| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
५. रुक्खङ्गपञ्हो
5. Rukkhaṅgapañho
५. ‘‘भन्ते नागसेन, ‘रुक्खस्स तीणि अङ्गानि गहेतब्बानी’ति यं वदेसि, कतमानि तानि तीणि अङ्गानि गहेतब्बानी’’ति? ‘‘यथा, महाराज, रुक्खो नाम पुप्फफलधरो, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन विमुत्तिपुप्फसामञ्ञफलधारिना भवितब्बं। इदं, महाराज, रुक्खस्स पठमं अङ्गं गहेतब्बं।
5. ‘‘Bhante nāgasena, ‘rukkhassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, rukkho nāma pupphaphaladharo, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena vimuttipupphasāmaññaphaladhārinā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, रुक्खो उपगतानमनुप्पविट्ठानं जनानं छायं देति, एवमेव खो , महाराज, योगिना योगावचरेन उपगतानमनुप्पविट्ठानं पुग्गलानं आमिसप्पटिसन्धारेन वा धम्मप्पटिसन्थारेन वा पटिसन्थरितब्बं। इदं, महाराज, रुक्खस्स दुतियं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, rukkho upagatānamanuppaviṭṭhānaṃ janānaṃ chāyaṃ deti, evameva kho , mahārāja, yoginā yogāvacarena upagatānamanuppaviṭṭhānaṃ puggalānaṃ āmisappaṭisandhārena vā dhammappaṭisanthārena vā paṭisantharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, रुक्खो छायावेमत्तं न करोति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन सब्बसत्तेसु वेमत्तता न कातब्बा, चोरवधकपच्चत्थिकेसुपि अत्तनिपि समसमा मेत्ताभावना कातब्बा, ‘किन्ति इमे सत्ता अवेरा अब्यापज्जा 1 अनीघा सुखी अत्तानं परिहरेय्यु’न्ति। इदं, महाराज, रुक्खस्स ततियं अङ्गं गहेतब्बं। भासितम्पेतं, महाराज, थेरेन सारिपुत्तेन धम्मसेनापतिना –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, rukkho chāyāvemattaṃ na karoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbasattesu vemattatā na kātabbā, coravadhakapaccatthikesupi attanipi samasamā mettābhāvanā kātabbā, ‘kinti ime sattā averā abyāpajjā 2 anīghā sukhī attānaṃ parihareyyu’nti. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –
‘‘‘वधके देवदत्तम्हि, चोरे अङ्गुलिमालके।
‘‘‘Vadhake devadattamhi, core aṅgulimālake;
धनपाले राहुले च, सब्बत्थ समको मुनी’’’ति॥
Dhanapāle rāhule ca, sabbattha samako munī’’’ti.
रुक्खङ्गपञ्हो पञ्चमो।
Rukkhaṅgapañho pañcamo.
Footnotes:
