Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ४८२. रुरुमिगराजजातकं (९)

    482. Rurumigarājajātakaṃ (9)

    ११७.

    117.

    तस्स 1 गामवरं दम्मि, नारियो च अलङ्कता।

    Tassa 2 gāmavaraṃ dammi, nāriyo ca alaṅkatā;

    यो 3 मेतं मिगमक्खाति 4, मिगानं मिगमुत्तमं॥

    Yo 5 metaṃ migamakkhāti 6, migānaṃ migamuttamaṃ.

    ११८.

    118.

    मय्हं गामवरं देहि, नारियो च अलङ्कता।

    Mayhaṃ gāmavaraṃ dehi, nāriyo ca alaṅkatā;

    अहं ते मिगमक्खिस्सं, मिगानं मिगमुत्तमं॥

    Ahaṃ te migamakkhissaṃ, migānaṃ migamuttamaṃ.

    ११९.

    119.

    एतस्मिं वनसण्डस्मिं, अम्बा साला च पुप्फिता।

    Etasmiṃ vanasaṇḍasmiṃ, ambā sālā ca pupphitā;

    इन्दगोपकसञ्छन्‍ना , एत्थेसो तिट्ठते मिगो॥

    Indagopakasañchannā , ettheso tiṭṭhate migo.

    १२०.

    120.

    धनुं अद्वेज्झं 7 कत्वान, उसुं सन्‍नय्हुपागमि 8

    Dhanuṃ advejjhaṃ 9 katvāna, usuṃ sannayhupāgami 10;

    मिगो च दिस्वा राजानं, दूरतो अज्झभासथ॥

    Migo ca disvā rājānaṃ, dūrato ajjhabhāsatha.

    १२१.

    121.

    आगमेहि महाराज, मा मं विज्झि रथेसभ।

    Āgamehi mahārāja, mā maṃ vijjhi rathesabha;

    को नु ते इदमक्खासि, एत्थेसो तिट्ठते मिगो॥

    Ko nu te idamakkhāsi, ettheso tiṭṭhate migo.

    १२२.

    122.

    एस पापचरो पोसो, सम्म तिट्ठति आरका।

    Esa pāpacaro poso, samma tiṭṭhati ārakā;

    सोयं 11 मे इदमक्खासि, एत्थेसो तिट्ठते मिगो॥

    Soyaṃ 12 me idamakkhāsi, ettheso tiṭṭhate migo.

    १२३.

    123.

    सच्‍चं किरेव माहंसु, नरा एकच्‍चिया इध।

    Saccaṃ kireva māhaṃsu, narā ekacciyā idha;

    कट्ठं निप्‍लवितं सेय्यो, न त्वेवेकच्‍चि यो नरो॥

    Kaṭṭhaṃ niplavitaṃ seyyo, na tvevekacci yo naro.

    १२४.

    124.

    किं नु रुरु गरहसि मिगानं, किं पक्खीनं किं पन मानुसानं।

    Kiṃ nu ruru garahasi migānaṃ, kiṃ pakkhīnaṃ kiṃ pana mānusānaṃ;

    भयञ्हि मं विन्दतिनप्परूपं, सुत्वान तं मानुसिं भासमानं॥

    Bhayañhi maṃ vindatinapparūpaṃ, sutvāna taṃ mānusiṃ bhāsamānaṃ.

    १२५.

    125.

    यमुद्धरिं वाहने वुय्हमानं, महोदके सलिले सीघसोते।

    Yamuddhariṃ vāhane vuyhamānaṃ, mahodake salile sīghasote;

    ततोनिदानं भयमागतं मम, दुक्खो हवे राज असब्भि सङ्गमो॥

    Tatonidānaṃ bhayamāgataṃ mama, dukkho have rāja asabbhi saṅgamo.

    १२६.

    126.

    सोहं चतुप्पत्तमिमं विहङ्गमं, तनुच्छिदं हदये ओस्सजामि।

    Sohaṃ catuppattamimaṃ vihaṅgamaṃ, tanucchidaṃ hadaye ossajāmi;

    हनामि तं मित्तदुब्भिं अकिच्‍चकारिं 13, यो तादिसं कम्मकतं न जाने॥

    Hanāmi taṃ mittadubbhiṃ akiccakāriṃ 14, yo tādisaṃ kammakataṃ na jāne.

    १२७.

    127.

    धीरस्स बालस्स हवे जनिन्द, सन्तो वधं नप्पसंसन्ति जातु।

    Dhīrassa bālassa have janinda, santo vadhaṃ nappasaṃsanti jātu;

    कामं घरं गच्छतु पापधम्मो, यञ्‍चस्स भट्ठं तदेतस्स देहि।

    Kāmaṃ gharaṃ gacchatu pāpadhammo, yañcassa bhaṭṭhaṃ tadetassa dehi;

    अहञ्‍च ते कामकरो भवामि॥

    Ahañca te kāmakaro bhavāmi.

    १२८.

    128.

    अद्धा रुरु अञ्‍ञतरो सतं सो 15, यो दुब्भतो 16 मानुसस्स न दुब्भि।

    Addhā ruru aññataro sataṃ so 17, yo dubbhato 18 mānusassa na dubbhi;

    कामं घरं गच्छतु पापधम्मो, यञ्‍चस्स भट्ठं तदेतस्स दम्मि।

    Kāmaṃ gharaṃ gacchatu pāpadhammo, yañcassa bhaṭṭhaṃ tadetassa dammi;

    अहञ्‍च ते कामचारं ददामि॥

    Ahañca te kāmacāraṃ dadāmi.

    १२९.

    129.

    सुविजानं सिङ्गालानं, सकुणानञ्‍चवस्सितं।

    Suvijānaṃ siṅgālānaṃ, sakuṇānañcavassitaṃ;

    मनुस्सवस्सितं राज, दुब्बिजानतरं ततो॥

    Manussavassitaṃ rāja, dubbijānataraṃ tato.

    १३०.

    130.

    अपि चे मञ्‍ञती पोसो, ञाति मित्तो सखाति वा।

    Api ce maññatī poso, ñāti mitto sakhāti vā;

    यो पुब्बे सुमनो हुत्वा, पच्छा सम्पज्‍जते दिसो॥

    Yo pubbe sumano hutvā, pacchā sampajjate diso.

    १३१.

    131.

    समागता जानपदा, नेगमा च समागता।

    Samāgatā jānapadā, negamā ca samāgatā;

    मिगा सस्सानि खादन्ति, तं देवो पटिसेधतु॥

    Migā sassāni khādanti, taṃ devo paṭisedhatu.

    १३२.

    132.

    कामं जनपदो मासि, रट्ठञ्‍चापि विनस्सतु।

    Kāmaṃ janapado māsi, raṭṭhañcāpi vinassatu;

    न त्वेवाहं रुरुं दुब्भे, दत्वा अभयदक्खिणं॥

    Na tvevāhaṃ ruruṃ dubbhe, datvā abhayadakkhiṇaṃ.

    १३३.

    133.

    मा मे जनपदो आसि 19, रट्ठञ्‍चापि विनस्सतु।

    Mā me janapado āsi 20, raṭṭhañcāpi vinassatu;

    न त्वेवाहं 21 मिगराजस्स, वरं दत्वा मुसा भणेति॥

    Na tvevāhaṃ 22 migarājassa, varaṃ datvā musā bhaṇeti.

    रुरुमिगराजजातकं नवमं।

    Rurumigarājajātakaṃ navamaṃ.







    Footnotes:
    1. कस्स (सी॰ पी॰)
    2. kassa (sī. pī.)
    3. को (सी॰ स्या॰ पी॰)
    4. मक्खासि (स्या॰ क॰)
    5. ko (sī. syā. pī.)
    6. makkhāsi (syā. ka.)
    7. अदेज्झं (सी॰ पी॰), सरज्‍जं (क॰)
    8. सन्धायुपागमि (सी॰ पी॰)
    9. adejjhaṃ (sī. pī.), sarajjaṃ (ka.)
    10. sandhāyupāgami (sī. pī.)
    11. सो हि (सी॰ स्या॰ पी॰)
    12. so hi (sī. syā. pī.)
    13. हनामि मित्तद्दु’मकिच्‍चकारिं (सी॰ पी॰)
    14. hanāmi mittaddu’makiccakāriṃ (sī. pī.)
    15. सतं’से (सी॰)
    16. दुब्भिनो (स्या॰), दूभतो (पी॰)
    17. sataṃ’se (sī.)
    18. dubbhino (syā.), dūbhato (pī.)
    19. मा मं जनपदो अहु (स्या॰)
    20. mā maṃ janapado ahu (syā.)
    21. न त्वेव (क॰ सी॰ क॰)
    22. na tveva (ka. sī. ka.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४८२] ९. रुरुमिगराजजातकवण्णना • [482] 9. Rurumigarājajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact