Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စရိယာပိဋကပာဠိ • Cariyāpiṭakapāḷi |
၆. ရုရုရာဇစရိယာ
6. Rururājacariyā
၄၈.
48.
‘‘ပုနာပရံ ယဒာ ဟောမိ၊ သုတတ္တကနကသန္နိဘော။
‘‘Punāparaṃ yadā homi, sutattakanakasannibho;
မိဂရာဇာ ရုရုနာမ၊ ပရမသီလသမာဟိတော။
Migarājā rurunāma, paramasīlasamāhito.
၄၉.
49.
‘‘ရမ္မေ ပဒေသေ ရမဏီယေ၊ ဝိဝိတ္တေ အမနုသ္သကေ။
‘‘Ramme padese ramaṇīye, vivitte amanussake;
တတ္ထ ဝာသံ ဥပဂဉ္ဆိံ၊ ဂင္ဂာကူလေ မနောရမေ။
Tattha vāsaṃ upagañchiṃ, gaṅgākūle manorame.
၅၀.
50.
‘‘အထ ဥပရိ ဂင္ဂာယ၊ ဓနိကေဟိ ပရိပီဠိတော။
‘‘Atha upari gaṅgāya, dhanikehi paripīḷito;
ပုရိသော ဂင္ဂာယ ပပတိ၊ ‘ဇီဝာမိ ဝာ မရာမိ ဝာ’။
Puriso gaṅgāya papati, ‘jīvāmi vā marāmi vā’.
၅၁.
51.
‘‘ရတ္တိန္ဒိဝံ သော ဂင္ဂာယ၊ ဝုယ္ဟမာနော မဟောဒကေ။
‘‘Rattindivaṃ so gaṅgāya, vuyhamāno mahodake;
ရဝန္တော ကရုဏံ ရဝံ၊ မဇ္ဈေ ဂင္ဂာယ ဂစ္ဆတိ။
Ravanto karuṇaṃ ravaṃ, majjhe gaṅgāya gacchati.
၅၂.
52.
‘‘တသ္သာဟံ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာန၊ ကရုဏံ ပရိဒေဝတော။
‘‘Tassāhaṃ saddaṃ sutvāna, karuṇaṃ paridevato;
ဂင္ဂာယ တီရေ ဌတ္ဝာန၊ အပုစ္ဆိံ ‘ကောသိ တ္ဝံ နရော’။
Gaṅgāya tīre ṭhatvāna, apucchiṃ ‘kosi tvaṃ naro’.
၅၃.
53.
‘‘သော မေ ပုဋ္ဌော စ ဗ္ယာကာသိ၊ အတ္တနော ကရဏံ တဒာ။
‘‘So me puṭṭho ca byākāsi, attano karaṇaṃ tadā;
‘ဓနိကေဟိ ဘီတော တသိတော၊ ပက္ခန္ဒောဟံ မဟာနဒိံ’။
‘Dhanikehi bhīto tasito, pakkhandohaṃ mahānadiṃ’.
၅၄.
54.
‘‘တသ္သ ကတ္ဝာန ကာရုညံ၊ စဇိတ္ဝာ မမ ဇီဝိတံ။
‘‘Tassa katvāna kāruññaṃ, cajitvā mama jīvitaṃ;
ပဝိသိတ္ဝာ နီဟရိံ တသ္သ၊ အန္ဓကာရမ္ဟိ ရတ္တိယာ။
Pavisitvā nīhariṃ tassa, andhakāramhi rattiyā.
၅၅.
55.
‘‘အသ္သတ္ထကာလမညာယ၊ တသ္သာဟံ ဣဒမဗ္ရဝိံ။
‘‘Assatthakālamaññāya, tassāhaṃ idamabraviṃ;
‘ဧကံ တံ ဝရံ ယာစာမိ၊ မာ မံ ကသ္သစိ ပာဝဒ’။
‘Ekaṃ taṃ varaṃ yācāmi, mā maṃ kassaci pāvada’.
၅၆.
56.
‘‘နဂရံ ဂန္တ္ဝာန အာစိက္ခိ၊ ပုစ္ဆိတော ဓနဟေတုကော။
‘‘Nagaraṃ gantvāna ācikkhi, pucchito dhanahetuko;
ရာဇာနံ သော ဂဟေတ္ဝာန၊ ဥပဂဉ္ဆိ မမန္တိကံ။
Rājānaṃ so gahetvāna, upagañchi mamantikaṃ.
၅၇.
57.
‘‘ယာဝတာ ကရဏံ သဗ္ဗံ၊ ရညော အာရောစိတံ မယာ။
‘‘Yāvatā karaṇaṃ sabbaṃ, rañño ārocitaṃ mayā;
ရာဇာ သုတ္ဝာန ဝစနံ၊ ဥသုံ တသ္သ ပကပ္ပယိ။
Rājā sutvāna vacanaṃ, usuṃ tassa pakappayi;
၅၈.
58.
‘‘တမဟံ အနုရက္ခန္တော၊ နိမ္မိနိံ မမ အတ္တနာ။
‘‘Tamahaṃ anurakkhanto, nimminiṃ mama attanā;
‘တိဋ္ဌတေသော မဟာရာဇ၊ ကာမကာရော ဘဝာမိ တေ’။
‘Tiṭṭhateso mahārāja, kāmakāro bhavāmi te’.
၅၉.
59.
‘‘အနုရက္ခိံ မမ သီလံ၊ နာရက္ခိံ မမ ဇီဝိတံ။
‘‘Anurakkhiṃ mama sīlaṃ, nārakkhiṃ mama jīvitaṃ;
သီလဝာ ဟိ တဒာ အာသိံ၊ ဗောဓိယာယေဝ ကာရဏာ’’တိ။
Sīlavā hi tadā āsiṃ, bodhiyāyeva kāraṇā’’ti.
ရုရုရာဇစရိယံ ဆဋ္ဌံ။
Rururājacariyaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / စရိယာပိဋက-အဋ္ဌကထာ • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā / ၆. ရုရုမိဂရာဇစရိယာဝဏ္ဏနာ • 6. Rurumigarājacariyāvaṇṇanā