Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi

    ౪. రట్ఠపాలత్థేరగాథా

    4. Raṭṭhapālattheragāthā

    ౭౬౯.

    769.

    1 ‘‘పస్స చిత్తకతం బిమ్బం, అరుకాయం సముస్సితం;

    2 ‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;

    ఆతురం బహుసఙ్కప్పం, యస్స నత్థి ధువం ఠితి.

    Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.

    ౭౭౦.

    770.

    ‘‘పస్స చిత్తకతం రూపం, మణినా కుణ్డలేన చ;

    ‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;

    అట్ఠిం తచేన ఓనద్ధం, సహ వత్థేహి సోభతి.

    Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.

    ౭౭౧.

    771.

    ‘‘అలత్తకకతా పాదా, ముఖం చుణ్ణకమక్ఖితం;

    ‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;

    అలం బాలస్స మోహాయ, నో చ పారగవేసినో.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ౭౭౨.

    772.

    ‘‘అట్ఠపదకతా కేసా, నేత్తా అఞ్జనమక్ఖితా;

    ‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;

    అలం బాలస్స మోహాయ, నో చ పారగవేసినో.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ౭౭౩.

    773.

    ‘‘అఞ్జనీవ నవా చిత్తా, పూతికాయో అలఙ్కతో;

    ‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;

    అలం బాలస్స మోహాయ, నో చ పారగవేసినో.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ౭౭౪.

    774.

    ‘‘ఓదహి మిగవో పాసం, నాసదా వాగురం మిగో;

    ‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;

    భుత్వా నివాపం గచ్ఛామ, కన్దన్తే మిగబన్ధకే.

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kandante migabandhake.

    ౭౭౫.

    775.

    ‘‘ఛిన్నో పాసో మిగవస్స, నాసదా వాగురం మిగో;

    ‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;

    భుత్వా నివాపం గచ్ఛామ, సోచన్తే మిగలుద్దకే.

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.

    ౭౭౬.

    776.

    ‘‘పస్సామి లోకే సధనే మనుస్సే, లద్ధాన విత్తం న దదన్తి మోహా;

    ‘‘Passāmi loke sadhane manusse, laddhāna vittaṃ na dadanti mohā;

    లుద్ధా ధనం సన్నిచయం కరోన్తి, భియ్యోవ కామే అభిపత్థయన్తి.

    Luddhā dhanaṃ sannicayaṃ karonti, bhiyyova kāme abhipatthayanti.

    ౭౭౭.

    777.

    ‘‘రాజా పసయ్హప్పథవిం విజేత్వా, ససాగరన్తం మహిమావసన్తో;

    ‘‘Rājā pasayhappathaviṃ vijetvā, sasāgarantaṃ mahimāvasanto;

    ఓరం సముద్దస్స అతిత్తరూపో, పారం సముద్దస్సపి పత్థయేథ.

    Oraṃ samuddassa atittarūpo, pāraṃ samuddassapi patthayetha.

    ౭౭౮.

    778.

    ‘‘రాజా చ అఞ్ఞే చ బహూ మనుస్సా, అవీతతణ్హా మరణం ఉపేన్తి;

    ‘‘Rājā ca aññe ca bahū manussā, avītataṇhā maraṇaṃ upenti;

    ఊనావ హుత్వాన జహన్తి దేహం, కామేహి లోకమ్హి న హత్థి తిత్తి.

    Ūnāva hutvāna jahanti dehaṃ, kāmehi lokamhi na hatthi titti.

    ౭౭౯.

    779.

    ‘‘కన్దన్తి నం ఞాతీ పకిరియ కేసే, అహో వతా నో అమరాతి చాహు;

    ‘‘Kandanti naṃ ñātī pakiriya kese, aho vatā no amarāti cāhu;

    వత్థేన నం పారుతం నీహరిత్వా, చితం సమోధాయ తతో డహన్తి.

    Vatthena naṃ pārutaṃ nīharitvā, citaṃ samodhāya tato ḍahanti.

    ౭౮౦.

    780.

    ‘‘సో డయ్హతి సూలేహి తుజ్జమానో, ఏకేన వత్థేన 3 పహాయ భోగే;

    ‘‘So ḍayhati sūlehi tujjamāno, ekena vatthena 4 pahāya bhoge;

    న మీయమానస్స భవన్తి తాణా, ఞాతీ చ మిత్తా అథ వా సహాయా.

    Na mīyamānassa bhavanti tāṇā, ñātī ca mittā atha vā sahāyā.

    ౭౮౧.

    781.

    ‘‘దాయాదకా తస్స ధనం హరన్తి, సత్తో పన గచ్ఛతి యేన కమ్మం;

    ‘‘Dāyādakā tassa dhanaṃ haranti, satto pana gacchati yena kammaṃ;

    న మీయమానం ధనమన్వేతి 5 కిఞ్చి, పుత్తా చ దారా చ ధనఞ్చ రట్ఠం.

    Na mīyamānaṃ dhanamanveti 6 kiñci, puttā ca dārā ca dhanañca raṭṭhaṃ.

    ౭౮౨.

    782.

    ‘‘న దీఘమాయుం లభతే ధనేన, న చాపి విత్తేన జరం విహన్తి;

    ‘‘Na dīghamāyuṃ labhate dhanena, na cāpi vittena jaraṃ vihanti;

    అప్పప్పం హిదం జీవితమాహు ధీరా, అసస్సతం విప్పరిణామధమ్మం.

    Appappaṃ hidaṃ jīvitamāhu dhīrā, asassataṃ vippariṇāmadhammaṃ.

    ౭౮౩.

    783.

    ‘‘అడ్ఢా దలిద్దా చ ఫుసన్తి ఫస్సం, బాలో చ ధీరో చ తథేవ ఫుట్ఠో;

    ‘‘Aḍḍhā daliddā ca phusanti phassaṃ, bālo ca dhīro ca tatheva phuṭṭho;

    బాలో హి బాల్యా వధితోవ సేతి, ధీరో చ నో వేధతి ఫస్సఫుట్ఠో.

    Bālo hi bālyā vadhitova seti, dhīro ca no vedhati phassaphuṭṭho.

    ౭౮౪.

    784.

    ‘‘తస్మా హి పఞ్ఞావ ధనేన సేయ్యా, యాయ వోసానమిధాధిగచ్ఛతి;

    ‘‘Tasmā hi paññāva dhanena seyyā, yāya vosānamidhādhigacchati;

    అబ్యోసితత్తా హి భవాభవేసు, పాపాని కమ్మాని కరోతి మోహా.

    Abyositattā hi bhavābhavesu, pāpāni kammāni karoti mohā.

    ౭౮౫.

    785.

    ‘‘ఉపేతి గబ్భఞ్చ పరఞ్చ లోకం, సంసారమాపజ్జ పరమ్పరాయ;

    ‘‘Upeti gabbhañca parañca lokaṃ, saṃsāramāpajja paramparāya;

    తస్సప్పపఞ్ఞో అభిసద్దహన్తో, ఉపేతి గబ్భఞ్చ పరఞ్చ లోకం.

    Tassappapañño abhisaddahanto, upeti gabbhañca parañca lokaṃ.

    ౭౮౬.

    786.

    ‘‘చోరో యథా సన్ధిముఖే గహీతో, సకమ్మునా హఞ్ఞతి పాపధమ్మో;

    ‘‘Coro yathā sandhimukhe gahīto, sakammunā haññati pāpadhammo;

    ఏవం పజా పేచ్చ పరమ్హి లోకే, సకమ్మునా హఞ్ఞతి పాపధమ్మో.

    Evaṃ pajā pecca paramhi loke, sakammunā haññati pāpadhammo.

    ౭౮౭.

    787.

    ‘‘కామా హి చిత్రా మధురా మనోరమా, విరూపరూపేన మథేన్తి చిత్తం;

    ‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;

    ఆదీనవం కామగుణేసు దిస్వా, తస్మా అహం పబ్బజితోమ్హి రాజ.

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, tasmā ahaṃ pabbajitomhi rāja.

    ౭౮౮.

    788.

    ‘‘దుమప్ఫలానీవ పతన్తి మాణవా, దహరా చ వుడ్ఢా చ సరీరభేదా;

    ‘‘Dumapphalānīva patanti māṇavā, daharā ca vuḍḍhā ca sarīrabhedā;

    ఏతమ్పి దిస్వా పబ్బజితోమ్హి రాజ, అపణ్ణకం సామఞ్ఞమేవ సేయ్యో.

    Etampi disvā pabbajitomhi rāja, apaṇṇakaṃ sāmaññameva seyyo.

    ౭౮౯.

    789.

    ‘‘సద్ధాయాహం పబ్బజితో, ఉపేతో జినసాసనే;

    ‘‘Saddhāyāhaṃ pabbajito, upeto jinasāsane;

    అవజ్ఝా మయ్హం పబ్బజ్జా, అనణో భుఞ్జామి భోజనం.

    Avajjhā mayhaṃ pabbajjā, anaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ.

    ౭౯౦.

    790.

    ‘‘కామే ఆదిత్తతో దిస్వా, జాతరూపాని సత్థతో;

    ‘‘Kāme ādittato disvā, jātarūpāni satthato;

    గబ్భవోక్కన్తితో దుక్ఖం, నిరయేసు మహబ్భయం.

    Gabbhavokkantito dukkhaṃ, nirayesu mahabbhayaṃ.

    ౭౯౧.

    791.

    ‘‘ఏతమాదీనవం ఞత్వా, సంవేగం అలభిం తదా;

    ‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, saṃvegaṃ alabhiṃ tadā;

    సోహం విద్ధో తదా సన్తో, సమ్పత్తో ఆసవక్ఖయం.

    Sohaṃ viddho tadā santo, sampatto āsavakkhayaṃ.

    ౭౯౨.

    792.

    ‘‘పరిచిణ్ణో మయా సత్థా, కతం బుద్ధస్స సాసనం;

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    ఓహితో గరుకో భారో, భవనేత్తి సమూహతా.

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.

    ౭౯౩.

    793.

    ‘‘యస్సత్థాయ పబ్బజితో, అగారస్మానగారియం;

    ‘‘Yassatthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

    సో మే అత్థో అనుప్పత్తో, సబ్బసంయోజనక్ఖయో’’తి.

    So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo’’ti.

    … రట్ఠపాలో థేరో….

    … Raṭṭhapālo thero….







    Footnotes:
    1. మ॰ ని॰ ౨.౩౦౨
    2. ma. ni. 2.302
    3. ఏతేన గత్థేన (క॰)
    4. etena gatthena (ka.)
    5. మన్వితి (క॰)
    6. manviti (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā / ౪. రట్ఠపాలత్థేరగాథావణ్ణనా • 4. Raṭṭhapālattheragāthāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact