Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ථෙරගාථාපාළි • Theragāthāpāḷi

    4. රට්‌ඨපාලත්‌ථෙරගාථා

    4. Raṭṭhapālattheragāthā

    769.

    769.

    1 ‘‘පස්‌ස චිත්‌තකතං බිම්‌බං, අරුකායං සමුස්‌සිතං;

    2 ‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;

    ආතුරං බහුසඞ්‌කප්‌පං, යස්‌ස නත්‌ථි ධුවං ඨිති.

    Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.

    770.

    770.

    ‘‘පස්‌ස චිත්‌තකතං රූපං, මණිනා කුණ්‌ඩලෙන ච;

    ‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;

    අට්‌ඨිං තචෙන ඔනද්‌ධං, සහ වත්‌ථෙහි සොභති.

    Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.

    771.

    771.

    ‘‘අලත්‌තකකතා පාදා, මුඛං චුණ්‌ණකමක්‌ඛිතං;

    ‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;

    අලං බාලස්‌ස මොහාය, නො ච පාරගවෙසිනො.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    772.

    772.

    ‘‘අට්‌ඨපදකතා කෙසා, නෙත්‌තා අඤ්‌ජනමක්‌ඛිතා;

    ‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;

    අලං බාලස්‌ස මොහාය, නො ච පාරගවෙසිනො.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    773.

    773.

    ‘‘අඤ්‌ජනීව නවා චිත්‌තා, පූතිකායො අලඞ්‌කතො;

    ‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;

    අලං බාලස්‌ස මොහාය, නො ච පාරගවෙසිනො.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    774.

    774.

    ‘‘ඔදහි මිගවො පාසං, නාසදා වාගුරං මිගො;

    ‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;

    භුත්‌වා නිවාපං ගච්‌ඡාම, කන්‌දන්‌තෙ මිගබන්‌ධකෙ.

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kandante migabandhake.

    775.

    775.

    ‘‘ඡින්‌නො පාසො මිගවස්‌ස, නාසදා වාගුරං මිගො;

    ‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;

    භුත්‌වා නිවාපං ගච්‌ඡාම, සොචන්‌තෙ මිගලුද්‌දකෙ.

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.

    776.

    776.

    ‘‘පස්‌සාමි ලොකෙ සධනෙ මනුස්‌සෙ, ලද්‌ධාන විත්‌තං න දදන්‌ති මොහා;

    ‘‘Passāmi loke sadhane manusse, laddhāna vittaṃ na dadanti mohā;

    ලුද්‌ධා ධනං සන්‌නිචයං කරොන්‌ති, භිය්‍යොව කාමෙ අභිපත්‌ථයන්‌ති.

    Luddhā dhanaṃ sannicayaṃ karonti, bhiyyova kāme abhipatthayanti.

    777.

    777.

    ‘‘රාජා පසය්‌හප්‌පථවිං විජෙත්‌වා, සසාගරන්‌තං මහිමාවසන්‌තො;

    ‘‘Rājā pasayhappathaviṃ vijetvā, sasāgarantaṃ mahimāvasanto;

    ඔරං සමුද්‌දස්‌ස අතිත්‌තරූපො, පාරං සමුද්‌දස්‌සපි පත්‌ථයෙථ.

    Oraṃ samuddassa atittarūpo, pāraṃ samuddassapi patthayetha.

    778.

    778.

    ‘‘රාජා ච අඤ්‌ඤෙ ච බහූ මනුස්‌සා, අවීතතණ්‌හා මරණං උපෙන්‌ති;

    ‘‘Rājā ca aññe ca bahū manussā, avītataṇhā maraṇaṃ upenti;

    ඌනාව හුත්‌වාන ජහන්‌ති දෙහං, කාමෙහි ලොකම්‌හි න හත්‌ථි තිත්‌ති.

    Ūnāva hutvāna jahanti dehaṃ, kāmehi lokamhi na hatthi titti.

    779.

    779.

    ‘‘කන්‌දන්‌ති නං ඤාතී පකිරිය කෙසෙ, අහො වතා නො අමරාති චාහු;

    ‘‘Kandanti naṃ ñātī pakiriya kese, aho vatā no amarāti cāhu;

    වත්‌ථෙන නං පාරුතං නීහරිත්‌වා, චිතං සමොධාය තතො ඩහන්‌ති.

    Vatthena naṃ pārutaṃ nīharitvā, citaṃ samodhāya tato ḍahanti.

    780.

    780.

    ‘‘සො ඩය්‌හති සූලෙහි තුජ්‌ජමානො, එකෙන වත්‌ථෙන 3 පහාය භොගෙ;

    ‘‘So ḍayhati sūlehi tujjamāno, ekena vatthena 4 pahāya bhoge;

    න මීයමානස්‌ස භවන්‌ති තාණා, ඤාතී ච මිත්‌තා අථ වා සහායා.

    Na mīyamānassa bhavanti tāṇā, ñātī ca mittā atha vā sahāyā.

    781.

    781.

    ‘‘දායාදකා තස්‌ස ධනං හරන්‌ති, සත්‌තො පන ගච්‌ඡති යෙන කම්‌මං;

    ‘‘Dāyādakā tassa dhanaṃ haranti, satto pana gacchati yena kammaṃ;

    න මීයමානං ධනමන්‌වෙති 5 කිඤ්‌චි, පුත්‌තා ච දාරා ච ධනඤ්‌ච රට්‌ඨං.

    Na mīyamānaṃ dhanamanveti 6 kiñci, puttā ca dārā ca dhanañca raṭṭhaṃ.

    782.

    782.

    ‘‘න දීඝමායුං ලභතෙ ධනෙන, න චාපි විත්‌තෙන ජරං විහන්‌ති;

    ‘‘Na dīghamāyuṃ labhate dhanena, na cāpi vittena jaraṃ vihanti;

    අප්‌පප්‌පං හිදං ජීවිතමාහු ධීරා, අසස්‌සතං විප්‌පරිණාමධම්‌මං.

    Appappaṃ hidaṃ jīvitamāhu dhīrā, asassataṃ vippariṇāmadhammaṃ.

    783.

    783.

    ‘‘අඩ්‌ඪා දලිද්‌දා ච ඵුසන්‌ති ඵස්‌සං, බාලො ච ධීරො ච තථෙව ඵුට්‌ඨො;

    ‘‘Aḍḍhā daliddā ca phusanti phassaṃ, bālo ca dhīro ca tatheva phuṭṭho;

    බාලො හි බාල්‍යා වධිතොව සෙති, ධීරො ච නො වෙධති ඵස්‌සඵුට්‌ඨො.

    Bālo hi bālyā vadhitova seti, dhīro ca no vedhati phassaphuṭṭho.

    784.

    784.

    ‘‘තස්‌මා හි පඤ්‌ඤාව ධනෙන සෙය්‍යා, යාය වොසානමිධාධිගච්‌ඡති;

    ‘‘Tasmā hi paññāva dhanena seyyā, yāya vosānamidhādhigacchati;

    අබ්‍යොසිතත්‌තා හි භවාභවෙසු, පාපානි කම්‌මානි කරොති මොහා.

    Abyositattā hi bhavābhavesu, pāpāni kammāni karoti mohā.

    785.

    785.

    ‘‘උපෙති ගබ්‌භඤ්‌ච පරඤ්‌ච ලොකං, සංසාරමාපජ්‌ජ පරම්‌පරාය;

    ‘‘Upeti gabbhañca parañca lokaṃ, saṃsāramāpajja paramparāya;

    තස්‌සප්‌පපඤ්‌ඤො අභිසද්‌දහන්‌තො, උපෙති ගබ්‌භඤ්‌ච පරඤ්‌ච ලොකං.

    Tassappapañño abhisaddahanto, upeti gabbhañca parañca lokaṃ.

    786.

    786.

    ‘‘චොරො යථා සන්‌ධිමුඛෙ ගහීතො, සකම්‌මුනා හඤ්‌ඤති පාපධම්‌මො;

    ‘‘Coro yathā sandhimukhe gahīto, sakammunā haññati pāpadhammo;

    එවං පජා පෙච්‌ච පරම්‌හි ලොකෙ, සකම්‌මුනා හඤ්‌ඤති පාපධම්‌මො.

    Evaṃ pajā pecca paramhi loke, sakammunā haññati pāpadhammo.

    787.

    787.

    ‘‘කාමා හි චිත්‍රා මධුරා මනොරමා, විරූපරූපෙන මථෙන්‌ති චිත්‌තං;

    ‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;

    ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්‌වා, තස්‌මා අහං පබ්‌බජිතොම්‌හි රාජ.

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, tasmā ahaṃ pabbajitomhi rāja.

    788.

    788.

    ‘‘දුමප්‌ඵලානීව පතන්‌ති මාණවා, දහරා ච වුඩ්‌ඪා ච සරීරභෙදා;

    ‘‘Dumapphalānīva patanti māṇavā, daharā ca vuḍḍhā ca sarīrabhedā;

    එතම්‌පි දිස්‌වා පබ්‌බජිතොම්‌හි රාජ, අපණ්‌ණකං සාමඤ්‌ඤමෙව සෙය්‍යො.

    Etampi disvā pabbajitomhi rāja, apaṇṇakaṃ sāmaññameva seyyo.

    789.

    789.

    ‘‘සද්‌ධායාහං පබ්‌බජිතො, උපෙතො ජිනසාසනෙ;

    ‘‘Saddhāyāhaṃ pabbajito, upeto jinasāsane;

    අවජ්‌ඣා මය්‌හං පබ්‌බජ්‌ජා, අනණො භුඤ්‌ජාමි භොජනං.

    Avajjhā mayhaṃ pabbajjā, anaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ.

    790.

    790.

    ‘‘කාමෙ ආදිත්‌තතො දිස්‌වා, ජාතරූපානි සත්‌ථතො;

    ‘‘Kāme ādittato disvā, jātarūpāni satthato;

    ගබ්‌භවොක්‌කන්‌තිතො දුක්‌ඛං, නිරයෙසු මහබ්‌භයං.

    Gabbhavokkantito dukkhaṃ, nirayesu mahabbhayaṃ.

    791.

    791.

    ‘‘එතමාදීනවං ඤත්‌වා, සංවෙගං අලභිං තදා;

    ‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, saṃvegaṃ alabhiṃ tadā;

    සොහං විද්‌ධො තදා සන්‌තො, සම්‌පත්‌තො ආසවක්‌ඛයං.

    Sohaṃ viddho tadā santo, sampatto āsavakkhayaṃ.

    792.

    792.

    ‘‘පරිචිණ්‌ණො මයා සත්‌ථා, කතං බුද්‌ධස්‌ස සාසනං;

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    ඔහිතො ගරුකො භාරො, භවනෙත්‌ති සමූහතා.

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.

    793.

    793.

    ‘‘යස්‌සත්‌ථාය පබ්‌බජිතො, අගාරස්‌මානගාරියං;

    ‘‘Yassatthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

    සො මෙ අත්‌ථො අනුප්‌පත්‌තො, සබ්‌බසංයොජනක්‌ඛයො’’ති.

    So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo’’ti.

    … රට්‌ඨපාලො ථෙරො….

    … Raṭṭhapālo thero….







    Footnotes:
    1. ම. නි. 2.302
    2. ma. ni. 2.302
    3. එතෙන ගත්‌ථෙන (ක.)
    4. etena gatthena (ka.)
    5. මන්‌විති (ක.)
    6. manviti (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ථෙරගාථා-අට්‌ඨකථා • Theragāthā-aṭṭhakathā / 4. රට්‌ඨපාලත්‌ථෙරගාථාවණ්‌ණනා • 4. Raṭṭhapālattheragāthāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact