Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā |
8. ரூபியஸிக்கா²பத³வண்ணனா
8. Rūpiyasikkhāpadavaṇṇanā
583-4. ஸப்³ப³ம்பீதி திவித⁴ம்பி. ‘‘முத்தா மணி வேளுரியோ ஸங்கோ²’திஆதி³ பன கிஞ்சாபி ராஜஸிக்கா²பதே³ ‘ந வட்டதீ’தி பஸங்க³தோ வுத்தங், ஸரூபதோ பன ஆபத்தித³ஸ்ஸனவஸேன ஸகட்டா²னேபி வத்துமாரத்³த⁴’’ந்தி வுத்தங். கத²மேதங்? முத்தாதீ³னங் ஸகட்டா²னங் ஜாதங், ந ஹி தானி இத⁴ பாளியங் தி³ஸ்ஸந்தீதி இமஸ்ஸ அட்ட²கதா²யங் வுத்தானி, ராஜஸிக்கா²பத³ஸ்ஸபி அட்ட²கதா²யங் வுத்தானீதி. ந கேவலங் ஹிரஞ்ஞஸுவண்ணமேவ, அஞ்ஞம்பி கெ²த்தவத்தா²தி³கங் ‘‘அகப்பியங் ந ஸம்படிச்சி²தப்³ப³’’ந்தி ஸாமஞ்ஞேன, ந ஸரூபதோ. பாளியங் பன ஸரூபதோ ‘‘சீவரசேதாபன்னங் நாம ஹிரஞ்ஞங் வா ஸுவண்ணங் வா முத்தா வா மணி வா’’தி எத்தகமேவ வுத்தங், தஸ்மா ராஜஸிக்கா²பத³மேவஸ்ஸ ஸகட்டா²னங். முத்தாமணிக்³க³ஹணேன செத்த² தஜ்ஜாதியக்³க³ஹணங் ஸித்³த⁴மேவாதி நாக³தோ இமஸ்ஸ பட²மமேவ பஞ்ஞத்தத்தா. யதி³ ஏவங் இத⁴ அனாக³தத்தா கதரங் நேஸங் ஸகட்டா²னந்தி? இத³மேவ அத்த²தோ, நோ ஸரூபதோ.
583-4.Sabbampīti tividhampi. ‘‘Muttā maṇi veḷuriyo saṅkho’tiādi pana kiñcāpi rājasikkhāpade ‘na vaṭṭatī’ti pasaṅgato vuttaṃ, sarūpato pana āpattidassanavasena sakaṭṭhānepi vattumāraddha’’nti vuttaṃ. Kathametaṃ? Muttādīnaṃ sakaṭṭhānaṃ jātaṃ, na hi tāni idha pāḷiyaṃ dissantīti imassa aṭṭhakathāyaṃ vuttāni, rājasikkhāpadassapi aṭṭhakathāyaṃ vuttānīti. Na kevalaṃ hiraññasuvaṇṇameva, aññampi khettavatthādikaṃ ‘‘akappiyaṃ na sampaṭicchitabba’’nti sāmaññena, na sarūpato. Pāḷiyaṃ pana sarūpato ‘‘cīvaracetāpannaṃ nāma hiraññaṃ vā suvaṇṇaṃ vā muttā vā maṇi vā’’ti ettakameva vuttaṃ, tasmā rājasikkhāpadamevassa sakaṭṭhānaṃ. Muttāmaṇiggahaṇena cettha tajjātiyaggahaṇaṃ siddhamevāti nāgato imassa paṭhamameva paññattattā. Yadi evaṃ idha anāgatattā kataraṃ nesaṃ sakaṭṭhānanti? Idameva atthato, no sarūpato.
கத²ங்? ஏதானி ஹி ரதனஸிக்கா²பதே³ நிஸ்ஸக்³கி³யவத்தூ²னி, து³க்கடவத்தூ²னி ச ஏகதோ ‘‘ரதன’’ந்தி ஆக³தானி, ‘‘ரதனஸம்மத’’ந்தி கப்பியவத்து² ஆக³தங். தேஸு ச த³ஸஸு ரதனேஸு ரஜதஜாதரூபத்³வயங் இத⁴ நிஸ்ஸக்³கி³யவத்து², அவஸேஸங் து³க்கடவத்தூ²தி ஸித்³த⁴ங். இத⁴ ச ஸித்³த⁴த்தா ஏவ ரதனஸிக்கா²பத³ஸ்ஸ அனாபத்திவாரே ‘‘ரதனஸம்மதங் விஸ்ஸாஸங் க³ண்ஹாதி, தாவகாலிகங் க³ண்ஹாதி, பங்ஸுகூலஸஞ்ஞிஸ்ஸா’’தி வுத்தங், ந ரதனங் வுத்தங். ஸத்தவித⁴த⁴ஞ்ஞதா³ஸிதா³ஸகெ²த்தாதி³ பன ப்³ரஹ்மஜாலாதி³ஸுத்தவஸேன (தீ³॰ நி॰ 1.1 ஆத³யோ) அகப்பியந்தி ஸித்³த⁴ங், தஸ்மா இத⁴ து³க்கடவத்தூ²தி ஸித்³த⁴ங், தேனேவ அனுயோக³வத்தே ‘‘த⁴ம்மங் ஜானாதி, த⁴ம்மானுலோமங், வினயங், வினயானுலோமங் ஜானாதீ’’தி (பரி॰ 442) வுத்தங். ததா² ஆமகமங்ஸம்பி து³க்கடவத்து²ங் ஆபஜ்ஜதீதி? ந, இத⁴ வினயே அனுஞ்ஞாதத்தா ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, அமனுஸ்ஸிகாபா³தே⁴ ஆமகமங்ஸ’’ந்திஆதி³னா (மஹாவ॰ 264), தஸ்மா ந ஆமகமங்ஸங் ஸுத்தே ஆக³தம்பி து³க்கடவத்து² ஹோதி, ததா²பி அத்தனோ பரிபோ⁴க³த்தா²ய படிக்³க³ஹணே து³க்கடமேவாதி நோ தக்கோதி ஆசரியோ. ‘‘இத⁴ நிக்கி²பாஹீ’தி வுத்தே உபனிக்கி²த்தஸாதி³யனமேவ ஹோதீ’’தி வத³ந்தி. ‘‘அகப்பியவிசாரணா ஏவ ந வட்டதீதி சே? கப்பியஞ்ச அகப்பியஞ்ச நிஸ்ஸாய டி²தந்தி எத்த² தங் ஸயங் அபரிபோ⁴கா³ரஹங் ஹுத்வா தத³க்³க⁴னகங் கப்பியப⁴ண்ட³ங் பரிபோ⁴கா³ரஹங் ஹுத்வா டி²தந்தி அத்தோ²’’தி லிகி²தங், ‘‘பங்ஸுகூலபா⁴வேன டி²தத்தா, கு³த்தட்டா²னாசிக்க²னஸ்ஸ கப்பியத்தா ச கப்பியங் நிஸ்ஸாய டி²தங். ‘இத³ங் க³ண்ஹா’திஆதி³னா வத³ந்தஸ்ஸ அகப்பியத்தா அகப்பியங் நிஸ்ஸாய டி²த’’ந்தி ச. ஏவம்பி கப்பியஞ்ச அகப்பியஞ்சாதி ‘‘இமஸ்மிங் ஓகாஸே ட²பிதங், கிங் ந பஸ்ஸஸீதி சே²கதரே இமேவ கஹாபணே’’திஆதி³வசனஸ்ஸ கப்பியத்தா கப்பியங் நிஸ்ஸாய டி²தங். ‘‘இத³ங் க³ண்ஹா’’தி வுத்தே து³ப்³பி³சாரிதத்தா அத்தனோ அகப்பியத்தா ததோ ஆக³தங் அகப்பியங் நிஸ்ஸாய டி²தமேவ ஹோதி. ‘‘இத³ங் க³ண்ஹா’தி வுத்தே தேன க³ஹிதே ‘உக்³க³ண்ஹாபெய்ய வா’தி வுத்தவிதி⁴ங் ந பாபுணாதி, கேவலங் து³ப்³பி³சாரிதத்தா தஸ்ஸேவ தங் அகப்பியங் ஹோதி, மூலபடிக்³க³ஹணஸ்ஸ ஸுத்³த⁴த்தா பரதோ பத்தசதுக்கே ததியபத்தோ வியாதி ச ஏவங் உபதிஸ்ஸத்தே²ரோ வத³தீ’’தி அனுக³ண்டி²பதே³ வுத்தங். கிங் ப³ஹுனா, விஸுத்³தா⁴க³மத்தா கப்பியங். து³ப்³பி³சாரணாய ஸதி அகப்பியங் நிஸ்ஸாய டி²தங் ஹோதீதி நோ தக்கோதி ஆசரியோ. ‘‘ஏவங் ஸங்க⁴க³ணாதீ³னம்பி அத்தா²ய பரிச்சத்தேபி தேன ஸமானக³திகத்தா ட²பெத்வா ஆபத்திவிஸேஸ’’ந்தி வுத்தங்.
Kathaṃ? Etāni hi ratanasikkhāpade nissaggiyavatthūni, dukkaṭavatthūni ca ekato ‘‘ratana’’nti āgatāni, ‘‘ratanasammata’’nti kappiyavatthu āgataṃ. Tesu ca dasasu ratanesu rajatajātarūpadvayaṃ idha nissaggiyavatthu, avasesaṃ dukkaṭavatthūti siddhaṃ. Idha ca siddhattā eva ratanasikkhāpadassa anāpattivāre ‘‘ratanasammataṃ vissāsaṃ gaṇhāti, tāvakālikaṃ gaṇhāti, paṃsukūlasaññissā’’ti vuttaṃ, na ratanaṃ vuttaṃ. Sattavidhadhaññadāsidāsakhettādi pana brahmajālādisuttavasena (dī. ni. 1.1 ādayo) akappiyanti siddhaṃ, tasmā idha dukkaṭavatthūti siddhaṃ, teneva anuyogavatte ‘‘dhammaṃ jānāti, dhammānulomaṃ, vinayaṃ, vinayānulomaṃ jānātī’’ti (pari. 442) vuttaṃ. Tathā āmakamaṃsampi dukkaṭavatthuṃ āpajjatīti? Na, idha vinaye anuññātattā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, amanussikābādhe āmakamaṃsa’’ntiādinā (mahāva. 264), tasmā na āmakamaṃsaṃ sutte āgatampi dukkaṭavatthu hoti, tathāpi attano paribhogatthāya paṭiggahaṇe dukkaṭamevāti no takkoti ācariyo. ‘‘Idha nikkhipāhī’ti vutte upanikkhittasādiyanameva hotī’’ti vadanti. ‘‘Akappiyavicāraṇā eva na vaṭṭatīti ce? Kappiyañca akappiyañca nissāya ṭhitanti ettha taṃ sayaṃ aparibhogārahaṃ hutvā tadagghanakaṃ kappiyabhaṇḍaṃ paribhogārahaṃ hutvā ṭhitanti attho’’ti likhitaṃ, ‘‘paṃsukūlabhāvena ṭhitattā, guttaṭṭhānācikkhanassa kappiyattā ca kappiyaṃ nissāya ṭhitaṃ. ‘Idaṃ gaṇhā’tiādinā vadantassa akappiyattā akappiyaṃ nissāya ṭhita’’nti ca. Evampi kappiyañca akappiyañcāti ‘‘imasmiṃ okāse ṭhapitaṃ, kiṃ na passasīti chekatare imeva kahāpaṇe’’tiādivacanassa kappiyattā kappiyaṃ nissāya ṭhitaṃ. ‘‘Idaṃ gaṇhā’’ti vutte dubbicāritattā attano akappiyattā tato āgataṃ akappiyaṃ nissāya ṭhitameva hoti. ‘‘Idaṃ gaṇhā’ti vutte tena gahite ‘uggaṇhāpeyya vā’ti vuttavidhiṃ na pāpuṇāti, kevalaṃ dubbicāritattā tasseva taṃ akappiyaṃ hoti, mūlapaṭiggahaṇassa suddhattā parato pattacatukke tatiyapatto viyāti ca evaṃ upatissatthero vadatī’’ti anugaṇṭhipade vuttaṃ. Kiṃ bahunā, visuddhāgamattā kappiyaṃ. Dubbicāraṇāya sati akappiyaṃ nissāya ṭhitaṃ hotīti no takkoti ācariyo. ‘‘Evaṃ saṅghagaṇādīnampi atthāya pariccattepi tena samānagatikattā ṭhapetvā āpattivisesa’’nti vuttaṃ.
ந கிஞ்சி கப்பியப⁴ண்ட³ங் சேதாபிதந்தி சேதாபிதஞ்சே, உபாயாபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. ‘‘உபனிக்கே²பங் ட²பெத்வாதி ஸசே ஸோ உபாஸகோ ‘அதிப³ஹுங் ஏதங் ஹிரஞ்ஞங், இத³ங் ப⁴ந்தே அஜ்ஜேவ ந வினாஸேதப்³ப³’ந்தி வத்வா ஸயங் உபனிக்கே²பதே³ஸே ட²பேதி, அஞ்ஞேன வா ட²பாபேதி, ஏதங் உபனிக்கே²பங் ட²பெத்வா ததோ லத்³த⁴ங் உத³யங் பரிபு⁴ஞ்ஜந்தோ ஸங்கோ⁴ பச்சயே பரிபு⁴ஞ்ஜதி நாமா’’தி வுத்தங்.
Na kiñci kappiyabhaṇḍaṃ cetāpitanti cetāpitañce, upāyābhāvaṃ dasseti. ‘‘Upanikkhepaṃ ṭhapetvāti sace so upāsako ‘atibahuṃ etaṃ hiraññaṃ, idaṃ bhante ajjeva na vināsetabba’nti vatvā sayaṃ upanikkhepadese ṭhapeti, aññena vā ṭhapāpeti, etaṃ upanikkhepaṃ ṭhapetvā tato laddhaṃ udayaṃ paribhuñjanto saṅgho paccaye paribhuñjati nāmā’’ti vuttaṃ.
585. அயங் கிர இத்த²ங்லக்க²ணஸம்பன்னோ உக்கங்ஸதோ. ஏவங் அங்க³ஸம்பன்னோபி அபரபா⁴கே³ லோப⁴வஸேன வா அஞ்ஞேன வா காரணேன ஸசே நிமித்தங் கத்வா பாதேதி, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸ. ஸேனாஸனம்பி பரிபோ⁴கே³ பரிபோ⁴கே³தி பவேஸே பவேஸே. ஸோ ஹி காரணந்தரேன ருக்க²மூலிகஸ்ஸ, அப்³போ⁴காஸிகஸ்ஸபி வட்டதி ஏவ, டா²னநிஸஜ்ஜாதி³வஸேன நிவாஸாதி⁴ப்பாயே ஸதி பரிபோ⁴கே³ பரிபோ⁴கே³ பச்சவெக்கி²தப்³ப³ங். பே⁴ஸஜ்ஜஸ்ஸ ஸதிபச்சயதா ஸப்³ப³காலம்பீதி ஏகே. அஸன்னிஹிதஸ்ஸ பச்சா²ப⁴த்தமேவ, ஸன்னிஹிதஸ்ஸ புரேப⁴த்தம்பீதி நோ தக்கோதி ஆசரியோ. ‘‘யாமகாலிகங் ஸத்தாஹகாலிகங் யாவஜீவிகங் ஆஹாரத்தா²ய…பே॰… படிக்³க³ண்ஹாதி, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸ. அஜ்ஜோ²ஹாரே அஜ்ஜோ²ஹாரே ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’தி (பாசி॰ 244) ஹி வுத்தங். து³க்கடஞ்ஹி விகாலபோ⁴ஜனஸிக்கா²பதே³ ஆக³தங் விகாலே ஆபஜ்ஜதி, நோ காலே ஆஹாரகாலத்தா, ஸன்னிதி⁴ஸிக்கா²பதே³ ஆக³தங் பன காலேபி ஸன்னிதி⁴ஜாதத்தா, தேனேவ தத்த² ஸத்தாஹகாலிகயாவஜீவிகத்³வயமேவ வுத்தந்தி. ‘‘ஸதி பச்சயே’’தி வசனதோ நாயங் விஸேஸோ லப்³ப⁴தீதி சே? ந, அனிட்ட²ப்பஸங்க³தோ, வசனானியமதோ ச. ஸன்னிதி⁴ஸிக்கா²பதே³ ஹி ‘‘அனாபத்தி யாவகாலிகங் யாவகாலங் நித³ஹித்வா பு⁴ஞ்ஜதி. யாமகாலிகங் யாமே நித³ஹித்வா பு⁴ஞ்ஜதீ’’தி (பாசி॰ 256) எத்த² வசனப்பமாணதோ யாமகாலிகங் ந புரேப⁴த்தே, ந பச்சா²ப⁴த்தே, ந தி³வஸே, ந ரத்தியங் யாமமேவ நித³ஹித்வா பு⁴ஞ்ஜந்தஸ்ஸ அனாபத்தீதி அனிட்ட²ப்பஸங்கோ³. ததா² தத்தே²வ ‘‘யாமகாலிகங் யாமங் நித³ஹித்வா பு⁴ஞ்ஜதி, ஸத்தாஹகாலிகங் ஸத்தாஹங் நித³ஹித்வா பு⁴ஞ்ஜதீ’’தி எத்தகமேவ வுத்தங், ந வுத்தங் ‘‘ஸதி பச்சயே’’தி, தஸ்மா ஸதிபச்சய-வசனங் கத்த²சி ஹோதி, கத்த²சி ந ஹோதீதி வசனானியமதோ ஆபத்தியாபி அனியமோ ஸியா. ஏவங் ஸந்தேபி யதா²வுத்தது³க்கடங் ஆபஜ்ஜதி ஏவ. ந அனாஹாரப்பயோஜனத்தா யாமகாலிகாதீ³னந்தி சே? ந, ஸப்பிஆதி³மிஸ்ஸபோ⁴ஜனஸ்ஸ பணீதபோ⁴ஜனபா⁴வப்பத்திதோ. அபிச ஸப்³ப³காலிகேஸு யாவகாலிகங் ஓளாரிகங், தங் ஆஹாரத்தா²ய படிக்³க³ண்ஹந்தஸ்ஸ காலே அனாபத்தி, பகே³வ அனோளாரிகங் யாமகாலிகாதி³ங், ஆஹாரத்தா²ய ஏவ அனுஞ்ஞாதத்தா. யாவகாலிகே ஏவ அனாபத்தீதி சே? ந, அனாஹாரத்தா²ய க³ண்ஹந்தஸ்ஸ ஆபத்திஸம்ப⁴வதோ இதரங் ஆஹாரத்தா²ய க³ண்ஹந்தஸ்ஸ விய, தஸ்மா யதா²வுத்தமேவெத்த² ஸன்னிட்டா²னங் பாளிங், யுத்திஞ்ச அனுலோமேதீதி.
585. Ayaṃ kira itthaṃlakkhaṇasampanno ukkaṃsato. Evaṃ aṅgasampannopi aparabhāge lobhavasena vā aññena vā kāraṇena sace nimittaṃ katvā pāteti, āpatti dukkaṭassa. Senāsanampi paribhoge paribhogeti pavese pavese. So hi kāraṇantarena rukkhamūlikassa, abbhokāsikassapi vaṭṭati eva, ṭhānanisajjādivasena nivāsādhippāye sati paribhoge paribhoge paccavekkhitabbaṃ. Bhesajjassa satipaccayatā sabbakālampīti eke. Asannihitassa pacchābhattameva, sannihitassa purebhattampīti no takkoti ācariyo. ‘‘Yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāya…pe… paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa. Ajjhohāre ajjhohāre āpatti dukkaṭassā’’ti (pāci. 244) hi vuttaṃ. Dukkaṭañhi vikālabhojanasikkhāpade āgataṃ vikāle āpajjati, no kāle āhārakālattā, sannidhisikkhāpade āgataṃ pana kālepi sannidhijātattā, teneva tattha sattāhakālikayāvajīvikadvayameva vuttanti. ‘‘Sati paccaye’’ti vacanato nāyaṃ viseso labbhatīti ce? Na, aniṭṭhappasaṅgato, vacanāniyamato ca. Sannidhisikkhāpade hi ‘‘anāpatti yāvakālikaṃ yāvakālaṃ nidahitvā bhuñjati. Yāmakālikaṃ yāme nidahitvā bhuñjatī’’ti (pāci. 256) ettha vacanappamāṇato yāmakālikaṃ na purebhatte, na pacchābhatte, na divase, na rattiyaṃ yāmameva nidahitvā bhuñjantassa anāpattīti aniṭṭhappasaṅgo. Tathā tattheva ‘‘yāmakālikaṃ yāmaṃ nidahitvā bhuñjati, sattāhakālikaṃ sattāhaṃ nidahitvā bhuñjatī’’ti ettakameva vuttaṃ, na vuttaṃ ‘‘sati paccaye’’ti, tasmā satipaccaya-vacanaṃ katthaci hoti, katthaci na hotīti vacanāniyamato āpattiyāpi aniyamo siyā. Evaṃ santepi yathāvuttadukkaṭaṃ āpajjati eva. Na anāhārappayojanattā yāmakālikādīnanti ce? Na, sappiādimissabhojanassa paṇītabhojanabhāvappattito. Apica sabbakālikesu yāvakālikaṃ oḷārikaṃ, taṃ āhāratthāya paṭiggaṇhantassa kāle anāpatti, pageva anoḷārikaṃ yāmakālikādiṃ, āhāratthāya eva anuññātattā. Yāvakālike eva anāpattīti ce? Na, anāhāratthāya gaṇhantassa āpattisambhavato itaraṃ āhāratthāya gaṇhantassa viya, tasmā yathāvuttamevettha sanniṭṭhānaṃ pāḷiṃ, yuttiñca anulometīti.
தே³ஸனாஸுத்³தீ⁴தி எத்த² தே³ஸனா நாம வினயகம்மங், தேன வுட்டா²னம்பி தே³ஸனா ஏவ நாம ஹோதீதி. ‘‘படிக்³க³ண்ஹாதீ’’தி அவத்வா ‘‘படிஸேவதீ’’தி வுத்தத்தா படிக்³க³ஹணே பன ஸதிங் அகத்வா பரிபோ⁴கே³ கரொந்தஸ்ஸ அனாபத்தி. கீ²ணாஸவா கதகிச்சத்தா விப⁴த்ததா³யாதா³ விய ஹொந்தி, தேன தேஸங் ஸாமிபரிபோ⁴கா³ ஹொந்தி. அஞ்ஞதா² யாவகாலிகபா⁴வங் அனதிக்கந்தத்தா விருஜ்ஜ²தி. இணபரிபோ⁴கோ³ ந வட்டதி, பே⁴ஸஜ்ஜே ஆபத்திதோ, இதரஸ்மிங் அயுத்தபரிபோ⁴க³தோ, இணங் விய அனநுஞ்ஞாதபு⁴த்தத்தா ச. ‘‘ஆதி³தோ பட்டா²ய ஹி அலஜ்ஜீ நாம நத்தி², தஸ்மா ந கோசி ஸங்கிதப்³போ³’’தி லிகி²தங். பா⁴ரபூ⁴தா ஸத்³தி⁴விஹாரிகாத³யோ. யதா²தா³னமேவ க³ஹிதத்தாதி எத்த² ‘‘அத்தனோ ஹத்தே²ன சே தே³தி, ந வட்டதீ’’தி வுத்தங், ‘‘அதிரேகபா⁴க³ங் க³ஹெத்வா புனதி³வஸே அத்தனோ அத்தா²ய உத்³த⁴டபா⁴க³ங் தத்தே²வ தா³பேதி, வட்டதீ’’தி ச. பரிவத்தகங் தே³தி, த⁴ம்மியஞ்சே, வட்டதி. நோ அத⁴ம்மியங். ‘‘தங் த⁴ம்மானுக்³க³ஹேன உக்³க³ண்ஹிதுங் வட்டதீ’’தி வுத்தங். கேன லேஸேனாதி சே? ‘‘அலப்³ப⁴மானாய ஸாமக்³கி³யா அனாபத்தி ஸம்போ⁴கே³ ஸங்வாஸே’’தி (மஹாவ॰ 130) இமினா உபஸம்பத³க்க²ந்த⁴கவசனலேஸேன.
Desanāsuddhīti ettha desanā nāma vinayakammaṃ, tena vuṭṭhānampi desanā eva nāma hotīti. ‘‘Paṭiggaṇhātī’’ti avatvā ‘‘paṭisevatī’’ti vuttattā paṭiggahaṇe pana satiṃ akatvā paribhoge karontassa anāpatti. Khīṇāsavā katakiccattā vibhattadāyādā viya honti, tena tesaṃ sāmiparibhogā honti. Aññathā yāvakālikabhāvaṃ anatikkantattā virujjhati. Iṇaparibhogo na vaṭṭati, bhesajje āpattito, itarasmiṃ ayuttaparibhogato, iṇaṃ viya ananuññātabhuttattā ca. ‘‘Ādito paṭṭhāya hi alajjī nāma natthi, tasmā na koci saṅkitabbo’’ti likhitaṃ. Bhārabhūtā saddhivihārikādayo. Yathādānameva gahitattāti ettha ‘‘attano hatthena ce deti, na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, ‘‘atirekabhāgaṃ gahetvā punadivase attano atthāya uddhaṭabhāgaṃ tattheva dāpeti, vaṭṭatī’’ti ca. Parivattakaṃ deti, dhammiyañce, vaṭṭati. No adhammiyaṃ. ‘‘Taṃ dhammānuggahena uggaṇhituṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Kena lesenāti ce? ‘‘Alabbhamānāya sāmaggiyā anāpatti sambhoge saṃvāse’’ti (mahāva. 130) iminā upasampadakkhandhakavacanalesena.
586. அஸ்ஸதியா தி³ன்னந்தி எத்த² ‘‘அஸ்ஸதியா தி³ன்னங் நாம அபரிச்சத்தங் ஹோதி, தஸ்மா து³ஸ்ஸந்தே ப³த்³த⁴கஹாபணாதீ³னி ஸதிங் படிலபி⁴த்வா தா³யகா சே புன க³ண்ஹந்தி, நிஸ்ஸக்³கி³யமேவ தே³ஸேதப்³ப³ங். தேன அகப்பியப⁴ண்டே³ன தே சே தா³யகா ஸப்பிஆதீ³னி கிணித்வா ஸங்க⁴ஸ்ஸ தெ³ந்தி, தஸ்ஸபி பி⁴க்கு²னோ கப்பதி தா³யகானங்யேவ ஸந்தகத்தா. பி⁴க்கு²னா ஹி ‘வத்த²ங் க³ண்ஹாமீ’தி வத்த²ஸஞ்ஞாய ஏவ க³ஹிதங், ந ரூபியஸஞ்ஞாய. இத³ஞ்ச ஸிக்கா²பத³ங் அத்தனோ அத்தா²ய உக்³க³ஹணங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், ந ச தேன தங் அத்தனோ அத்தா²ய பரேஸங் வா அத்தா²ய க³ஹிதங். அத² தே தா³யகா நோ சே ஆக³ந்த்வா க³ண்ஹந்தி, தா³யகே புச்சி²த்வா அத்தனோ அத்தா²ய சே பரிச்சத்தங், ஸங்கே⁴ நிஸ்ஸஜ்ஜித்வா ஆபத்தி தே³ஸேதப்³பா³. நோ சே, ஆபத்தி ஏவ தே³ஸேதப்³பா³’’தி வுத்தங், தங் புப்³பா³பரவிருத்³த⁴ங். ஆபத்திதே³ஸனாய ஹி ஸதி ரூபியங் படிக்³க³ஹிதந்தி ஸித்³த⁴ங், தஸ்மிங் ஸித்³தே⁴ ‘‘ததோ உப்பன்னங் தஸ்ஸபி கப்பதீ’’தி இத³ங் ந யுஜ்ஜதீதி. கப்பதி ஏவாதி சே? ந, வத்து²ங் அனிஸ்ஸஜ்ஜித்வா ஆபத்தி தே³ஸேதப்³பா³தி ந யுஜ்ஜதி. அசித்தகத்தா ஸிக்கா²பத³ஸ்ஸ யுஜ்ஜதீதி சே? ந, ஸப்³ப³த்த² ‘‘ரூபியங் படிக்³க³ண்ஹாதீ’’தி வசனதோ. ‘‘ரூபியங் படிக்³க³ண்ஹாதீ’’தி ஹி வுத்தங், அஞ்ஞதா² ஸப்³ப³த்த² ‘‘ரூபிய’’ந்தி பத³ங் நிரத்த²கங் ஹோதி வினாபி தேன தத³த்த²ஸித்³தி⁴தோ. அனேன ச வத்த²ங் படிக்³க³ஹிதங், தா³யகேன ச வத்த²மேவ தி³ன்னங், வத்த²க³தம்பி ரூபியங் தெ²ய்யசித்தேன க³ண்ஹந்தோ பத³வாரேன காரேதப்³போ³. அட்ட²கதா²யஞ்ச ‘‘ரூபியே அரூபியஸஞ்ஞீதி ஸுவண்ணாதீ³ஸு க²ரபத்தாதி³ஸஞ்ஞீ’’தி வுத்தங் ‘‘ரூபியங் படிக்³க³ண்ஹாதீ’’தி வசனவஸேன.
586.Assatiyā dinnanti ettha ‘‘assatiyā dinnaṃ nāma apariccattaṃ hoti, tasmā dussante baddhakahāpaṇādīni satiṃ paṭilabhitvā dāyakā ce puna gaṇhanti, nissaggiyameva desetabbaṃ. Tena akappiyabhaṇḍena te ce dāyakā sappiādīni kiṇitvā saṅghassa denti, tassapi bhikkhuno kappati dāyakānaṃyeva santakattā. Bhikkhunā hi ‘vatthaṃ gaṇhāmī’ti vatthasaññāya eva gahitaṃ, na rūpiyasaññāya. Idañca sikkhāpadaṃ attano atthāya uggahaṇaṃ sandhāya vuttaṃ, na ca tena taṃ attano atthāya paresaṃ vā atthāya gahitaṃ. Atha te dāyakā no ce āgantvā gaṇhanti, dāyake pucchitvā attano atthāya ce pariccattaṃ, saṅghe nissajjitvā āpatti desetabbā. No ce, āpatti eva desetabbā’’ti vuttaṃ, taṃ pubbāparaviruddhaṃ. Āpattidesanāya hi sati rūpiyaṃ paṭiggahitanti siddhaṃ, tasmiṃ siddhe ‘‘tato uppannaṃ tassapi kappatī’’ti idaṃ na yujjatīti. Kappati evāti ce? Na, vatthuṃ anissajjitvā āpatti desetabbāti na yujjati. Acittakattā sikkhāpadassa yujjatīti ce? Na, sabbattha ‘‘rūpiyaṃ paṭiggaṇhātī’’ti vacanato. ‘‘Rūpiyaṃ paṭiggaṇhātī’’ti hi vuttaṃ, aññathā sabbattha ‘‘rūpiya’’nti padaṃ niratthakaṃ hoti vināpi tena tadatthasiddhito. Anena ca vatthaṃ paṭiggahitaṃ, dāyakena ca vatthameva dinnaṃ, vatthagatampi rūpiyaṃ theyyacittena gaṇhanto padavārena kāretabbo. Aṭṭhakathāyañca ‘‘rūpiye arūpiyasaññīti suvaṇṇādīsu kharapattādisaññī’’ti vuttaṃ ‘‘rūpiyaṃ paṭiggaṇhātī’’ti vacanavasena.
‘‘அபிச புஞ்ஞகாமா’’திஆதி³ பன விதா⁴னந்தரத³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங், தேனேவ ஹி ‘‘இமஸ்மிங் கே³ஹே இத³ங் லத்³த⁴ந்தி ஸல்லக்கே²தப்³ப³’’ந்தி வுத்தங். அஞ்ஞதா² ஸல்லக்க²ணே விமதிவஸேன, விமதியா ச ஸதி நிஸ்ஸக்³கி³யமேவ ‘‘ரூபியே வேமதிகோ’’திஆதி³ வசனதோதி. இத³ங் விதா⁴னங் நிரத்த²கமேவ ஆபஜ்ஜதி, ந ச நிரத்த²கங். கஸ்மா? து³ஸ்ஸந்தே ப³த்³த⁴கஹாபணாதி³ அஸ்ஸதியா தி³ன்னங் வத்த²ஸஞ்ஞாய படிக்³க³ஹிதஞ்ச, ததோ ந ரூபியங் தி³ன்னஞ்ச ஹோதி படிக்³க³ஹிதஞ்சாதி. எத்த² ஆபத்திதே³ஸனாகிச்சங் நத்தி², தங் பன தா³யகானமேவ படிதா³தப்³ப³ங். ததோ உப்பன்னங் கப்பியப⁴ண்ட³ஞ்ச ஸப்³பே³ஸங் கப்பதீதி இமஸ்ஸ விதா⁴னந்தரத³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘அபிச புஞ்ஞகாமா’’திஆதீ³தி நோ தக்கோதி ஆசரியோ.
‘‘Apica puññakāmā’’tiādi pana vidhānantaradassanatthaṃ vuttaṃ, teneva hi ‘‘imasmiṃ gehe idaṃ laddhanti sallakkhetabba’’nti vuttaṃ. Aññathā sallakkhaṇe vimativasena, vimatiyā ca sati nissaggiyameva ‘‘rūpiye vematiko’’tiādi vacanatoti. Idaṃ vidhānaṃ niratthakameva āpajjati, na ca niratthakaṃ. Kasmā? Dussante baddhakahāpaṇādi assatiyā dinnaṃ vatthasaññāya paṭiggahitañca, tato na rūpiyaṃ dinnañca hoti paṭiggahitañcāti. Ettha āpattidesanākiccaṃ natthi, taṃ pana dāyakānameva paṭidātabbaṃ. Tato uppannaṃ kappiyabhaṇḍañca sabbesaṃ kappatīti imassa vidhānantaradassanatthaṃ ‘‘apica puññakāmā’’tiādīti no takkoti ācariyo.
ரூபியஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Rūpiyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 8. ரூபியஸிக்கா²பத³ங் • 8. Rūpiyasikkhāpadaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 8. ரூபியஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 8. Rūpiyasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 8. ரூபியஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 8. Rūpiyasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / 8. ரூபியஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 8. Rūpiyasikkhāpadavaṇṇanā