Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੭. ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਆਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
7. Rūpadhātuyā āyatanakathāvaṇṇanā
੫੧੯. ਇਦਾਨਿ ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਆਯਤਨਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ‘‘ਰੂਪੀ ਮਨੋਮਯੋ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗੀ ਅਹੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੮੭) ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਨਂ ਘਾਨਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਿਪਿ ਆਯਤਨਾਨੇવਾਤਿ ਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਸਲ਼ਾਯਤਨਿਕੋ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੋਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਞ੍ਚੇવ ਸਮ੍ਮਿਤਿਯਾਨਞ੍ਚ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਲ਼ਾਯਤਨਿਕੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਘਾਨਾਯਤਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤੋ ਪਰવਾਦੀ ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਘਾਨਾਦਿਕਂ ਸਣ੍ਠਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਤਦੇવ ਆਯਤਨਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨਾਦੀਨਂ વਸੇਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਘਾਨਪ੍ਪਸਾਦਾਦਯੋ ਤਤ੍ਥ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਗੋਚਰਂ ਪਟਿਸੇਧੇਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪਟਿਲੋਮਪਞ੍ਹਸਂਸਨ੍ਦਨਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਇਮਿਨਾવੁਪਾਯੇਨ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
519. Idāni rūpadhātuyā āyatanakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘rūpī manomayo sabbaṅgapaccaṅgī ahīnindriyo’’ti (dī. ni. 1.87) suttaṃ nissāya brahmakāyikānaṃ ghānādinimittānipi āyatanānevāti kappetvā saḷāyataniko tesaṃ attabhāvoti laddhi, seyyathāpi andhakānañceva sammitiyānañca; te sandhāya saḷāyatanikoti pucchā sakavādissa, laddhivasena paṭiññā itarassa. Atha naṃ yaṃ tattha āyatanaṃ natthi, tassa vasena codetuṃ atthi tattha ghānāyatanantiādi āraddhaṃ. Tato paravādī yaṃ tattha ajjhattikānaṃ tiṇṇaṃ āyatanānaṃ ghānādikaṃ saṇṭhānanimittaṃ tadeva āyatananti laddhiyā paṭijānāti. Bāhirānaṃ gandhāyatanādīnaṃ vasena puṭṭho ghānappasādādayo tattha na icchati, tasmā tesaṃ gocaraṃ paṭisedhento paṭikkhipati. Paṭilomapañhasaṃsandanapañhesupi imināvupāyena attho veditabbo.
੫੨੧. ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਘਾਨਾਯਤਨਂ ਅਤ੍ਥਿ ਗਨ੍ਧਾਯਤਨਂ ਤੇਨ ਘਾਨੇਨ ਤਂ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਪਰਸਮਯੇ ਏਕਚ੍ਚੇ ਆਚਰਿਯੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇ ਕਿਰ ਤਤ੍ਥ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਆਯਤਨੇਨ ਚ ਨਾਮ ਸਕਿਚ੍ਚਕੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਘਾਨਾਦੀਹਿ ਤੇ ਗਨ੍ਧਾਦਯੋ ਘਾਯਨ੍ਤਿ ਸਾਯਨ੍ਤਿ ਫੁਸਨ੍ਤੀਤਿਪਿ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਰવਾਦੀ ਆਮਨ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
521. Atthi tattha ghānāyatanaṃ atthi gandhāyatanaṃ tena ghānena taṃ gandhaṃ ghāyatīti tasmiṃyeva parasamaye ekacce ācariye sandhāya vuttaṃ. Te kira tattha cha ajjhattikāni āyatanāni paripuṇṇāni icchanti, āyatanena ca nāma sakiccakena bhavitabbanti tehi ghānādīhi te gandhādayo ghāyanti sāyanti phusantītipi icchanti. Taṃ laddhiṃ sandhāya paravādī āmantāti paṭijānāti.
੫੨੨. ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਗਨ੍ਧੋਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਸਾਧੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਨਨੁ ਅਤ੍ਥਿ ਤਤ੍ਥ ਘਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦਿ ਸਣ੍ਠਾਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਾਧਕਂ, ਨ ਆਯਤਨਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਦਾਹਟਮ੍ਪਿ ਅਨੁਦਾਹਟਸਦਿਸਮੇવਾਤਿ।
522. Atthitattha mūlagandhotiādīni pana puṭṭho atthibhāvaṃ sādhetuṃ asakkonto paṭikkhipati. Nanu atthi tatthaghānanimittantiādi saṇṭhānamattasseva sādhakaṃ, na āyatanassa, tasmā udāhaṭampi anudāhaṭasadisamevāti.
ਰੂਪਧਾਤੁਯਾ ਆਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Rūpadhātuyā āyatanakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੭੯) ੭. ਰੂਪਧਾਤੁਯਾਆਯਤਨਕਥਾ • (79) 7. Rūpadhātuyāāyatanakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੭. ਰੂਪਧਾਤੁਯਾਆਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Rūpadhātuyāāyatanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੭. ਰੂਪਧਾਤੁਯਾਆਯਤਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 7. Rūpadhātuyāāyatanakathāvaṇṇanā