Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ५०१. रोहणमिगजातकं (५)

    501. Rohaṇamigajātakaṃ (5)

    १०४.

    104.

    एते यूथा पतियन्ति, भीता मरणस्स 1 चित्तक।

    Ete yūthā patiyanti, bhītā maraṇassa 2 cittaka;

    गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥

    Gaccha tuvampi mākaṅkhi, jīvissanti tayā saha.

    १०५.

    105.

    नाहं रोहण 3 गच्छामि, हदयं मे अवकस्सति।

    Nāhaṃ rohaṇa 4 gacchāmi, hadayaṃ me avakassati;

    न तं अहं जहिस्सामि, इध हिस्सामि जीवितं॥

    Na taṃ ahaṃ jahissāmi, idha hissāmi jīvitaṃ.

    १०६.

    106.

    ते हि नून मरिस्सन्ति, अन्धा अपरिणायका।

    Te hi nūna marissanti, andhā apariṇāyakā;

    गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥

    Gaccha tuvampi mākaṅkhi, jīvissanti tayā saha.

    १०७.

    107.

    नाहं रोहण गच्छामि, हदयं मे अवकस्सति।

    Nāhaṃ rohaṇa gacchāmi, hadayaṃ me avakassati;

    न तं बद्धं 5 जहिस्सामि, इध हिस्सामि जीवितं॥

    Na taṃ baddhaṃ 6 jahissāmi, idha hissāmi jīvitaṃ.

    १०८.

    108.

    गच्छ भीरु पलायस्सु, कूटे बद्धोस्मि आयसे।

    Gaccha bhīru palāyassu, kūṭe baddhosmi āyase;

    गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥

    Gaccha tuvampi mākaṅkhi, jīvissanti tayā saha.

    १०९.

    109.

    नाहं रोहण गच्छामि, हदयं मे अवकस्सति।

    Nāhaṃ rohaṇa gacchāmi, hadayaṃ me avakassati;

    न तं अहं जहिस्सामि, इध हिस्सामि जीवितं॥

    Na taṃ ahaṃ jahissāmi, idha hissāmi jīvitaṃ.

    ११०.

    110.

    ते हि नून मरिस्सन्ति, अन्धा अपरिणायका।

    Te hi nūna marissanti, andhā apariṇāyakā;

    गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥

    Gaccha tuvampi mākaṅkhi, jīvissanti tayā saha.

    १११.

    111.

    नाहं रोहण गच्छामि, हदयं मे अवकस्सति।

    Nāhaṃ rohaṇa gacchāmi, hadayaṃ me avakassati;

    न तं बद्धं जहिस्सामि, इध हिस्सामि जीवितं॥

    Na taṃ baddhaṃ jahissāmi, idha hissāmi jīvitaṃ.

    ११२.

    112.

    अयं सो लुद्दको एति, लुद्दरूपो 7 सहावुधो।

    Ayaṃ so luddako eti, luddarūpo 8 sahāvudho;

    यो नो वधिस्सति अज्‍ज, उसुना सत्तिया अपि 9

    Yo no vadhissati ajja, usunā sattiyā api 10.

    ११३.

    113.

    सा मुहुत्तं पलायित्वा, भयट्टा 11 भयतज्‍जिता।

    Sā muhuttaṃ palāyitvā, bhayaṭṭā 12 bhayatajjitā;

    सुदुक्‍करं अकरा भीरु, मरणायूपनिवत्तथ॥

    Sudukkaraṃ akarā bhīru, maraṇāyūpanivattatha.

    ११४.

    114.

    किन्‍नु तेमे मिगा होन्ति, मुत्ता बद्धं उपासरे।

    Kinnu teme migā honti, muttā baddhaṃ upāsare;

    न तं चजितुमिच्छन्ति, जीवितस्सपि कारणा॥

    Na taṃ cajitumicchanti, jīvitassapi kāraṇā.

    ११५.

    115.

    भातरो होन्ति मे लुद्द, सोदरिया एकमातुका।

    Bhātaro honti me ludda, sodariyā ekamātukā;

    न मं चजितुमिच्छन्ति, जीवितस्सपि कारणा॥

    Na maṃ cajitumicchanti, jīvitassapi kāraṇā.

    ११६.

    116.

    ते हि नून मरिस्सन्ति, अन्धा अपरिणायका।

    Te hi nūna marissanti, andhā apariṇāyakā;

    पञ्‍चन्‍नं जीवितं देहि, भातरं मुञ्‍च लुद्दक॥

    Pañcannaṃ jīvitaṃ dehi, bhātaraṃ muñca luddaka.

    ११७.

    117.

    सो वो अहं पमोक्खामि, मातापेत्तिभरं मिगं।

    So vo ahaṃ pamokkhāmi, mātāpettibharaṃ migaṃ;

    नन्दन्तु मातापितरो, मुत्तं दिस्वा महामिगं॥

    Nandantu mātāpitaro, muttaṃ disvā mahāmigaṃ.

    ११८.

    118.

    एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।

    Evaṃ luddaka nandassu, saha sabbehi ñātibhi;

    यथाहमज्‍ज नन्दामि, मुत्तं दिस्वा महामिगं॥

    Yathāhamajja nandāmi, muttaṃ disvā mahāmigaṃ.

    ११९.

    119.

    कथं त्वं पमोक्खो 13 आसि, उपनीतस्मि जीविते।

    Kathaṃ tvaṃ pamokkho 14 āsi, upanītasmi jīvite;

    कथं पुत्त अमोचेसि, कूटपासम्ह लुद्दको॥

    Kathaṃ putta amocesi, kūṭapāsamha luddako.

    १२०.

    120.

    भणं कण्णसुखं वाचं, हदयङ्गं हदयस्सितं।

    Bhaṇaṃ kaṇṇasukhaṃ vācaṃ, hadayaṅgaṃ hadayassitaṃ;

    सुभासिताहि वाचाहि, चित्तको मं अमोचयि॥

    Subhāsitāhi vācāhi, cittako maṃ amocayi.

    १२१.

    121.

    भणं कण्णसुखं वाचं, हदयङ्गं हदयस्सितं।

    Bhaṇaṃ kaṇṇasukhaṃ vācaṃ, hadayaṅgaṃ hadayassitaṃ;

    सुभासिताहि वाचाहि, सुतना मं अमोचयि॥

    Subhāsitāhi vācāhi, sutanā maṃ amocayi.

    १२२.

    122.

    सुत्वा कण्णसुखं वाचं, हदयङ्गं हदयस्सितं।

    Sutvā kaṇṇasukhaṃ vācaṃ, hadayaṅgaṃ hadayassitaṃ;

    सुभासितानि सुत्वान, लुद्दको मं अमोचयि॥

    Subhāsitāni sutvāna, luddako maṃ amocayi.

    १२३.

    123.

    एवं आनन्दितो होतु, सह दारेहि लुद्दको।

    Evaṃ ānandito hotu, saha dārehi luddako;

    यथा मयज्‍ज नन्दाम, दिस्वा रोहणमागतं॥

    Yathā mayajja nandāma, disvā rohaṇamāgataṃ.

    १२४.

    124.

    ननु त्वं अवच 15 लुद्द, ‘‘मिगचम्मानि आहरिं’’।

    Nanu tvaṃ avaca 16 ludda, ‘‘migacammāni āhariṃ’’;

    अथ केन नु वण्णेन, मिगचम्मानि नाहरि॥

    Atha kena nu vaṇṇena, migacammāni nāhari.

    १२५.

    125.

    आगमा चेव हत्थत्थं, कूटपासञ्‍च सो मिगो।

    Āgamā ceva hatthatthaṃ, kūṭapāsañca so migo;

    अबज्झि तं 17 मिगराजं, तञ्‍च मुत्ता उपासरे॥

    Abajjhi taṃ 18 migarājaṃ, tañca muttā upāsare.

    १२६.

    126.

    तस्स मे अहु संवेगो, अब्भुतो लोमहंसनो।

    Tassa me ahu saṃvego, abbhuto lomahaṃsano;

    इमञ्‍चाहं मिगं हञ्‍ञे, अज्‍ज हिस्सामि जीवितं॥

    Imañcāhaṃ migaṃ haññe, ajja hissāmi jīvitaṃ.

    १२७.

    127.

    कीदिसा ते मिगा लुद्द, कीदिसा धम्मिका मिगा।

    Kīdisā te migā ludda, kīdisā dhammikā migā;

    कथंवण्णा कथंसीला, बाळ्हं खो ने पसंससि॥

    Kathaṃvaṇṇā kathaṃsīlā, bāḷhaṃ kho ne pasaṃsasi.

    १२८.

    128.

    ओदातसिङ्गा सुचिवाळा, जातरूपतचूपमा।

    Odātasiṅgā sucivāḷā, jātarūpatacūpamā;

    पादा लोहितका तेसं, अञ्‍जितक्खा मनोरमा॥

    Pādā lohitakā tesaṃ, añjitakkhā manoramā.

    १२९.

    129.

    एदिसा ते मिगा देव, एदिसा धम्मिका मिगा।

    Edisā te migā deva, edisā dhammikā migā;

    मातापेत्तिभरा देव, न ते सो अभिहारितुं 19

    Mātāpettibharā deva, na te so abhihārituṃ 20.

    १३०.

    130.

    दम्मि निक्खसतं लुद्द, थूलञ्‍च मणिकुण्डलं।

    Dammi nikkhasataṃ ludda, thūlañca maṇikuṇḍalaṃ;

    चतुस्सदञ्‍च 21 पल्‍लङ्कं, उमापुप्फसरिन्‍निभं 22

    Catussadañca 23 pallaṅkaṃ, umāpupphasarinnibhaṃ 24.

    १३१.

    131.

    द्वे च सादिसियो भरिया, उसभञ्‍च गवं सतं।

    Dve ca sādisiyo bhariyā, usabhañca gavaṃ sataṃ;

    धम्मेन रज्‍जं कारेस्सं, बहुकारो मेसि लुद्दक॥

    Dhammena rajjaṃ kāressaṃ, bahukāro mesi luddaka.

    १३२.

    132.

    कसिवाणिज्‍जा 25 इणदानं, उञ्छाचरिया च लुद्दक।

    Kasivāṇijjā 26 iṇadānaṃ, uñchācariyā ca luddaka;

    एतेन दारं पोसेहि, मा पापं अकरी पुनाति 27

    Etena dāraṃ posehi, mā pāpaṃ akarī punāti 28.

    रोहणमिगजातकं 29 पञ्‍चमं।

    Rohaṇamigajātakaṃ 30 pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. मरणा (स्या॰ पी॰), मरण (क॰)
    2. maraṇā (syā. pī.), maraṇa (ka.)
    3. रोहन्त (सी॰ पी॰), रोहन (स्या॰)
    4. rohanta (sī. pī.), rohana (syā.)
    5. बन्धं (क॰)
    6. bandhaṃ (ka.)
    7. रुद्दरूपो (सी॰ पी॰)
    8. ruddarūpo (sī. pī.)
    9. मपि (सी॰ स्या॰ पी॰)
    10. mapi (sī. syā. pī.)
    11. भयट्ठा (पी॰)
    12. bhayaṭṭhā (pī.)
    13. कथं पमोक्खो (सी॰ पी॰), कथं ते परोक्खो (?)
    14. kathaṃ pamokkho (sī. pī.), kathaṃ te parokkho (?)
    15. अवचा (सी॰ पी॰)
    16. avacā (sī. pī.)
    17. अबज्झि तञ्‍च (पी॰)
    18. abajjhi tañca (pī.)
    19. अभिहारयुं (क॰ सी॰), अभिहारयिं (स्या॰), अभिहारयं (पी॰)
    20. abhihārayuṃ (ka. sī.), abhihārayiṃ (syā.), abhihārayaṃ (pī.)
    21. चतुरस्सञ्‍च (स्या॰ क॰)
    22. उम्मापुप्फसिरिन्‍निभं (सी॰ स्या॰ पी॰ क॰)
    23. caturassañca (syā. ka.)
    24. ummāpupphasirinnibhaṃ (sī. syā. pī. ka.)
    25. कसी वणिज्‍जा (सी॰ स्या॰ पी॰)
    26. kasī vaṇijjā (sī. syā. pī.)
    27. अकरा पुनन्ति (क॰ सी॰ पी॰)
    28. akarā punanti (ka. sī. pī.)
    29. रोहन्तमिगजातकं (सी॰ पी॰)
    30. rohantamigajātakaṃ (sī. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [५०१] ५. रोहणमिगजातकवण्णना • [501] 5. Rohaṇamigajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact