| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៦. រោហិតស្សសុត្តវណ្ណនា
6. Rohitassasuttavaṇṇanā
១០៧. ឯកោកាសេតិ ចក្កវាឡស្ស បរិយន្តសញ្ញិតេ ឯកស្មិំ ឱកាសេ។ ភុម្មន្តិ ‘‘យត្ថា’’តិ ឥទំ ភុម្មវចនំ, សាមញ្ញតោ វុត្តម្បិ ‘‘សោ លោកស្ស អន្តោ’’តិ វចនតោ វិសិដ្ឋវិសយមេវ ហោតិ។ ‘‘ន ជាយតិ ន មីយតី’’តិ វត្វា បុន ‘‘ន ចវតិ ន ឧបបជ្ជតី’’តិ កស្មា វុត្តន្តិ អាហ ‘‘ឥទំ អបរាបរំ…បេ.… គហិត’’ន្តិ។ បទគមនេនាតិ បទសា គមនេន។ សង្ខារលោកស្ស អន្តំ សន្ធាយ វទតិ ឧបរិ សច្ចានិ បកាសេតុកាមោ។ សង្ខារលោកស្ស ហិ អន្តោ និព្ពានំ។
107.Ekokāseti cakkavāḷassa pariyantasaññite ekasmiṃ okāse. Bhummanti ‘‘yatthā’’ti idaṃ bhummavacanaṃ, sāmaññato vuttampi ‘‘so lokassa anto’’ti vacanato visiṭṭhavisayameva hoti. ‘‘Na jāyati na mīyatī’’ti vatvā puna ‘‘na cavati na upapajjatī’’ti kasmā vuttanti āha ‘‘idaṃ aparāparaṃ…pe… gahita’’nti. Padagamanenāti padasā gamanena. Saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati upari saccāni pakāsetukāmo. Saṅkhāralokassa hi anto nibbānaṃ.
ទឡ្ហំ ថិរំ ធនុ ឯតស្សាតិ ទឡ្ហធន្វា។ សោ ឯវ ទឡ្ហធម្មោតិ វុត្តោ។ តេនាហ ‘‘ទឡ្ហធនូ’’តិ។ ឧត្តមប្បមាណេនាតិ សហស្សថាមប្បមាណេន។ ធនុសិប្បសិក្ខិតតាយ ធនុគ្គហោ, ន ធនុគ្គហមត្តេនាតិ អាហ ‘‘ធនុគ្គហោតិ ធនុអាចរិយោ’’តិ។ ‘‘ធនុគ្គហោ’’តិ វត្វា ‘‘សិក្ខិតោ’’តិ វុត្តេ ធនុសិក្ខាយ សិក្ខិតោតិ វិញ្ញាយតិ, សិក្ខា ច ឯត្តកេ កាលេ សមត្ថស្ស ឧក្កំសគតោ ហោតីតិ អាហ ‘‘ទស ទ្វាទស វស្សានិ ធនុសិប្បំ សិក្ខិតោ’’តិ។ ឧសភប្បមាណេបីតិ វីសតិយដ្ឋិយោ ឧសភំ, តស្មិំ ឧសភប្បមាណេ បទេសេ។ វាលគ្គន្តិ វាឡកោដិំ។ កតហត្ថោតិ បរិចិតហត្ថោ។ កតសរក្ខេបោតិ វិវដសរក្ខេបបទេសទស្សនវសេន សរក្ខេបកតាវី។ តេនាហ ‘‘ទស្សិតសិប្បោ’’តិ។ ‘‘កតសិប្បោ’’តិ កេចិ។ អសន្តិ ឯតេនាតិ អសនំ, កណ្ឌោ។ តាលច្ឆាយន្តិ តាលច្ឆាទិំ, សា បន រតនមត្តា, វិទត្ថិចតុរង្គុលា វា។
Daḷhaṃ thiraṃ dhanu etassāti daḷhadhanvā. So eva daḷhadhammoti vutto. Tenāha ‘‘daḷhadhanū’’ti. Uttamappamāṇenāti sahassathāmappamāṇena. Dhanusippasikkhitatāya dhanuggaho, na dhanuggahamattenāti āha ‘‘dhanuggahoti dhanuācariyo’’ti. ‘‘Dhanuggaho’’ti vatvā ‘‘sikkhito’’ti vutte dhanusikkhāya sikkhitoti viññāyati, sikkhā ca ettake kāle samatthassa ukkaṃsagato hotīti āha ‘‘dasa dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito’’ti. Usabhappamāṇepīti vīsatiyaṭṭhiyo usabhaṃ, tasmiṃ usabhappamāṇe padese. Vālagganti vāḷakoṭiṃ. Katahatthoti paricitahattho. Katasarakkhepoti vivaṭasarakkhepapadesadassanavasena sarakkhepakatāvī. Tenāha ‘‘dassitasippo’’ti. ‘‘Katasippo’’ti keci. Asanti etenāti asanaṃ, kaṇḍo. Tālacchāyanti tālacchādiṃ, sā pana ratanamattā, vidatthicaturaṅgulā vā.
បុរត្ថិមសមុទ្ទាតិ ឯកស្មិំ ចក្កវាឡេ បុរត្ថិមសមុទ្ទា។ សមុទ្ទសីសេន បុរត្ថិមចក្កវាឡមុខវដ្ដិំ វទតិ។ បច្ឆិមសមុទ្ទោតិ ឯត្ថាបិ ឯសេវ នយោ។ និប្បបញ្ចតន្តិ អទន្ធការិតំ។ សម្បត្តេតិ តាទិសេន ជវេន គច្ឆន្តេន សម្បត្តេ។ អនោតត្តេតិ ឯត្ថាបិ ‘‘សម្បត្តេ’’តិ បទំ អានេត្វា សម្ពន្ធោ, តថា ‘‘នាគលតាទន្តកដ្ឋំ ខាទិត្វា’’តិ ឯត្ថាបិ។ តទាតិ យទា សោ លោកន្តគវេសកោ អហោសិ, តទា។ ទីឃាយុកកាលោតិ អនេកវស្សសហស្សាយុកកាលោ។ ចក្កវាឡលោកស្សាតិ សាមញ្ញវសេន ឯកវចនំ, ចក្កវាឡលោកន្តិ អត្ថោ។ ឥមស្មិំយេវ ចក្កវាឡេ និព្ពត្តិ បុព្ពបរិចរិយសិទ្ធាយ និកន្តិយា។ សសញ្ញិម្ហិ សមនកេតិ ន រូបធម្មមត្តកេ, អថ ខោ បញ្ចក្ខន្ធសមុទាយេតិ ទស្សេតិ។ សមិតបាបោតិ សមុច្ឆិន្នសំកិលេសធម្មោ។
Puratthimasamuddāti ekasmiṃ cakkavāḷe puratthimasamuddā. Samuddasīsena puratthimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ vadati. Pacchimasamuddoti etthāpi eseva nayo. Nippapañcatanti adandhakāritaṃ. Sampatteti tādisena javena gacchantena sampatte. Anotatteti etthāpi ‘‘sampatte’’ti padaṃ ānetvā sambandho, tathā ‘‘nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā’’ti etthāpi. Tadāti yadā so lokantagavesako ahosi, tadā. Dīghāyukakāloti anekavassasahassāyukakālo. Cakkavāḷalokassāti sāmaññavasena ekavacanaṃ, cakkavāḷalokanti attho. Imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti pubbaparicariyasiddhāya nikantiyā. Sasaññimhi samanaketi na rūpadhammamattake, atha kho pañcakkhandhasamudāyeti dasseti. Samitapāpoti samucchinnasaṃkilesadhammo.
រោហិតស្សសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Rohitassasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៦. រោហិតស្សសុត្តំ • 6. Rohitassasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. រោហិតស្សសុត្តវណ្ណនា • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā
