| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi |
१५५. सब्बचम्मपटिक्खेपो
155. Sabbacammapaṭikkhepo
२५५. तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू – भगवता उच्चासयनमहासयनानि पटिक्खित्तानीति – महाचम्मानि धारेन्ति, सीहचम्मं ब्यग्घचम्मं दीपिचम्मं। तानि मञ्चप्पमाणेनपि छिन्नानि होन्ति, पीठप्पमाणेनपि छिन्नानि होन्ति, अन्तोपि मञ्चे पञ्ञत्तानि होन्ति, बहिपि मञ्चे पञ्ञत्तानि होन्ति, अन्तोपि पीठे पञ्ञत्तानि होन्ति, बहिपि पीठे पञ्ञत्तानि होन्ति। मनुस्सा विहारचारिकं आहिण्डन्ता पस्सित्वा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘सेय्यथापि गिही कामभोगिनो’’ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। न, भिक्खवे, महाचम्मानि धारेतब्बानि, सीहचम्मं ब्यग्घचम्मं दीपिचम्मं। यो धारेय्य, आपत्ति दुक्कटस्साति।
255. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā uccāsayanamahāsayanāni paṭikkhittānīti – mahācammāni dhārenti, sīhacammaṃ byagghacammaṃ dīpicammaṃ. Tāni mañcappamāṇenapi chinnāni honti, pīṭhappamāṇenapi chinnāni honti, antopi mañce paññattāni honti, bahipi mañce paññattāni honti, antopi pīṭhe paññattāni honti, bahipi pīṭhe paññattāni honti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, mahācammāni dhāretabbāni, sīhacammaṃ byagghacammaṃ dīpicammaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू – भगवता महाचम्मानि पटिक्खित्तानीति – गोचम्मानि धारेन्ति। तानि मञ्चप्पमाणेनपि छिन्नानि होन्ति, पीठप्पमाणेनपि छिन्नानि होन्ति, अन्तोपि मञ्चे पञ्ञत्तानि होन्ति, बहिपि मञ्चे पञ्ञत्तानि होन्ति, अन्तोपि पीठे पञ्ञत्तानि होन्ति, बहिपि पीठे पञ्ञत्तानि होन्ति। अञ्ञतरोपि पापभिक्खु अञ्ञतरस्स पापुपासकस्स कुलूपको होति। अथ खो सो पापभिक्खु पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय येन तस्स पापुपासकस्स निवेसनं तेनुपसङ्कमि, उपसङ्कमित्वा पञ्ञत्ते आसने निसीदि। अथ खो सो पापुपासको येन सो पापभिक्खु तेनुपसङ्कमि, उपसङ्कमित्वा तं पापभिक्खुं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। तेन खो पन समयेन तस्स पापुपासकस्स वच्छको होति तरुणको अभिरूपो दस्सनीयो पासादिको चित्रो, सेय्यथापि दीपिच्छापो। अथ खो सो पापभिक्खु तं वच्छकं सक्कच्चं उपनिज्झायति। अथ खो सो पापुपासको तं पापभिक्खुं एतदवोच – ‘‘किस्स, भन्ते, अय्यो इमं वच्छकं सक्कच्चं उपनिज्झायती’’ति? ‘‘अत्थो मे, आवुसो, इमस्स वच्छकस्स चम्मेना’’ति। अथ खो सो पापुपासको तं वच्छकं वधित्वा चम्मं विधुनित्वा तस्स पापभिक्खुनो पादासि। अथ खो सो पापभिक्खु तं चम्मं सङ्घाटिया पटिच्छादेत्वा अगमासि। अथ खो सा गावी वच्छगिद्धिनी तं पापभिक्खुं पिट्ठितो पिट्ठितो अनुबन्धि। भिक्खू एवमाहंसु – ‘‘किस्स त्यायं, आवुसो, गावी पिट्ठितो पिट्ठितो अनुबन्धी’’ति? ‘‘अहम्पि खो, आवुसो, न जानामि केन 1 म्यायं गावी पिट्ठितो पिट्ठितो अनुबन्धी’’ति। तेन खो पन समयेन तस्स पापभिक्खुनो सङ्घाटि लोहितेन मक्खिता होति। भिक्खू एवमाहंसु – ‘‘अयं पन ते, आवुसो, सङ्घाटि किं कता’’ति? अथ खो सो पापभिक्खु भिक्खूनं एतमत्थं आरोचेसि। ‘‘किं पन त्वं, आवुसो, पाणातिपाते समादपेसी’’ति? ‘‘एवमावुसो’’ति। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम भिक्खु पाणातिपाते समादपेस्सति, ननु भगवता अनेकपरियायेन पाणातिपातो गरहितो, पाणातिपाता वेरमणी पसत्था’’ति। अथ खो ते भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं।
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā mahācammāni paṭikkhittānīti – gocammāni dhārenti. Tāni mañcappamāṇenapi chinnāni honti, pīṭhappamāṇenapi chinnāni honti, antopi mañce paññattāni honti, bahipi mañce paññattāni honti, antopi pīṭhe paññattāni honti, bahipi pīṭhe paññattāni honti. Aññataropi pāpabhikkhu aññatarassa pāpupāsakassa kulūpako hoti. Atha kho so pāpabhikkhu pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa pāpupāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho so pāpupāsako yena so pāpabhikkhu tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ pāpabhikkhuṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Tena kho pana samayena tassa pāpupāsakassa vacchako hoti taruṇako abhirūpo dassanīyo pāsādiko citro, seyyathāpi dīpicchāpo. Atha kho so pāpabhikkhu taṃ vacchakaṃ sakkaccaṃ upanijjhāyati. Atha kho so pāpupāsako taṃ pāpabhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kissa, bhante, ayyo imaṃ vacchakaṃ sakkaccaṃ upanijjhāyatī’’ti? ‘‘Attho me, āvuso, imassa vacchakassa cammenā’’ti. Atha kho so pāpupāsako taṃ vacchakaṃ vadhitvā cammaṃ vidhunitvā tassa pāpabhikkhuno pādāsi. Atha kho so pāpabhikkhu taṃ cammaṃ saṅghāṭiyā paṭicchādetvā agamāsi. Atha kho sā gāvī vacchagiddhinī taṃ pāpabhikkhuṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘kissa tyāyaṃ, āvuso, gāvī piṭṭhito piṭṭhito anubandhī’’ti? ‘‘Ahampi kho, āvuso, na jānāmi kena 2 myāyaṃ gāvī piṭṭhito piṭṭhito anubandhī’’ti. Tena kho pana samayena tassa pāpabhikkhuno saṅghāṭi lohitena makkhitā hoti. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘ayaṃ pana te, āvuso, saṅghāṭi kiṃ katā’’ti? Atha kho so pāpabhikkhu bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, pāṇātipāte samādapesī’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu pāṇātipāte samādapessati, nanu bhagavatā anekapariyāyena pāṇātipāto garahito, pāṇātipātā veramaṇī pasatthā’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
अथ खो भगवा एतस्मिं निदाने एतस्मिं पकरणे भिक्खुसङ्घं सन्निपातापेत्वा तं पापभिक्खुं पटिपुच्छि – ‘‘सच्चं किर त्वं, भिक्खु, पाणातिपाते समादपेसी’’ति? सच्चं भगवाति…पे॰… कथञ्हि नाम त्वं, मोघपुरिस, पाणातिपाते समादपेस्ससि, ननु मया, मोघपुरिस, अनेकपरियायेन पाणातिपातो गरहितो, पाणातिपाता वेरमणी पसत्था। नेतं, मोघपुरिस, अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… विगरहित्वा धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘न, भिक्खवे, पाणातिपाते समादपेतब्बं। यो समादपेय्य, यथाधम्मो कारेतब्बो। न, भिक्खवे, गोचम्मं धारेतब्बं। यो धारेय्य, आपत्ति दुक्कटस्स। न च, भिक्खवे, किञ्चि चम्मं धारेतब्बं। यो धारेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā taṃ pāpabhikkhuṃ paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, pāṇātipāte samādapesī’’ti? Saccaṃ bhagavāti…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, pāṇātipāte samādapessasi, nanu mayā, moghapurisa, anekapariyāyena pāṇātipāto garahito, pāṇātipātā veramaṇī pasatthā. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, pāṇātipāte samādapetabbaṃ. Yo samādapeyya, yathādhammo kāretabbo. Na, bhikkhave, gocammaṃ dhāretabbaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Na ca, bhikkhave, kiñci cammaṃ dhāretabbaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
सब्बचम्मपटिक्खेपो निट्ठितो।
Sabbacammapaṭikkhepo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / सब्बचम्मपटिक्खेपादिकथा • Sabbacammapaṭikkhepādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / सब्बचम्मपटिक्खेपादिकथावण्णना • Sabbacammapaṭikkhepādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / १५५. सब्बचम्मपटिक्खेपादिकथा • 155. Sabbacammapaṭikkhepādikathā
