ ဥယျာနဘူမိယာ၊ တမေဝ ဒါနိ မယံ ဘဝန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ပယိရုပါသိဿာမာ”တိ၊
“Well then, my good gamekeeper, that’s enough of the park for today. Now I shall pay homage to the Master Raṭṭhapāla.”
အထ ခေါ ရာဇာ ကောရဗျော “ယံ တတ္ထ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယတ္တံ တံ သဗ္ဗံ ဝိဿဇ္ဇေထာ”တိ ဝတွာ ဘဒြာနိ ဘဒြာနိ ယာနာနိ ယောဇာပေတွာ ဘဒြံ ယာနံ အဘိရုဟိတွာ ဘဒြေဟိ ဘဒြေဟိ ယာနေဟိ ထုလ္လကောဋ္ဌိကမှာ နိယျာသိ မဟစ္စရာဇာနုဘာဝေန အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဒဿနာယ၊ ယာဝတိကာ ယာနဿ ဘူမိ ယာနေန ဂန္တွာ ယာနာ ပစ္စောရောဟိတွာ ပတ္တိကောဝ ဥဿဋာယ ဥဿဋာယ ပရိသာယ ယေနာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတာ ရဋ္ဌပါလေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ၊ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ရာဇာ ကောရဗျော အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဧတဒဝေါစ:
And then King Koravya said, “Give away the fresh and cooked foods that have been prepared there.” He had the finest carriages harnessed. Then he mounted a fine carriage and, along with other fine carriages, set out in full royal pomp from Thullakoṭṭhita to see Raṭṭhapāla. He went by carriage as far as the terrain allowed, then descended and approached Raṭṭhapāla on foot, together with a group of eminent officials. They exchanged greetings, and, when the greetings and polite conversation were over, he stood to one side, and said to Raṭṭhapāla:
“ဣဓ ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော ဟတ္ထတ္ထရေ နိသီဒတူ”တိ၊
“Here, Master Raṭṭhapāla, sit on this elephant rug.”
“အလံ, မဟာရာဇ, နိသီဒ တွံ; နိသိန္နော အဟံ သကေ အာသနေ”တိ၊
“Enough, great king, you sit on it. I’m sitting on my own seat.”
နိသီဒိ ရာဇာ ကောရဗျော ပညတ္တေ အာသနေ၊ နိသဇ္ဇ ခေါ ရာဇာ ကောရဗျော အာယသ္မန္တံ ရဋ္ဌပါလံ ဧတဒဝေါစ:
So the king sat down on the seat spread out, and said:
“စတ္တာရိမာနိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ပါရိဇုညာနိ ယေဟိ ပါရိဇုညေဟိ သမန္နာဂတာ ဣဓေကစ္စေ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ ကတမာနိ စတ္တာရိ? ဇရာပါရိဇုညံ, ဗျာဓိပါရိဇုညံ, ဘောဂပါရိဇုညံ, ဉာတိပါရိဇုညံ၊
“Master Raṭṭhapāla, there are these four kinds of decay. Because of these, some people shave off their hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness. What four? Decay due to old age, decay due to sickness, decay of wealth, and decay of relatives.
ကတမဉ္စ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဇရာပါရိဇုညံ? ဣဓ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဧကစ္စော ဇိဏ္ဏော ဟောတိ ဝုဍ္ဎော မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ သော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ: ‘အဟံ ခေါမှိ ဧတရဟိ ဇိဏ္ဏော ဝုဍ္ဎော မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ န ခေါ ပန မယာ သုကရံ အနဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ အဓိဂန္တုံ အဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ ဖာတိံ ကာတုံ၊ ယန္နူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျန်'တိ၊ သော တေန ဇရာပါရိဇုညေန သမန္နာဂတော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဇရာပါရိဇုညံ၊ ဘဝံ ခေါ ပန ရဋ္ဌပါလော ဧတရဟိ ဒဟရော ယုဝါ သုသုကာဠကေသော ဘဒြေန ယောဗ္ဗနေန သမန္နာဂတော ပဌမေန ဝယသာ၊ တံ ဘောတော ရဋ္ဌပါလဿ ဇရာပါရိဇုညံ နတ္ထိ၊ ကိံ ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော ဉတွာ ဝါ ဒိသွာ ဝါ သုတွာ ဝါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော?
And what is decay due to old age? It’s when someone is old, elderly, and senior, advanced in years, and has reached the final stage of life. They reflect: ‘I’m now old, elderly, and senior. I’m advanced in years and have reached the final stage of life. It’s not easy for me to acquire more wealth or to increase the wealth I’ve already acquired. Why don’t I shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness?’ So because of that decay due to old age they go forth. This is called decay due to old age. But Master Raṭṭhapāla is now a youth, young, black-haired, blessed with youth, in the prime of life. You have no decay due to old age. So what did you know or see or hear that made you go forth?
ကတမဉ္စ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဗျာဓိပါရိဇုညံ? ဣဓ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဧကစ္စော အာဗာဓိကော ဟောတိ ဒုက္ခိတော ဗာဠှဂိလာနော၊ သော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ: ‘အဟံ ခေါမှိ ဧတရဟိ အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠှဂိလာနော၊ န ခေါ ပန မယာ သုကရံ အနဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ အဓိဂန္တုံ အဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ ဖာတိံ ကာတုံ၊ ယန္နူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျန်'တိ၊ သော တေန ဗျာဓိပါရိဇုညေန သမန္နာဂတော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဗျာဓိပါရိဇုညံ၊ ဘဝံ ခေါ ပန ရဋ္ဌပါလော ဧတရဟိ အပ္ပါဗာဓော အပ္ပါတင်္ကော သမဝေပါကိနိယာ ဂဟဏိယာ သမန္နာဂတော နာတိသီတာယ နာစ္စုဏှာယ၊ တံ ဘောတော ရဋ္ဌပါလဿ ဗျာဓိပါရိဇုညံ နတ္ထိ၊ ကိံ ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော ဉတွာ ဝါ ဒိသွာ ဝါ သုတွာ ဝါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော?
And what is decay due to sickness? It’s when someone is sick, suffering, gravely ill. They reflect: ‘I’m now sick, suffering, gravely ill. It’s not easy for me to acquire more wealth or to increase the wealth I’ve already acquired. Why don’t I go forth from the lay life to homelessness?’ So because of that decay due to sickness they go forth. This is called decay due to sickness. But Master Raṭṭhapāla is now rarely ill or unwell. Your stomach digests well, being neither too hot nor too cold. You have no decay due to sickness. So what did you know or see or hear that made you go forth?
ကတမဉ္စ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဘောဂပါရိဇုညံ? ဣဓ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဧကစ္စော အဍ္ဎော ဟောတိ မဟဒ္ဓနော မဟာဘောဂေါ၊ တဿ တေ ဘောဂါ အနုပုဗ္ဗေန ပရိက္ခယံ ဂစ္ဆန္တိ၊ သော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ: ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ အဍ္ဎော အဟောသိံ မဟဒ္ဓနော မဟာဘောဂေါ၊ တဿ မေ တေ ဘောဂါ အနုပုဗ္ဗေန ပရိက္ခယံ ဂတာ၊ န ခေါ ပန မယာ သုကရံ အနဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ အဓိဂန္တုံ အဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ ဖာတိံ ကာတုံ၊ ယန္နူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျန်'တိ၊ သော တေန ဘောဂပါရိဇုညေန သမန္နာဂတော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဘောဂပါရိဇုညံ၊ ဘဝံ ခေါ ပန ရဋ္ဌပါလော ဣမသ္မိံယေဝ ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ အဂ္ဂကုလဿ ပုတ္တော၊ တံ ဘောတော ရဋ္ဌပါလဿ ဘောဂပါရိဇုညံ နတ္ထိ၊ ကိံ ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော ဉတွာ ဝါ ဒိသွာ ဝါ သုတွာ ဝါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော?
And what is decay of wealth? It’s when someone is rich, affluent, and wealthy. But gradually their wealth dwindles away. They reflect: ‘I used to be rich, affluent, and wealthy. But gradually my wealth has dwindled away. It’s not easy for me to acquire more wealth or to increase the wealth I’ve already acquired. Why don’t I go forth from the lay life to homelessness?’ So because of that decay of wealth they go forth. This is called decay of wealth. But Master Raṭṭhapāla is the son of the leading clan here in Thullakoṭṭhita. You have no decay of wealth. So what did you know or see or hear that made you go forth?
ကတမဉ္စ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဉာတိပါရိဇုညံ? ဣဓ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဧကစ္စဿ ဗဟူ ဟောန္တိ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ၊ တဿ တေ ဉာတကာ အနုပုဗ္ဗေန ပရိက္ခယံ ဂစ္ဆန္တိ၊ သော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ: ‘မမံ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဗဟူ အဟေသုံ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ၊ တဿ မေ တေ အနုပုဗ္ဗေန ပရိက္ခယံ ဂတာ၊ န ခေါ ပန မယာ သုကရံ အနဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ အဓိဂန္တုံ အဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ ဖာတိံ ကာတုံ၊ ယန္နူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျန်'တိ၊ သော တေန ဉာတိပါရိဇုညေန သမန္နာဂတော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဉာတိပါရိဇုညံ၊ ဘောတော ခေါ ပန ရဋ္ဌပါလဿ ဣမသ္မိံယေဝ ထုလ္လကောဋ္ဌိကေ ဗဟူ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ၊ တံ ဘောတော ရဋ္ဌပါလဿ ဉာတိပါရိဇုညံ နတ္ထိ၊ ကိံ ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော ဉတွာ ဝါ ဒိသွာ ဝါ သုတွာ ဝါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော?
And what is decay of relatives? It’s when someone has many friends and colleagues, relatives and kin. But gradually their relatives dwindle away. They reflect: ‘I used to have many friends and colleagues, relatives and kin. But gradually they’ve dwindled away. It’s not easy for me to acquire more wealth or to increase the wealth I’ve already acquired. Why don’t I shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness?’ So because of that decay of relatives they go forth. This is called decay of relatives. But Master Raṭṭhapāla has many friends and colleagues, relatives and kin right here in Thullakoṭṭhita. You have no decay of relatives. So what did you know or see or hear that made you go forth?
ဣမာနိ ခေါ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, စတ္တာရိ ပါရိဇုညာနိ, ယေဟိ ပါရိဇုညေဟိ သမန္နာဂတာ ဣဓေကစ္စေ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ တာနိ ဘောတော ရဋ္ဌပါလဿ နတ္ထိ၊ ကိံ ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော ဉတွာ ဝါ ဒိသွာ ဝါ သုတွာ ဝါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော”တိ?
There are these four kinds of decay. Because of these, some people shave off their hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness. Master Raṭṭhapāla has none of these. So what did you know or see or hear that made you go forth?”
“အတ္ထိ ခေါ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန စတ္တာရော ဓမ္မုဒ္ဒေသာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ, ယေ အဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော၊
“Great king, the Blessed One who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha has taught these four summaries of the teaching for recitation. It was after knowing and seeing and hearing these that I went forth from the lay life to homelessness.
ကတမေ စတ္တာရော?
What four?
‘ဥပနိယျတိ လောကော အဒ္ဓုဝေါ'တိ ခေါ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ပဌမော ဓမ္မုဒ္ဒေသော ဥဒ္ဒိဋ္ဌော, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော၊
‘The world is unstable and swept away.’ This is the first summary.
‘အတာဏော လောကော အနဘိဿရော'တိ ခေါ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဒုတိယော ဓမ္မုဒ္ဒေသော ဥဒ္ဒိဋ္ဌော, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော၊
‘The world has no shelter and no savior.’ This is the second summary.
‘အဿကော လောကော, သဗ္ဗံ ပဟာယ ဂမနီယန်'တိ ခေါ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန တတိယော ဓမ္မုဒ္ဒေသော ဥဒ္ဒိဋ္ဌော, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော၊
‘The world has no owner—you must leave it all behind and pass on.’ This is the third summary.
‘ဦနော လောကော အတိတ္တော တဏှာဒါသော'တိ ခေါ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန စတုတ္ထော ဓမ္မုဒ္ဒေသော ဥဒ္ဒိဋ္ဌော, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော၊
‘The world is wanting, insatiable, the slave of craving.’ This is the fourth summary.
ဣမေ ခေါ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန စတ္တာရော ဓမ္မုဒ္ဒေသာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ, ယေ အဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော”တိ၊
The Blessed One who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha taught these four summaries of the teaching. It was after knowing and seeing and hearing these that I went forth from the lay life to homelessness.”
“‘ဥပနိယျတိ လောကော အဒ္ဓုဝေါ'တိ—ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော အာဟ၊ ဣမဿ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဘာသိတဿ ကထံ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော”တိ?
“‘The world is unstable and swept away.’ So Master Raṭṭhapāla said. How should I see the meaning of this statement?”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, တွံ ဝီသတိဝဿုဒ္ဒေသိကောပိ ပဏ္ဏဝီသတိဝဿုဒ္ဒေသိကောပိ ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ အဿသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ရထသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ဓနုသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ထရုသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ဦရုဗလီ ဗာဟုဗလီ အလမတ္တော သင်္ဂါမာဝစရော”တိ?
“What do you think, great king? When you were twenty or twenty-five years of age, were you proficient at riding elephants, horses, and chariots, and at archery and swordsmanship? Were you strong in thigh and arm, capable, and battle-hardened?”
“အဟောသိံ အဟံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဝီသတိဝဿုဒ္ဒေသိကောပိ ပဏ္ဏဝီသတိဝဿုဒ္ဒေသိကောပိ ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ အဿသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ရထသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ဓနုသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ထရုသ္မိမ္ပိ ကတာဝီ ဦရုဗလီ ဗာဟုဗလီ အလမတ္တော သင်္ဂါမာဝစရော၊ အပ္ပေကဒါဟံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဣဒ္ဓိမာဝ မညေ န အတ္တနော ဗလေန သမသမံ သမနုပဿာမီ”တိ၊
“I was, Master Raṭṭhapāla. Sometimes it seems as if I had superpowers then. I don’t see anyone who could have equalled me in strength.”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ဧဝမေဝ တွံ ဧတရဟိ ဦရုဗလီ ဗာဟုဗလီ အလမတ္တော သင်္ဂါမာဝစရော”တိ?
“What do you think, great king? These days are you just as strong in thigh and arm, capable, and battle-hardened?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ၊ ဧတရဟိ ဇိဏ္ဏော ဝုဍ္ဎော မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော အာသီတိကော မေ ဝယော ဝတ္တတိ၊ အပ္ပေကဒါဟံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ‘ဣဓ ပါဒံ ကရိဿာမီ'တိ အညေနေဝ ပါဒံ ကရောမီ”တိ၊
“No, Master Raṭṭhapāla. For now I am old, elderly, and senior, I’m advanced in years and have reached the final stage of life. I am eighty years old. Sometimes I intend to step in one place, but my foot goes somewhere else.”
“ဣဒံ ခေါ တံ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သန္ဓာယ ဘာသိတံ: ‘ဥပနိယျတိ လောကော အဒ္ဓုဝေါ'တိ, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော”တိ၊
“This is what the Buddha was referring to when he said: ‘The world is unstable and swept away.’”
“အစ္ဆရိယံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ၊ ယာဝ သုဘာသိတဉ္စိဒံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန: ‘ဥပနိယျတိ လောကော အဒ္ဓုဝေါ'တိ၊ ဥပနိယျတိ ဟိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, လောကော အဒ္ဓုဝေါ၊
“It’s incredible, Master Raṭṭhapāla, it’s amazing, how well said this was by the Buddha. For the world is indeed unstable and swept away.
သံဝိဇ္ဇန္တေ ခေါ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဣမသ္မိံ ရာဇကုလေ ဟတ္ထိကာယာပိ အဿကာယာပိ ရထကာယာပိ ပတ္တိကာယာပိ, အမှာကံ အာပဒါသု ပရိယောဓာယ ဝတ္တိဿန္တိ၊ ‘အတာဏော လောကော အနဘိဿရော'တိ—ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော အာဟ၊ ဣမဿ ပန, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဘာသိတဿ ကထံ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော”တိ?
In this royal court you can find divisions of elephants, cavalry, chariots, and infantry. They will serve to defend us from any threats. Yet you said: ‘The world has no shelter and no savior.’ How should I see the meaning of this statement?”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, အတ္ထိ တေ ကောစိ အနုသာယိကော အာဗာဓော”တိ?
“What do you think, great king? Do you have any chronic ailments?”
“အတ္ထိ မေ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, အနုသာယိကော အာဗာဓော၊ အပ္ပေကဒါ မံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ပရိဝါရေတွာ ဌိတာ ဟောန္တိ: ‘ဣဒါနိ ရာဇာ ကောရဗျော ကာလံ ကရိဿတိ, ဣဒါနိ ရာဇာ ကောရဗျော ကာလံ ကရိဿတီ'”တိ၊
“Yes, I do. Sometimes my friends and colleagues, relatives and family members surround me, thinking: ‘Now the king will die! Now the king will die!’”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, လဘသိ တွံ တေ မိတ္တာမစ္စေ ဉာတိသာလောဟိတေ: ‘အာယန္တု မေ ဘောန္တော မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ, သဗ္ဗေဝ သန္တာ ဣမံ ဝေဒနံ သံဝိဘဇထ, ယထာဟံ လဟုကတရိကံ ဝေဒနံ ဝေဒိယေယျန်'တိ—ဥဒါဟု တွံယေဝ တံ ဝေဒနံ ဝေဒိယသီ”တိ?
“What do you think, great king? Can you get your friends and colleagues, relatives and family members to help: ‘Please, my dear friends and colleagues, relatives and family members, all of you here share my pain so that I may feel less pain.’ Or must you alone feel that pain?”
“နာဟံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, လဘာမိ တေ မိတ္တာမစ္စေ ဉာတိသာလောဟိတေ: ‘အာယန္တု မေ ဘောန္တော မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ, သဗ္ဗေဝ သန္တာ ဣမံ ဝေဒနံ သံဝိဘဇထ, ယထာဟံ လဟုကတရိကံ ဝေဒနံ ဝေဒိယေယျန်'တိ၊ အထ ခေါ အဟမေဝ တံ ဝေဒနံ ဝေဒိယာမီ”တိ၊
“I can’t get my friends to share my pain. Rather, I alone must feel it.”
“ဣဒံ ခေါ တံ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သန္ဓာယ ဘာသိတံ: ‘အတာဏော လောကော အနဘိဿရော'တိ, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော”တိ၊
“This is what the Buddha was referring to when he said: ‘The world has no shelter and no savior.’”
“အစ္ဆရိယံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ၊ ယာဝ သုဘာသိတံ စိဒံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန: ‘အတာဏော လောကော အနဘိဿရော'တိ၊ အတာဏော ဟိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, လောကော အနဘိဿရော၊
“It’s incredible, Master Raṭṭhapāla, it’s amazing, how well said this was by the Buddha. For the world indeed has no shelter and no savior.
သံဝိဇ္ဇတိ ခေါ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဣမသ္မိံ ရာဇကုလေ ပဟူတံ ဟိရညသုဝဏ္ဏံ ဘူမိဂတဉ္စ ဝေဟာသဂတဉ္စ၊ ‘အဿကော လောကော, သဗ္ဗံ ပဟာယ ဂမနီယန်'တိ—ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော အာဟ၊ ဣမဿ ပန, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဘာသိတဿ ကထံ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော”တိ?
In this royal court you can find abundant gold coin and bullion stored in dungeons and towers. Yet you said: ‘The world has no owner—you must leave it all behind and pass on.’ How should I see the meaning of this statement?”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ယထာ တွံ ဧတရဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေသိ, လစ္ဆသိ တွံ ပရတ္ထာပိ: ‘ဧဝမေဝါဟံ ဣမေဟေဝ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေမီ'တိ, ဥဒါဟု အညေ ဣမံ ဘောဂံ ပဋိပဇ္ဇိဿန္တိ, တွံ ပန ယထာကမ္မံ ဂမိဿသီ”တိ?
“What do you think, great king? These days you amuse yourself, supplied and provided with the five kinds of sensual stimulation. But is there any way to ensure that in the next life you will continue to amuse yourself in the same way, supplied and provided with the same five kinds of sensual stimulation? Or will others make use of this property, while you pass on according to your deeds?”
“ယထာဟံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဧတရဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေမိ, နာဟံ လစ္ဆာမိ ပရတ္ထာပိ: ‘ဧဝမေဝ ဣမေဟေဝ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေမီ'တိ၊ အထ ခေါ အညေ ဣမံ ဘောဂံ ပဋိပဇ္ဇိဿန္တိ; အဟံ ပန ယထာကမ္မံ ဂမိဿာမီ”တိ၊
“There’s no way to ensure that I will continue to amuse myself in the same way. Rather, others will take over this property, while I pass on according to my deeds.”
“ဣဒံ ခေါ တံ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သန္ဓာယ ဘာသိတံ: ‘အဿကော လောကော, သဗ္ဗံ ပဟာယ ဂမနီယန်'တိ, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော”တိ၊
“This is what the Buddha was referring to when he said: ‘The world has no owner—you must leave it all behind and pass on.’”
“အစ္ဆရိယံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ၊ ယာဝ သုဘာသိတံ စိဒံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန: ‘အဿကော လောကော, သဗ္ဗံ ပဟာယ ဂမနီယန်'တိ၊ အဿကော ဟိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, လောကော သဗ္ဗံ ပဟာယ ဂမနီယံ၊
“It’s incredible, Master Raṭṭhapāla, it’s amazing, how well said this was by the Buddha. For the world indeed has no owner—you must leave it all behind and pass on.
‘ဦနော လောကော အတိတ္တော တဏှာဒါသော'တိ—ဘဝံ ရဋ္ဌပါလော အာဟ၊ ဣမဿ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဘာသိတဿ ကထံ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော”တိ?
You also said this: ‘The world is wanting, insatiable, the slave of craving.’ How should I see the meaning of this statement?”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ဖီတံ ကုရုံ အဇ္ဈာဝသသီ”တိ?
“What do you think, great king? Do you dwell in the prosperous land of Kuru?”
“ဧဝံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, ဖီတံ ကုရုံ အဇ္ဈာဝသာမီ”တိ၊
“Indeed I do.”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ဣဓ ပုရိသော အာဂစ္ဆေယျ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ သဒ္ဓါယိကော ပစ္စယိကော၊ သော တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ယဂ္ဃေ, မဟာရာဇ, ဇာနေယျာသိ, အဟံ အာဂစ္ဆာမိ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ? တတ္ထဒ္ဒသံ မဟန္တံ ဇနပဒံ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဗဟုဇနံ အာကိဏ္ဏမနုဿံ၊ ဗဟူ တတ္ထ ဟတ္ထိကာယာ အဿကာယာ ရထကာယာ ပတ္တိကာယာ; ဗဟု တတ္ထ ဓနဓညံ; ဗဟု တတ္ထ ဟိရညသုဝဏ္ဏံ အကတဉ္စေဝ ကတဉ္စ; ဗဟု တတ္ထ ဣတ္ထိပရိဂ္ဂဟော၊ သက္ကာ စ တာဝတကေနေဝ ဗလမတ္တေန အဘိဝိဇိနိတုံ၊ အဘိဝိဇိန, မဟာရာဇာ'တိ, ကိန္တိ နံ ကရေယျာသီ”တိ?
“What do you think, great king? Suppose a trustworthy and reliable man were to come from the east. He’d approach you and say: ‘Please sir, you should know this. I come from the east. There I saw a large country that is successful and prosperous, populous, full of people. They have many divisions of elephants, cavalry, chariots, and infantry. And there’s plenty of money and grain, plenty of gold coins and bullion, both worked and unworked, and plenty of women for the taking. With your current forces you can conquer it. Conquer it, great king!’ What would you do?”
“တမ္ပိ မယံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, အဘိဝိဇိယ အဇ္ဈာဝသေယျာမာ”တိ၊
“I would conquer it and dwell there.”
“တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ဣဓ ပုရိသော အာဂစ္ဆေယျ ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ … ဥတ္တရာယ ဒိသာယ … ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ … ပရသမုဒ္ဒတော သဒ္ဓါယိကော ပစ္စယိကော၊ သော တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ယဂ္ဃေ, မဟာရာဇ, ဇာနေယျာသိ, အဟံ အာဂစ္ဆာမိ ပရသမုဒ္ဒတော? တတ္ထဒ္ဒသံ မဟန္တံ ဇနပဒံ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဗဟုဇနံ အာကိဏ္ဏမနုဿံ၊ ဗဟူ တတ္ထ ဟတ္ထိကာယာ အဿကာယာ ရထကာယာ ပတ္တိကာယာ; ဗဟု တတ္ထ ဓနဓညံ; ဗဟု တတ္ထ ဟိရညသုဝဏ္ဏံ အကတဉ္စေဝ ကတဉ္စ; ဗဟု တတ္ထ ဣတ္ထိပရိဂ္ဂဟော၊ သက္ကာ စ တာဝတကေနေဝ ဗလမတ္တေန အဘိဝိဇိနိတုံ၊ အဘိဝိဇိန, မဟာရာဇာ'တိ, ကိန္တိ နံ ကရေယျာသီ”တိ?
“What do you think, great king? Suppose a trustworthy and reliable man were to come from the west, north, south, or from over the ocean. He’d approach you and say the same thing. What would you do?”
“တမ္ပိ မယံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, အဘိဝိဇိယ အဇ္ဈာဝသေယျာမာ”တိ၊
“I would conquer it and dwell there.”
“ဣဒံ ခေါ တံ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သန္ဓာယ ဘာသိတံ: ‘ဦနော လောကော အတိတ္တော တဏှာဒါသော'တိ, ယမဟံ ဉတွာ စ ဒိသွာ စ သုတွာ စ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော”တိ၊
“This is what the Buddha was referring to when he said: ‘The world is wanting, insatiable, the slave of craving.’ And it was after knowing and seeing and hearing this that I went forth from the lay life to homelessness.”
“အစ္ဆရိယံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ရဋ္ဌပါလ၊ ယာဝ သုဘာသိတဉ္စိဒံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန: ‘ဦနော လောကော အတိတ္တော တဏှာဒါသော'တိ၊ ဦနော ဟိ, ဘော ရဋ္ဌပါလ, လောကော အတိတ္တော တဏှာဒါသော”တိ၊
“It’s incredible, Master Raṭṭhapāla, it’s amazing, how well said this was by the Buddha. For the world is indeed wanting, insatiable, the slave of craving.”
ဣဒမဝေါစ အာယသ္မာ ရဋ္ဌပါလော၊ ဣဒံ ဝတွာ အထာပရံ ဧတဒဝေါစ:
This is what Venerable Raṭṭhapāla said. Then he went on to say:
“ပဿာမိ လောကေ သဓနေ မနုဿေ, လဒ္ဓါန ဝိတ္တံ န ဒဒန္တိ မောဟာ; လုဒ္ဓါ ဓနံ သန္နိစယံ ကရောန္တိ, ဘိယျောဝ ကာမေ အဘိပတ္ထယန္တိ၊
“I see rich people in the world who, because of delusion, give not
the wealth they’ve earned. Greedily, they hoard their riches, yearning for ever more sensual pleasures.
ရာဇာ ပသယှာ ပထဝိံ ဝိဇိတွာ, သသာဂရန္တံ မဟိမာဝသန္တော; ဩရံ သမုဒ္ဒဿ အတိတ္တရူပေါ, ပါရံ သမုဒ္ဒဿပိ ပတ္ထယေထ၊
A king who conquered the earth by force, ruling the land from sea to sea, unsatisfied with the near shore of the ocean, would still yearn for the further shore.
ရာဇာ စ အညေ စ ဗဟူ မနုဿာ, အဝီတတဏှာ မရဏံ ဥပေန္တိ; ဦနာဝ ဟုတွာန ဇဟန္တိ ဒေဟံ, ကာမေဟိ လောကမှိ န ဟတ္ထိ တိတ္တိ၊
Not just the king, but others too, reach death not rid of craving. They leave the body still wanting, for in this world sensual pleasures never satisfy.
ကန္ဒန္တိ နံ ဉာတီ ပကိရိယ ကေသေ, အဟောဝတာ နော အမရာတိ စာဟု; ဝတ္ထေန နံ ပါရုတံ နီဟရိတွာ, စိတံ သမာဒါယ တတောဍဟန္တိ၊
Relatives lament, their hair disheveled, saying ‘Ah! Alas! They’re not immortal!’ They take out the body wrapped in a shroud, heap up a pyre, and burn it there.
သော ဍယှတိ သူလေဟိ တုဇ္ဇမာနော, ဧကေန ဝတ္ထေန ပဟာယ ဘောဂေ; န မီယမာနဿ ဘဝန္တိ တာဏာ, ဉာတီဓ မိတ္တာ အထ ဝါ သဟာယာ၊
It’s poked with stakes while being burnt, in just a single cloth, all wealth gone. Relatives, friends, and companions can’t help you when you’re dying.
ဒါယာဒကာ တဿ ဓနံ ဟရန္တိ, သတ္တော ပန ဂစ္ဆတိ ယေန ကမ္မံ; န မီယမာနံ ဓနမနွေတိ ကိဉ္စိ, ပုတ္တာ စ ဒါရာ စ ဓနဉ္စ ရဋ္ဌံ၊
Heirs take your riches, while beings fare on according to their deeds. Riches don’t follow you when you die; nor do children, wife, wealth, nor kingdom.
န ဒီဃမာယုံ လဘတေ ဓနေန, န စာပိ ဝိတ္တေန ဇရံ ဝိဟန္တိ; အပ္ပံ ဟိဒံ ဇီဝိတမာဟု ဓီရာ, အသဿတံ ဝိပ္ပရိဏာမဓမ္မံ၊
Longevity isn’t gained by riches, nor does wealth banish old age; for the wise say this life is short, it’s perishable and not eternal.
အဍ္ဎာ ဒလိဒ္ဒါ စ ဖုသန္တိ ဖဿံ, ဗာလော စ ဓီရော စ တထေဝ ဖုဋ္ဌော; ဗာလော စ ဗာလျာ ဝဓိတောဝ သေတိ, ဓီရော စ န ဝေဓတိ ဖဿဖုဋ္ဌော၊
The rich and the poor feel its touch; the fool and the wise feel it too. But the fool lies stricken by their own folly, while the wise don’t tremble at the touch.
တသ္မာ ဟိ ပညာဝ ဓနေန သေယျော, ယာယ ဝေါသာနမိဓာဓိဂစ္ဆတိ; အဗျောသိတတ္တာ ဟိ ဘဝါဘဝေသု, ပါပါနိ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ မောဟာ၊
Therefore wisdom’s much better than wealth, since by wisdom
ဥပေတိ ဂဗ္ဘဉ္စ ပရဉ္စ လောကံ, သံသာရမာပဇ္ဇ ပရမ္ပရာယ; တဿပ္ပပညော အဘိသဒ္ဒဟန္တော, ဥပေတိ ဂဗ္ဘဉ္စ ပရဉ္စ လောကံ၊
One who enters a womb and the world beyond, will transmigrate from one life to the next. While someone of little wisdom,
စောရော ယထာ သန္ဓိမုခေ ဂဟိတော, သကမ္မုနာ ဟညတိ ပါပဓမ္မော; ဧဝံ ပဇာ ပေစ္စ ပရမှိ လောကေ, သကမ္မုနာ ဟညတိ ပါပဓမ္မော၊
As a bandit caught in the door is punished for his own bad deeds; so after departing, in the world beyond, people are punished for their own bad deeds.
ကာမာဟိ စိတြာ မဓုရာ မနောရမာ, ဝိရူပရူပေန မထေန္တိ စိတ္တံ; အာဒီနဝံ ကာမဂုဏေသု ဒိသွာ, တသ္မာ အဟံ ပဗ္ဗဇိတောမှိ ရာဇ၊
Sensual pleasures are diverse, sweet, delightful; appearing in disguise they disturb the mind. Seeing danger in sensual stimulations, I went forth, O King.
ဒုမပ္ဖလာနေဝ ပတန္တိ မာဏဝါ, ဒဟရာ စ ဝုဍ္ဎာ စ သရီရဘေဒါ; ဧတမ္ပိ ဒိသွာ ပဗ္ဗဇိတောမှိ ရာဇ, အပဏ္ဏကံ သာမညမေဝ သေယျော”တိ၊
As fruit falls from a tree, so people fall, young and old, when the body breaks up. Seeing this, too, I went forth, O King; the ascetic life is guaranteed to be better.”
ရဋ္ဌပါလသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
