Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
6. රොහිතස්සසුත්තවණ්ණනා
6. Rohitassasuttavaṇṇanā
107. එකොකාසෙති චක්කවාළස්ස පරියන්තසඤ්ඤිතෙ එකස්මිං ඔකාසෙ. භුම්මන්ති ‘‘යත්ථා’’ති ඉදං භුම්මවචනං, සාමඤ්ඤතො වුත්තම්පි ‘‘සො ලොකස්ස අන්තො’’ති වචනතො විසිට්ඨවිසයමෙව හොති. ‘‘න ජායති න මීයතී’’ති වත්වා පුන ‘‘න චවති න උපපජ්ජතී’’ති කස්මා වුත්තන්ති ආහ ‘‘ඉදං අපරාපරං…පෙ.… ගහිත’’න්ති. පදගමනෙනාති පදසා ගමනෙන. සඞ්ඛාරලොකස්ස අන්තං සන්ධාය වදති උපරි සච්චානි පකාසෙතුකාමො. සඞ්ඛාරලොකස්ස හි අන්තො නිබ්බානං.
107.Ekokāseti cakkavāḷassa pariyantasaññite ekasmiṃ okāse. Bhummanti ‘‘yatthā’’ti idaṃ bhummavacanaṃ, sāmaññato vuttampi ‘‘so lokassa anto’’ti vacanato visiṭṭhavisayameva hoti. ‘‘Na jāyati na mīyatī’’ti vatvā puna ‘‘na cavati na upapajjatī’’ti kasmā vuttanti āha ‘‘idaṃ aparāparaṃ…pe… gahita’’nti. Padagamanenāti padasā gamanena. Saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati upari saccāni pakāsetukāmo. Saṅkhāralokassa hi anto nibbānaṃ.
දළ්හං ථිරං ධනු එතස්සාති දළ්හධන්වා. සො එව දළ්හධම්මොති වුත්තො. තෙනාහ ‘‘දළ්හධනූ’’ති. උත්තමප්පමාණෙනාති සහස්සථාමප්පමාණෙන. ධනුසිප්පසික්ඛිතතාය ධනුග්ගහො, න ධනුග්ගහමත්තෙනාති ආහ ‘‘ධනුග්ගහොති ධනුආචරියො’’ති. ‘‘ධනුග්ගහො’’ති වත්වා ‘‘සික්ඛිතො’’ති වුත්තෙ ධනුසික්ඛාය සික්ඛිතොති විඤ්ඤායති, සික්ඛා ච එත්තකෙ කාලෙ සමත්ථස්ස උක්කංසගතො හොතීති ආහ ‘‘දස ද්වාදස වස්සානි ධනුසිප්පං සික්ඛිතො’’ති. උසභප්පමාණෙපීති වීසතියට්ඨියො උසභං, තස්මිං උසභප්පමාණෙ පදෙසෙ. වාලග්ගන්ති වාළකොටිං. කතහත්ථොති පරිචිතහත්ථො. කතසරක්ඛෙපොති විවටසරක්ඛෙපපදෙසදස්සනවසෙන සරක්ඛෙපකතාවී. තෙනාහ ‘‘දස්සිතසිප්පො’’ති. ‘‘කතසිප්පො’’ති කෙචි. අසන්ති එතෙනාති අසනං, කණ්ඩො. තාලච්ඡායන්ති තාලච්ඡාදිං, සා පන රතනමත්තා, විදත්ථිචතුරඞ්ගුලා වා.
Daḷhaṃ thiraṃ dhanu etassāti daḷhadhanvā. So eva daḷhadhammoti vutto. Tenāha ‘‘daḷhadhanū’’ti. Uttamappamāṇenāti sahassathāmappamāṇena. Dhanusippasikkhitatāya dhanuggaho, na dhanuggahamattenāti āha ‘‘dhanuggahoti dhanuācariyo’’ti. ‘‘Dhanuggaho’’ti vatvā ‘‘sikkhito’’ti vutte dhanusikkhāya sikkhitoti viññāyati, sikkhā ca ettake kāle samatthassa ukkaṃsagato hotīti āha ‘‘dasa dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito’’ti. Usabhappamāṇepīti vīsatiyaṭṭhiyo usabhaṃ, tasmiṃ usabhappamāṇe padese. Vālagganti vāḷakoṭiṃ. Katahatthoti paricitahattho. Katasarakkhepoti vivaṭasarakkhepapadesadassanavasena sarakkhepakatāvī. Tenāha ‘‘dassitasippo’’ti. ‘‘Katasippo’’ti keci. Asanti etenāti asanaṃ, kaṇḍo. Tālacchāyanti tālacchādiṃ, sā pana ratanamattā, vidatthicaturaṅgulā vā.
පුරත්ථිමසමුද්දාති එකස්මිං චක්කවාළෙ පුරත්ථිමසමුද්දා. සමුද්දසීසෙන පුරත්ථිමචක්කවාළමුඛවට්ටිං වදති. පච්ඡිමසමුද්දොති එත්ථාපි එසෙව නයො. නිප්පපඤ්චතන්ති අදන්ධකාරිතං. සම්පත්තෙති තාදිසෙන ජවෙන ගච්ඡන්තෙන සම්පත්තෙ. අනොතත්තෙති එත්ථාපි ‘‘සම්පත්තෙ’’ති පදං ආනෙත්වා සම්බන්ධො, තථා ‘‘නාගලතාදන්තකට්ඨං ඛාදිත්වා’’ති එත්ථාපි. තදාති යදා සො ලොකන්තගවෙසකො අහොසි, තදා. දීඝායුකකාලොති අනෙකවස්සසහස්සායුකකාලො. චක්කවාළලොකස්සාති සාමඤ්ඤවසෙන එකවචනං, චක්කවාළලොකන්ති අත්ථො. ඉමස්මිංයෙව චක්කවාළෙ නිබ්බත්ති පුබ්බපරිචරියසිද්ධාය නිකන්තියා. සසඤ්ඤිම්හි සමනකෙති න රූපධම්මමත්තකෙ, අථ ඛො පඤ්චක්ඛන්ධසමුදායෙති දස්සෙති. සමිතපාපොති සමුච්ඡින්නසංකිලෙසධම්මො.
Puratthimasamuddāti ekasmiṃ cakkavāḷe puratthimasamuddā. Samuddasīsena puratthimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ vadati. Pacchimasamuddoti etthāpi eseva nayo. Nippapañcatanti adandhakāritaṃ. Sampatteti tādisena javena gacchantena sampatte. Anotatteti etthāpi ‘‘sampatte’’ti padaṃ ānetvā sambandho, tathā ‘‘nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā’’ti etthāpi. Tadāti yadā so lokantagavesako ahosi, tadā. Dīghāyukakāloti anekavassasahassāyukakālo. Cakkavāḷalokassāti sāmaññavasena ekavacanaṃ, cakkavāḷalokanti attho. Imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti pubbaparicariyasiddhāya nikantiyā. Sasaññimhi samanaketi na rūpadhammamattake, atha kho pañcakkhandhasamudāyeti dasseti. Samitapāpoti samucchinnasaṃkilesadhammo.
රොහිතස්සසුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Rohitassasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 6. රොහිතස්සසුත්තං • 6. Rohitassasuttaṃ
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 6. රොහිතස්සසුත්තවණ්ණනා • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā