| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
൫. രോഹിതസ്സസുത്തവണ്ണനാ
5. Rohitassasuttavaṇṇanā
൪൫. പഞ്ചമേ യത്ഥാതി ചക്കവാളലോകസ്സ ഏകോകാസേ ഭുമ്മം. ന ചവതി ന ഉപപജ്ജതീതി ഇദം അപരാപരം ചുതിപടിസന്ധിവസേന ഗഹിതം. ഗമനേനാതി പദഗമനേന. ലോകസ്സ അന്തന്തി സത്ഥാ സങ്ഖാരലോകസ്സ അന്തം സന്ധായ വദതി. ഞാതേയ്യന്തിആദീസു ഞാതബ്ബം ദട്ഠബ്ബം പത്തബ്ബന്തി അത്ഥോ. ഇതി ദേവപുത്തേന ചക്കവാളലോകസ്സ അന്തോ പുച്ഛിതോ, സത്ഥാരാ സങ്ഖാരലോകസ്സ കഥിതോ . സോ പന ‘‘അത്തനോ പഞ്ഹേന സദ്ധിം സത്ഥു ബ്യാകരണം സമേതീ’’തി സഞ്ഞായ സമ്പഹംസന്തോ അച്ഛരിയന്തിആദിമാഹ.
45. Pañcame yatthāti cakkavāḷalokassa ekokāse bhummaṃ. Na cavati na upapajjatīti idaṃ aparāparaṃ cutipaṭisandhivasena gahitaṃ. Gamanenāti padagamanena. Lokassa antanti satthā saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati. Ñāteyyantiādīsu ñātabbaṃ daṭṭhabbaṃ pattabbanti attho. Iti devaputtena cakkavāḷalokassa anto pucchito, satthārā saṅkhāralokassa kathito . So pana ‘‘attano pañhena saddhiṃ satthu byākaraṇaṃ sametī’’ti saññāya sampahaṃsanto acchariyantiādimāha.
ദള്ഹധമ്മാതി ദള്ഹധനു ഉത്തമപ്പമാണേന ധനുനാ സമന്നാഗതോ. ധനുഗ്ഗഹോതി ധനുആചരിയോ. സിക്ഖിതോതി ദ്വാദസ വസ്സാനി ധനുസിപ്പം സിക്ഖിതോ. കതഹത്ഥോതി ഉസഭപ്പമാണേപി വാലഗ്ഗം വിജ്ഝിതും സമത്ഥഭാവേന കതഹത്ഥോ. കതൂപാസനോതി കതസരക്ഖേപോ ദസ്സിതസിപ്പോ. അസനേനാതി കണ്ഡേന. അതിപാതേയ്യാതി അതിക്കമേയ്യ. യാവതാ സോ താലച്ഛാദിം അതിക്കമേയ്യ, താവതാ കാലേന ഏകം ചക്കവാളം അതിക്കമാമീതി അത്തനോ ജവസമ്പത്തിം ദസ്സേതി.
Daḷhadhammāti daḷhadhanu uttamappamāṇena dhanunā samannāgato. Dhanuggahoti dhanuācariyo. Sikkhitoti dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito. Katahatthoti usabhappamāṇepi vālaggaṃ vijjhituṃ samatthabhāvena katahattho. Katūpāsanoti katasarakkhepo dassitasippo. Asanenāti kaṇḍena. Atipāteyyāti atikkameyya. Yāvatā so tālacchādiṃ atikkameyya, tāvatā kālena ekaṃ cakkavāḷaṃ atikkamāmīti attano javasampattiṃ dasseti.
പുരത്ഥിമാ സമുദ്ദാ പച്ഛിമോതി യഥാ പുരത്ഥിമാ സമുദ്ദാ പച്ഛിമസമുദ്ദോ ദൂരേ, ഏവം മേ ദൂരേ പദവീതിഹാരോ അഹോസീതി വദതി. സോ കിര പാചീനചക്കവാളമുഖവട്ടിയം ഠിതോ പാദം പസാരേത്വാ പച്ഛിമചക്കവാളമുഖവട്ടിം അതിക്കമതി, പുന ദുതിയപാദം പസാരേത്വാ പരചക്കവാളമുഖവട്ടിം അതിക്കമതി. ഇച്ഛാഗതന്തി ഇച്ഛാ ഏവ. അഞ്ഞത്രേവാതി നിപ്പപഞ്ചതം ദസ്സേതി. ഭിക്ഖാചാരകാലേ കിരേസ നാഗലതാദന്തകട്ഠം ഖാദിത്വാ അനോതത്തേ മുഖം ധോവിത്വാ കാലേ സമ്പത്തേ ഉത്തരകുരുമ്ഹി പിണ്ഡായ ചരിത്വാ ചക്കവാളമുഖവട്ടിയം നിസിന്നോ ഭത്തകിച്ചം കരോതി, തത്ഥ മുഹുത്തം വിസ്സമിത്വാ പുന ജവതി. വസ്സസതായുകോതി തദാ ദീഘായുകകാലോ ഹോതി, അയം പന വസ്സസതാവസിട്ഠേ ആയുമ്ഹി ഗമനം ആരഭി. വസ്സസതജീവീതി തം വസ്സസതം അനന്തരായേന ജീവന്തോ. അന്തരായേവ കാലങ്കതോതി ചക്കവാളലോകസ്സ അന്തം അപ്പത്വാ അന്തരാവ മതോ. സോ പന തത്ഥ കാലം കത്വാപി ആഗന്ത്വാ ഇമസ്മിംയേവ ചക്കവാളേ നിബ്ബത്തി.
Puratthimā samuddā pacchimoti yathā puratthimā samuddā pacchimasamuddo dūre, evaṃ me dūre padavītihāro ahosīti vadati. So kira pācīnacakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ ṭhito pādaṃ pasāretvā pacchimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati, puna dutiyapādaṃ pasāretvā paracakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati. Icchāgatanti icchā eva. Aññatrevāti nippapañcataṃ dasseti. Bhikkhācārakāle kiresa nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā anotatte mukhaṃ dhovitvā kāle sampatte uttarakurumhi piṇḍāya caritvā cakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ nisinno bhattakiccaṃ karoti, tattha muhuttaṃ vissamitvā puna javati. Vassasatāyukoti tadā dīghāyukakālo hoti, ayaṃ pana vassasatāvasiṭṭhe āyumhi gamanaṃ ārabhi. Vassasatajīvīti taṃ vassasataṃ anantarāyena jīvanto. Antarāyeva kālaṅkatoti cakkavāḷalokassa antaṃ appatvā antarāva mato. So pana tattha kālaṃ katvāpi āgantvā imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti.
അപ്പത്വാതി സങ്ഖാരലോകസ്സ അന്തം അപ്പത്വാ. ദുക്ഖസ്സാതി വട്ടദുക്ഖസ്സ. അന്തകിരിയന്തി പരിയന്തകരണം. കളേവരേതി അത്തഭാവേ. സസഞ്ഞിമ്ഹി സമനകേതി സസഞ്ഞേ സചിത്തകേ. ലോകന്തി ദുക്ഖസച്ചം. ലോകസമുദയന്തി സമുദയസച്ചം. ലോകനിരോധന്തി നിരോധസച്ചം. പടിപദന്തി മഗ്ഗസച്ചം. ഇതി ‘‘നാഹം, ആവുസോ, ഇമാനി ചത്താരി സച്ചാനി തിണകട്ഠാദീസു പഞ്ഞപേമി, ഇമസ്മിം പന ചതുമഹാഭൂതികേ കായസ്മിംയേവ പഞ്ഞപേമീ’’തി ദസ്സേതി. സമിതാവീതി സമിതപാപോ. നാസീസതീതി ന പത്ഥേതി. ഛട്ഠം ഉത്താനത്ഥമേവാതി.
Appatvāti saṅkhāralokassa antaṃ appatvā. Dukkhassāti vaṭṭadukkhassa. Antakiriyanti pariyantakaraṇaṃ. Kaḷevareti attabhāve. Sasaññimhi samanaketi sasaññe sacittake. Lokanti dukkhasaccaṃ. Lokasamudayanti samudayasaccaṃ. Lokanirodhanti nirodhasaccaṃ. Paṭipadanti maggasaccaṃ. Iti ‘‘nāhaṃ, āvuso, imāni cattāri saccāni tiṇakaṭṭhādīsu paññapemi, imasmiṃ pana catumahābhūtike kāyasmiṃyeva paññapemī’’ti dasseti. Samitāvīti samitapāpo. Nāsīsatīti na pattheti. Chaṭṭhaṃ uttānatthamevāti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൫. രോഹിതസ്സസുത്തം • 5. Rohitassasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൫-൬. രോഹിതസ്സസുത്താദിവണ്ണനാ • 5-6. Rohitassasuttādivaṇṇanā
