| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๕. รุณฺณสุตฺตวณฺณนา
5. Ruṇṇasuttavaṇṇanā
๑๐๘. ปญฺจมํ อตฺถุปฺปตฺติยา นิกฺขิตฺตํฯ กตราย อตฺถุปฺปตฺติยา? ฉพฺพคฺคิยานํ อนาจาเรฯ เต กิร คายนฺตา นจฺจนฺตา หสนฺตา วิจริํสุฯ ภิกฺขู ทสพลสฺส อาโรจยิํสุฯ สตฺถา เต ปโกฺกสาเปตฺวา เตสํ โอวาทตฺถาย อิทํ สุตฺตํ อารภิฯ ตตฺถ รุณฺณนฺติ โรทิตํฯ อุมฺมตฺตกนฺติ อุมฺมตฺตกกิริยาฯ โกมารกนฺติ กุมารเกหิ กตฺตพฺพกิจฺจํฯ ทนฺตวิทํสกหสิตนฺติ ทเนฺต ทเสฺสตฺวา ปาณิํ ปหรนฺตานํ มหาสเทฺทน หสิตํฯ เสตุฆาโต คีเตติ คีเต โว ปจฺจยฆาโต โหตุ, สเหตุกํ คีตํ ปชหถาติ ทีเปติฯ นเจฺจปิ เอเสว นโยฯ อลนฺติ ยุตฺตํฯ ธมฺมปฺปโมทิตานํ สตนฺติ เอตฺถ ธโมฺม วุจฺจติ การณํ, เกนจิเทว การเณน ปมุทิตานํ สนฺตานํฯ สิตํ สิตมตฺตายาติ ตสฺมิํ สิตการเณ สติ ยํ สิตํ กโรถ, ตํ โว สิตมตฺตาย อคฺคทเนฺต ทเสฺสตฺวา ปหฎฺฐาการมตฺตทสฺสนายเยว ยุตฺตนฺติ วุตฺตํ โหติฯ
108. Pañcamaṃ atthuppattiyā nikkhittaṃ. Katarāya atthuppattiyā? Chabbaggiyānaṃ anācāre. Te kira gāyantā naccantā hasantā vicariṃsu. Bhikkhū dasabalassa ārocayiṃsu. Satthā te pakkosāpetvā tesaṃ ovādatthāya idaṃ suttaṃ ārabhi. Tattha ruṇṇanti roditaṃ. Ummattakanti ummattakakiriyā. Komārakanti kumārakehi kattabbakiccaṃ. Dantavidaṃsakahasitanti dante dassetvā pāṇiṃ paharantānaṃ mahāsaddena hasitaṃ. Setughāto gīteti gīte vo paccayaghāto hotu, sahetukaṃ gītaṃ pajahathāti dīpeti. Naccepi eseva nayo. Alanti yuttaṃ. Dhammappamoditānaṃ satanti ettha dhammo vuccati kāraṇaṃ, kenacideva kāraṇena pamuditānaṃ santānaṃ. Sitaṃ sitamattāyāti tasmiṃ sitakāraṇe sati yaṃ sitaṃ karotha, taṃ vo sitamattāya aggadante dassetvā pahaṭṭhākāramattadassanāyayeva yuttanti vuttaṃ hoti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๕. รุณฺณสุตฺตํ • 5. Ruṇṇasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๔-๙. สมณพฺราหฺมณสุตฺตาทิวณฺณนา • 4-9. Samaṇabrāhmaṇasuttādivaṇṇanā
