Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అపదాన-అట్ఠకథా • Apadāna-aṭṭhakathā

    ౧౧. రట్ఠపాలత్థేరఅపదానవణ్ణనా

    11. Raṭṭhapālattheraapadānavaṇṇanā

    ఏకాదసమాపదానే పదుముత్తరస్స భగవతోతిఆదికం ఆయస్మతో రట్ఠపాలత్థేరస్స అపదానం. అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే వివట్టూపనిస్సయాని పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో పదుముత్తరస్స భగవతో కాలే తస్స ఉప్పత్తితో పురేతరమేవ హంసవతీనగరే గహపతిమహాసాలకులే నిబ్బత్తిత్వా వయప్పత్తో పితు అచ్చయేన ఘరావాసే పతిట్ఠితో రతనకోట్ఠాగారకమ్మికేన దస్సితం అపరిమాణం కులవంసానుగతం ధనం దిస్వా ‘‘ఇమం ఏత్తకం ధనరాసిం మయ్హం అయ్యకపయ్యకాదయో అత్తనా సద్ధిం గహేత్వా గన్తుం నాసక్ఖింసు, మయా పన గహేత్వా గన్తుం వట్టతీ’’తి చిన్తేత్వా కపణద్ధికాదీనం మహాదానం దేతి. సో అభిఞ్ఞాలాభిం ఏకం తాపసం ఉపట్ఠహన్తో తేన దేవలోకాధిపచ్చే ఉయ్యోజితో యావజీవం పుఞ్ఞాని కత్వా తతో చుతో దేవో హుత్వా నిబ్బత్తి. సో తత్థ దేవలోకే దేవరజ్జం కరోన్తో యావతాయుకం ఠత్వా తతో చుతో మనుస్సలోకే భిన్నం రట్ఠం సన్ధారేతుం సమత్థస్స కులస్స ఏకపుత్తో హుత్వా నిబ్బత్తి. తేన చ సమయేన పదుముత్తరో నామ భగవా లోకే ఉప్పజ్జిత్వా పవత్తితవరధమ్మచక్కో వేనేయ్యసత్తం నిబ్బానమహానగరసఙ్ఖాతఖేమన్తభూమిం సమ్పాపేసి. అథ సో కులపుత్తో అనుక్కమేన విఞ్ఞుతం పత్తో ఏకదివసం ఉపాసకేహి సద్ధిం విహారం గతో సత్థారం ధమ్మం దేసేన్తం దిస్వా పసన్నచిత్తో పరిసపరియన్తే నిసీది.

    Ekādasamāpadāne padumuttarassa bhagavatotiādikaṃ āyasmato raṭṭhapālattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle tassa uppattito puretarameva haṃsavatīnagare gahapatimahāsālakule nibbattitvā vayappatto pitu accayena gharāvāse patiṭṭhito ratanakoṭṭhāgārakammikena dassitaṃ aparimāṇaṃ kulavaṃsānugataṃ dhanaṃ disvā ‘‘imaṃ ettakaṃ dhanarāsiṃ mayhaṃ ayyakapayyakādayo attanā saddhiṃ gahetvā gantuṃ nāsakkhiṃsu, mayā pana gahetvā gantuṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā kapaṇaddhikādīnaṃ mahādānaṃ deti. So abhiññālābhiṃ ekaṃ tāpasaṃ upaṭṭhahanto tena devalokādhipacce uyyojito yāvajīvaṃ puññāni katvā tato cuto devo hutvā nibbatti. So tattha devaloke devarajjaṃ karonto yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cuto manussaloke bhinnaṃ raṭṭhaṃ sandhāretuṃ samatthassa kulassa ekaputto hutvā nibbatti. Tena ca samayena padumuttaro nāma bhagavā loke uppajjitvā pavattitavaradhammacakko veneyyasattaṃ nibbānamahānagarasaṅkhātakhemantabhūmiṃ sampāpesi. Atha so kulaputto anukkamena viññutaṃ patto ekadivasaṃ upāsakehi saddhiṃ vihāraṃ gato satthāraṃ dhammaṃ desentaṃ disvā pasannacitto parisapariyante nisīdi.

    తేన చ సమయేన సత్థా ఏకం భిక్ఖుం సద్ధాపబ్బజితానం అగ్గట్ఠానే ఠపేసి, తం దిస్వా పసన్నమానసో తదత్థాయ చిత్తం ఠపేత్వా సతసహస్సభిక్ఖుపరివారస్స భగవతో మహతా సక్కారేన సత్తాహం మహాదానం పవత్తేత్వా పణిధానం అకాసి. సత్థా తస్స అనన్తరాయేన ఇజ్ఝనభావం దిస్వా ‘‘అనాగతే గోతమస్స నామ సమ్మాసమ్బుద్ధస్స సాసనే సద్ధాపబ్బజితానం అగ్గో భవిస్సతీ’’తి బ్యాకాసి. సో సత్థారం భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ వన్దిత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి. సో తత్థ యావతాయుకం పుఞ్ఞాని కత్వా తతో చవిత్వా దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇతో ద్వానవుతికప్పే ఫుస్సస్స భగవతో కాలే సత్థు వేమాతికభాతికేసు తీసు రాజపుత్తేసు సత్థారం ఉపట్ఠహన్తేసు తేసం పుఞ్ఞకిరియాయ సహాయకిచ్చం అకాసి. ఏవం తత్థ తత్థ భవే తం తం బహుం కుసలం ఉపచినిత్వా సుగతీసుయేవ సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే కురురట్ఠే థుల్లకోట్ఠికనిగమే రట్ఠపాలసేట్ఠిగేహే నిబ్బత్తి, తస్స భిన్నం రట్ఠం సన్ధారేతుం సమత్థే కులే నిబ్బత్తత్తా రట్ఠపాలోతి వంసానుగతమేవ నామం అహోసి. సో మహతా పరివారేన వడ్ఢన్తో అనుక్కమేన యోబ్బనం పత్తో మాతాపితూహి పతిరూపేన దారేన సంయోజేత్వా మహన్తే చ యసే పతిట్ఠాపితో దిబ్బసమ్పత్తిసదిసం సమ్పత్తిం పచ్చనుభోతి. అథ భగవా కురురట్ఠే జనపదచారికం చరన్తో థుల్లకోట్ఠికం అనుపాపుణి. తం సుత్వా రట్ఠపాలో కులపుత్తో సత్థారం ఉపసఙ్కమిత్వా సత్థు సన్తికే ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో సత్తవారే భత్తచ్ఛేదే కత్వా కిచ్ఛేన కసిరేన మాతాపితరో అనుజానాపేత్వా సత్థారం ఉపసఙ్కమిత్వా పబ్బజ్జం యాచిత్వా సత్థు ఆణత్తియా అఞ్ఞతరస్స థేరస్స సన్తికే పబ్బజిత్వా యోనిసోమనసికారేన కమ్మం కరోన్తో విపస్సనం వడ్ఢేత్వా అరహత్తం పాపుణి.

    Tena ca samayena satthā ekaṃ bhikkhuṃ saddhāpabbajitānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi, taṃ disvā pasannamānaso tadatthāya cittaṃ ṭhapetvā satasahassabhikkhuparivārassa bhagavato mahatā sakkārena sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā paṇidhānaṃ akāsi. Satthā tassa anantarāyena ijjhanabhāvaṃ disvā ‘‘anāgate gotamassa nāma sammāsambuddhassa sāsane saddhāpabbajitānaṃ aggo bhavissatī’’ti byākāsi. So satthāraṃ bhikkhusaṅghañca vanditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. So tattha yāvatāyukaṃ puññāni katvā tato cavitvā devamanussesu saṃsaranto ito dvānavutikappe phussassa bhagavato kāle satthu vemātikabhātikesu tīsu rājaputtesu satthāraṃ upaṭṭhahantesu tesaṃ puññakiriyāya sahāyakiccaṃ akāsi. Evaṃ tattha tattha bhave taṃ taṃ bahuṃ kusalaṃ upacinitvā sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kururaṭṭhe thullakoṭṭhikanigame raṭṭhapālaseṭṭhigehe nibbatti, tassa bhinnaṃ raṭṭhaṃ sandhāretuṃ samatthe kule nibbattattā raṭṭhapāloti vaṃsānugatameva nāmaṃ ahosi. So mahatā parivārena vaḍḍhanto anukkamena yobbanaṃ patto mātāpitūhi patirūpena dārena saṃyojetvā mahante ca yase patiṭṭhāpito dibbasampattisadisaṃ sampattiṃ paccanubhoti. Atha bhagavā kururaṭṭhe janapadacārikaṃ caranto thullakoṭṭhikaṃ anupāpuṇi. Taṃ sutvā raṭṭhapālo kulaputto satthāraṃ upasaṅkamitvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho sattavāre bhattacchede katvā kicchena kasirena mātāpitaro anujānāpetvā satthāraṃ upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yācitvā satthu āṇattiyā aññatarassa therassa santike pabbajitvā yonisomanasikārena kammaṃ karonto vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi.

    ౧౭౯-౧౮౦. అథాయస్మా అపరభాగే అత్తనో పుబ్బకమ్మం సరిత్వా సోమనస్సజాతో పుబ్బచరితాపదానం పకాసేన్తో పదుముత్తరస్స భగవతోతిఆదిమాహ. సునాగో సో మయా దిన్నోతి తదా మహాధనసేట్ఠి హుత్వా సబ్బం సాపతేయ్యం దానముఖే విస్సజ్జనసమయే సత్తప్పతిట్ఠో సున్దరో నాగో హత్థిరాజా మయా దిన్నో అహోసి. తం దస్సేన్తో ఈసాదన్తోతిఆదిమాహ. ఈసాదన్తో రథఈసప్పమాణదన్తో, సో మయా దిన్నో హత్థినాగో. ఉరూళ్హవాతి రాజావహనయోగ్గసమత్థో, రాజారహో వా. సేతచ్ఛత్తోతి అలఙ్కారత్థాయ ఉపట్ఠహనసేతచ్ఛత్తసహితోతి అత్థో. పసోభితోతి ఆరోహపరిణాహవా రూపసోభాహి సమ్పన్నోతి అత్థో. సకప్పనో సహత్థిపోతి హత్థిఅలఙ్కారసహితో హత్థిగోపకసహితోతి అత్థో. ఇత్థమ్భూతో హత్థినాగో పదుముత్తరస్స భగవతో మయా దిన్నోతి అత్థో.

    179-180. Athāyasmā aparabhāge attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttarassa bhagavatotiādimāha. Sunāgo so mayā dinnoti tadā mahādhanaseṭṭhi hutvā sabbaṃ sāpateyyaṃ dānamukhe vissajjanasamaye sattappatiṭṭho sundaro nāgo hatthirājā mayā dinno ahosi. Taṃ dassento īsādantotiādimāha. Īsādanto rathaīsappamāṇadanto, so mayā dinno hatthināgo. Urūḷhavāti rājāvahanayoggasamattho, rājāraho vā. Setacchattoti alaṅkāratthāya upaṭṭhahanasetacchattasahitoti attho. Pasobhitoti ārohapariṇāhavā rūpasobhāhi sampannoti attho. Sakappano sahatthipoti hatthialaṅkārasahito hatthigopakasahitoti attho. Itthambhūto hatthināgo padumuttarassa bhagavato mayā dinnoti attho.

    ౧౮౧. మయా భత్తం కారేత్వానాతి మయా కారాపితవిహారే వసన్తానం కోటిసఙ్ఖానం భిక్ఖూనం నిచ్చభత్తం పట్ఠపేత్వా మహేసినో నియ్యాదేసిన్తి సమ్బన్ధో.

    181.Mayā bhattaṃ kāretvānāti mayā kārāpitavihāre vasantānaṃ koṭisaṅkhānaṃ bhikkhūnaṃ niccabhattaṃ paṭṭhapetvā mahesino niyyādesinti sambandho.

    ౧౮౩. జలజుత్తమనామకోతి జలతో జాతో జలజో, కిం తం? పదుమం, పదుమేన సమాననామత్తా ఉత్తమత్తా చ పదుముత్తరో నామ భగవాతి అత్థో. సేసం సబ్బత్థ ఉత్తానత్థమేవాతి.

    183.Jalajuttamanāmakoti jalato jāto jalajo, kiṃ taṃ? Padumaṃ, padumena samānanāmattā uttamattā ca padumuttaro nāma bhagavāti attho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.

    రట్ఠపాలత్థేరఅపదానవణ్ణనా సమత్తా.

    Raṭṭhapālattheraapadānavaṇṇanā samattā.

    ఛప్పఞ్ఞాసమమహావగ్గవణ్ణనా సమత్తా.

    Chappaññāsamamahāvaggavaṇṇanā samattā.

    ఇతి విసుద్ధజనవిలాసినియా అపదాన-అట్ఠకథాయ

    Iti visuddhajanavilāsiniyā apadāna-aṭṭhakathāya

    ఏత్తావతా బుద్ధపచ్చేకబుద్ధసావకత్థేరాపదాన-అట్ఠకథా సమత్తా.

    Ettāvatā buddhapaccekabuddhasāvakattherāpadāna-aṭṭhakathā samattā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / అపదానపాళి • Apadānapāḷi / ౧౧. రట్ఠపాలత్థేరఅపదానం • 11. Raṭṭhapālattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact