Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൬. രോഹിതസ്സസുത്തവണ്ണനാ
6. Rohitassasuttavaṇṇanā
൧൦൭. ഏകോകാസേതി ചക്കവാളസ്സ പരിയന്തസഞ്ഞിതേ ഏകസ്മിം ഓകാസേ. ഭുമ്മന്തി ‘‘യത്ഥാ’’തി ഇദം ഭുമ്മവചനം, സാമഞ്ഞതോ വുത്തമ്പി ‘‘സോ ലോകസ്സ അന്തോ’’തി വചനതോ വിസിട്ഠവിസയമേവ ഹോതി. ‘‘ന ജായതി ന മീയതീ’’തി വത്വാ പുന ‘‘ന ചവതി ന ഉപപജ്ജതീ’’തി കസ്മാ വുത്തന്തി ആഹ ‘‘ഇദം അപരാപരം…പേ॰… ഗഹിത’’ന്തി. പദഗമനേനാതി പദസാ ഗമനേന. സങ്ഖാരലോകസ്സ അന്തം സന്ധായ വദതി ഉപരി സച്ചാനി പകാസേതുകാമോ. സങ്ഖാരലോകസ്സ ഹി അന്തോ നിബ്ബാനം.
107.Ekokāseti cakkavāḷassa pariyantasaññite ekasmiṃ okāse. Bhummanti ‘‘yatthā’’ti idaṃ bhummavacanaṃ, sāmaññato vuttampi ‘‘so lokassa anto’’ti vacanato visiṭṭhavisayameva hoti. ‘‘Na jāyati na mīyatī’’ti vatvā puna ‘‘na cavati na upapajjatī’’ti kasmā vuttanti āha ‘‘idaṃ aparāparaṃ…pe… gahita’’nti. Padagamanenāti padasā gamanena. Saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati upari saccāni pakāsetukāmo. Saṅkhāralokassa hi anto nibbānaṃ.
ദള്ഹം ഥിരം ധനു ഏതസ്സാതി ദള്ഹധന്വാ. സോ ഏവ ദള്ഹധമ്മോതി വുത്തോ. തേനാഹ ‘‘ദള്ഹധനൂ’’തി. ഉത്തമപ്പമാണേനാതി സഹസ്സഥാമപ്പമാണേന. ധനുസിപ്പസിക്ഖിതതായ ധനുഗ്ഗഹോ, ന ധനുഗ്ഗഹമത്തേനാതി ആഹ ‘‘ധനുഗ്ഗഹോതി ധനുആചരിയോ’’തി. ‘‘ധനുഗ്ഗഹോ’’തി വത്വാ ‘‘സിക്ഖിതോ’’തി വുത്തേ ധനുസിക്ഖായ സിക്ഖിതോതി വിഞ്ഞായതി, സിക്ഖാ ച ഏത്തകേ കാലേ സമത്ഥസ്സ ഉക്കംസഗതോ ഹോതീതി ആഹ ‘‘ദസ ദ്വാദസ വസ്സാനി ധനുസിപ്പം സിക്ഖിതോ’’തി. ഉസഭപ്പമാണേപീതി വീസതിയട്ഠിയോ ഉസഭം, തസ്മിം ഉസഭപ്പമാണേ പദേസേ. വാലഗ്ഗന്തി വാളകോടിം. കതഹത്ഥോതി പരിചിതഹത്ഥോ. കതസരക്ഖേപോതി വിവടസരക്ഖേപപദേസദസ്സനവസേന സരക്ഖേപകതാവീ. തേനാഹ ‘‘ദസ്സിതസിപ്പോ’’തി. ‘‘കതസിപ്പോ’’തി കേചി. അസന്തി ഏതേനാതി അസനം, കണ്ഡോ. താലച്ഛായന്തി താലച്ഛാദിം, സാ പന രതനമത്താ, വിദത്ഥിചതുരങ്ഗുലാ വാ.
Daḷhaṃ thiraṃ dhanu etassāti daḷhadhanvā. So eva daḷhadhammoti vutto. Tenāha ‘‘daḷhadhanū’’ti. Uttamappamāṇenāti sahassathāmappamāṇena. Dhanusippasikkhitatāya dhanuggaho, na dhanuggahamattenāti āha ‘‘dhanuggahoti dhanuācariyo’’ti. ‘‘Dhanuggaho’’ti vatvā ‘‘sikkhito’’ti vutte dhanusikkhāya sikkhitoti viññāyati, sikkhā ca ettake kāle samatthassa ukkaṃsagato hotīti āha ‘‘dasa dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito’’ti. Usabhappamāṇepīti vīsatiyaṭṭhiyo usabhaṃ, tasmiṃ usabhappamāṇe padese. Vālagganti vāḷakoṭiṃ. Katahatthoti paricitahattho. Katasarakkhepoti vivaṭasarakkhepapadesadassanavasena sarakkhepakatāvī. Tenāha ‘‘dassitasippo’’ti. ‘‘Katasippo’’ti keci. Asanti etenāti asanaṃ, kaṇḍo. Tālacchāyanti tālacchādiṃ, sā pana ratanamattā, vidatthicaturaṅgulā vā.
പുരത്ഥിമസമുദ്ദാതി ഏകസ്മിം ചക്കവാളേ പുരത്ഥിമസമുദ്ദാ. സമുദ്ദസീസേന പുരത്ഥിമചക്കവാളമുഖവട്ടിം വദതി. പച്ഛിമസമുദ്ദോതി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോ. നിപ്പപഞ്ചതന്തി അദന്ധകാരിതം. സമ്പത്തേതി താദിസേന ജവേന ഗച്ഛന്തേന സമ്പത്തേ. അനോതത്തേതി ഏത്ഥാപി ‘‘സമ്പത്തേ’’തി പദം ആനേത്വാ സമ്ബന്ധോ, തഥാ ‘‘നാഗലതാദന്തകട്ഠം ഖാദിത്വാ’’തി ഏത്ഥാപി. തദാതി യദാ സോ ലോകന്തഗവേസകോ അഹോസി, തദാ. ദീഘായുകകാലോതി അനേകവസ്സസഹസ്സായുകകാലോ. ചക്കവാളലോകസ്സാതി സാമഞ്ഞവസേന ഏകവചനം, ചക്കവാളലോകന്തി അത്ഥോ. ഇമസ്മിംയേവ ചക്കവാളേ നിബ്ബത്തി പുബ്ബപരിചരിയസിദ്ധായ നികന്തിയാ. സസഞ്ഞിമ്ഹി സമനകേതി ന രൂപധമ്മമത്തകേ, അഥ ഖോ പഞ്ചക്ഖന്ധസമുദായേതി ദസ്സേതി. സമിതപാപോതി സമുച്ഛിന്നസംകിലേസധമ്മോ.
Puratthimasamuddāti ekasmiṃ cakkavāḷe puratthimasamuddā. Samuddasīsena puratthimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ vadati. Pacchimasamuddoti etthāpi eseva nayo. Nippapañcatanti adandhakāritaṃ. Sampatteti tādisena javena gacchantena sampatte. Anotatteti etthāpi ‘‘sampatte’’ti padaṃ ānetvā sambandho, tathā ‘‘nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā’’ti etthāpi. Tadāti yadā so lokantagavesako ahosi, tadā. Dīghāyukakāloti anekavassasahassāyukakālo. Cakkavāḷalokassāti sāmaññavasena ekavacanaṃ, cakkavāḷalokanti attho. Imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti pubbaparicariyasiddhāya nikantiyā. Sasaññimhi samanaketi na rūpadhammamattake, atha kho pañcakkhandhasamudāyeti dasseti. Samitapāpoti samucchinnasaṃkilesadhammo.
രോഹിതസ്സസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Rohitassasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൬. രോഹിതസ്സസുത്തം • 6. Rohitassasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. രോഹിതസ്സസുത്തവണ്ണനാ • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā