| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
5. රොහිතස්‌සසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Rohitassasuttavaṇṇanā
45. පඤ්‌චමෙ යත්‌ථාති චක්‌කවාළලොකස්‌ස එකොකාසෙ භුම්‌මං. න චවති න උපපජ්‌ජතීති ඉදං අපරාපරං චුතිපටිසන්‌ධිවසෙන ගහිතං. ගමනෙනාති පදගමනෙන. ලොකස්‌ස අන්‌තන්‌ති සත්‌ථා සඞ්‌ඛාරලොකස්‌ස අන්‌තං සන්‌ධාය වදති. ඤාතෙය්‍යන්‌තිආදීසු ඤාතබ්‌බං දට්‌ඨබ්‌බං පත්‌තබ්‌බන්‌ති අත්‌ථො. ඉති දෙවපුත්‌තෙන චක්‌කවාළලොකස්‌ස අන්‌තො පුච්‌ඡිතො, සත්‌ථාරා සඞ්‌ඛාරලොකස්‌ස කථිතො . සො පන ‘‘අත්‌තනො පඤ්‌හෙන සද්‌ධිං සත්‌ථු බ්‍යාකරණං සමෙතී’’ති සඤ්‌ඤාය සම්‌පහංසන්‌තො අච්‌ඡරියන්‌තිආදිමාහ.
45. Pañcame yatthāti cakkavāḷalokassa ekokāse bhummaṃ. Na cavati na upapajjatīti idaṃ aparāparaṃ cutipaṭisandhivasena gahitaṃ. Gamanenāti padagamanena. Lokassa antanti satthā saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati. Ñāteyyantiādīsu ñātabbaṃ daṭṭhabbaṃ pattabbanti attho. Iti devaputtena cakkavāḷalokassa anto pucchito, satthārā saṅkhāralokassa kathito . So pana ‘‘attano pañhena saddhiṃ satthu byākaraṇaṃ sametī’’ti saññāya sampahaṃsanto acchariyantiādimāha.
දළ්‌හධම්‌මාති දළ්‌හධනු උත්‌තමප්‌පමාණෙන ධනුනා සමන්‌නාගතො. ධනුග්‌ගහොති ධනුආචරියො. සික්‌ඛිතොති ද්‌වාදස වස්‌සානි ධනුසිප්‌පං සික්‌ඛිතො. කතහත්‌ථොති උසභප්‌පමාණෙපි වාලග්‌ගං විජ්‌ඣිතුං සමත්‌ථභාවෙන කතහත්‌ථො. කතූපාසනොති කතසරක්‌ඛෙපො දස්‌සිතසිප්‌පො. අසනෙනාති කණ්‌ඩෙන. අතිපාතෙය්‍යාති අතික්‌කමෙය්‍ය. යාවතා සො තාලච්‌ඡාදිං අතික්‌කමෙය්‍ය, තාවතා කාලෙන එකං චක්‌කවාළං අතික්‌කමාමීති අත්‌තනො ජවසම්‌පත්‌තිං දස්‌සෙති.
Daḷhadhammāti daḷhadhanu uttamappamāṇena dhanunā samannāgato. Dhanuggahoti dhanuācariyo. Sikkhitoti dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito. Katahatthoti usabhappamāṇepi vālaggaṃ vijjhituṃ samatthabhāvena katahattho. Katūpāsanoti katasarakkhepo dassitasippo. Asanenāti kaṇḍena. Atipāteyyāti atikkameyya. Yāvatā so tālacchādiṃ atikkameyya, tāvatā kālena ekaṃ cakkavāḷaṃ atikkamāmīti attano javasampattiṃ dasseti.
පුරත්‌ථිමා සමුද්‌දා පච්‌ඡිමොති යථා පුරත්‌ථිමා සමුද්‌දා පච්‌ඡිමසමුද්‌දො දූරෙ, එවං මෙ දූරෙ පදවීතිහාරො අහොසීති වදති. සො කිර පාචීනචක්‌කවාළමුඛවට්‌ටියං ඨිතො පාදං පසාරෙත්‌වා පච්‌ඡිමචක්‌කවාළමුඛවට්‌ටිං අතික්‌කමති, පුන දුතියපාදං පසාරෙත්‌වා පරචක්‌කවාළමුඛවට්‌ටිං අතික්‌කමති. ඉච්‌ඡාගතන්‌ති ඉච්‌ඡා එව. අඤ්‌ඤත්‍රෙවාති නිප්‌පපඤ්‌චතං දස්‌සෙති. භික්‌ඛාචාරකාලෙ කිරෙස නාගලතාදන්‌තකට්‌ඨං ඛාදිත්‌වා අනොතත්‌තෙ මුඛං ධොවිත්‌වා කාලෙ සම්‌පත්‌තෙ උත්‌තරකුරුම්‌හි පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා චක්‌කවාළමුඛවට්‌ටියං නිසින්‌නො භත්‌තකිච්‌චං කරොති, තත්‌ථ මුහුත්‌තං විස්‌සමිත්‌වා පුන ජවති. වස්‌සසතායුකොති තදා දීඝායුකකාලො හොති, අයං පන වස්‌සසතාවසිට්‌ඨෙ ආයුම්‌හි ගමනං ආරභි. වස්‌සසතජීවීති තං වස්‌සසතං අනන්‌තරායෙන ජීවන්‌තො. අන්‌තරායෙව කාලඞ්‌කතොති චක්‌කවාළලොකස්‌ස අන්‌තං අප්‌පත්‌වා අන්‌තරාව මතො. සො පන තත්‌ථ කාලං කත්‌වාපි ආගන්‌ත්‌වා ඉමස්‌මිංයෙව චක්‌කවාළෙ නිබ්‌බත්‌ති.
Puratthimā samuddā pacchimoti yathā puratthimā samuddā pacchimasamuddo dūre, evaṃ me dūre padavītihāro ahosīti vadati. So kira pācīnacakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ ṭhito pādaṃ pasāretvā pacchimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati, puna dutiyapādaṃ pasāretvā paracakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati. Icchāgatanti icchā eva. Aññatrevāti nippapañcataṃ dasseti. Bhikkhācārakāle kiresa nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā anotatte mukhaṃ dhovitvā kāle sampatte uttarakurumhi piṇḍāya caritvā cakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ nisinno bhattakiccaṃ karoti, tattha muhuttaṃ vissamitvā puna javati. Vassasatāyukoti tadā dīghāyukakālo hoti, ayaṃ pana vassasatāvasiṭṭhe āyumhi gamanaṃ ārabhi. Vassasatajīvīti taṃ vassasataṃ anantarāyena jīvanto. Antarāyeva kālaṅkatoti cakkavāḷalokassa antaṃ appatvā antarāva mato. So pana tattha kālaṃ katvāpi āgantvā imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti.
අප්‌පත්‌වාති සඞ්‌ඛාරලොකස්‌ස අන්‌තං අප්‌පත්‌වා. දුක්‌ඛස්‌සාති වට්‌ටදුක්‌ඛස්‌ස. අන්‌තකිරියන්‌ති පරියන්‌තකරණං. කළෙවරෙති අත්‌තභාවෙ. සසඤ්‌ඤිම්‌හි සමනකෙති සසඤ්‌ඤෙ සචිත්‌තකෙ. ලොකන්‌ති දුක්‌ඛසච්‌චං. ලොකසමුදයන්‌ති සමුදයසච්‌චං. ලොකනිරොධන්‌ති නිරොධසච්‌චං. පටිපදන්‌ති මග්‌ගසච්‌චං. ඉති ‘‘නාහං, ආවුසො, ඉමානි චත්‌තාරි සච්‌චානි තිණකට්‌ඨාදීසු පඤ්‌ඤපෙමි, ඉමස්‌මිං පන චතුමහාභූතිකෙ කායස්‌මිංයෙව පඤ්‌ඤපෙමී’’ති දස්‌සෙති. සමිතාවීති සමිතපාපො. නාසීසතීති න පත්‌ථෙති. ඡට්‌ඨං උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
Appatvāti saṅkhāralokassa antaṃ appatvā. Dukkhassāti vaṭṭadukkhassa. Antakiriyanti pariyantakaraṇaṃ. Kaḷevareti attabhāve. Sasaññimhi samanaketi sasaññe sacittake. Lokanti dukkhasaccaṃ. Lokasamudayanti samudayasaccaṃ. Lokanirodhanti nirodhasaccaṃ. Paṭipadanti maggasaccaṃ. Iti ‘‘nāhaṃ, āvuso, imāni cattāri saccāni tiṇakaṭṭhādīsu paññapemi, imasmiṃ pana catumahābhūtike kāyasmiṃyeva paññapemī’’ti dasseti. Samitāvīti samitapāpo. Nāsīsatīti na pattheti. Chaṭṭhaṃ uttānatthamevāti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. රොහිතස්‌සසුත්‌තං • 5. Rohitassasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5-6. රොහිතස්‌සසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 5-6. Rohitassasuttādivaṇṇanā
