| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
2. ரட்ட²பாலஸுத்தவண்ணனா
2. Raṭṭhapālasuttavaṇṇanā
293. தூ²லமேவ து²ல்லங், து²ல்லா விபுலா மஹந்தா கொட்டா² ஜாதா இமஸ்ஸாதி து²ல்லகொட்டி²கந்தி ஓத³னபூபபஹூதவஸேன லத்³த⁴னாமோ நிக³மோ. அட்ட²கதா²யங் பன து²ல்லகொட்ட²ந்தி அத்தோ² வுத்தோ. தேன பாளியங் இக-ஸத்³தே³ன பத³வட்³ட⁴னங் கதந்தி த³ஸ்ஸேதி.
293. Thūlameva thullaṃ, thullā vipulā mahantā koṭṭhā jātā imassāti thullakoṭṭhikanti odanapūpapahūtavasena laddhanāmo nigamo. Aṭṭhakathāyaṃ pana thullakoṭṭhanti attho vutto. Tena pāḷiyaṃ ika-saddena padavaḍḍhanaṃ katanti dasseti.
294. ரட்ட²பாலோதி இத³ங் தஸ்ஸ குலபுத்தஸ்ஸ நாமங். பவேணிவஸேன ஆக³தகுலவங்ஸானுக³தந்தி ஸமுதா³க³மதோ பட்டா²ய த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கஸ்மா ரட்ட²பாலோ’’திஆதி³ வுத்தங். ஸந்தா⁴ரேதுந்தி வினாஸனதோ புப்³பே³ யாதி³ஸங், ததே²வ ஸம்மதே³வ தா⁴ரேதுங் ஸமத்தோ². ஸத்³தா⁴தி கம்மப²லஸத்³தா⁴ய ஸம்பன்னா. ஸாமணேரங் தி³ஸ்வாதி ஸிக்கா²காமதாய ஏதத³க்³கே³ ட²பியமானங் தி³ஸ்வா.
294.Raṭṭhapāloti idaṃ tassa kulaputtassa nāmaṃ. Paveṇivasena āgatakulavaṃsānugatanti samudāgamato paṭṭhāya dassetuṃ ‘‘kasmā raṭṭhapālo’’tiādi vuttaṃ. Sandhāretunti vināsanato pubbe yādisaṃ, tatheva sammadeva dhāretuṃ samattho. Saddhāti kammaphalasaddhāya sampannā. Sāmaṇeraṃ disvāti sikkhākāmatāya etadagge ṭhapiyamānaṃ disvā.
ஸஹ ரஞ்ஞாதி ஸராஜிகங், ரஞ்ஞா ஸத்³தி⁴ங் ராஜபரிஸங். சாதுவண்ணந்தி ப்³ராஹ்மணாதி³சதுவண்ணஸமுதா³யங். போஸேதுந்தி வத்³தே⁴துங் தா³னாதீ³ஹி ஸங்க³ஹவத்தூ²ஹி ஸங்க³ண்ஹிதுங். யங் குலங். பஹொஸ்ஸதீதி ஸக்கி²ஸ்ஸதி.
Saha raññāti sarājikaṃ, raññā saddhiṃ rājaparisaṃ. Cātuvaṇṇanti brāhmaṇādicatuvaṇṇasamudāyaṃ. Posetunti vaddhetuṃ dānādīhi saṅgahavatthūhi saṅgaṇhituṃ. Yaṃ kulaṃ. Pahossatīti sakkhissati.
தேன தேன மே உபபரிக்க²தோதி ‘‘காமா நாமேதே அனிச்சா து³க்கா² விபரிணாமத⁴ம்மா, அட்டி²கங்கலூபமா’’தி (ம॰ நி॰ 1.234; பாசி॰ 417; மஹானி॰ 3, 6) ச ஆதி³னா யேன யேன ஆகாரேன காமேஸு ஆதீ³னவங் ஓகாரங் ஸங்கிலேஸங், தப்³பி³பரியாயதோ நெக்க²ம்மே ஆனிஸங்ஸங் கு³ணங் பகாஸெந்தங் ப⁴க³வதா த⁴ம்மங் தே³ஸிதங் ஆஜானாமி, தேன தேன பகாரேன உபபரிக்க²தோ வீமங்ஸந்தஸ்ஸ மய்ஹங் ஏவங் ஹோதி ஏவங் உபட்டா²தி. ஸிக்க²த்தயப்³ரஹ்மசரியந்தி அதி⁴ஸீலாதி³ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹங் ஸெட்ட²சரியங். அக²ண்டா³தி³பா⁴வாபாத³னேன அக²ண்ட³ங் லக்க²ணவசனஞ்ஹேதங். கஞ்சிபி ஸிக்கே²கதே³ஸங் அஸேஸெத்வா ஏகந்தேனேவ பரிபூரேதப்³ப³தாய ஏகந்தபரிபுண்ணங். சித்துப்பாத³மத்தம்பி ஸங்கிலேஸமலங் அனுப்பாதெ³த்வா அச்சந்தமேவ விஸுத்³த⁴ங் கத்வா பரிஹரிதப்³ப³தாய ஏகந்தபரிஸுத்³த⁴ங். ததோ ஏவ ஸங்க²ங் விய லிகி²தந்தி ஸங்க²லிகி²தங். தேனாஹ ‘‘லிகி²தஸங்க²ஸதி³ஸ’’ந்தி. தா³டி²காபி மஸ்ஸுக்³க³ஹணேனேவ க³ஹெத்வா ‘‘மஸ்ஸு’’த்வேவ வுத்தங், உத்தராத⁴ரமஸ்ஸுந்தி அத்தோ². கஸாயேன ரத்தானி காஸாயானி. அனநுஞ்ஞாதங் புத்தங் ந பப்³பா³ஜேதி ‘‘மாதாபிதூனங் லோகியமஹாஜனஸ்ஸ சித்தஞ்ஞத²த்தங் மா ஹோதூ’’தி. ததா² ஹி ஸுத்³தோ⁴த³னமஹாராஜஸ்ஸ ததா² வரோ தி³ன்னோ.
Tena tena me upaparikkhatoti ‘‘kāmā nāmete aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā, aṭṭhikaṅkalūpamā’’ti (ma. ni. 1.234; pāci. 417; mahāni. 3, 6) ca ādinā yena yena ākārena kāmesu ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, tabbipariyāyato nekkhamme ānisaṃsaṃ guṇaṃ pakāsentaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi, tena tena pakārena upaparikkhato vīmaṃsantassa mayhaṃ evaṃ hoti evaṃ upaṭṭhāti. Sikkhattayabrahmacariyanti adhisīlādisikkhattayasaṅgahaṃ seṭṭhacariyaṃ. Akhaṇḍādibhāvāpādanena akhaṇḍaṃ lakkhaṇavacanañhetaṃ. Kañcipi sikkhekadesaṃ asesetvā ekanteneva paripūretabbatāya ekantaparipuṇṇaṃ. Cittuppādamattampi saṃkilesamalaṃ anuppādetvā accantameva visuddhaṃ katvā pariharitabbatāya ekantaparisuddhaṃ. Tato eva saṅkhaṃ viya likhitanti saṅkhalikhitaṃ. Tenāha ‘‘likhitasaṅkhasadisa’’nti. Dāṭhikāpi massuggahaṇeneva gahetvā ‘‘massu’’tveva vuttaṃ, uttarādharamassunti attho. Kasāyena rattāni kāsāyāni. Ananuññātaṃ puttaṃ na pabbājeti ‘‘mātāpitūnaṃ lokiyamahājanassa cittaññathattaṃ mā hotū’’ti. Tathā hi suddhodanamahārājassa tathā varo dinno.
295. பியாயிதப்³ப³தோ பியோதி ஆஹ ‘‘பீதிஜனகோ’’தி. மனஸ்ஸ அப்பாயனதோ மனாபோதி ஆஹ ‘‘மனவட்³ட⁴னகோ’’தி. ஸுகே²தி⁴தோ தருணதா³ரககாலே. ததோ பரஞ்ச ஸப்பிகீ²ராதி³ஸாது³ரஸமனுஞ்ஞபோ⁴ஜனாதி³ஆஹாரஸம்பத்தியா ஸுக²பரிப⁴தோ. அத² வா த³ள்ஹப⁴த்திகதா⁴திஜனாதி³பரிஜனஸம்பத்தியா சேவ பரிச்ச²த³ஸம்பத்தியா ச உளாரபணீதஸுக²பச்சயூபஹாரேஹி ச ஸுகே²தி⁴தோ, அகிச்சே²னேவ து³க்க²ப்பச்சயவினோத³னேன ஸுக²பரிப⁴தோ. அஜ்ஜ²த்திகங்க³ஸம்பத்தியா வா ஸுகே²தி⁴தோ, பா³ஹிரங்க³ஸம்பத்தியா ஸுக²பரிப⁴தோ. கஸ்ஸசீதி உபயோக³த்தே² ஸாமிவசனங், கிஞ்சீதி வுத்தங் ஹோதி, அயமேவ வா பாடோ². ததா² ஹி ‘‘அப்பமத்தகம்பி கலபா⁴க³ங் து³க்க²ஸ்ஸ ந ஜானாஸீ’’தி அத்தோ² வுத்தோ. ஏவங் ஸந்தேதி நனு மயங் ரட்ட²பால மரணாதீ³ஸு கேனசி உபாயேன அப்பதீகாரேன மரணேனபி தயா அகாமகாபி வினா ப⁴விஸ்ஸாம, ஏவங் ஸதி. யேனாதி யேன காரணேன. கிங் பனாதி எத்த² கிந்தி காரணத்தே² பச்சத்தவசனந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘கேன பன காரணேனா’’தி.
295. Piyāyitabbato piyoti āha ‘‘pītijanako’’ti. Manassa appāyanato manāpoti āha ‘‘manavaḍḍhanako’’ti. Sukhedhito taruṇadārakakāle. Tato parañca sappikhīrādisādurasamanuññabhojanādiāhārasampattiyā sukhaparibhato. Atha vā daḷhabhattikadhātijanādiparijanasampattiyā ceva paricchadasampattiyā ca uḷārapaṇītasukhapaccayūpahārehi ca sukhedhito, akiccheneva dukkhappaccayavinodanena sukhaparibhato. Ajjhattikaṅgasampattiyā vā sukhedhito, bāhiraṅgasampattiyā sukhaparibhato. Kassacīti upayogatthe sāmivacanaṃ, kiñcīti vuttaṃ hoti, ayameva vā pāṭho. Tathā hi ‘‘appamattakampi kalabhāgaṃ dukkhassa na jānāsī’’ti attho vutto. Evaṃ santeti nanu mayaṃ raṭṭhapāla maraṇādīsu kenaci upāyena appatīkārena maraṇenapi tayā akāmakāpi vinā bhavissāma, evaṃ sati. Yenāti yena kāraṇena. Kiṃ panāti ettha kinti kāraṇatthe paccattavacananti dassento āha ‘‘kena pana kāraṇenā’’ti.
296. பரிசாரேஹீதி பரிதோ தத்த² தத்த² யதா²ஸகங் விஸயேஸு சாரேஹி. தேனாஹ ‘‘இதோ சிதோ ச உபனேஹீ’’தி. பரிசாரேஹீதி வா ஸுகூ²பகரணேஹி அத்தானங் பரிசாரேஹி, அத்தனோ பரிசரணங் காரேஹி. ததா²பூ⁴தோ ச யஸ்மா லளந்தோ கீளந்தோ நாம ஹோதி, தஸ்மா ‘‘லளா’’திஆதி³ வுத்தங். நிச்சதா³னங் தா³னங் நாம, உபோஸத²தி³வஸாதீ³ஸு தா³தப்³ப³ங் அதிரேகதா³னங் பதா³னங் நாம. பவேணீரக்க²ணவஸேன வா தீ³யமானங் தா³னங் நாம, அத்தனாவ பட்ட²பெத்வா தீ³யமானங் பதா³னங் நாம. பசுரஜனஸாதா⁴ரணங் வா நாதிஉளாரங் தா³னங் நாம, அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணங் அதிஉளாரங் பதா³னங் நாம. உத்³த³ஸ்ஸேதப்³பா³தி உத்³த⁴ங் த³ஸ்ஸேதப்³பா³. குதோ உத்³த⁴ங் தே த³ஸ்ஸேதப்³பா³? பப்³ப³ஜிததோ உத்³த⁴ங் அத்தானங் மாதாபிதரோ த³ஸ்ஸேதப்³பா³, தேனாஹ ‘‘யதா²’’திஆதி³.
296.Paricārehīti parito tattha tattha yathāsakaṃ visayesu cārehi. Tenāha ‘‘ito cito ca upanehī’’ti. Paricārehīti vā sukhūpakaraṇehi attānaṃ paricārehi, attano paricaraṇaṃ kārehi. Tathābhūto ca yasmā laḷanto kīḷanto nāma hoti, tasmā ‘‘laḷā’’tiādi vuttaṃ. Niccadānaṃ dānaṃ nāma, uposathadivasādīsu dātabbaṃ atirekadānaṃ padānaṃ nāma. Paveṇīrakkhaṇavasena vā dīyamānaṃ dānaṃ nāma, attanāva paṭṭhapetvā dīyamānaṃ padānaṃ nāma. Pacurajanasādhāraṇaṃ vā nātiuḷāraṃ dānaṃ nāma, anaññasādhāraṇaṃ atiuḷāraṃ padānaṃ nāma. Uddassetabbāti uddhaṃ dassetabbā. Kuto uddhaṃ te dassetabbā? Pabbajitato uddhaṃ attānaṃ mātāpitaro dassetabbā, tenāha ‘‘yathā’’tiādi.
299. ப³லங் க³ஹெத்வாதி எத்த² ப³லக்³க³ஹணங் நாம காயப³லஸ்ஸ உப்பாத³னமேவாதி ஆஹ ‘‘காயப³லங் ஜனெத்வா’’தி. ஏவங் விஹரந்தோதி யதா² பாளியங் வுத்தங் ஏவங் ஏகோ வூபகட்டோ² அப்பமத்தோ விஹரந்தோ. தஸ்மாதி யஸ்மா நெய்யோ, ந உக்³க⁴டிதஞ்ஞூ, ந ச விபஞ்சிதஞ்ஞூ, தஸ்மா. சிரேன பப்³ப³ஜிதோ த்³வாத³ஸமே வஸ்ஸே அரஹத்தங் பாபுணி. யங் பன வுத்தங் பாளியங் ‘‘ந சிரஸ்ஸேவா’’தி, தங் ஸட்டி² வஸ்ஸானி ததோ அதி⁴கம்பி விபஸ்ஸனாபரிவாஸங் வஸந்தே உபாதா³ய வுத்தங்.
299.Balaṃ gahetvāti ettha balaggahaṇaṃ nāma kāyabalassa uppādanamevāti āha ‘‘kāyabalaṃ janetvā’’ti. Evaṃ viharantoti yathā pāḷiyaṃ vuttaṃ evaṃ eko vūpakaṭṭho appamatto viharanto. Tasmāti yasmā neyyo, na ugghaṭitaññū, na ca vipañcitaññū, tasmā. Cirena pabbajito dvādasame vasse arahattaṃ pāpuṇi. Yaṃ pana vuttaṃ pāḷiyaṃ ‘‘na cirassevā’’ti, taṃ saṭṭhi vassāni tato adhikampi vipassanāparivāsaṃ vasante upādāya vuttaṃ.
ஸத்தத்³வாரகொட்ட²கஸ்ஸாதி ஸத்தக³ப்³ப⁴ந்தரத்³வாரகொட்ட²கஸீஸேன க³ப்³ப⁴ந்தரானி வத³தி. பஹராபேதீதி வயோவுட்³டா⁴னுரூபங் கப்பாபனாதி³னா அலங்காராபேதி. அந்தோஜாததாய ஞாதிஸதி³ஸீ தா³ஸீ ஞாதிதா³ஸீ. பூதிபா⁴வேனேவ லக்கி²தப்³போ³ தோ³ஸோ வா அபி⁴தோ³ஸோ, ஸோவ ஆபி⁴தோ³ஸிகோ, அபி⁴தோ³ஸங் வா பச்சூஸகாலங் க³தோ பத்தோ அதிக்கந்தோதி ஆபி⁴தோ³ஸிகோ. தேனாஹ ‘‘ஏகரத்தாதிக்கந்தஸ்ஸா’’திஆதி³ . அபரிபோ⁴கா³ரஹோ பூதிபூ⁴தபா⁴வேன. அரியவோஹாரேனாதி அரியஸமுதா³சாரேன. அரியா ஹி மாதுகா³மங் ப⁴கி³னிவாதே³ன ஸமுதா³சரந்தி. நிஸ்ஸட்ட²பரிக்³க³ஹந்தி பரிச்சத்தாலயங். வத்துங் வட்டதீதி நிரபெக்க²பா⁴வதோ வுத்தங், இத⁴ பன விஸேஸதோ அபரிபோ⁴கா³ரஹத்தாவ வத்து²னோ. நிமீயதி ஸஞ்ஞாயதீதி நிமித்தங், ததா²ஸல்லக்கி²தோ ஆகாரோதி ஆஹ ‘‘ஆகாரங் அக்³க³ஹேஸீ’’தி.
Sattadvārakoṭṭhakassāti sattagabbhantaradvārakoṭṭhakasīsena gabbhantarāni vadati. Paharāpetīti vayovuḍḍhānurūpaṃ kappāpanādinā alaṅkārāpeti. Antojātatāya ñātisadisī dāsī ñātidāsī. Pūtibhāveneva lakkhitabbo doso vā abhidoso, sova ābhidosiko, abhidosaṃ vā paccūsakālaṃ gato patto atikkantoti ābhidosiko. Tenāha ‘‘ekarattātikkantassā’’tiādi . Aparibhogāraho pūtibhūtabhāvena. Ariyavohārenāti ariyasamudācārena. Ariyā hi mātugāmaṃ bhaginivādena samudācaranti. Nissaṭṭhapariggahanti pariccattālayaṃ. Vattuṃ vaṭṭatīti nirapekkhabhāvato vuttaṃ, idha pana visesato aparibhogārahattāva vatthuno. Nimīyati saññāyatīti nimittaṃ, tathāsallakkhito ākāroti āha ‘‘ākāraṃ aggahesī’’ti.
300. க⁴ரங் பவிஸித்வாதி கே³ஹஸாமினியா நிஸீதி³தப்³ப³ட்டா²னபூ⁴தங் அந்தோகே³ஹங் பவிஸித்வா. ஆலபனேதி தா³ஸிஜனஸ்ஸ ஆலபனே. ப³ஹி நிக்க²மந்தாதி யதா²வுத்தஅந்தோகே³ஹதோ ப³ஹி நிக்க²மந்தியோ. க⁴ரேஸு ஸாலா ஹொந்தீதி க⁴ரேஸு ஏகமந்தே போ⁴ஜனஸாலா ஹொந்தி பாகாரபரிக்கி²த்தா ஸுஸங்விஹிதத்³வாரப³ந்தா⁴ ஸுஸம்மட்ட²வாலிகங்க³ணா.
300.Gharaṃpavisitvāti gehasāminiyā nisīditabbaṭṭhānabhūtaṃ antogehaṃ pavisitvā. Ālapaneti dāsijanassa ālapane. Bahi nikkhamantāti yathāvuttaantogehato bahi nikkhamantiyo. Gharesu sālā hontīti gharesu ekamante bhojanasālā honti pākāraparikkhittā susaṃvihitadvārabandhā susammaṭṭhavālikaṅgaṇā.
அனோகப்பனங் அஸத்³த³ஹனங். அமரிஸனங் அஸஹனங். அனாக³தவசனங் அனாக³தஸத்³த³ப்பயோகோ³, அத்தோ² பன வத்தமானகாலிகோவ. தேனாஹ ‘‘பச்சக்க²ம்பீ’’தி. அரியித்³தி⁴யந்தி ‘‘படிகூலே அபடிகூலஸஞ்ஞீ விஹரதீ’’தி (அ॰ நி॰ 5.144) ஏவங் வுத்தஅரியித்³தி⁴யங்.
Anokappanaṃ asaddahanaṃ. Amarisanaṃ asahanaṃ. Anāgatavacanaṃ anāgatasaddappayogo, attho pana vattamānakālikova. Tenāha ‘‘paccakkhampī’’ti. Ariyiddhiyanti ‘‘paṭikūle apaṭikūlasaññī viharatī’’ti (a. ni. 5.144) evaṃ vuttaariyiddhiyaṃ.
பூதிகும்மாஸோ ச²ட்³ட³னீயத⁴ம்மோ தஸ்ஸ கே³ஹதோ லத்³தோ⁴பி ந தா³தப்³ப³யுத்தகோ தா³ஸிஜனேன தி³ன்னோதி ஆஹ ‘‘தெ³ய்யத⁴ம்மவஸேன நேவ தா³னங் அலத்த²ம்ஹா’’தி. ‘‘இமேஹி முண்ட³கேஹீ’’திஆதி³னா நித்து²னநவசனேன பச்சக்கா²னங் அத்த²தோ லத்³த⁴மேவ, தஸ்ஸ பன உஜுகபா²ஸுஸமாசாரவஸேன அலத்³த⁴த்தா வுத்தங் ‘‘ந பச்சக்கா²ன’’ந்தி. தேனாஹ – ‘‘படிஸந்தா²ரவஸேன பச்சக்கா²னம்பி ந அலத்த²ம்ஹா’’தி. ‘‘நேவ தா³ன’’ந்திஆதி³ பச்சாஸீஸாய அக்க²ந்தியா ச வுத்தங் விய பசுரஜனோ மஞ்ஞெய்யாதி தன்னிவத்தனத்த²ங் அதி⁴ப்பாயமஸ்ஸ விவரிதுங் ‘‘கஸ்மா பனா’’திஆதி³ வுத்தங். ஸுத்திகாபடிச்ச²ன்னந்தி ஸிப்பிகாச²தா³ஹி ச²ன்னங்.
Pūtikummāso chaḍḍanīyadhammo tassa gehato laddhopi na dātabbayuttako dāsijanena dinnoti āha ‘‘deyyadhammavasena neva dānaṃ alatthamhā’’ti. ‘‘Imehi muṇḍakehī’’tiādinā nitthunanavacanena paccakkhānaṃ atthato laddhameva, tassa pana ujukaphāsusamācāravasena aladdhattā vuttaṃ ‘‘na paccakkhāna’’nti. Tenāha – ‘‘paṭisanthāravasena paccakkhānampi na alatthamhā’’ti. ‘‘Neva dāna’’ntiādi paccāsīsāya akkhantiyā ca vuttaṃ viya pacurajano maññeyyāti tannivattanatthaṃ adhippāyamassa vivarituṃ ‘‘kasmā panā’’tiādi vuttaṃ. Suttikāpaṭicchannanti sippikāchadāhi channaṃ.
உக்கட்ட²ஏகாஸனிகதாயாதி இத³ங் பூ⁴தகத²னமத்தங் தே²ரஸ்ஸ ததா²பா⁴வதீ³பனதோ. முது³கஸ்ஸபி ஹி ஏகாஸனிகஸ்ஸ யாய நிஸஜ்ஜாய கிஞ்சிமத்தங் போ⁴ஜனங் பு⁴த்தங், வத்தஸீஸேனபி ததோ வுட்டி²தஸ்ஸ புன பு⁴ஞ்ஜிதுங் ந வட்டதி. தேனாஹ திபிடகசூளாப⁴யத்தே²ரோ ‘‘ஆஸனங் வா ரக்கெ²ய்ய போ⁴ஜனங் வா’’தி. உக்கட்ட²ஸபதா³னசாரிகோதி புரதோ பச்ச²தோ ச ஆஹடபி⁴க்க²ம்பி அக்³க³ஹெத்வா ப³ஹித்³வாரே ட²த்வா பத்தவிஸ்ஸஜ்ஜனமேவ கரோதி. ஏதேனேவ தே²ரஸ்ஸ உக்கட்ட²பிண்ட³பாதிகபா⁴வோ தீ³பிதோ. தேனாஹ – ‘‘ஸ்வாதனாய பி⁴க்க²ங் நாம நாதி⁴வாஸேதீ’’தி. அத² கஸ்மா அதி⁴வாஸேஸீதி ஆஹ ‘‘மாது அனுக்³க³ஹேனா’’திஆதி³ . பண்டி³தா ஹி மாதாபிதூனங் ஆசரியுபஜ்ஜா²யானங் வா காதப்³ப³ங் அனுக்³க³ஹங் அஜ்ஜு²பெக்கி²த்வா து⁴தங்க³ஸுத்³தி⁴கா ந ப⁴வந்தி.
Ukkaṭṭhaekāsanikatāyāti idaṃ bhūtakathanamattaṃ therassa tathābhāvadīpanato. Mudukassapi hi ekāsanikassa yāya nisajjāya kiñcimattaṃ bhojanaṃ bhuttaṃ, vattasīsenapi tato vuṭṭhitassa puna bhuñjituṃ na vaṭṭati. Tenāha tipiṭakacūḷābhayatthero ‘‘āsanaṃ vā rakkheyya bhojanaṃ vā’’ti. Ukkaṭṭhasapadānacārikoti purato pacchato ca āhaṭabhikkhampi aggahetvā bahidvāre ṭhatvā pattavissajjanameva karoti. Eteneva therassa ukkaṭṭhapiṇḍapātikabhāvo dīpito. Tenāha – ‘‘svātanāya bhikkhaṃ nāma nādhivāsetī’’ti. Atha kasmā adhivāsesīti āha ‘‘mātu anuggahenā’’tiādi . Paṇḍitā hi mātāpitūnaṃ ācariyupajjhāyānaṃ vā kātabbaṃ anuggahaṃ ajjhupekkhitvā dhutaṅgasuddhikā na bhavanti.
301. பயுத்தந்தி வத்³தி⁴வஸேன பயோஜிதங், தத்³தி⁴தலோபங் கத்வா வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங் யதா² அஞ்ஞத்தா²பி ‘‘பிதாமஹங் த⁴னங் லத்³தா⁴, ஸுக²ங் ஜீவதி ஸஞ்சயோ’’தி . ஜெட்ட²கித்தி²யோதி பதா⁴னித்தி²யோ. இதோதி இமஸ்மிங் குலே அனுப⁴விதப்³ப³விப⁴வஸம்பத்திதோ. அஞ்ஞதோதி இமஸ்ஸ தி³ன்னத்தா அஞ்ஞஸ்மிங் குலே அனுப⁴விதப்³ப³ஸம்பத்திதோ.
301.Payuttanti vaddhivasena payojitaṃ, taddhitalopaṃ katvā vuttanti veditabbaṃ yathā aññatthāpi ‘‘pitāmahaṃ dhanaṃ laddhā, sukhaṃ jīvati sañcayo’’ti . Jeṭṭhakitthiyoti padhānitthiyo. Itoti imasmiṃ kule anubhavitabbavibhavasampattito. Aññatoti imassa dinnattā aññasmiṃ kule anubhavitabbasampattito.
302. சித்தவிசித்தந்தி கப்பனாய சேவ அரஹரூபேன அலங்காராதி³னா ச சித்திதஞ்சேவ விசித்திதஞ்ச. வணகாயந்தி வணபூ⁴தங் காயங். ஸமந்ததோ உஸ்ஸிதந்தி ஹெட்டி²மகாயவஸேன ஹெட்டா² உபரி ச ஸன்னிஸ்ஸிதங். நிச்சாதுரந்தி அபி⁴ண்ஹப்படிபீளிதங், ஸதா³ து³க்கி²தங் வா. ப³ஹுஸங்கப்பந்தி ராக³வத்து²பா⁴வேன அபி⁴ஜனேஹி ஹாவபா⁴வவிலாஸவஸேன, ஆமிஸவஸேன ச ஸோணஸிங்கா³லாதீ³ஹி ப³ஹூஹி ஸங்கப்பேதப்³ப³ங். டி²தீதி அவட்டா²னங் அவிபரிணாமோ நத்தி². தேனாஹ – ‘‘பி⁴ஜ்ஜனத⁴ம்மதாவ நியதா’’தி, பரிஸ்ஸவபா⁴வாபத்தி சேவ வினாஸபத்தி ச ஏகந்திகாதி அத்தோ².
302.Cittavicittanti kappanāya ceva araharūpena alaṅkārādinā ca cittitañceva vicittitañca. Vaṇakāyanti vaṇabhūtaṃ kāyaṃ. Samantato ussitanti heṭṭhimakāyavasena heṭṭhā upari ca sannissitaṃ. Niccāturanti abhiṇhappaṭipīḷitaṃ, sadā dukkhitaṃ vā. Bahusaṅkappanti rāgavatthubhāvena abhijanehi hāvabhāvavilāsavasena, āmisavasena ca soṇasiṅgālādīhi bahūhi saṅkappetabbaṃ. Ṭhitīti avaṭṭhānaṃ avipariṇāmo natthi. Tenāha – ‘‘bhijjanadhammatāva niyatā’’ti, parissavabhāvāpatti ceva vināsapatti ca ekantikāti attho.
சித்தகதம்பீதி க³ந்தா⁴தீ³ஹி சித்தகதம்பி. ரூபந்தி ஸரீரங்.
Cittakatampīti gandhādīhi cittakatampi. Rūpanti sarīraṃ.
அலத்தககதாதி பிண்டி³அலத்தகேன ஸுவண்ணகதா. தேனாஹ ‘‘அலத்தகேன ரஞ்ஜிதா’’தி. சுண்ணகமக்கி²தந்தி தோ³ஸனீஹரணேஹி தாபத³ஹனாதீ³ஹி கதாபி⁴ஸங்கா²ரமுக²ங் கோ³ரோசனாதீ³ஹி ஓபா⁴ஸனகசுண்ணேஹி மக்கி²தங், தேனாஹ ‘‘ஸாஸபகக்கேனா’’திஆதி³.
Alattakakatāti piṇḍialattakena suvaṇṇakatā. Tenāha ‘‘alattakena rañjitā’’ti. Cuṇṇakamakkhitanti dosanīharaṇehi tāpadahanādīhi katābhisaṅkhāramukhaṃ gorocanādīhi obhāsanakacuṇṇehi makkhitaṃ, tenāha ‘‘sāsapakakkenā’’tiādi.
ரஸோத³கேனாதி ஸரலனிய்யாஸரஸமிஸ்ஸேன உத³கேன. ஆவத்தனபரிவத்தே கத்வாதி ஆவத்தனபரிவத்தனவஸேன நதே கத்வா. அட்ட²பத³கரசனாயாதி பி⁴த்திகூடத்³த⁴சந்தா³தி³விபா⁴கா³ய அட்ட²பத³கரசனாய.
Rasodakenāti saralaniyyāsarasamissena udakena. Āvattanaparivatte katvāti āvattanaparivattanavasena nate katvā. Aṭṭhapadakaracanāyāti bhittikūṭaddhacandādivibhāgāya aṭṭhapadakaracanāya.
விரவமானேதி ‘‘அயங் பலாயதி, க³ண்ஹ க³ண்ஹா’’தி விரவமானே. ஹிரஞ்ஞஸுவண்ணஓரோதே⁴தி வத்தப்³ப³ங்.
Viravamāneti ‘‘ayaṃ palāyati, gaṇha gaṇhā’’ti viravamāne. Hiraññasuvaṇṇaorodheti vattabbaṃ.
303. உஸ்ஸிதாய உஸ்ஸிதாயாதி குலவிப⁴வபா³ஹுஸச்சபஞ்ஞாஸம்பத்தியா உக்³க³தாய உக்³க³தாய. அபி⁴லக்கி²தோ உளாரபா⁴வேன.
303.Ussitāya ussitāyāti kulavibhavabāhusaccapaññāsampattiyā uggatāya uggatāya. Abhilakkhito uḷārabhāvena.
304. பரிஜுஞ்ஞானீதி பரிஹானானி. யே ப்³யாதி⁴னா அபி⁴பூ⁴தா ஸத்தா ஜிண்ணகப்பா வயோஹானிஸத்தா விய ஹொந்தி, ததோ நிவத்தெந்தோ ‘‘ஜராஜிண்ணோ’’தி ஆஹ. வயோவுட்³டோ⁴, ந ஸீலாதி³வுட்³டோ⁴. மஹத்தங் லாதி க³ண்ஹாதீதி மஹல்லகோ, ஜாதியா மஹல்லகோ, ந விப⁴வாதி³னாதி ஜாதிமஹல்லகோ . த்³வத்திராஜபரிவத்தஸங்கா²தங் அத்³தா⁴னங் காலங் க³தோ வீதிவத்தோதி அத்³த⁴க³தோ. ததா² ச பட²மவயங் மஜ்ஜி²மவயஞ்ச அதீதோ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘அத்³தா⁴னங் அதிக்கந்தோ’’தி. ஜிண்ணாதி³பதே³ஹி பட²மவயமஜ்ஜி²மவயஸ்ஸ போ³தி⁴தத்தா அனுப்பத்ததாவிஸிட்டோ² வய-ஸத்³தோ³ ஓஸானவயவிஸயோதி ஆஹ ‘‘பச்சி²மவயங் அனுப்பத்தோ’’தி.
304.Parijuññānīti parihānāni. Ye byādhinā abhibhūtā sattā jiṇṇakappā vayohānisattā viya honti, tato nivattento ‘‘jarājiṇṇo’’ti āha. Vayovuḍḍho, na sīlādivuḍḍho. Mahattaṃ lāti gaṇhātīti mahallako, jātiyā mahallako, na vibhavādināti jātimahallako. Dvattirājaparivattasaṅkhātaṃ addhānaṃ kālaṃ gato vītivattoti addhagato. Tathā ca paṭhamavayaṃ majjhimavayañca atīto hotīti āha ‘‘addhānaṃ atikkanto’’ti. Jiṇṇādipadehi paṭhamavayamajjhimavayassa bodhitattā anuppattatāvisiṭṭho vaya-saddo osānavayavisayoti āha ‘‘pacchimavayaṃ anuppatto’’ti.
‘‘அப்பிச்சோ², அப்பட³ங்ஸமகஸவாதாதபஸரீஸபஸம்ப²ஸ்ஸோ’’தி (அ॰ நி॰ 10.11) ஏவமாதீ³ஸு விய அப்ப-ஸத்³தோ³ அபா⁴வத்தோ²தி அதி⁴ப்பாயேனாஹ ‘‘அப்பாபா³தோ⁴தி அரோகோ³, அப்பாதங்கோதி நித்³து³க்கோ²’’தி. அப்பத்தோ² வா இத⁴, தத்தா²பி அப்ப-ஸத்³தோ³ த³ட்ட²ப்³போ³. ஏவஞ்ஹி ‘‘யோ ஹி, க³ஹபதி, இமங் பூதிகாயங் பரிஹரந்தோ முஹுத்தம்பி ஆரொக்³யங் படிஜானெய்ய கிமஞ்ஞத்ர பா³ல்யா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 3.1) ஸுத்தபத³ங் ஸமத்தி²தங் ஹோதி. விபச்சனங் விபாகோ, ஸோ ஏவ வேபாகோ. ஸமோ வேபாகோ ஏதிஸ்ஸா அத்தீ²தி ஸமவேபாகினீ, தாய. தேனேவ ஸமவேபாகினிபா⁴வேன ஸப்³ப³ம்பி ஸம்மதே³வ க³ண்ஹாதி தா⁴ரேதீதி க³ஹணீ. க³ஹணிஸம்பத்தியா ஹி யதா²பு⁴த்தஆஹாரோ ஸம்மதே³வ ஜீரந்தோ ஸரீரே திட்ட²தி, நோ அஞ்ஞதா² பு⁴த்தபு⁴த்தோ ஆஹாரோ ஜீரதி க³ஹணியா திக்க²பா⁴வேன. ததே²வ திட்ட²தீதி பு⁴த்தாகாரேனேவ திட்ட²தி க³ஹணியா மந்த³பா⁴வதோ. ப⁴த்தச்ச²ந்தோ³ உப்பஜ்ஜதேவ பு⁴த்தஆஹாரஸ்ஸ ஸம்மா பரிணாமங் க³தத்தா. தேனேவாதி ஸமவேபாகினிபா⁴வேனேவ. பத்தானங் போ⁴கா³னங் பரிக்கி²யமானங் ந ஸஹஸா ஏகஜ்ஜ²ங்யேவ பரிக்க²யங் க³ச்ச²ந்தி, அத² கோ² அனுக்கமேன, ததா² ஞாதயோபீதி ஆஹ ‘‘அனுபுப்³பே³னா’’தி. சா²தகப⁴யாதி³னாதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன ப்³யாதி⁴ப⁴யாதி³ங் ஸங்க³ண்ஹாதி.
‘‘Appiccho, appaḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphasso’’ti (a. ni. 10.11) evamādīsu viya appa-saddo abhāvatthoti adhippāyenāha ‘‘appābādhoti arogo, appātaṅkoti niddukkho’’ti. Appattho vā idha, tatthāpi appa-saddo daṭṭhabbo. Evañhi ‘‘yo hi, gahapati, imaṃ pūtikāyaṃ pariharanto muhuttampi ārogyaṃ paṭijāneyya kimaññatra bālyā’’ti (saṃ. ni. 3.1) suttapadaṃ samatthitaṃ hoti. Vipaccanaṃ vipāko, so eva vepāko. Samo vepāko etissā atthīti samavepākinī, tāya. Teneva samavepākinibhāvena sabbampi sammadeva gaṇhāti dhāretīti gahaṇī. Gahaṇisampattiyā hi yathābhuttaāhāro sammadeva jīranto sarīre tiṭṭhati, no aññathā bhuttabhutto āhāro jīrati gahaṇiyā tikkhabhāvena. Tatheva tiṭṭhatīti bhuttākāreneva tiṭṭhati gahaṇiyā mandabhāvato. Bhattacchando uppajjateva bhuttaāhārassa sammā pariṇāmaṃ gatattā. Tenevāti samavepākinibhāveneva. Pattānaṃ bhogānaṃ parikkhiyamānaṃ na sahasā ekajjhaṃyeva parikkhayaṃ gacchanti, atha kho anukkamena, tathā ñātayopīti āha ‘‘anupubbenā’’ti. Chātakabhayādināti ādi-saddena byādhibhayādiṃ saṅgaṇhāti.
305. உத்³தே³ஸஸீஸேன நித்³தே³ஸோ க³ஹிதோதி ஆஹ ‘‘த⁴ம்மனித்³தே³ஸா உத்³தி³ட்டா²’’தி. யஸ்மா வா யே த⁴ம்மா உத்³தி³ஸிதப்³ப³ட்டே²ன ‘‘உத்³தே³ஸா’’தி வுச்சந்தி. தேவ த⁴ம்மா நித்³தி³ஸிதப்³ப³ட்டே²ன நித்³தே³ஸாதி ‘‘த⁴ம்மனித்³தே³ஸா உத்³தி³ட்டா²’’தி அத்தோ² வுத்தோ. அத² வா யே த⁴ம்மா அனிச்சதாதி³விபா⁴வனவஸேன உத்³த⁴ங் உத்³த⁴ங் தே³ஸெஸ்ஸந்தி, தே த⁴ம்மா ததே²வ நிஸ்ஸேஸதோ தே³ஸெஸ்ஸந்தீதி ஏவங் உத்³தே³ஸனித்³தே³ஸபதா³னங் அனத்த²ந்தரதா வேதி³தப்³பா³. தத்தா²தி ஜராமரணஸந்திகே. அத்³து⁴வோதி நித்³து⁴வோ ந தி²ரோ, அனிச்சோதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘து⁴வட்டா²னவிரஹிதோ’’தி, அஜாதாபூ⁴தாஸங்க²தது⁴வபா⁴வகாரணவிவித்தோதி அத்தோ². உபனீய்யதீதி வா ஜராமரணேன லோகோ ஸம்மா நீயதி, தஸ்மா அத்³து⁴வோதி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. தாயிதுந்தி ஜாதிஆதி³ப்³யஸனதோ ரக்கி²துங் ஸமத்தே²ன இஸ்ஸரேன அத்தனா விரஹிதோதி. ‘‘இமங் லோகங் இதோ வட்டது³க்க²தோ மோசெஸ்ஸாமி, ஜராப்³யாதி⁴மரணானங் தங் அதி⁴ப⁴விதுங் ந த³ஸ்ஸாமீ’’தி ஏவங் அபி⁴ஸரதீதி அபி⁴ஸ்ஸரணங், லோகஸ்ஸ ஸுக²ஸ்ஸ தா³தா ஹிதஸ்ஸ விதா⁴தா கோசி இஸ்ஸரோ, தத³பா⁴வதோ ஆஹ ‘‘அனபி⁴ஸ்ஸரோதி அஸரணோ’’தி. நிஸ்ஸகோ மமாயிதப்³ப³வத்து²அபா⁴வதோ, தேனாஹ ‘‘ஸகப⁴ண்ட³விரஹிதோ’’திஆதி³. தண்ஹாய வஸே ஜாதோ தண்ஹாய விஜிதோதி கத்வா ‘‘தண்ஹாய தா³ஸோ’’தி வுத்தங்.
305. Uddesasīsena niddeso gahitoti āha ‘‘dhammaniddesā uddiṭṭhā’’ti. Yasmā vā ye dhammā uddisitabbaṭṭhena ‘‘uddesā’’ti vuccanti. Teva dhammā niddisitabbaṭṭhena niddesāti ‘‘dhammaniddesā uddiṭṭhā’’ti attho vutto. Atha vā ye dhammā aniccatādivibhāvanavasena uddhaṃ uddhaṃ desessanti, te dhammā tatheva nissesato desessantīti evaṃ uddesaniddesapadānaṃ anatthantaratā veditabbā. Tatthāti jarāmaraṇasantike. Addhuvoti niddhuvo na thiro, aniccoti attho. Tenāha ‘‘dhuvaṭṭhānavirahito’’ti, ajātābhūtāsaṅkhatadhuvabhāvakāraṇavivittoti attho. Upanīyyatīti vā jarāmaraṇena loko sammā nīyati, tasmā addhuvoti evamettha attho daṭṭhabbo. Tāyitunti jātiādibyasanato rakkhituṃ samatthena issarena attanā virahitoti. ‘‘Imaṃ lokaṃ ito vaṭṭadukkhato mocessāmi, jarābyādhimaraṇānaṃ taṃ adhibhavituṃ na dassāmī’’ti evaṃ abhisaratīti abhissaraṇaṃ, lokassa sukhassa dātā hitassa vidhātā koci issaro, tadabhāvato āha ‘‘anabhissaroti asaraṇo’’ti. Nissako mamāyitabbavatthuabhāvato, tenāha ‘‘sakabhaṇḍavirahito’’tiādi. Taṇhāya vase jāto taṇhāya vijitoti katvā ‘‘taṇhāya dāso’’ti vuttaṃ.
306. ஹத்தி²விஸயத்தா ஹத்தி²ஸன்னிஸ்ஸிதத்தா வா ஹத்தி²ஸிப்பங் ‘‘ஹத்தீ²’’தி க³ஹிதந்தி ஆஹ – ‘‘ஹத்தி²ஸ்மிந்தி ஹத்தி²ஸிப்பே’’தி, ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஸாதிஸயங் ஊருப³லங் ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி ஊருப³லீதி ஆஹ – ‘‘ஊருப³லஸம்பன்னோ’’தி, தமேவத்த²ங் பாகடங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யஸ்ஸ ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். அபி⁴ன்னங் பரஸேனங் பி⁴ந்த³தோ பி⁴ன்னங் ஸகஸேனங் ஸந்தா⁴ரயதோ உபத்த²ம்ப⁴யதோ. பா³ஹுப³லீதி எத்தா²பி ‘‘யஸ்ஸ ஹி ப²லகஞ்ச ஆவுத⁴ஞ்ச க³ஹெத்வா’’திஆதி³னா அத்தோ² வத்தப்³போ³, இத⁴ பன பரஹத்த²க³தங் ரஜ்ஜங் ஆஹரிதுங் பா³ஹுப³லந்தி யோஜனா. யதா² ஹி ‘‘ஊருப³லீ’’தி எத்தா²பி பா³ஹுப³லங் அனாமஸித்வா அத்தோ², ஏவங் ‘‘பா³ஹுப³லீ’’தி எத்த² ஊருப³லங் அனாமஸித்வா அத்தோ² வேதி³தப்³போ³, ஆஹிதோ அஹங்மானோ எத்தா²தி அத்தா, அத்தபா⁴வோ. அலங் ஸமத்தோ² அத்தா ஏதஸ்ஸாதி அலமத்தோ²தி ஆஹ ‘‘ஸமத்த²அத்தபா⁴வோ’’தி.
306. Hatthivisayattā hatthisannissitattā vā hatthisippaṃ ‘‘hatthī’’ti gahitanti āha – ‘‘hatthisminti hatthisippe’’ti, sesapadesupi eseva nayo. Sātisayaṃ ūrubalaṃ etassa atthīti ūrubalīti āha – ‘‘ūrubalasampanno’’ti, tamevatthaṃ pākaṭaṃ katvā dassetuṃ ‘‘yassa hī’’tiādi vuttaṃ. Abhinnaṃ parasenaṃ bhindato bhinnaṃ sakasenaṃ sandhārayato upatthambhayato. Bāhubalīti etthāpi ‘‘yassa hi phalakañca āvudhañca gahetvā’’tiādinā attho vattabbo, idha pana parahatthagataṃ rajjaṃ āharituṃ bāhubalanti yojanā. Yathā hi ‘‘ūrubalī’’ti etthāpi bāhubalaṃ anāmasitvā attho, evaṃ ‘‘bāhubalī’’ti ettha ūrubalaṃ anāmasitvā attho veditabbo, āhito ahaṃmāno etthāti attā, attabhāvo. Alaṃ samattho attā etassāti alamatthoti āha ‘‘samatthaattabhāvo’’ti.
பரியோதா⁴யாதி வா பரிதோ ஆரக்க²ங் ஓத³ஹித்வா. ‘‘ஸங்விஜ்ஜந்தே கோ², போ⁴ ரட்ட²பால, இமஸ்மிங் ராஜகுலே ஹத்தி²காயாபி…பே॰… வத்திஸ்ஸந்தீ’’தி இத³ம்பி ஸோ ராஜா உபரி த⁴ம்முத்³தே³ஸஸ்ஸ காரணங் ஆஹரந்தோ ஆஹ.
Pariyodhāyāti vā parito ārakkhaṃ odahitvā. ‘‘Saṃvijjante kho, bho raṭṭhapāla, imasmiṃ rājakule hatthikāyāpi…pe… vattissantī’’ti idampi so rājā upari dhammuddesassa kāraṇaṃ āharanto āha.
வுத்தஸ்ஸேவ அனு பச்சா² கா³யனவஸேன கத²னங் அனுகீ³தி. தா பன கா³தா² த⁴ம்முத்³தே³ஸானங் தே³ஸனானுபுப்³பி³ங் அனாதி³யித்வாபி யதா²ரஹங் ஸங்க³ண்ஹனவஸேன அனுகீ³தாதி ஆஹ ‘‘சதுன்னங் த⁴ம்முத்³தே³ஸானங் அனுகீ³தி’’ந்தி.
Vuttasseva anu pacchā gāyanavasena kathanaṃ anugīti. Tā pana gāthā dhammuddesānaṃ desanānupubbiṃ anādiyitvāpi yathārahaṃ saṅgaṇhanavasena anugītāti āha ‘‘catunnaṃ dhammuddesānaṃ anugīti’’nti.
307. ஏகந்தி ஏகஜாதியங். வத்து²காமகிலேஸகாமா விஸயபே⁴தே³ன பி⁴ந்தி³த்வா ததா² வுத்தாதி த³ட்ட²ப்³போ³.
307.Ekanti ekajātiyaṃ. Vatthukāmakilesakāmā visayabhedena bhinditvā tathā vuttāti daṭṭhabbo.
ஸாக³ரந்தேனாதி ஸாக³ரபரியந்தேன.
Sāgarantenāti sāgarapariyantena.
அஹோ வதாதி ஸோசனே நிபாதோ, ‘‘அஹோ வத பாபங் கதங் மயா’’திஆதீ³ஸு விய. அமராதிஆதீ³ஸு ஆஹூதி கதெ²ந்தி. மதங் உத்³தி³ஸ்ஸ ‘‘அம்ஹ’’ந்தி வத்தப்³பே³ ஸோகவஸேன ‘‘அமர’’ந்தி வுச்சதி.
Aho vatāti socane nipāto, ‘‘aho vata pāpaṃ kataṃ mayā’’tiādīsu viya. Amarātiādīsu āhūti kathenti. Mataṃ uddissa ‘‘amha’’nti vattabbe sokavasena ‘‘amara’’nti vuccati.
வோஸானந்தி நிட்ட²ங், பரியோஸானந்தி அத்தோ². ஸாவாதி பஞ்ஞா ஏவ. த⁴னதோதி ஸப்³ப³த⁴னதோ. உத்தமதரா ஸெட்டா², தேனேவாஹ ‘‘பஞ்ஞாஜீவிங் ஜீவிதமாஹு ஸெட்ட²’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.246; ஸு॰ நி॰ 184).
Vosānanti niṭṭhaṃ, pariyosānanti attho. Sāvāti paññā eva. Dhanatoti sabbadhanato. Uttamatarā seṭṭhā, tenevāha ‘‘paññājīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 184).
தேஸு பாபங் கரொந்தேஸு ஸத்தேஸு, நித்³தா⁴ரணே சேதங் பு⁴ம்மவசனங். பரம்பராயாதி அத்தபா⁴வபரம்பராய. ஸங்ஸாரங் ஆபஜ்ஜித்வாதி ப⁴வாதீ³ஸு ஸங்ஸாரஸ்ஸ ஆபஜ்ஜனஹேதுங் ஆபஜ்ஜந்தோ பரலோகங் உபேதி, பரலோகங் உபெந்தோவ ப³ஹுவித⁴து³க்க²ஸங்கா²தங் க³ப்³ப⁴ஞ்ச உபேதி. தாதி³ஸஸ்ஸாதி ததா²ரூபஸ்ஸ க³ப்³ப⁴வாஸது³க்கா²தீ³னங் அதி⁴ட்டா²னபூ⁴தஸ்ஸ அப்பபஞ்ஞஸ்ஸ அஞ்ஞோ அப்பபஞ்ஞோ ச அபி⁴ஸத்³த³ஹந்தோ ஹிதஸுகா²வஹந்தி பத்தியாயந்தோ.
Tesu pāpaṃ karontesu sattesu, niddhāraṇe cetaṃ bhummavacanaṃ. Paramparāyāti attabhāvaparamparāya. Saṃsāraṃ āpajjitvāti bhavādīsu saṃsārassa āpajjanahetuṃ āpajjanto paralokaṃ upeti, paralokaṃ upentova bahuvidhadukkhasaṅkhātaṃ gabbhañca upeti. Tādisassāti tathārūpassa gabbhavāsadukkhādīnaṃ adhiṭṭhānabhūtassa appapaññassa añño appapañño ca abhisaddahanto hitasukhāvahanti pattiyāyanto.
‘‘பாபத⁴ம்மோ’’தி வுத்தத்தா தாதி³ஸஸ்ஸ பரலோகோ நாம து³க்³க³தி ஏவாதி ஆஹ ‘‘பரம்ஹி அபாயலோகே’’தி.
‘‘Pāpadhammo’’ti vuttattā tādisassa paraloko nāma duggati evāti āha ‘‘paramhi apāyaloke’’ti.
விவித⁴ரூபேனாதி ரூபஸத்³தா³தி³வஸேன தத்த²பி பணீததராதி³வஸேன ப³ஹுவித⁴ரூபேன.
Vividharūpenāti rūpasaddādivasena tatthapi paṇītatarādivasena bahuvidharūpena.
ஸாமஞ்ஞமேவாதி ஸமணபா⁴வோ ஏவ ஸெய்யோ. எத்த² ச ஆதி³தோ த்³வீஹி கா³தா²ஹி சதுத்தோ² த⁴ம்முத்³தே³ஸோ அனுகீ³தோ. சதுத்த²கா³தா²ய ததியோ. பஞ்சமகா³தா²ய து³தியோ. ச²ட்ட²கா³தா²ய து³தியததியா. ஸத்தமகா³தா²ய பட²மோ த⁴ம்முத்³தே³ஸோ அனுகீ³தோ, அட்ட²மாதீ³ஹி பவத்தினிவத்தீஸு காமேஸு நெக்க²ம்மே ச யதா²ரஹங் ஆதீ³னவானிஸங்ஸங் விபா⁴வெத்வா அத்தனோ பப்³ப³ஜ்ஜகாரணங் பரமதோ த³ஸ்ஸெந்தோ யதா²வுத்தத⁴ம்முத்³தே³ஸங் நிக³மேதி, தேன வுத்தங் ‘‘தா பன கா³தா² த⁴ம்முத்³தே³ஸானங் தே³ஸனானுபுப்³பி³ங் அனாதி³யித்வாபி யதா²ரஹங் ஸங்க³ண்ஹனவஸேன அனுகீ³தா’’தி. ஸேஸங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.
Sāmaññamevāti samaṇabhāvo eva seyyo. Ettha ca ādito dvīhi gāthāhi catuttho dhammuddeso anugīto. Catutthagāthāya tatiyo. Pañcamagāthāya dutiyo. Chaṭṭhagāthāya dutiyatatiyā. Sattamagāthāya paṭhamo dhammuddeso anugīto, aṭṭhamādīhi pavattinivattīsu kāmesu nekkhamme ca yathārahaṃ ādīnavānisaṃsaṃ vibhāvetvā attano pabbajjakāraṇaṃ paramato dassento yathāvuttadhammuddesaṃ nigameti, tena vuttaṃ ‘‘tā pana gāthā dhammuddesānaṃ desanānupubbiṃ anādiyitvāpi yathārahaṃ saṅgaṇhanavasena anugītā’’ti. Sesaṃ suviññeyyameva.
ரட்ட²பாலஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா ஸமத்தா.
Raṭṭhapālasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 2. ரட்ட²பாலஸுத்தங் • 2. Raṭṭhapālasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 2. ரட்ட²பாலஸுத்தவண்ணனா • 2. Raṭṭhapālasuttavaṇṇanā
