| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൯. രൂപം കമ്മന്തികഥാവണ്ണനാ
9. Rūpaṃ kammantikathāvaṇṇanā
൫൨൭-൫൩൭. ഇദാനി രൂപം കമ്മന്തികഥാ നാമ ഹോതി. തത്ഥ യേസം കായവചീവിഞ്ഞത്തിസങ്ഖാതം രൂപമേവ കായകമ്മം വചീകമ്മം നാമ, തഞ്ച കുസലസമുട്ഠാനം കുസലം, അകുസലസമുട്ഠാനം അകുസലന്തി ലദ്ധി, സേയ്യഥാപി മഹിസാസകാനഞ്ചേവ സമ്മിതിയാനഞ്ച; തേ സന്ധായ കുസലേന ചിത്തേന സമുട്ഠിതന്തി പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ, പടിഞ്ഞാ ഇതരസ്സ. അഥ നം സചേ തം കുസലം, യ്വായം സാരമ്മണാദിഭേദോ കുസലസ്സ ലബ്ഭതി, അത്ഥി തേ സോ തസ്സാതി ചോദേതും സാരമ്മണന്തിആദി ആരദ്ധം. തത്ഥ പത്ഥനാ പണിധീതി ചേതനായേവേതം വേവചനം. കുസലചേതനായേവ ഹി പകപ്പയമാനാ പത്ഥനാതി. പകപ്പനവസേന ഠിതത്താ പണിധീതി ച വുച്ചതി. പരതോ പന കുസലേന ചിത്തേന സമുട്ഠിതാ വേദനാ സഞ്ഞാ ചേതനാ സദ്ധാതിആദീസു വേദനാദീനഞ്ഞേവ ചേത്ഥ പത്ഥനാ പണിധീതി ലബ്ഭതി, ന ചേതനായ. കസ്മാ? ദ്വിന്നം ചേതനാനം ഏകതോ അഭാവാ, സോതപതിതത്താ പന ഏവം തന്തി ഗതാതി വേദിതബ്ബാ. രൂപായതനന്തിആദി പുരിമവാരേ ‘‘സബ്ബന്തം കുസല’’ന്തി സംഖിത്തസ്സ പഭേദദസ്സനത്ഥം വുത്തം . സേസാ സംസന്ദനനയാ, വചീകമ്മകഥാ ‘‘അകുസലേന ചിത്തേന സമുട്ഠിത’’ന്തിആദിവിധാനഞ്ച സബ്ബം പാളിഅനുസാരേനേവ വേദിതബ്ബം. അസുചീതി പനേത്ഥ സുക്കം അധിപ്പേതം. സുത്തസാധനം ഉത്താനത്ഥമേവ.
527-537. Idāni rūpaṃ kammantikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ kāyavacīviññattisaṅkhātaṃ rūpameva kāyakammaṃ vacīkammaṃ nāma, tañca kusalasamuṭṭhānaṃ kusalaṃ, akusalasamuṭṭhānaṃ akusalanti laddhi, seyyathāpi mahisāsakānañceva sammitiyānañca; te sandhāya kusalena cittena samuṭṭhitanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ sace taṃ kusalaṃ, yvāyaṃ sārammaṇādibhedo kusalassa labbhati, atthi te so tassāti codetuṃ sārammaṇantiādi āraddhaṃ. Tattha patthanā paṇidhīti cetanāyevetaṃ vevacanaṃ. Kusalacetanāyeva hi pakappayamānā patthanāti. Pakappanavasena ṭhitattā paṇidhīti ca vuccati. Parato pana kusalena cittena samuṭṭhitā vedanā saññā cetanā saddhātiādīsu vedanādīnaññeva cettha patthanā paṇidhīti labbhati, na cetanāya. Kasmā? Dvinnaṃ cetanānaṃ ekato abhāvā, sotapatitattā pana evaṃ tanti gatāti veditabbā. Rūpāyatanantiādi purimavāre ‘‘sabbantaṃ kusala’’nti saṃkhittassa pabhedadassanatthaṃ vuttaṃ . Sesā saṃsandananayā, vacīkammakathā ‘‘akusalena cittena samuṭṭhita’’ntiādividhānañca sabbaṃ pāḷianusāreneva veditabbaṃ. Asucīti panettha sukkaṃ adhippetaṃ. Suttasādhanaṃ uttānatthameva.
രൂപം കമ്മന്തികഥാവണ്ണനാ.
Rūpaṃ kammantikathāvaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൮൧) ൯. രൂപം കമ്മന്തികഥാ • (81) 9. Rūpaṃ kammantikathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൯. രൂപംകമ്മന്തികഥാവണ്ണനാ • 9. Rūpaṃkammantikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൯. രൂപംകമ്മന്തികഥാവണ്ണനാ • 9. Rūpaṃkammantikathāvaṇṇanā
