Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga |
൯. രൂപിയസംവോഹാരസിക്ഖാപദം
9. Rūpiyasaṃvohārasikkhāpadaṃ
൫൮൭. തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ നാനപ്പകാരകം രൂപിയസംവോഹാരം സമാപജ്ജന്തി. മനുസ്സാ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ സമണാ സക്യപുത്തിയാ നാനപ്പകാരകം രൂപിയസംവോഹാരം സമാപജ്ജിസ്സന്തി, സേയ്യഥാപി ഗിഹീ കാമഭോഗിനോ’’തി ! അസ്സോസും ഖോ ഭിക്ഖൂ തേസം മനുസ്സാനം ഉജ്ഝായന്താനം ഖിയ്യന്താനം വിപാചേന്താനം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ॰… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ നാനപ്പകാരകം രൂപിയസംവോഹാരം സമാപജ്ജിസ്സന്തീ’’തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഛബ്ബഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… ‘‘സച്ചം കിര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, നാനപ്പകാരകം രൂപിയസംവോഹാരം സമാപജ്ജഥാ’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ…പേ॰… കഥഞ്ഹി നാമ തുമ്ഹേ, മോഘപുരിസാ, നാനപ്പകാരകം രൂപിയസംവോഹാരം സമാപജ്ജിസ്സഥ! നേതം, മോഘപുരിസാ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസേയ്യാഥ –
587. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjissanti, seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti ! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjathā’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjissatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
൫൮൮. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു നാനപ്പകാരകം രൂപിയസംവോഹാരം സമാപജ്ജേയ്യ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയ’’ന്തി.
588.‘‘Yo pana bhikkhu nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
൫൮൯. യോ പനാതി യോ യാദിസോ…പേ॰… ഭിക്ഖൂതി…പേ॰… അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതോ ഭിക്ഖൂതി.
589.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
നാനപ്പകാരകം നാമ കതമ്പി അകതമ്പി കതാകതമ്പി. കതം നാമ സീസൂപഗം ഗീവൂപഗം ഹത്ഥൂപഗം പാദൂപഗം കടൂപഗം. അകതം നാമ ഘനകതം വുച്ചതി. കതാകതം നാമ തദുഭയം.
Nānappakārakaṃ nāma katampi akatampi katākatampi. Kataṃ nāma sīsūpagaṃ gīvūpagaṃ hatthūpagaṃ pādūpagaṃ kaṭūpagaṃ. Akataṃ nāma ghanakataṃ vuccati. Katākataṃ nāma tadubhayaṃ.
രൂപിയം നാമ സത്ഥുവണ്ണോ കഹാപണോ, ലോഹമാസകോ, ദാരുമാസകോ, ജതുമാസകോ യേ വോഹാരം ഗച്ഛന്തി.
Rūpiyaṃ nāma satthuvaṇṇo kahāpaṇo, lohamāsako, dārumāsako, jatumāsako ye vohāraṃ gacchanti.
സമാപജ്ജേയ്യാതി കതേന കതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം 1. കതേന അകതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. കതേന കതാകതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അകതേന കതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അകതേന അകതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അകതേന കതാകതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. കതാകതേന കതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. കതാകതേന അകതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. കതാകതേന കതാകതം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. സങ്ഘമജ്ഝേ നിസ്സജ്ജിതബ്ബം. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, നിസ്സജ്ജിതബ്ബം. തേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘‘അഹം, ഭന്തേ, നാനപ്പകാരകം രൂപിയസംവോഹാരം സമാപജ്ജിം. ഇദം മേ നിസ്സഗ്ഗിയം. ഇമാഹം സങ്ഘസ്സ നിസ്സജ്ജാമീ’’തി. നിസ്സജ്ജിത്വാ ആപത്തി ദേസേതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന ആപത്തി പടിഗ്ഗഹേതബ്ബാ. സചേ തത്ഥ ആഗച്ഛതി ആരാമികോ വാ ഉപാസകോ വാ സോ വത്തബ്ബോ – ‘‘ആവുസോ, ഇമം ജാനാഹീ’’തി. സചേ സോ ഭണതി – ‘‘ഇമിനാ കിം ആഹരിയ്യതൂ’’തി, ന വത്തബ്ബോ – ‘‘ഇമം വാ ഇമം വാ ആഹരാ’’തി. കപ്പിയം ആചിക്ഖിതബ്ബം – സപ്പി വാ തേലം വാ മധു വാ ഫാണിതം വാ. സചേ സോ തേന പരിവത്തേത്വാ കപ്പിയം ആഹരതി, രൂപിയചേതാപകം ഠപേത്വാ, സബ്ബേഹേവ പരിഭുഞ്ജിതബ്ബം. ഏവഞ്ചേതം ലഭേഥ, ഇച്ചേതം കുസലം; നോ ചേ ലഭേഥ, സോ വത്തബ്ബോ – ‘‘ആവുസോ, ഇമം ഛഡ്ഡേഹീ’’തി. സചേ സോ ഛഡ്ഡേതി, ഇച്ചേതം കുസലം; നോ ചേ ഛഡ്ഡേതി, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതോ ഭിക്ഖു രൂപിയഛഡ്ഡകോ സമ്മന്നിതബ്ബോ – യോ ന ഛന്ദാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ന ദോസാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ന മോഹാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ന ഭയാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ഛഡ്ഡിതാഛഡ്ഡിതഞ്ച ജാനേയ്യ. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, സമ്മന്നിതബ്ബോ. പഠമം ഭിക്ഖു യാചിതബ്ബോ. യാചിത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
Samāpajjeyyāti katena kataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ 2. Katena akataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Katena katākataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Akatena kataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Akatena akataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Akatena katākataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Katākatena kataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Katākatena akataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Katākatena katākataṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Saṅghamajjhe nissajjitabbaṃ. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ. Tena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ahaṃ, bhante, nānappakārakaṃ rūpiyasaṃvohāraṃ samāpajjiṃ. Idaṃ me nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā. Sace tattha āgacchati ārāmiko vā upāsako vā so vattabbo – ‘‘āvuso, imaṃ jānāhī’’ti. Sace so bhaṇati – ‘‘iminā kiṃ āhariyyatū’’ti, na vattabbo – ‘‘imaṃ vā imaṃ vā āharā’’ti. Kappiyaṃ ācikkhitabbaṃ – sappi vā telaṃ vā madhu vā phāṇitaṃ vā. Sace so tena parivattetvā kappiyaṃ āharati, rūpiyacetāpakaṃ ṭhapetvā, sabbeheva paribhuñjitabbaṃ. Evañcetaṃ labhetha, iccetaṃ kusalaṃ; no ce labhetha, so vattabbo – ‘‘āvuso, imaṃ chaḍḍehī’’ti. Sace so chaḍḍeti, iccetaṃ kusalaṃ; no ce chaḍḍeti, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu rūpiyachaḍḍako sammannitabbo – yo na chandāgatiṃ gaccheyya, na dosāgatiṃ gaccheyya, na mohāgatiṃ gaccheyya, na bhayāgatiṃ gaccheyya, chaḍḍitāchaḍḍitañca jāneyya. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Paṭhamaṃ bhikkhu yācitabbo. Yācitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
൫൯൦. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമം ഭിക്ഖും രൂപിയഛഡ്ഡകം സമ്മന്നേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
590. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ rūpiyachaḍḍakaṃ sammanneyya. Esā ñatti.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമം ഭിക്ഖും രൂപിയഛഡ്ഡകം സമ്മന്നതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ രൂപിയഛഡ്ഡകസ്സ സമ്മുതി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ rūpiyachaḍḍakaṃ sammannati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno rūpiyachaḍḍakassa sammuti, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘സമ്മതോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു രൂപിയഛഡ്ഡകോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
‘‘Sammato saṅghena itthannāmo bhikkhu rūpiyachaḍḍako. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
തേന സമ്മതേന ഭിക്ഖുനാ അനിമിത്തം കത്വാ പാതേതബ്ബം. സചേ നിമിത്തം കത്വാ പാതേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
Tena sammatena bhikkhunā animittaṃ katvā pātetabbaṃ. Sace nimittaṃ katvā pāteti, āpatti dukkaṭassa.
൫൯൧. രൂപിയേ രൂപിയസഞ്ഞീ രൂപിയം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. രൂപിയേ വേമതികോ രൂപിയം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. രൂപിയേ അരൂപിയസഞ്ഞീ രൂപിയം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അരൂപിയേ രൂപിയസഞ്ഞീ രൂപിയം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം . അരൂപിയേ വേമതികോ രൂപിയം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അരൂപിയേ അരൂപിയസഞ്ഞീ രൂപിയം ചേതാപേതി, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം.
591. Rūpiye rūpiyasaññī rūpiyaṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Rūpiye vematiko rūpiyaṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Rūpiye arūpiyasaññī rūpiyaṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Arūpiye rūpiyasaññī rūpiyaṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ . Arūpiye vematiko rūpiyaṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Arūpiye arūpiyasaññī rūpiyaṃ cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
അരൂപിയേ രൂപിയസഞ്ഞീ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അരൂപിയേ വേമതികോ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അരൂപിയേ അരൂപിയസഞ്ഞീ, അനാപത്തി.
Arūpiye rūpiyasaññī, āpatti dukkaṭassa. Arūpiye vematiko, āpatti dukkaṭassa. Arūpiye arūpiyasaññī, anāpatti.
൫൯൨. അനാപത്തി ഉമ്മത്തകസ്സ, ആദികമ്മികസ്സാതി.
592. Anāpatti ummattakassa, ādikammikassāti.
രൂപിയസംവോഹാരസിക്ഖാപദം നിട്ഠിതം നവമം.
Rūpiyasaṃvohārasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൯. രൂപിയസംവോഹാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Rūpiyasaṃvohārasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൯. രൂപിയസംവോഹാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Rūpiyasaṃvohārasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൯. രൂപിയസംവോഹാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Rūpiyasaṃvohārasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൯. രൂപിയസംവോഹാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Rūpiyasaṃvohārasikkhāpadavaṇṇanā