Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi

    ൧൮൩. രോജമല്ലവത്ഥു

    183. Rojamallavatthu

    ൩൦൧. അഥ ഖോ ഭഗവാ ആപണേ യഥാഭിരന്തം വിഹരിത്വാ യേന കുസിനാരാ തേന ചാരികം പക്കാമി മഹതാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേന സദ്ധിം അഡ്ഢതേലസേഹി ഭിക്ഖുസതേഹി. അസ്സോസും ഖോ കോസിനാരകാ മല്ലാ – ‘‘ഭഗവാ കിര കുസിനാരം ആഗച്ഛതി മഹതാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേന സദ്ധിം അഡ്ഢതേലസേഹി ഭിക്ഖുസതേഹീ’’തി. തേ സങ്ഗരം 1 അകംസു – ‘‘യോ ഭഗവതോ പച്ചുഗ്ഗമനം ന കരിസ്സതി, പഞ്ചസതാനിസ്സ ദണ്ഡോ’’തി. തേന ഖോ പന സമയേന രോജോ മല്ലോ ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ സഹായോ ഹോതി. അഥ ഖോ ഭഗവാ അനുപുബ്ബേന ചാരികം ചരമാനോ യേന കുസിനാരാ തദവസരി. അഥ ഖോ കോസിനാരകാ മല്ലാ ഭഗവതോ പച്ചുഗ്ഗമനം അകംസു. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ ഭഗവതോ പച്ചുഗ്ഗമനം കരിത്വാ യേനായസ്മാ ആനന്ദോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതം ഖോ രോജം മല്ലം ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഏതദവോച – ‘‘ഉളാരം ഖോ തേ ഇദം, ആവുസോ രോജ, യം ത്വം ഭഗവതോ പച്ചുഗ്ഗമനം അകാസീ’’തി. ‘‘നാഹം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ബഹുകതോ ബുദ്ധേ വാ ധമ്മേ വാ സങ്ഘേ വാ; അപി ച ഞാതീഹി സങ്ഗരോ കതോ – ‘യോ ഭഗവതോ പച്ചുഗ്ഗമനം ന കരിസ്സതി, പഞ്ചസതാനിസ്സ ദണ്ഡോ’’’തി; സോ ഖോ അഹം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ഞാതീനം ദണ്ഡഭയാ ഏവാഹം ഭഗവതോ പച്ചുഗ്ഗമനം അകാസിന്തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ അനത്തമനോ അഹോസി’ കഥഞ്ഹി നാമ രോജോ മല്ലോ ഏവം വക്ഖതീ’തി? അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അയം, ഭന്തേ, രോജോ മല്ലോ അഭിഞ്ഞാതോ ഞാതമനുസ്സോ. മഹത്ഥികോ ഖോ പന ഏവരൂപാനം ഞാതമനുസ്സാനം ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ പസാദോ. സാധു, ഭന്തേ, ഭഗവാ തഥാ കരോതു, യഥാ രോജോ മല്ലോ ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ പസീദേയ്യാ’’തി. ‘‘ന ഖോ തം, ആനന്ദ, ദുക്കരം തഥാഗതേന, യഥാ രോജോ മല്ലോ ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ പസീദേയ്യാ’’തി.

    301. Atha kho bhagavā āpaṇe yathābhirantaṃ viharitvā yena kusinārā tena cārikaṃ pakkāmi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Assosuṃ kho kosinārakā mallā – ‘‘bhagavā kira kusināraṃ āgacchati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehī’’ti. Te saṅgaraṃ 2 akaṃsu – ‘‘yo bhagavato paccuggamanaṃ na karissati, pañcasatānissa daṇḍo’’ti. Tena kho pana samayena rojo mallo āyasmato ānandassa sahāyo hoti. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena kusinārā tadavasari. Atha kho kosinārakā mallā bhagavato paccuggamanaṃ akaṃsu. Atha kho rojo mallo bhagavato paccuggamanaṃ karitvā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho rojaṃ mallaṃ āyasmā ānando etadavoca – ‘‘uḷāraṃ kho te idaṃ, āvuso roja, yaṃ tvaṃ bhagavato paccuggamanaṃ akāsī’’ti. ‘‘Nāhaṃ, bhante ānanda, bahukato buddhe vā dhamme vā saṅghe vā; api ca ñātīhi saṅgaro kato – ‘yo bhagavato paccuggamanaṃ na karissati, pañcasatānissa daṇḍo’’’ti; so kho ahaṃ, bhante ānanda, ñātīnaṃ daṇḍabhayā evāhaṃ bhagavato paccuggamanaṃ akāsinti. Atha kho āyasmā ānando anattamano ahosi’ kathañhi nāma rojo mallo evaṃ vakkhatī’ti? Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, rojo mallo abhiññāto ñātamanusso. Mahatthiko kho pana evarūpānaṃ ñātamanussānaṃ imasmiṃ dhammavinaye pasādo. Sādhu, bhante, bhagavā tathā karotu, yathā rojo mallo imasmiṃ dhammavinaye pasīdeyyā’’ti. ‘‘Na kho taṃ, ānanda, dukkaraṃ tathāgatena, yathā rojo mallo imasmiṃ dhammavinaye pasīdeyyā’’ti.

    അഥ ഖോ ഭഗവാ രോജം മല്ലം മേത്തേന ചിത്തേന ഫരിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ വിഹാരം പാവിസി. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ ഭഗവതോ മേത്തേന ചിത്തേന ഫുട്ഠോ, സേയ്യഥാപി നാമ ഗാവിം തരുണവച്ഛോ, ഏവമേവ, വിഹാരേന വിഹാരം പരിവേണേന പരിവേണം ഉപസങ്കമിത്വാ ഭിക്ഖൂ പുച്ഛതി – ‘‘കഹം നു ഖോ, ഭന്തേ, ഏതരഹി സോ ഭഗവാ വിഹരതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ, ദസ്സനകാമാ ഹി മയം തം ഭഗവന്തം അരഹന്തം സമ്മാസമ്ബുദ്ധ’’ന്തി. ‘‘ഏസാവുസോ രോജ, വിഹാരോ സംവുതദ്വാരോ, തേന അപ്പസദ്ദോ ഉപസങ്കമിത്വാ അതരമാനോ ആളിന്ദം പവിസിത്വാ ഉക്കാസിത്വാ അഗ്ഗളം ആകോടേഹി, വിവരിസ്സതി തേ ഭഗവാ ദ്വാര’’ന്തി. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ യേന സോ വിഹാരോ സംവുതദ്വാരോ, തേന അപ്പസദ്ദോ ഉപസങ്കമിത്വാ അതരമാനോ ആളിന്ദം പവിസിത്വാ ഉക്കാസിത്വാ അഗ്ഗളം ആകോടേസി. വിവരി ഭഗവാ ദ്വാരം. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ വിഹാരം പവിസിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നസ്സ ഖോ രോജസ്സ മല്ലസ്സ ഭഗവാ അനുപുബ്ബിം കഥം കഥേസി, സേയ്യഥിദം – ദാനകഥം…പേ॰… അപരപ്പച്ചയോ സത്ഥുസാസനേ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സാധു, ഭന്തേ, അയ്യാ മമഞ്ഞേവ പടിഗ്ഗണ്ഹേയ്യും ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരം, നോ അഞ്ഞേസ’’ന്തി. ‘‘യേസം ഖോ, രോജ, സേക്ഖേന ഞാണേന സേക്ഖേന ദസ്സനേന ധമ്മോ ദിട്ഠോ സേയ്യഥാപി തയാ, തേസമ്പി ഏവം ഹോതി – ‘അഹോ നൂന അയ്യാ അമ്ഹാകഞ്ഞേവ പടിഗ്ഗണ്ഹേയ്യും ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരം, നോ അഞ്ഞേസ’ന്തി. തേന ഹി, രോജ, തവ ചേവ പടിഗ്ഗഹിസ്സന്തി അഞ്ഞേസഞ്ചാ’’തി.

    Atha kho bhagavā rojaṃ mallaṃ mettena cittena pharitvā uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi. Atha kho rojo mallo bhagavato mettena cittena phuṭṭho, seyyathāpi nāma gāviṃ taruṇavaccho, evameva, vihārena vihāraṃ pariveṇena pariveṇaṃ upasaṅkamitvā bhikkhū pucchati – ‘‘kahaṃ nu kho, bhante, etarahi so bhagavā viharati arahaṃ sammāsambuddho, dassanakāmā hi mayaṃ taṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. ‘‘Esāvuso roja, vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭehi, vivarissati te bhagavā dvāra’’nti. Atha kho rojo mallo yena so vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭesi. Vivari bhagavā dvāraṃ. Atha kho rojo mallo vihāraṃ pavisitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnassa kho rojassa mallassa bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ…pe… aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante, ayyā mamaññeva paṭiggaṇheyyuṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ, no aññesa’’nti. ‘‘Yesaṃ kho, roja, sekkhena ñāṇena sekkhena dassanena dhammo diṭṭho seyyathāpi tayā, tesampi evaṃ hoti – ‘aho nūna ayyā amhākaññeva paṭiggaṇheyyuṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ, no aññesa’nti. Tena hi, roja, tava ceva paṭiggahissanti aññesañcā’’ti.

    ൩൦൨. തേന ഖോ പന സമയേന കുസിനാരായം പണീതാനം ഭത്താനം ഭത്തപടിപാടി അട്ഠിതാ ഹോതി. അഥ ഖോ രോജസ്സ മല്ലസ്സ പടിപാടിം അലഭന്തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യംനൂനാഹം ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേയ്യം, യം ഭത്തഗ്ഗേ നാസ്സ, തം പടിയാദേയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേന്തോ ദ്വേ നാദ്ദസ – ഡാകഞ്ച പിട്ഠഖാദനീയഞ്ച. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ യേനായസ്മാ ആനന്ദോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘ഇധ മേ, ഭന്തേ ആനന്ദ, പടിപാടിം അലഭന്തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേയ്യം, യം ഭത്തഗ്ഗേ നാസ്സ, തം പടിയാദേയ്യ’ന്തി. സോ ഖോ അഹം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ഭത്തഗ്ഗം ഓലോകേന്തോ ദ്വേ നാദ്ദസം – ഡാകഞ്ച പിട്ഠഖാദനീയഞ്ച. സചാഹം, ഭന്തേ ആനന്ദ, പടിയാദേയ്യം ഡാകഞ്ച പിട്ഠഖാദനീയഞ്ച, പടിഗ്ഗണ്ഹേയ്യ മേ ഭഗവാ’’തി? ‘‘തേന ഹി, രോജ, ഭഗവന്തം പടിപുച്ഛിസ്സാമീ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘തേന ഹാനന്ദ, പടിയാദേതൂ’’തി. ‘‘തേന ഹി, രോജ, പടിയാദേഹീ’’തി. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പഹൂതം ഡാകഞ്ച പിട്ഠഖാദനീയഞ്ച പടിയാദാപേത്വാ ഭഗവതോ ഉപനാമേസി ‘‘പടിഗ്ഗണ്ഹാതു മേ, ഭന്തേ, ഭഗവാ ഡാകഞ്ച പിട്ഠഖാദനീയഞ്ചാ’’തി. ‘‘തേന ഹി, രോജ, ഭിക്ഖൂനം ദേഹീ’’തി. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ ഭിക്ഖൂനം ദേതി. ഭിക്ഖൂ കുക്കുച്ചായന്താ ന പടിഗ്ഗണ്ഹന്തി . ‘‘പടിഗ്ഗണ്ഹഥ, ഭിക്ഖവേ, പരിഭുഞ്ജഥാ’’തി. അഥ ഖോ രോജോ മല്ലോ ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം പഹൂതേഹി ഡാകേഹി ച പിട്ഠഖാദനീയേഹി ച സഹത്ഥാ സന്തപ്പേത്വാ സമ്പവാരേത്വാ ഭഗവന്തം ധോതഹത്ഥം ഓനീതപത്തപാണിം ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ രോജം മല്ലം ഭഗവാ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേത്വാ സമാദപേത്വാ സമുത്തേജേത്വാ സമ്പഹംസേത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബഞ്ച ഡാകം സബ്ബഞ്ച പിട്ഠഖാദനീയ’’ന്തി.

    302. Tena kho pana samayena kusinārāyaṃ paṇītānaṃ bhattānaṃ bhattapaṭipāṭi aṭṭhitā hoti. Atha kho rojassa mallassa paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ, yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’’nti. Atha kho rojo mallo bhattaggaṃ olokento dve nāddasa – ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca. Atha kho rojo mallo yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘idha me, bhante ānanda, paṭipāṭiṃ alabhantassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ bhattaggaṃ olokeyyaṃ, yaṃ bhattagge nāssa, taṃ paṭiyādeyya’nti. So kho ahaṃ, bhante ānanda, bhattaggaṃ olokento dve nāddasaṃ – ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca. Sacāhaṃ, bhante ānanda, paṭiyādeyyaṃ ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca, paṭiggaṇheyya me bhagavā’’ti? ‘‘Tena hi, roja, bhagavantaṃ paṭipucchissāmī’’ti. Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Tena hānanda, paṭiyādetū’’ti. ‘‘Tena hi, roja, paṭiyādehī’’ti. Atha kho rojo mallo tassā rattiyā accayena pahūtaṃ ḍākañca piṭṭhakhādanīyañca paṭiyādāpetvā bhagavato upanāmesi ‘‘paṭiggaṇhātu me, bhante, bhagavā ḍākañca piṭṭhakhādanīyañcā’’ti. ‘‘Tena hi, roja, bhikkhūnaṃ dehī’’ti. Atha kho rojo mallo bhikkhūnaṃ deti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti . ‘‘Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjathā’’ti. Atha kho rojo mallo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ pahūtehi ḍākehi ca piṭṭhakhādanīyehi ca sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ dhotahatthaṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rojaṃ mallaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, sabbañca ḍākaṃ sabbañca piṭṭhakhādanīya’’nti.

    രോജമല്ലവത്ഥു നിട്ഠിതം.

    Rojamallavatthu niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. സങ്കരം (ക॰)
    2. saṅkaraṃ (ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / രോജമല്ലാദിവത്ഥുകഥാ • Rojamallādivatthukathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / രോജമല്ലവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Rojamallavatthukathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / രോജമല്ലാദിവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Rojamallādivatthukathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൮൩. രോജമല്ലാദിവത്ഥുകഥാ • 183. Rojamallādivatthukathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact