| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
6. රොහිතස්‌සසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Rohitassasuttavaṇṇanā
107. ඡට්‌ඨෙ යත්‌ථාති චක්‌කවාළලොකස්‌ස එකොකාසෙ භුම්‌මං. න චවති න උපපජ්‌ජතීති ඉදං අපරාපරං චුතිපටිසන්‌ධිවසෙන ගහිතං. ගමනෙනාති පදගමනෙන. නාහං තං ලොකස්‌ස අන්‌තන්‌ති සත්‌ථා සඞ්‌ඛාරලොකස්‌ස අන්‌තං සන්‌ධාය වදති. ඤාතෙය්‍යන්‌තිආදීසු ඤාතබ්‌බං, දට්‌ඨබ්‌බං, පත්‌තබ්‌බන්‌ති අත්‌ථො.
107. Chaṭṭhe yatthāti cakkavāḷalokassa ekokāse bhummaṃ. Na cavati na upapajjatīti idaṃ aparāparaṃ cutipaṭisandhivasena gahitaṃ. Gamanenāti padagamanena. Nāhaṃ taṃ lokassa antanti satthā saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati. Ñāteyyantiādīsu ñātabbaṃ, daṭṭhabbaṃ, pattabbanti attho.
ඉති දෙවපුත්‌තෙන චක්‌කවාළලොකස්‌ස අන්‌තො පුච්‌ඡිතො, සත්‌ථාරා සඞ්‌ඛාරලොකස්‌ස කථිතො. සො පන අත්‌තනො පඤ්‌හෙන සද්‌ධිං සත්‌ථු බ්‍යාකරණං සමෙතීති සඤ්‌ඤාය පසංසන්‌තො අච්‌ඡරියන්‌තිආදිමාහ.
Iti devaputtena cakkavāḷalokassa anto pucchito, satthārā saṅkhāralokassa kathito. So pana attano pañhena saddhiṃ satthu byākaraṇaṃ sametīti saññāya pasaṃsanto acchariyantiādimāha.
දළ්‌හධම්‌මොති දළ්‌හධනු, උත්‌තමප්‌පමාණෙන ධනුනා සමන්‌නාගතො. ධනුග්‌ගහොති ධනුආචරියො. සුසික්‌ඛිතොති දස ද්‌වාදස වස්‌සානි ධනුසිප්‌පං සික්‌ඛිතො. කතහත්‌ථොති උසභප්‌පමාණෙපි වාලග්‌ගං විජ්‌ඣිතුං සමත්‌ථභාවෙන කතහත්‌ථො. කතූපාසනොති කතසරක්‌ඛෙපො දස්‌සිතසිප්‌පො. අසනෙනාති කණ්‌ඩෙන. අතිපාතෙය්‍යාති අතික්‌කමෙය්‍ය. යාවතා සො තාලච්‌ඡායං අතික්‌කමෙය්‍ය, තාවතා කාලෙන එකචක්‌කවාළං අතික්‌කමාමීති අත්‌තනො ජවසම්‌පත්‌තිං දස්‌සෙති.
Daḷhadhammoti daḷhadhanu, uttamappamāṇena dhanunā samannāgato. Dhanuggahoti dhanuācariyo. Susikkhitoti dasa dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito. Katahatthoti usabhappamāṇepi vālaggaṃ vijjhituṃ samatthabhāvena katahattho. Katūpāsanoti katasarakkhepo dassitasippo. Asanenāti kaṇḍena. Atipāteyyāti atikkameyya. Yāvatā so tālacchāyaṃ atikkameyya, tāvatā kālena ekacakkavāḷaṃ atikkamāmīti attano javasampattiṃ dasseti.
පුරත්‌ථිමා සමුද්‌දා පච්‌ඡිමොති යථා පුරත්‌ථිමසමුද්‌දා පච්‌ඡිමසමුද්‌දො දූරෙ, එවං මෙ දූරෙ පදවීතිහාරො අහොසීති වදති. සො කිර පාචීනචක්‌කවාළමුඛවට්‌ටියං ඨිතො පාදං පසාරෙත්‌වා පච්‌ඡිමචක්‌කවාළමුඛවට්‌ටියං අක්‌කමති, පුන දුතියං පාදං පසාරෙත්‌වා පරචක්‌කවාළමුඛවට්‌ටියං අක්‌කමති. ඉච්‌ඡාගතන්‌ති ඉච්‌ඡා එව. අඤ්‌ඤත්‍රෙවාති නිප්‌පපඤ්‌චතං දස්‌සෙති. භික්‌ඛාචාරකාලෙ කිරෙස නාගලතාදන්‌තකට්‌ඨං ඛාදිත්‌වා අනොතත්‌තෙ මුඛං ධොවිත්‌වා කාලෙ සම්‌පත්‌තෙ උත්‌තරකුරුම්‌හි පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා චක්‌කවාළමුඛවට්‌ටියං නිසින්‌නො භත්‌තකිච්‌චං කරොති, තත්‌ථ මුහුත්‌තං විස්‌සමිත්‌වා පුන ජවති. වස්‌සසතායුකොති තදා දීඝායුකකාලො හොති, අයං පන වස්‌සසතාවසිට්‌ඨෙ ආයුම්‌හි ගමනං ආරභි. වස්‌සසතජීවීති තං වස්‌සසතං අනන්‌තරායෙන ජීවන්‌තො. අන්‌තරාව කාලඞ්‌කතොති චක්‌කවාළලොකස්‌ස අන්‌තං අප්‌පත්‌වා අන්‌තරාව මතො. සො පන තත්‌ථ කාලං කත්‌වාපි ආගන්‌ත්‌වා ඉමස්‌මිංයෙව චක්‌කවාළෙ නිබ්‌බත්‌ති. අප්‌පත්‌වාති සඞ්‌ඛාරලොකස්‌ස අන්‌තං අප්‌පත්‌වා. දුක්‌ඛස්‌සාති වට්‌ටදුක්‌ඛස්‌ස. අන්‌තකිරියන්‌ති පරියන්‌තකරණං. කළෙවරෙති අත්‌තභාවෙ. සසඤ්‌ඤිම්‌හි සමනකෙති සසඤ්‌ඤෙ සචිත්‌තෙ. ලොකන්‌ති දුක්‌ඛසච්‌චං. ලොකසමුදයන්‌ති සමුදයසච්‌චං. ලොකනිරොධන්‌ති නිරොධසච්‌චං. පටිපදන්‌ති මග්‌ගසච්‌චං. ඉති – ‘‘නාහං, ආවුසො, ඉමානි චත්‌තාරි සච්‌චානි තිණකට්‌ඨාදීසු පඤ්‌ඤපෙමි , ඉමස්‌මිං පන චාතුමහාභූතිකෙ කායස්‌මිං යෙව පඤ්‌ඤපෙමී’’ති දස්‌සෙති. සමිතාවීති සමිතපාපො. නාසීසතීති න පත්‌ථෙති. ඡට්‌ඨං.
Puratthimā samuddā pacchimoti yathā puratthimasamuddā pacchimasamuddo dūre, evaṃ me dūre padavītihāro ahosīti vadati. So kira pācīnacakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ ṭhito pādaṃ pasāretvā pacchimacakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ akkamati, puna dutiyaṃ pādaṃ pasāretvā paracakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ akkamati. Icchāgatanti icchā eva. Aññatrevāti nippapañcataṃ dasseti. Bhikkhācārakāle kiresa nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā anotatte mukhaṃ dhovitvā kāle sampatte uttarakurumhi piṇḍāya caritvā cakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ nisinno bhattakiccaṃ karoti, tattha muhuttaṃ vissamitvā puna javati. Vassasatāyukoti tadā dīghāyukakālo hoti, ayaṃ pana vassasatāvasiṭṭhe āyumhi gamanaṃ ārabhi. Vassasatajīvīti taṃ vassasataṃ anantarāyena jīvanto. Antarāva kālaṅkatoti cakkavāḷalokassa antaṃ appatvā antarāva mato. So pana tattha kālaṃ katvāpi āgantvā imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti. Appatvāti saṅkhāralokassa antaṃ appatvā. Dukkhassāti vaṭṭadukkhassa. Antakiriyanti pariyantakaraṇaṃ. Kaḷevareti attabhāve. Sasaññimhi samanaketi sasaññe sacitte. Lokanti dukkhasaccaṃ. Lokasamudayanti samudayasaccaṃ. Lokanirodhanti nirodhasaccaṃ. Paṭipadanti maggasaccaṃ. Iti – ‘‘nāhaṃ, āvuso, imāni cattāri saccāni tiṇakaṭṭhādīsu paññapemi , imasmiṃ pana cātumahābhūtike kāyasmiṃ yeva paññapemī’’ti dasseti. Samitāvīti samitapāpo. Nāsīsatīti na pattheti. Chaṭṭhaṃ.
108-109. සත්‌තමට්‌ඨමානි වුත්‌තත්‌ථානෙව. සත්‌තමං, අට්‌ඨමං.
108-109. Sattamaṭṭhamāni vuttatthāneva. Sattamaṃ, aṭṭhamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya
6. රොහිතස්‌සසුත්‌තං • 6. Rohitassasuttaṃ
7. නන්‌දසුත්‌තං • 7. Nandasuttaṃ
8. නන්‌දිවිසාලසුත්‌තං • 8. Nandivisālasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)
6. රොහිතස්‌සසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā
7-8. නන්‌දසුත්‌තනන්‌දිවිසාලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7-8. Nandasuttanandivisālasuttavaṇṇanā
