| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi |
೪. ರಟ್ಠಪಾಲತ್ಥೇರಗಾಥಾ
4. Raṭṭhapālattheragāthā
೭೬೯.
769.
ಆತುರಂ ಬಹುಸಙ್ಕಪ್ಪಂ, ಯಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಧುವಂ ಠಿತಿ॥
Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.
೭೭೦.
770.
‘‘ಪಸ್ಸ ಚಿತ್ತಕತಂ ರೂಪಂ, ಮಣಿನಾ ಕುಣ್ಡಲೇನ ಚ।
‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;
ಅಟ್ಠಿಂ ತಚೇನ ಓನದ್ಧಂ, ಸಹ ವತ್ಥೇಹಿ ಸೋಭತಿ॥
Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.
೭೭೧.
771.
‘‘ಅಲತ್ತಕಕತಾ ಪಾದಾ, ಮುಖಂ ಚುಣ್ಣಕಮಕ್ಖಿತಂ।
‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;
ಅಲಂ ಬಾಲಸ್ಸ ಮೋಹಾಯ, ನೋ ಚ ಪಾರಗವೇಸಿನೋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
೭೭೨.
772.
‘‘ಅಟ್ಠಪದಕತಾ ಕೇಸಾ, ನೇತ್ತಾ ಅಞ್ಜನಮಕ್ಖಿತಾ।
‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;
ಅಲಂ ಬಾಲಸ್ಸ ಮೋಹಾಯ, ನೋ ಚ ಪಾರಗವೇಸಿನೋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
೭೭೩.
773.
‘‘ಅಞ್ಜನೀವ ನವಾ ಚಿತ್ತಾ, ಪೂತಿಕಾಯೋ ಅಲಙ್ಕತೋ।
‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;
ಅಲಂ ಬಾಲಸ್ಸ ಮೋಹಾಯ, ನೋ ಚ ಪಾರಗವೇಸಿನೋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
೭೭೪.
774.
‘‘ಓದಹಿ ಮಿಗವೋ ಪಾಸಂ, ನಾಸದಾ ವಾಗುರಂ ಮಿಗೋ।
‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;
ಭುತ್ವಾ ನಿವಾಪಂ ಗಚ್ಛಾಮ, ಕನ್ದನ್ತೇ ಮಿಗಬನ್ಧಕೇ॥
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kandante migabandhake.
೭೭೫.
775.
‘‘ಛಿನ್ನೋ ಪಾಸೋ ಮಿಗವಸ್ಸ, ನಾಸದಾ ವಾಗುರಂ ಮಿಗೋ।
‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;
ಭುತ್ವಾ ನಿವಾಪಂ ಗಚ್ಛಾಮ, ಸೋಚನ್ತೇ ಮಿಗಲುದ್ದಕೇ॥
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.
೭೭೬.
776.
‘‘ಪಸ್ಸಾಮಿ ಲೋಕೇ ಸಧನೇ ಮನುಸ್ಸೇ, ಲದ್ಧಾನ ವಿತ್ತಂ ನ ದದನ್ತಿ ಮೋಹಾ।
‘‘Passāmi loke sadhane manusse, laddhāna vittaṃ na dadanti mohā;
ಲುದ್ಧಾ ಧನಂ ಸನ್ನಿಚಯಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಭಿಯ್ಯೋವ ಕಾಮೇ ಅಭಿಪತ್ಥಯನ್ತಿ॥
Luddhā dhanaṃ sannicayaṃ karonti, bhiyyova kāme abhipatthayanti.
೭೭೭.
777.
‘‘ರಾಜಾ ಪಸಯ್ಹಪ್ಪಥವಿಂ ವಿಜೇತ್ವಾ, ಸಸಾಗರನ್ತಂ ಮಹಿಮಾವಸನ್ತೋ।
‘‘Rājā pasayhappathaviṃ vijetvā, sasāgarantaṃ mahimāvasanto;
ಓರಂ ಸಮುದ್ದಸ್ಸ ಅತಿತ್ತರೂಪೋ, ಪಾರಂ ಸಮುದ್ದಸ್ಸಪಿ ಪತ್ಥಯೇಥ॥
Oraṃ samuddassa atittarūpo, pāraṃ samuddassapi patthayetha.
೭೭೮.
778.
‘‘ರಾಜಾ ಚ ಅಞ್ಞೇ ಚ ಬಹೂ ಮನುಸ್ಸಾ, ಅವೀತತಣ್ಹಾ ಮರಣಂ ಉಪೇನ್ತಿ।
‘‘Rājā ca aññe ca bahū manussā, avītataṇhā maraṇaṃ upenti;
ಊನಾವ ಹುತ್ವಾನ ಜಹನ್ತಿ ದೇಹಂ, ಕಾಮೇಹಿ ಲೋಕಮ್ಹಿ ನ ಹತ್ಥಿ ತಿತ್ತಿ॥
Ūnāva hutvāna jahanti dehaṃ, kāmehi lokamhi na hatthi titti.
೭೭೯.
779.
‘‘ಕನ್ದನ್ತಿ ನಂ ಞಾತೀ ಪಕಿರಿಯ ಕೇಸೇ, ಅಹೋ ವತಾ ನೋ ಅಮರಾತಿ ಚಾಹು।
‘‘Kandanti naṃ ñātī pakiriya kese, aho vatā no amarāti cāhu;
ವತ್ಥೇನ ನಂ ಪಾರುತಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ, ಚಿತಂ ಸಮೋಧಾಯ ತತೋ ಡಹನ್ತಿ॥
Vatthena naṃ pārutaṃ nīharitvā, citaṃ samodhāya tato ḍahanti.
೭೮೦.
780.
‘‘ಸೋ ಡಯ್ಹತಿ ಸೂಲೇಹಿ ತುಜ್ಜಮಾನೋ, ಏಕೇನ ವತ್ಥೇನ 3 ಪಹಾಯ ಭೋಗೇ।
‘‘So ḍayhati sūlehi tujjamāno, ekena vatthena 4 pahāya bhoge;
ನ ಮೀಯಮಾನಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ತಾಣಾ, ಞಾತೀ ಚ ಮಿತ್ತಾ ಅಥ ವಾ ಸಹಾಯಾ॥
Na mīyamānassa bhavanti tāṇā, ñātī ca mittā atha vā sahāyā.
೭೮೧.
781.
‘‘ದಾಯಾದಕಾ ತಸ್ಸ ಧನಂ ಹರನ್ತಿ, ಸತ್ತೋ ಪನ ಗಚ್ಛತಿ ಯೇನ ಕಮ್ಮಂ।
‘‘Dāyādakā tassa dhanaṃ haranti, satto pana gacchati yena kammaṃ;
ನ ಮೀಯಮಾನಂ ಧನಮನ್ವೇತಿ 5 ಕಿಞ್ಚಿ, ಪುತ್ತಾ ಚ ದಾರಾ ಚ ಧನಞ್ಚ ರಟ್ಠಂ॥
Na mīyamānaṃ dhanamanveti 6 kiñci, puttā ca dārā ca dhanañca raṭṭhaṃ.
೭೮೨.
782.
‘‘ನ ದೀಘಮಾಯುಂ ಲಭತೇ ಧನೇನ, ನ ಚಾಪಿ ವಿತ್ತೇನ ಜರಂ ವಿಹನ್ತಿ।
‘‘Na dīghamāyuṃ labhate dhanena, na cāpi vittena jaraṃ vihanti;
ಅಪ್ಪಪ್ಪಂ ಹಿದಂ ಜೀವಿತಮಾಹು ಧೀರಾ, ಅಸಸ್ಸತಂ ವಿಪ್ಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ॥
Appappaṃ hidaṃ jīvitamāhu dhīrā, asassataṃ vippariṇāmadhammaṃ.
೭೮೩.
783.
‘‘ಅಡ್ಢಾ ದಲಿದ್ದಾ ಚ ಫುಸನ್ತಿ ಫಸ್ಸಂ, ಬಾಲೋ ಚ ಧೀರೋ ಚ ತಥೇವ ಫುಟ್ಠೋ।
‘‘Aḍḍhā daliddā ca phusanti phassaṃ, bālo ca dhīro ca tatheva phuṭṭho;
ಬಾಲೋ ಹಿ ಬಾಲ್ಯಾ ವಧಿತೋವ ಸೇತಿ, ಧೀರೋ ಚ ನೋ ವೇಧತಿ ಫಸ್ಸಫುಟ್ಠೋ॥
Bālo hi bālyā vadhitova seti, dhīro ca no vedhati phassaphuṭṭho.
೭೮೪.
784.
‘‘ತಸ್ಮಾ ಹಿ ಪಞ್ಞಾವ ಧನೇನ ಸೇಯ್ಯಾ, ಯಾಯ ವೋಸಾನಮಿಧಾಧಿಗಚ್ಛತಿ।
‘‘Tasmā hi paññāva dhanena seyyā, yāya vosānamidhādhigacchati;
ಅಬ್ಯೋಸಿತತ್ತಾ ಹಿ ಭವಾಭವೇಸು, ಪಾಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋತಿ ಮೋಹಾ॥
Abyositattā hi bhavābhavesu, pāpāni kammāni karoti mohā.
೭೮೫.
785.
‘‘ಉಪೇತಿ ಗಬ್ಭಞ್ಚ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ, ಸಂಸಾರಮಾಪಜ್ಜ ಪರಮ್ಪರಾಯ।
‘‘Upeti gabbhañca parañca lokaṃ, saṃsāramāpajja paramparāya;
ತಸ್ಸಪ್ಪಪಞ್ಞೋ ಅಭಿಸದ್ದಹನ್ತೋ, ಉಪೇತಿ ಗಬ್ಭಞ್ಚ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ॥
Tassappapañño abhisaddahanto, upeti gabbhañca parañca lokaṃ.
೭೮೬.
786.
‘‘ಚೋರೋ ಯಥಾ ಸನ್ಧಿಮುಖೇ ಗಹೀತೋ, ಸಕಮ್ಮುನಾ ಹಞ್ಞತಿ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ।
‘‘Coro yathā sandhimukhe gahīto, sakammunā haññati pāpadhammo;
ಏವಂ ಪಜಾ ಪೇಚ್ಚ ಪರಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ, ಸಕಮ್ಮುನಾ ಹಞ್ಞತಿ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ॥
Evaṃ pajā pecca paramhi loke, sakammunā haññati pāpadhammo.
೭೮೭.
787.
‘‘ಕಾಮಾ ಹಿ ಚಿತ್ರಾ ಮಧುರಾ ಮನೋರಮಾ, ವಿರೂಪರೂಪೇನ ಮಥೇನ್ತಿ ಚಿತ್ತಂ।
‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;
ಆದೀನವಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ತಸ್ಮಾ ಅಹಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋಮ್ಹಿ ರಾಜ॥
Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, tasmā ahaṃ pabbajitomhi rāja.
೭೮೮.
788.
‘‘ದುಮಪ್ಫಲಾನೀವ ಪತನ್ತಿ ಮಾಣವಾ, ದಹರಾ ಚ ವುಡ್ಢಾ ಚ ಸರೀರಭೇದಾ।
‘‘Dumapphalānīva patanti māṇavā, daharā ca vuḍḍhā ca sarīrabhedā;
ಏತಮ್ಪಿ ದಿಸ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋಮ್ಹಿ ರಾಜ, ಅಪಣ್ಣಕಂ ಸಾಮಞ್ಞಮೇವ ಸೇಯ್ಯೋ॥
Etampi disvā pabbajitomhi rāja, apaṇṇakaṃ sāmaññameva seyyo.
೭೮೯.
789.
‘‘ಸದ್ಧಾಯಾಹಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಉಪೇತೋ ಜಿನಸಾಸನೇ।
‘‘Saddhāyāhaṃ pabbajito, upeto jinasāsane;
ಅವಜ್ಝಾ ಮಯ್ಹಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ, ಅನಣೋ ಭುಞ್ಜಾಮಿ ಭೋಜನಂ॥
Avajjhā mayhaṃ pabbajjā, anaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ.
೭೯೦.
790.
‘‘ಕಾಮೇ ಆದಿತ್ತತೋ ದಿಸ್ವಾ, ಜಾತರೂಪಾನಿ ಸತ್ಥತೋ।
‘‘Kāme ādittato disvā, jātarūpāni satthato;
ಗಬ್ಭವೋಕ್ಕನ್ತಿತೋ ದುಕ್ಖಂ, ನಿರಯೇಸು ಮಹಬ್ಭಯಂ॥
Gabbhavokkantito dukkhaṃ, nirayesu mahabbhayaṃ.
೭೯೧.
791.
‘‘ಏತಮಾದೀನವಂ ಞತ್ವಾ, ಸಂವೇಗಂ ಅಲಭಿಂ ತದಾ।
‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, saṃvegaṃ alabhiṃ tadā;
ಸೋಹಂ ವಿದ್ಧೋ ತದಾ ಸನ್ತೋ, ಸಮ್ಪತ್ತೋ ಆಸವಕ್ಖಯಂ॥
Sohaṃ viddho tadā santo, sampatto āsavakkhayaṃ.
೭೯೨.
792.
‘‘ಪರಿಚಿಣ್ಣೋ ಮಯಾ ಸತ್ಥಾ, ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ।
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ಓಹಿತೋ ಗರುಕೋ ಭಾರೋ, ಭವನೇತ್ತಿ ಸಮೂಹತಾ॥
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
೭೯೩.
793.
‘‘ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಅಗಾರಸ್ಮಾನಗಾರಿಯಂ।
‘‘Yassatthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;
ಸೋ ಮೇ ಅತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಸಬ್ಬಸಂಯೋಜನಕ್ಖಯೋ’’ತಿ॥
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo’’ti.
… ರಟ್ಠಪಾಲೋ ಥೇರೋ…।
… Raṭṭhapālo thero….
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ೪. ರಟ್ಠಪಾಲತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ • 4. Raṭṭhapālattheragāthāvaṇṇanā
