Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi |
183. ரோஜமல்லவத்து²
183. Rojamallavatthu
301. அத² கோ² ப⁴க³வா ஆபணே யதா²பி⁴ரந்தங் விஹரித்வா யேன குஸினாரா தேன சாரிகங் பக்காமி மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் அட்³ட⁴தேலஸேஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹி. அஸ்ஸோஸுங் கோ² கோஸினாரகா மல்லா – ‘‘ப⁴க³வா கிர குஸினாரங் ஆக³ச்ச²தி மஹதா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் அட்³ட⁴தேலஸேஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹீ’’தி. தே ஸங்க³ரங் 1 அகங்ஸு – ‘‘யோ ப⁴க³வதோ பச்சுக்³க³மனங் ந கரிஸ்ஸதி, பஞ்சஸதானிஸ்ஸ த³ண்டோ³’’தி. தேன கோ² பன ஸமயேன ரோஜோ மல்லோ ஆயஸ்மதோ ஆனந்த³ஸ்ஸ ஸஹாயோ ஹோதி. அத² கோ² ப⁴க³வா அனுபுப்³பே³ன சாரிகங் சரமானோ யேன குஸினாரா தத³வஸரி. அத² கோ² கோஸினாரகா மல்லா ப⁴க³வதோ பச்சுக்³க³மனங் அகங்ஸு. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ ப⁴க³வதோ பச்சுக்³க³மனங் கரித்வா யேனாயஸ்மா ஆனந்தோ³ தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா ஆயஸ்மந்தங் ஆனந்த³ங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் அட்டா²ஸி. ஏகமந்தங் டி²தங் கோ² ரோஜங் மல்லங் ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ஏதத³வோச – ‘‘உளாரங் கோ² தே இத³ங், ஆவுஸோ ரோஜ, யங் த்வங் ப⁴க³வதோ பச்சுக்³க³மனங் அகாஸீ’’தி. ‘‘நாஹங், ப⁴ந்தே ஆனந்த³, ப³ஹுகதோ பு³த்³தே⁴ வா த⁴ம்மே வா ஸங்கே⁴ வா; அபி ச ஞாதீஹி ஸங்க³ரோ கதோ – ‘யோ ப⁴க³வதோ பச்சுக்³க³மனங் ந கரிஸ்ஸதி, பஞ்சஸதானிஸ்ஸ த³ண்டோ³’’’தி; ஸோ கோ² அஹங், ப⁴ந்தே ஆனந்த³, ஞாதீனங் த³ண்ட³ப⁴யா ஏவாஹங் ப⁴க³வதோ பச்சுக்³க³மனங் அகாஸிந்தி. அத² கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ அனத்தமனோ அஹோஸி’ கத²ஞ்ஹி நாம ரோஜோ மல்லோ ஏவங் வக்க²தீ’தி? அத² கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னோ கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘அயங், ப⁴ந்தே, ரோஜோ மல்லோ அபி⁴ஞ்ஞாதோ ஞாதமனுஸ்ஸோ. மஹத்தி²கோ கோ² பன ஏவரூபானங் ஞாதமனுஸ்ஸானங் இமஸ்மிங் த⁴ம்மவினயே பஸாதோ³. ஸாது⁴, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா ததா² கரோது, யதா² ரோஜோ மல்லோ இமஸ்மிங் த⁴ம்மவினயே பஸீதெ³ய்யா’’தி. ‘‘ந கோ² தங், ஆனந்த³, து³க்கரங் ததா²க³தேன, யதா² ரோஜோ மல்லோ இமஸ்மிங் த⁴ம்மவினயே பஸீதெ³ய்யா’’தி.
301. Atha kho bhagavā āpaṇe yathābhirantaṃ viharitvā yena kusinārā tena cārikaṃ pakkāmi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Assosuṃ kho kosinārakā mallā – ‘‘bhagavā kira kusināraṃ āgacchati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehī’’ti. Te saṅgaraṃ 2 akaṃsu – ‘‘yo bhagavato paccuggamanaṃ na karissati, pañcasatānissa daṇḍo’’ti. Tena kho pana samayena rojo mallo āyasmato ānandassa sahāyo hoti. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena kusinārā tadavasari. Atha kho kosinārakā mallā bhagavato paccuggamanaṃ akaṃsu. Atha kho rojo mallo bhagavato paccuggamanaṃ karitvā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho rojaṃ mallaṃ āyasmā ānando etadavoca – ‘‘uḷāraṃ kho te idaṃ, āvuso roja, yaṃ tvaṃ bhagavato paccuggamanaṃ akāsī’’ti. ‘‘Nāhaṃ, bhante ānanda, bahukato buddhe vā dhamme vā saṅghe vā; api ca ñātīhi saṅgaro kato – ‘yo bhagavato paccuggamanaṃ na karissati, pañcasatānissa daṇḍo’’’ti; so kho ahaṃ, bhante ānanda, ñātīnaṃ daṇḍabhayā evāhaṃ bhagavato paccuggamanaṃ akāsinti. Atha kho āyasmā ānando anattamano ahosi’ kathañhi nāma rojo mallo evaṃ vakkhatī’ti? Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, rojo mallo abhiññāto ñātamanusso. Mahatthiko kho pana evarūpānaṃ ñātamanussānaṃ imasmiṃ dhammavinaye pasādo. Sādhu, bhante, bhagavā tathā karotu, yathā rojo mallo imasmiṃ dhammavinaye pasīdeyyā’’ti. ‘‘Na kho taṃ, ānanda, dukkaraṃ tathāgatena, yathā rojo mallo imasmiṃ dhammavinaye pasīdeyyā’’ti.
அத² கோ² ப⁴க³வா ரோஜங் மல்லங் மெத்தேன சித்தேன ப²ரித்வா உட்டா²யாஸனா விஹாரங் பாவிஸி. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ ப⁴க³வதோ மெத்தேன சித்தேன பு²ட்டோ², ஸெய்யதா²பி நாம கா³விங் தருணவச்சோ², ஏவமேவ, விஹாரேன விஹாரங் பரிவேணேன பரிவேணங் உபஸங்கமித்வா பி⁴க்கூ² புச்ச²தி – ‘‘கஹங் நு கோ², ப⁴ந்தே, ஏதரஹி ஸோ ப⁴க³வா விஹரதி அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴, த³ஸ்ஸனகாமா ஹி மயங் தங் ப⁴க³வந்தங் அரஹந்தங் ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴’’ந்தி. ‘‘ஏஸாவுஸோ ரோஜ, விஹாரோ ஸங்வுதத்³வாரோ, தேன அப்பஸத்³தோ³ உபஸங்கமித்வா அதரமானோ ஆளிந்த³ங் பவிஸித்வா உக்காஸித்வா அக்³க³ளங் ஆகோடேஹி, விவரிஸ்ஸதி தே ப⁴க³வா த்³வார’’ந்தி. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ யேன ஸோ விஹாரோ ஸங்வுதத்³வாரோ, தேன அப்பஸத்³தோ³ உபஸங்கமித்வா அதரமானோ ஆளிந்த³ங் பவிஸித்வா உக்காஸித்வா அக்³க³ளங் ஆகோடேஸி. விவரி ப⁴க³வா த்³வாரங். அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ விஹாரங் பவிஸித்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னஸ்ஸ கோ² ரோஜஸ்ஸ மல்லஸ்ஸ ப⁴க³வா அனுபுப்³பி³ங் கத²ங் கதே²ஸி, ஸெய்யதி²த³ங் – தா³னகத²ங்…பே॰… அபரப்பச்சயோ ஸத்து²ஸாஸனே ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘ஸாது⁴, ப⁴ந்தே, அய்யா மமஞ்ஞேவ படிக்³க³ண்ஹெய்யுங் சீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானப்பச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரங், நோ அஞ்ஞேஸ’’ந்தி. ‘‘யேஸங் கோ², ரோஜ, ஸெக்கே²ன ஞாணேன ஸெக்கே²ன த³ஸ்ஸனேன த⁴ம்மோ தி³ட்டோ² ஸெய்யதா²பி தயா, தேஸம்பி ஏவங் ஹோதி – ‘அஹோ நூன அய்யா அம்ஹாகஞ்ஞேவ படிக்³க³ண்ஹெய்யுங் சீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானப்பச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரங், நோ அஞ்ஞேஸ’ந்தி. தேன ஹி, ரோஜ, தவ சேவ படிக்³க³ஹிஸ்ஸந்தி அஞ்ஞேஸஞ்சா’’தி.
Atha kho bhagavā rojaṃ mallaṃ mettena cittena pharitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi. Atha kho rojo mallo bhagavato mettena cittena phuṭṭho, seyyathāpi nāma gāviṃ taruṇavaccho, evameva, vihārena vihāraṃ pariveṇena pariveṇaṃ upasaṅkamitvā bhikkhū pucchati – ‘‘kahaṃ nu kho, bhante, etarahi so bhagavā viharati arahaṃ sammāsambuddho, dassanakāmā hi mayaṃ taṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. ‘‘Esāvuso roja, vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭehi, vivarissati te bhagavā dvāra’’nti. Atha kho rojo mallo yena so vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭesi. Vivari bhagavā dvāraṃ. Atha kho rojo mallo vihāraṃ pavisitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnassa kho rojassa mallassa bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante, ayyā mamaññeva paṭiggaṇheyyuṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ, no aññesa’’nti. ‘‘Yesaṃ kho, roja, sekkhena ñāṇena sekkhena dassanena dhammo diṭṭho seyyathāpi tayā, tesampi evaṃ hoti – ‘aho nūna ayyā amhākaññeva paṭiggaṇheyyuṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ, no aññesa’nti. Tena hi, roja, tava ceva paṭiggahissanti aññesañcā’’ti.
302. தேன கோ² பன ஸமயேன குஸினாராயங் பணீதானங் ப⁴த்தானங் ப⁴த்தபடிபாடி அட்டி²தா ஹோதி. அத² கோ² ரோஜஸ்ஸ மல்லஸ்ஸ படிபாடிங் அலப⁴ந்தஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘யங்னூனாஹங் ப⁴த்தக்³க³ங் ஓலோகெய்யங், யங் ப⁴த்தக்³கே³ நாஸ்ஸ, தங் படியாதெ³ய்ய’’ந்தி. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ ப⁴த்தக்³க³ங் ஓலோகெந்தோ த்³வே நாத்³த³ஸ – டா³கஞ்ச பிட்ட²கா²த³னீயஞ்ச. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ யேனாயஸ்மா ஆனந்தோ³ தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா ஆயஸ்மந்தங் ஆனந்த³ங் ஏதத³வோச – ‘‘இத⁴ மே, ப⁴ந்தே ஆனந்த³, படிபாடிங் அலப⁴ந்தஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘யங்னூனாஹங் ப⁴த்தக்³க³ங் ஓலோகெய்யங், யங் ப⁴த்தக்³கே³ நாஸ்ஸ, தங் படியாதெ³ய்ய’ந்தி. ஸோ கோ² அஹங், ப⁴ந்தே ஆனந்த³, ப⁴த்தக்³க³ங் ஓலோகெந்தோ த்³வே நாத்³த³ஸங் – டா³கஞ்ச பிட்ட²கா²த³னீயஞ்ச. ஸசாஹங், ப⁴ந்தே ஆனந்த³, படியாதெ³ய்யங் டா³கஞ்ச பிட்ட²கா²த³னீயஞ்ச, படிக்³க³ண்ஹெய்ய மே ப⁴க³வா’’தி? ‘‘தேன ஹி, ரோஜ, ப⁴க³வந்தங் படிபுச்சி²ஸ்ஸாமீ’’தி. அத² கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ப⁴க³வதோ ஏதமத்த²ங் ஆரோசேஸி. ‘‘தேன ஹானந்த³, படியாதே³தூ’’தி. ‘‘தேன ஹி, ரோஜ, படியாதே³ஹீ’’தி. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ தஸ்ஸா ரத்தியா அச்சயேன பஹூதங் டா³கஞ்ச பிட்ட²கா²த³னீயஞ்ச படியாதா³பெத்வா ப⁴க³வதோ உபனாமேஸி ‘‘படிக்³க³ண்ஹாது மே, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா டா³கஞ்ச பிட்ட²கா²த³னீயஞ்சா’’தி. ‘‘தேன ஹி, ரோஜ, பி⁴க்கூ²னங் தே³ஹீ’’தி. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ பி⁴க்கூ²னங் தே³தி. பி⁴க்கூ² குக்குச்சாயந்தா ந படிக்³க³ண்ஹந்தி . ‘‘படிக்³க³ண்ஹத², பி⁴க்க²வே, பரிபு⁴ஞ்ஜதா²’’தி. அத² கோ² ரோஜோ மல்லோ பு³த்³த⁴ப்பமுக²ங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் பஹூதேஹி டா³கேஹி ச பிட்ட²கா²த³னீயேஹி ச ஸஹத்தா² ஸந்தப்பெத்வா ஸம்பவாரெத்வா ப⁴க³வந்தங் தோ⁴தஹத்த²ங் ஓனீதபத்தபாணிங் ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னங் கோ² ரோஜங் மல்லங் ப⁴க³வா த⁴ம்மியா கதா²ய ஸந்த³ஸ்ஸெத்வா ஸமாத³பெத்வா ஸமுத்தேஜெத்வா ஸம்பஹங்ஸெத்வா உட்டா²யாஸனா பக்காமி. அத² கோ² ப⁴க³வா ஏதஸ்மிங் நிதா³னே ஏதஸ்மிங் பகரணே த⁴ம்மிங் கத²ங் கத்வா பி⁴க்கூ² ஆமந்தேஸி – ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, ஸப்³ப³ஞ்ச டா³கங் ஸப்³ப³ஞ்ச பிட்ட²கா²த³னீய’’ந்தி.
302. Tena kho pana samayena kusinārāyaṃ paṇītānaṃ bhattānaṃ bhattapaṭipāṭi aṭṭhitā hoti. Atha kho rojassa mallassa paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ, yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’’nti. Atha kho rojo mallo bhattaggaṃ olokento dve nāddasa – ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca. Atha kho rojo mallo yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘idha me, bhante ānanda, paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ, yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’nti. So kho ahaṃ, bhante ānanda, bhattaggaṃ olokento dve nāddasaṃ – ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca. Sacāhaṃ, bhante ānanda, paṭiyādeyyaṃ ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca, paṭiggaṇheyya me bhagavā’’ti? ‘‘Tena hi, roja, bhagavantaṃ paṭipucchissāmī’’ti. Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Tena hānanda, paṭiyādetū’’ti. ‘‘Tena hi, roja, paṭiyādehī’’ti. Atha kho rojo mallo tassā rattiyā accayena pahūtaṃ ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca paṭiyādāpetvā bhagavato upanāmesi ‘‘paṭiggaṇhātu me, bhante, bhagavā ḍākañca piṭṭhakhādanīyañcā’’ti. ‘‘Tena hi, roja, bhikkhūnaṃ dehī’’ti. Atha kho rojo mallo bhikkhūnaṃ deti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti . ‘‘Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjathā’’ti. Atha kho rojo mallo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ pahūtehi ḍākehi ca piṭṭhakhādanīyehi ca sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ dhotahatthaṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rojaṃ mallaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sabbañca ḍākaṃ sabbañca piṭṭhakhādanīya’’nti.
ரோஜமல்லவத்து² நிட்டி²தங்.
Rojamallavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ரோஜமல்லாதி³வத்து²கதா² • Rojamallādivatthukathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ரோஜமல்லவத்து²கதா²வண்ணனா • Rojamallavatthukathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / ரோஜமல்லாதி³வத்து²கதா²வண்ணனா • Rojamallādivatthukathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 183. ரோஜமல்லாதி³வத்து²கதா² • 183. Rojamallādivatthukathā