| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
၅. သဗ္ဗမတ္ထီတိကထာ
5. Sabbamatthītikathā
၁. ဝာဒယုတ္တိဝဏ္ဏနာ
1. Vādayuttivaṇṇanā
၂၈၂. ဣဒာနိ သဗ္ဗမတ္ထီတိဝာဒကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ယေသံ ‘‘ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ရူပက္ခန္ဓော’’တိအာဒိဝစနတော (ဝိဘ. ၂) ‘‘သဗ္ဗေပိ အတီတာဒိဘေဒာ ဓမ္မာ ခန္ဓသဘာဝံ န ဝိဇဟန္တိ, တသ္မာ သဗ္ဗံ အတ္ထိယေဝ နာမာ’’တိ လဒ္ဓိ, သေယ္ယထာပိ ဧတရဟိ သဗ္ဗမတ္ထိဝာဒာနံ, တေသံ လဒ္ဓိဝိသောဓနတ္ထံ သဗ္ဗမတ္ထီတိ ပုစ္ဆာ သကဝာဒိသ္သ, ဝုတ္တပ္ပကာရာယ လဒ္ဓိယာ ဌတ္ဝာ ပဋိညာ ဣတရသ္သ။ သဗ္ဗထာတိ သဗ္ဗသ္မိံ သရီရေ သဗ္ဗမတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ သဗ္ဗဒာတိ သဗ္ဗသ္မိံ ကာလေ သဗ္ဗမတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ သဗ္ဗေန သဗ္ဗန္တိ သဗ္ဗေနာကာရေန သဗ္ဗမတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ သဗ္ဗေသူတိ သဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု သဗ္ဗမတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ အယောဂန္တိ အယုတ္တံ။ နာနာသဘာဝာနဉ္ဟိ ယောဂော ဟောတိ, န ဧကသဘာဝသ္သ။ ဣတိ ဣမသ္မိံ ပဉ္ဟေ ရူပံ ဝေဒနာယ, ဝေဒနံ ဝာ ရူပေန အနာနံ ဧကလက္ခဏမေဝ ကတ္ဝာ သဗ္ဗမတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ ယမ္ပိ နတ္ထိ တမ္ပတ္ထီတိ ယမ္ပိ ဆဋ္ဌခန္ဓာဒိကံ သသဝိသာဏာဒိကံ ဝာ ကိဉ္စိ နတ္ထီတိ သိဒ္ဓံ, တမ္ပိ တေ အတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ သဗ္ဗမတ္ထီတိ ယာ ဒိဋ္ဌိ သာ ဒိဋ္ဌိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ, ယာ ဒိဋ္ဌိ သာ ဒိဋ္ဌိ သမ္မာဒိဋ္ဌီတိ ဟေဝမတ္ထီတိ ဣမိနာ ဣဒံ ပုစ္ဆတိ – ယာ တေ ဧသာ သဗ္ဗမတ္ထီတိ ဒိဋ္ဌိ, သာ ဒိဋ္ဌိ အယာထာဝကတ္တာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ ဧဝံ ယာ အမ္ဟာကံ ဒိဋ္ဌိ, သာ ဒိဋ္ဌိ ယာထာဝကတ္တာ သမ္မာဒိဋ္ဌီတိ ဧဝံ တဝ သမယေ အတ္ထီတိ ပုစ္ဆတိ။ ဣတရော သဗ္ဗေသုပိ ဧတေသု နယေသု ဝုတ္တပ္ပကာရာယ အတ္ထိတာယ အဘာဝတော ပဋိက္ခိပတိ။ ဣမေသု ပန သဗ္ဗေသုပိ နယေသု ‘‘အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟ’’န္တိ အာဒိံ ကတ္ဝာ သဗ္ဗော ကထာမဂ္ဂဘေဒော ဝိတ္ထာရတော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ တာဝေတ္ထ ဝာဒယုတ္တိ။
282. Idāni sabbamatthītivādakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… ayaṃ vuccati rūpakkhandho’’tiādivacanato (vibha. 2) ‘‘sabbepi atītādibhedā dhammā khandhasabhāvaṃ na vijahanti, tasmā sabbaṃ atthiyeva nāmā’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi sabbamatthivādānaṃ, tesaṃ laddhivisodhanatthaṃ sabbamatthīti pucchā sakavādissa, vuttappakārāya laddhiyā ṭhatvā paṭiññā itarassa. Sabbathāti sabbasmiṃ sarīre sabbamatthīti pucchati. Sabbadāti sabbasmiṃ kāle sabbamatthīti pucchati. Sabbena sabbanti sabbenākārena sabbamatthīti pucchati. Sabbesūti sabbesu dhammesu sabbamatthīti pucchati. Ayoganti ayuttaṃ. Nānāsabhāvānañhi yogo hoti, na ekasabhāvassa. Iti imasmiṃ pañhe rūpaṃ vedanāya, vedanaṃ vā rūpena anānaṃ ekalakkhaṇameva katvā sabbamatthīti pucchati. Yampi natthi tampatthīti yampi chaṭṭhakhandhādikaṃ sasavisāṇādikaṃ vā kiñci natthīti siddhaṃ, tampi te atthīti pucchati. Sabbamatthīti yā diṭṭhi sā diṭṭhi micchādiṭṭhīti, yā diṭṭhi sā diṭṭhi sammādiṭṭhīti hevamatthīti iminā idaṃ pucchati – yā te esā sabbamatthīti diṭṭhi, sā diṭṭhi ayāthāvakattā micchādiṭṭhīti evaṃ yā amhākaṃ diṭṭhi, sā diṭṭhi yāthāvakattā sammādiṭṭhīti evaṃ tava samaye atthīti pucchati. Itaro sabbesupi etesu nayesu vuttappakārāya atthitāya abhāvato paṭikkhipati. Imesu pana sabbesupi nayesu ‘‘ājānāhi niggaha’’nti ādiṃ katvā sabbo kathāmaggabhedo vitthārato veditabboti ayaṃ tāvettha vādayutti.
၂. ကာလသံသန္ဒနဝဏ္ဏနာ
2. Kālasaṃsandanavaṇṇanā
၂၈၃-၂၈၄. ဣဒာနိ အတီတံ အတ္ထီတိ ကာလသံသန္ဒနံ ဟောတိ။ တတ္ထ အတီတံ အတ္ထီတိအာဒိကံ သုဒ္ဓိကသံသန္ဒနံ။ အတီတံ ရူပံ အတ္ထီတိအာဒိကံ ခန္ဓဝသေန ကာလသံသန္ဒနံ။
283-284. Idāni atītaṃ atthīti kālasaṃsandanaṃ hoti. Tattha atītaṃ atthītiādikaṃ suddhikasaṃsandanaṃ. Atītaṃ rūpaṃ atthītiādikaṃ khandhavasena kālasaṃsandanaṃ.
၂၈၅. ပစ္စုပ္ပန္နံ ရူပံ အပ္ပိယံ ကရိတ္ဝာတိ အတီတာနာဂတံ ပဟာယ ပစ္စုပ္ပန္နရူပမေဝ အပ္ပိယံ အဝိဘဇိတဗ္ဗံ ကရိတ္ဝာ။ ရူပဘာဝံ ဇဟတီတိပဉ္ဟေ နိရုဒ္ဓသ္သာပိ ရူပသ္သ ရူပက္ခန္ဓသင္ဂဟိတတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ။ ရူပဘာဝံ န ဇဟတီတိ ပဋိလောမပဉ္ဟေပိ ရူပက္ခန္ဓေန သင္ဂဟိတတ္တာဝ ပဋိဇာနာတိ။ ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အပ္ပိယံ ကရိတ္ဝာတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ န သဗ္ဗံ ဝတ္ထံ ဩဒာတံ, ဣမိနာ ပန ဝတ္ထန္တိ အဝတ္ဝာ ‘‘ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အပ္ပိယံ ကရိတ္ဝာ’’တိ ဝုတ္တေ သကဝာဒိနာ ဧကတ္ထတာ အနုညာတာ။ ဩဒာတဘာဝံ ဇဟတီတိ ပဉ္ဟေ ဝဏ္ဏဝိဂမံ သန္ဓာယ ပဋိညာ သကဝာဒိသ္သ။ ဝတ္ထဘာဝံ ဇဟတီတိ ဧတ္ထ ပန ပညတ္တိယာ အဝိဂတတ္တာ ပဋိက္ခေပော တသ္သေဝ။ ပဋိလောမေပိ ဧသေဝ နယော။
285. Paccuppannaṃ rūpaṃ appiyaṃ karitvāti atītānāgataṃ pahāya paccuppannarūpameva appiyaṃ avibhajitabbaṃ karitvā. Rūpabhāvaṃ jahatītipañhe niruddhassāpi rūpassa rūpakkhandhasaṅgahitattā paṭikkhipati. Rūpabhāvaṃ na jahatīti paṭilomapañhepi rūpakkhandhena saṅgahitattāva paṭijānāti. Odātaṃ vatthaṃ appiyaṃ karitvāti ettha kiñcāpi na sabbaṃ vatthaṃ odātaṃ, iminā pana vatthanti avatvā ‘‘odātaṃ vatthaṃ appiyaṃ karitvā’’ti vutte sakavādinā ekatthatā anuññātā. Odātabhāvaṃ jahatīti pañhe vaṇṇavigamaṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Vatthabhāvaṃ jahatīti ettha pana paññattiyā avigatattā paṭikkhepo tasseva. Paṭilomepi eseva nayo.
၂၈၆. အတီတံ အတီတဘာဝံ န ဇဟတီတိ ပုဋ္ဌော ‘‘ယဒိ ဇဟေယ္ယ, အနာဂတံ ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဝာ သိယာ’’တိ မညမာနော ပဋိဇာနာတိ။ အနာဂတံ အနာဂတဘာဝံ န ဇဟတီတိ ပုဋ္ဌော ပန ‘‘ယဒိ န ဇဟေယ္ယ, အနာဂတမေဝသ္သ , ပစ္စုပ္ပန္နဘာဝံ န ပာပုဏေယ္ယာ’’တိ မညမာနော ပဋိက္ခိပတိ။ ပစ္စုပ္ပန္နပဉ္ဟေပိ အတီတဘာဝံ အနာပဇ္ဇနဒောသော သိယာတိ ပဋိက္ခိပတိ။ အနုလောမပဉ္ဟေသုပိ ဣမိနာဝ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
286. Atītaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti puṭṭho ‘‘yadi jaheyya, anāgataṃ vā paccuppannaṃ vā siyā’’ti maññamāno paṭijānāti. Anāgataṃ anāgatabhāvaṃ na jahatīti puṭṭho pana ‘‘yadi na jaheyya, anāgatamevassa , paccuppannabhāvaṃ na pāpuṇeyyā’’ti maññamāno paṭikkhipati. Paccuppannapañhepi atītabhāvaṃ anāpajjanadoso siyāti paṭikkhipati. Anulomapañhesupi imināva nayena attho veditabbo.
၂၈၇. ဧဝံ သုဒ္ဓိကနယံ ဝတ္ဝာ ပုန ခန္ဓဝသေန ဒသ္သေတုံ အတီတံ ရူပန္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တံ သဗ္ဗံ ပာဠိအနုသာရေနေဝ သက္ကာ ဇာနိတုံ။
287. Evaṃ suddhikanayaṃ vatvā puna khandhavasena dassetuṃ atītaṃ rūpantiādi vuttaṃ. Taṃ sabbaṃ pāḷianusāreneva sakkā jānituṃ.
ဝစနသောဓနဝဏ္ဏနာ
Vacanasodhanavaṇṇanā
၂၈၈. ဣဒာနိ ‘‘အတီတံ န္ဝတ္ထီ’’တိအာဒိ ဝစနသောဓနာ ဟောတိ။ တတ္ထ ဟဉ္စိ အတီတံ န္ဝတ္ထီတိ ယဒိ အတီတံ နော အတ္ထီတိ အတ္ထော။ အတီတံ အတ္ထီတိ မိစ္ဆာတိ အတီတဉ္စ တံ အတ္ထိ စာတိ မိစ္ဆာ ဧဝ။ တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္နန္တိ ပုဋ္ဌော အနာဂတက္ခဏေယေဝသ္သ ပစ္စုပ္ပန္နတာယ အဘာဝံ သန္ဓာယ ကာလနာနတ္တေန ပဋိက္ခိပတိ။
288. Idāni ‘‘atītaṃ nvatthī’’tiādi vacanasodhanā hoti. Tattha hañci atītaṃ nvatthīti yadi atītaṃ no atthīti attho. Atītaṃatthīti micchāti atītañca taṃ atthi cāti micchā eva. Taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannanti puṭṭho anāgatakkhaṇeyevassa paccuppannatāya abhāvaṃ sandhāya kālanānattena paṭikkhipati.
ဒုတိယံ ပုဋ္ဌော ယံ ဥပ္ပာဒတော ပုဗ္ဗေ အနာဂတံ အဟောသိ, တသ္သ ဥပ္ပန္နကာလေ ပစ္စုပ္ပန္နတ္တာ ပဋိဇာနာတိ။ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီတိ ယဒေတံ တယာ ‘‘အနာဂတံ ဟုတ္ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဟောတီ’’တိ ဝဒတာ တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္နန္တိ လဒ္ဓိဝသေန ‘‘အနာဂတံ ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဝာ ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ကိံ တေ တမ္ပိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီတိ? ဣတရော ဟုတ္ဝာ ဘူတသ္သ ပုန ဟုတ္ဝာ အဘာဝတော န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ။
Dutiyaṃ puṭṭho yaṃ uppādato pubbe anāgataṃ ahosi, tassa uppannakāle paccuppannattā paṭijānāti. Hutvā hoti hutvā hotīti yadetaṃ tayā ‘‘anāgataṃ hutvā paccuppannaṃ hotī’’ti vadatā taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannanti laddhivasena ‘‘anāgataṃ vā paccuppannaṃ vā hutvā hotī’’ti vuttaṃ. Kiṃ te tampi hutvā hotīti? Itaro hutvā bhūtassa puna hutvā abhāvato na hevanti paṭikkhipati.
ဒုတိယံ ပုဋ္ဌော ယသ္မာ တံ အနာဂတံ ဟုတ္ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဟောန္တံ ‘‘ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’’တိ သင္ခံ ဂတံ, တသ္မာ ပဋိဇာနာတိ။ အထ နံ သကဝာဒီ ‘‘ယဒိ တေ တံ အနာဂတံ ဟုတ္ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဟောန္တံ ‘ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’တိ သင္ခံ ဂတံ, ပုန ဟုတ္ဝာ ဟောတိ, ယံ အနာဂတံ န ဟုတ္ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နံ န ဟောန္တံ ‘န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီ’တိ သင္ခံ ဂတံ သသဝိသာဏံ, ကိံ တေ တမ္ပိ ပုန န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီ’’တိအဓိပ္ပာယေန န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီတိ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆတိ။ ဣတရော ‘‘ယံ နတ္ထိ, တံ နတ္ထိတာယ, ဧဝ အနာဂတံ န ဟုတ္ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နံ န ဟောတီတိ နဟုတ္ဝာနဟောတိ နာမ တာဝ ဟောတု, ပုန နဟုတ္ဝာနဟောတိဘာဝော ပနသ္သ ကုတော’’တိ မညမာနော ပဋိက္ခိပတိ။ တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတန္တိ ပဉ္ဟေပိ ပစ္စုပ္ပန္နက္ခဏေယေဝသ္သ အတီတတာယ အဘာဝံ သန္ဓာယ ကာလနာနတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ။
Dutiyaṃ puṭṭho yasmā taṃ anāgataṃ hutvā paccuppannaṃ hontaṃ ‘‘hutvā hotī’’ti saṅkhaṃ gataṃ, tasmā paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī ‘‘yadi te taṃ anāgataṃ hutvā paccuppannaṃ hontaṃ ‘hutvā hotī’ti saṅkhaṃ gataṃ, puna hutvā hoti, yaṃ anāgataṃ na hutvā paccuppannaṃ na hontaṃ ‘na hutvā na hotī’ti saṅkhaṃ gataṃ sasavisāṇaṃ, kiṃ te tampi puna na hutvā na hotī’’tiadhippāyena na hutvā na hoti na hutvā na hotīti pañhaṃ pucchati. Itaro ‘‘yaṃ natthi, taṃ natthitāya, eva anāgataṃ na hutvā paccuppannaṃ na hotīti nahutvānahoti nāma tāva hotu, puna nahutvānahotibhāvo panassa kuto’’ti maññamāno paṭikkhipati. Taññeva paccuppannaṃ taṃ atītanti pañhepi paccuppannakkhaṇeyevassa atītatāya abhāvaṃ sandhāya kālanānattā paṭikkhipati.
ဒုတိယပဉ္ဟေ ပုဋ္ဌော ယံ အတီတဘာဝတော ပုဗ္ဗေ ပစ္စုပ္ပန္နံ အဟောသိ, တသ္သေဝ အတီတတ္တာ ပဋိဇာနာတိ။ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီတိ ယဒေတံ တယာ ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နံ ဟုတ္ဝာ အတီတံ ဟောတီ’’တိ ဝဒတာ ‘‘တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတ’’န္တိ လဒ္ဓိဝသေန ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နံ ဝာ အတီတံ ဝာ ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ, ကိံ တေ တမ္ပိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီတိ? ဣတရော ဟုတ္ဝာ ဘူတသ္သ ပုန ဟုတ္ဝာ အဘာဝတော န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ။
Dutiyapañhe puṭṭho yaṃ atītabhāvato pubbe paccuppannaṃ ahosi, tasseva atītattā paṭijānāti. Hutvā hoti hutvā hotīti yadetaṃ tayā ‘‘paccuppannaṃ hutvā atītaṃ hotī’’ti vadatā ‘‘taññeva paccuppannaṃ taṃ atīta’’nti laddhivasena ‘‘paccuppannaṃ vā atītaṃ vā hutvā hotī’’ti vuttaṃ, kiṃ te tampi hutvā hotīti? Itaro hutvā bhūtassa puna hutvā abhāvato na hevanti paṭikkhipati.
ဒုတိယပဉ္ဟေ ယသ္မာ တံ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဟုတ္ဝာ အတီတံ ဟောန္တံ ‘‘ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’’တိ သင္ခံ ဂတံ, တသ္မာ ပဋိဇာနာတိ ။ အထ နံ သကဝာဒီ ‘‘ယဒိ တေ တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဟုတ္ဝာ အတီတံ ဟောန္တံ ‘ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’တိ သင္ခံ ဂတံ, ပုန ဟုတ္ဝာ ဟောတိ, ယံ ပစ္စုပ္ပန္နံ န ဟုတ္ဝာ အတီတံ န ဟောန္တံ ‘န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီ’တိ သင္ခံ ဂတံ သသဝိသာဏံ, ကိံ တေ တမ္ပိ ပုန န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီ’’တိ အဓိပ္ပာယေန န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီတိ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆတိ။ ဣတရော ‘‘ယံ နတ္ထိ, တံ နတ္ထိတာယ ဧဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ န ဟုတ္ဝာ အတီတံ န ဟောတီတိ နဟုတ္ဝာနဟောတိ နာမ တာဝ ဟောတု။ ပုန နဟုတ္ဝာနဟောတိဘာဝော ပနသ္သ ကုတော’’တိ မညမာနော ပဋိက္ခိပတိ။ ဥဘယံ ဧကတော ကတ္ဝာ အာဂတေ တတိယပဉ္ဟေပိ ဣမိနာဝုပာယေန ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။
Dutiyapañhe yasmā taṃ paccuppannaṃ hutvā atītaṃ hontaṃ ‘‘hutvā hotī’’ti saṅkhaṃ gataṃ, tasmā paṭijānāti . Atha naṃ sakavādī ‘‘yadi te taññeva paccuppannaṃ hutvā atītaṃ hontaṃ ‘hutvā hotī’ti saṅkhaṃ gataṃ, puna hutvā hoti, yaṃ paccuppannaṃ na hutvā atītaṃ na hontaṃ ‘na hutvā na hotī’ti saṅkhaṃ gataṃ sasavisāṇaṃ, kiṃ te tampi puna na hutvā na hotī’’ti adhippāyena na hutvā na hoti na hutvā na hotīti pañhaṃ pucchati. Itaro ‘‘yaṃ natthi, taṃ natthitāya eva paccuppannaṃ na hutvā atītaṃ na hotīti nahutvānahoti nāma tāva hotu. Puna nahutvānahotibhāvo panassa kuto’’ti maññamāno paṭikkhipati. Ubhayaṃ ekato katvā āgate tatiyapañhepi imināvupāyena yojanā kātabbā.
အပရော နယော – ယဒိ တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္နံ, အနာဂတသ္သ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဝုတ္တော ဟောတိဘာဝော, ပစ္စုပ္ပန္နသ္သ စ အနာဂတေ ဝုတ္တော ဟုတ္ဝာဘာဝော အာပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ သန္တေ အနာဂတမ္ပိ ဟုတ္ဝာဟောတိ နာမ။ ပစ္စုပ္ပန္နမ္ပိ ဟုတ္ဝာဟောတိယေဝ နာမ။ တေန တံ ပုစ္ဆာမ – ‘‘ကိံ တေ ဧတေသု ဧကေကံ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’’တိ? ဣတရော – ‘‘တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္န’’န္တိ ပဉ္ဟေ ပဋိက္ခိတ္တနယေနေဝ ပဋိက္ခိပိတ္ဝာ ပုန ပုဋ္ဌော ဒုတိယေ ပဉ္ဟေ ပဋိညာတနယေနေဝ ပဋိဇာနာတိ။ အထ နံ သကဝာဒီ ‘‘တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္န’’န္တိ ပဉ္ဟာဝသေန တေသု ဧကေကံ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီတိ ပဋိဇာနန္တံ ပုရိမံ ပဋိက္ခိတ္တပဉ္ဟံ ပရိဝတ္တိတ္ဝာ ပုစ္ဆန္တော န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီတိ ပုစ္ဆတိ။ တသ္သတ္ထော – နနု ‘‘တယာ တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္န’’န္တိ ဝုတ္တေ ပဌမပဉ္ဟံ ပဋိက္ခိပန္တေန အနာဂတသ္သ ဟောတိဘာဝော ပစ္စုပ္ပန္နသ္သ စ ဟုတ္ဝာဘာဝော ပဋိက္ခိတ္တောတိ။ တေန အနာဂတံ န ဟောတိ နာမ, ပစ္စုပ္ပန္နံ န ဟုတ္ဝာ နာမ။
Aparo nayo – yadi taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannaṃ, anāgatassa paccuppanne vutto hotibhāvo, paccuppannassa ca anāgate vutto hutvābhāvo āpajjati. Evaṃ sante anāgatampi hutvāhoti nāma. Paccuppannampi hutvāhotiyeva nāma. Tena taṃ pucchāma – ‘‘kiṃ te etesu ekekaṃ hutvā hoti hutvā hotī’’ti? Itaro – ‘‘taññeva anāgataṃ taṃ paccuppanna’’nti pañhe paṭikkhittanayeneva paṭikkhipitvā puna puṭṭho dutiye pañhe paṭiññātanayeneva paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī ‘‘taññeva anāgataṃ taṃ paccuppanna’’nti pañhāvasena tesu ekekaṃ hutvā hoti hutvā hotīti paṭijānantaṃ purimaṃ paṭikkhittapañhaṃ parivattitvā pucchanto na hutvā na hoti na hutvā na hotīti pucchati. Tassattho – nanu ‘‘tayā taññeva anāgataṃ taṃ paccuppanna’’nti vutte paṭhamapañhaṃ paṭikkhipantena anāgatassa hotibhāvo paccuppannassa ca hutvābhāvo paṭikkhittoti. Tena anāgataṃ na hoti nāma, paccuppannaṃ na hutvā nāma.
ဒုတိယပဉ္ဟေ စ တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္နန္တိ ပဋိညာတံ။ ဧဝံ သန္တေ အနာဂတမ္ပိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ နာမ။ ပစ္စုပ္ပန္နမ္ပိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိယေဝ နာမ။ တေန တံ ပုစ္ဆာမ – ‘‘ကိံ တေ ဧတေသု ဧကေကံ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီ’’တိ? ပရဝာဒီ သဗ္ဗတော အန္ဓကာရေန ပရိယောနဒ္ဓော ဝိယ တေသံ နဟုတ္ဝာနဟောတိဘာဝံ အပသ္သန္တော န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ။
Dutiyapañhe ca taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannanti paṭiññātaṃ. Evaṃ sante anāgatampi na hutvā na hoti nāma. Paccuppannampi na hutvā na hotiyeva nāma. Tena taṃ pucchāma – ‘‘kiṃ te etesu ekekaṃ na hutvā na hoti na hutvā na hotī’’ti? Paravādī sabbato andhakārena pariyonaddho viya tesaṃ nahutvānahotibhāvaṃ apassanto na hevanti paṭikkhipati.
ဒုတိယဝာရေပိ ယဒိ တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတံ, ပစ္စုပ္ပန္နသ္သ အတီတေ ဝုတ္တော ဟောတိဘာဝော, အတီတသ္သ စ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဝုတ္တော ဟုတ္ဝာဘာဝော အာပဇ္ဇတိ, ဧဝံ သန္တေ ပစ္စုပ္ပန္နမ္ပိ ဟုတ္ဝာဟောတိ နာမ, အတီတမ္ပိ ဟုတ္ဝာဟောတိယေဝ နာမ။ တေန တံ ပုစ္ဆာမ – ‘‘ကိံ တေ ဧတေသု ဧကေကံ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’’တိ? ဣတရော တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတန္တိပဉ္ဟေ ပဋိက္ခိတ္တနယေနေဝ ပဋိက္ခိပိတ္ဝာ ပုန ပုဋ္ဌော ဒုတိယပဉ္ဟေ ပဋိညာတနယေနေဝ ပဋိဇာနာတိ။ အထ နံ သကဝာဒီ ‘‘တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတ’’န္တိ ပဉ္ဟာဝသေန တေသု ဧကေကံ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီတိ ပဋိဇာနန္တံ ပုရိမံ ပဋိက္ခိတ္တပဉ္ဟံ ပရိဝတ္တိတ္ဝာ ပုစ္ဆန္တော န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီတိ ပုစ္ဆတိ။ တသ္သတ္ထော – နနု တယာ တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတန္တိ ဝုတ္တေ ပဌမပဉ္ဟံ ပဋိက္ခိပန္တေန ပစ္စုပ္ပန္နသ္သ ဟောတိဘာဝော, အတီတသ္သ စ ဟုတ္ဝာဘာဝော ပဋိက္ခိတ္တောတိ။ တေန ပစ္စုပ္ပန္နံ နဟောတိ နာမ။ အတီတံ နဟုတ္ဝာ နာမ။
Dutiyavārepi yadi taññeva paccuppannaṃ taṃ atītaṃ, paccuppannassa atīte vutto hotibhāvo, atītassa ca paccuppanne vutto hutvābhāvo āpajjati, evaṃ sante paccuppannampi hutvāhoti nāma, atītampi hutvāhotiyeva nāma. Tena taṃ pucchāma – ‘‘kiṃ te etesu ekekaṃ hutvā hoti hutvā hotī’’ti? Itaro taññeva paccuppannaṃ taṃ atītantipañhe paṭikkhittanayeneva paṭikkhipitvā puna puṭṭho dutiyapañhe paṭiññātanayeneva paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī ‘‘taññeva paccuppannaṃ taṃ atīta’’nti pañhāvasena tesu ekekaṃ hutvā hoti hutvā hotīti paṭijānantaṃ purimaṃ paṭikkhittapañhaṃ parivattitvā pucchanto na hutvā na hoti na hutvā na hotīti pucchati. Tassattho – nanu tayā taññeva paccuppannaṃ taṃ atītanti vutte paṭhamapañhaṃ paṭikkhipantena paccuppannassa hotibhāvo, atītassa ca hutvābhāvo paṭikkhittoti. Tena paccuppannaṃ nahoti nāma. Atītaṃ nahutvā nāma.
ဒုတိယပဉ္ဟေ စ တေ ‘‘တညေဝ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတ’’န္တိ ပဋိညာတံ။ ဧဝံ သန္တေ ပစ္စုပ္ပန္နမ္ပိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ နာမ, အတီတမ္ပိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိယေဝ နာမ။ တေန တံ ပုစ္ဆာမ – ‘‘ကိံ တေ ဧတေသု ဧကေကံ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ, န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီ’’တိ။ ပရဝာဒီ သဗ္ဗတော အန္ဓကာရေန ပရိယောနဒ္ဓော ဝိယ တေသံ နဟုတ္ဝာနဟောတိဘာဝံ အပသ္သန္တော န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတိ။
Dutiyapañhe ca te ‘‘taññeva paccuppannaṃ taṃ atīta’’nti paṭiññātaṃ. Evaṃ sante paccuppannampi na hutvā na hoti nāma, atītampi na hutvā na hotiyeva nāma. Tena taṃ pucchāma – ‘‘kiṃ te etesu ekekaṃ na hutvā na hoti, na hutvā na hotī’’ti. Paravādī sabbato andhakārena pariyonaddho viya tesaṃ nahutvānahotibhāvaṃ apassanto na hevanti paṭikkhipati.
တတိယဝာရေပိ ယဒိ တညေဝ အနာဂတံ တံ ပစ္စုပ္ပန္နံ တံ အတီတံ; အနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာနံ ပစ္စုပ္ပန္နာတီတေသု ဝုတ္တော ဟောတိဘာဝော, ပစ္စုပ္ပန္နာတီတာနဉ္စ အနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေသု ဝုတ္တော ဟုတ္ဝာဘာဝော အာပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ သန္တေ အနာဂတမ္ပိ ဟုတ္ဝာဟောတိ နာမ။ ပစ္စုပ္ပန္နမ္ပိ အတီတမ္ပိ ဟုတ္ဝာ ဟောတိယေဝ နာမ။ တေန တံ ပုစ္ဆာမ – ‘‘ကိံ တေ တီသုပိ ဧတေသု ဧကေကံ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ ဟုတ္ဝာ ဟောတီ’’တိ? ဣတရော ‘‘တညေဝ အနာဂတံ, တံ ပစ္စုပ္ပန္နံ, တံ အတီတ’’န္တိပဉ္ဟေ ပဋိက္ခိတ္တနယေနေဝ ပဋိက္ခိပိတ္ဝာ ပုန ပုဋ္ဌော ဒုတိယပဉ္ဟေ ပဋိညာတနယေနေဝ ပဋိဇာနာတိ။ အထ နံ သကဝာဒီ ‘‘တညေဝ အနာဂတံ, တံ ပစ္စုပ္ပန္နံ, တံ အတီတ’’န္တိ ပဉ္ဟာဝသေန တေသု ဧကေကံ ဟုတ္ဝာ ဟောတိ, ဟုတ္ဝာ ဟောတီတိ ပဋိဇာနန္တံ ပုရိမံ ပဋိက္ခိတ္တပဉ္ဟံ ပရိဝတ္တိတ္ဝာ ပုစ္ဆန္တော န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီတိ ပုစ္ဆတိ။ တသ္သတ္ထော – နနု တယာ တညေဝ အနာဂတံ, တံ ပစ္စုပ္ပန္နံ, တံ အတီတန္တိ ဝုတ္တေ ပဌမပဉ္ဟံ ပဋိက္ခိပန္တေန အနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာနံ ဟောတိဘာဝော; ပစ္စုပ္ပန္နာတီတာနဉ္စ ဟုတ္ဝာဘာဝော ပဋိက္ခိတ္တောတိ? တေန အနာဂတံ ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စ န ဟောတိ နာမ။ ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စ အတီတဉ္စ န ဟုတ္ဝာ နာမ။
Tatiyavārepi yadi taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannaṃ taṃ atītaṃ; anāgatapaccuppannānaṃ paccuppannātītesu vutto hotibhāvo, paccuppannātītānañca anāgatapaccuppannesu vutto hutvābhāvo āpajjati. Evaṃ sante anāgatampi hutvāhoti nāma. Paccuppannampi atītampi hutvā hotiyeva nāma. Tena taṃ pucchāma – ‘‘kiṃ te tīsupi etesu ekekaṃ hutvā hoti hutvā hotī’’ti? Itaro ‘‘taññeva anāgataṃ, taṃ paccuppannaṃ, taṃ atīta’’ntipañhe paṭikkhittanayeneva paṭikkhipitvā puna puṭṭho dutiyapañhe paṭiññātanayeneva paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī ‘‘taññeva anāgataṃ, taṃ paccuppannaṃ, taṃ atīta’’nti pañhāvasena tesu ekekaṃ hutvā hoti, hutvā hotīti paṭijānantaṃ purimaṃ paṭikkhittapañhaṃ parivattitvā pucchanto na hutvā na hoti na hutvā na hotīti pucchati. Tassattho – nanu tayā taññeva anāgataṃ, taṃ paccuppannaṃ, taṃ atītanti vutte paṭhamapañhaṃ paṭikkhipantena anāgatapaccuppannānaṃ hotibhāvo; paccuppannātītānañca hutvābhāvo paṭikkhittoti? Tena anāgataṃ paccuppannañca na hoti nāma. Paccuppannañca atītañca na hutvā nāma.
ဒုတိယပဉ္ဟေ စ တေ ‘‘တညေဝ အနာဂတံ, တံ ပစ္စုပ္ပန္နံ, တံ အတီတ’’န္တိ ပဋိညာတံ။ ဧဝံ သန္တေ အနာဂတမ္ပိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ နာမ, ပစ္စုပ္ပန္နမ္ပိ အတီတမ္ပိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိယေဝ နာမ။ တေန တံ ပုစ္ဆာမ – ‘‘ကိံ တေ ဧတေသု ဧကေကံ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတီ’’တိ? ပရဝာဒီ သဗ္ဗတော အန္ဓကာရေန ပရိယောနဒ္ဓော ဝိယ တေသံ န ဟုတ္ဝာ န ဟောတိဘာဝံ အပသ္သန္တော န ဟေဝန္တိ ပဋိက္ခိပတီတိ။ နိဂ္ဂဟာဒီနိ ပနေတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ယောဇေတဗ္ဗာနိ။
Dutiyapañhe ca te ‘‘taññeva anāgataṃ, taṃ paccuppannaṃ, taṃ atīta’’nti paṭiññātaṃ. Evaṃ sante anāgatampi na hutvā na hoti nāma, paccuppannampi atītampi na hutvā na hotiyeva nāma. Tena taṃ pucchāma – ‘‘kiṃ te etesu ekekaṃ na hutvā na hoti na hutvā na hotī’’ti? Paravādī sabbato andhakārena pariyonaddho viya tesaṃ na hutvā na hotibhāvaṃ apassanto na hevanti paṭikkhipatīti. Niggahādīni panettha heṭṭhā vuttanayeneva yojetabbāni.
ဝစနသောဓနဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vacanasodhanavaṇṇanā niṭṭhitā.
အတီတစက္ခုရူပာဒိကထာဝဏ္ဏနာ
Atītacakkhurūpādikathāvaṇṇanā
၂၈၉. အတီတံ စက္ခု အတ္ထီတိအာဒီသုပိ စက္ခာဒိဘာဝာဝိဇဟနေနေဝ အတ္ထိတံ ပဋိဇာနာတိ။ ပသ္သတီတိအာဒီနိ ပုဋ္ဌော ပန တေသံ ဝိညာဏာနံ ကိစ္စာဘာဝဝသေန ပဋိက္ခိပတိ။
289. Atītaṃcakkhu atthītiādīsupi cakkhādibhāvāvijahaneneva atthitaṃ paṭijānāti. Passatītiādīni puṭṭho pana tesaṃ viññāṇānaṃ kiccābhāvavasena paṭikkhipati.
အတီတဉာဏာဒိကထာဝဏ္ဏနာ
Atītañāṇādikathāvaṇṇanā
၂၉၀. တေန ဉာဏေန ဉာဏကရဏီယံ ကရောတီတိ ပဉ္ဟေ တသ္သ ဉာဏသ္သ နိရုဒ္ဓတ္တာ ကိစ္စဘာဝမသ္သ အပသ္သန္တော ပဋိက္ခိပတိ။ ပုန ပုဋ္ဌော အတီတာရမ္မဏံ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဉာဏံ အတီတာနံ ဓမ္မာနံ ဇာနနတော အတီတံ ဉာဏန္တိ လေသေန ပစ္စုပ္ပန္နမေဝ ‘‘အတီတံ ဉာဏ’’န္တိ ကတ္ဝာ တေန ဉာဏေန ဉာဏကရဏီယသ္သ အတ္ထိတာယ ပဋိဇာနာတိ။ အထသ္သ သကဝာဒီ လေသောကာသံ အဒတ္ဝာ တေန ဉာဏေန ဒုက္ခံ ပရိဇာနာတီတိအာဒိမာဟ။ ဣတရော အတီတာရမ္မဏေနေဝ ဉာဏေန ဣမေသံ စတုန္နံ ကိစ္စာနံ အဘာဝာ ပဋိက္ခိပတိ။ အနာဂတပဉ္ဟေပိ ဧသေဝ နယော။ ပစ္စုပ္ပန္နပဉ္ဟော စေဝ သံသန္ဒနပဉ္ဟော စ ဥတ္တာနတ္ထာယေဝ။
290. Tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti pañhe tassa ñāṇassa niruddhattā kiccabhāvamassa apassanto paṭikkhipati. Puna puṭṭho atītārammaṇaṃ paccuppannaṃ ñāṇaṃ atītānaṃ dhammānaṃ jānanato atītaṃ ñāṇanti lesena paccuppannameva ‘‘atītaṃ ñāṇa’’nti katvā tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyassa atthitāya paṭijānāti. Athassa sakavādī lesokāsaṃ adatvā tena ñāṇena dukkhaṃ parijānātītiādimāha. Itaro atītārammaṇeneva ñāṇena imesaṃ catunnaṃ kiccānaṃ abhāvā paṭikkhipati. Anāgatapañhepi eseva nayo. Paccuppannapañho ceva saṃsandanapañho ca uttānatthāyeva.
အရဟန္တာဒိကထာဝဏ္ဏနာ
Arahantādikathāvaṇṇanā
၂၉၁. အရဟတော အတီတော ရာဂော အတ္ထီတိအာဒီသုပိ ရာဂာဒိဘာဝာဝိဇဟန္တော ဧဝံ ပဋိဇာနာတိ။ သရာဂောတိအာဒီသု သုတ္တဝိရောဓဘယေန စေဝ ယုတ္တိဝိရောဓဘယေန စ ပဋိက္ခိပတိ။
291. Arahato atīto rāgo atthītiādīsupi rāgādibhāvāvijahanto evaṃ paṭijānāti. Sarāgotiādīsu suttavirodhabhayena ceva yuttivirodhabhayena ca paṭikkhipati.
ပဒသောဓနကထာဝဏ္ဏနာ
Padasodhanakathāvaṇṇanā
၂၉၅. ဧဝံ သဗ္ဗမ္ပိ ပာဠိအနုသာရေနေဝ ဝိဒိတ္ဝာ ပရတော အတ္ထိ သိယာ အတီတံ, သိယာ န္ဝာတီတန္တိ ဧတ္ထ ဧဝမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယံ အတီတမေဝ အတ္ထိ, တံ အတီတံ။ ယံ ပစ္စုပ္ပန္နာနာဂတံ အတ္ထိ, တံ နော အတ္ထိ, တံ နော အတီတံ။ တေနာတီတံ န္ဝာတီတံ, န္ဝာတီတံ အတီတန္တိ တေန ကာရဏေန အတီတံ နော အတီတံ, နော အတီတံ အတီတန္တိ။ အနာဂတပစ္စုပ္ပန္နပုစ္ဆာသုပိ ဧသေဝ နယော။
295. Evaṃ sabbampi pāḷianusāreneva viditvā parato atthi siyā atītaṃ, siyā nvātītanti ettha evamattho veditabbo. Yaṃ atītameva atthi, taṃ atītaṃ. Yaṃ paccuppannānāgataṃ atthi, taṃ no atthi, taṃ no atītaṃ. Tenātītaṃ nvātītaṃ, nvātītaṃ atītanti tena kāraṇena atītaṃ no atītaṃ, no atītaṃ atītanti. Anāgatapaccuppannapucchāsupi eseva nayo.
သုတ္တသာဓနဝဏ္ဏနာ
Suttasādhanavaṇṇanā
၂၉၆. န ဝတ္တဗ္ဗံ ‘‘အတီတံ အတ္ထိ အနာဂတံ အတ္ထီ’’တိ သုတ္တသာဓနာယ ပုစ္ဆာ ပရဝာဒိသ္သ, ပဋိညာ သကဝာဒိသ္သ။ ပုန အတ္တနော လဒ္ဓိံ နိသ္သာယ ယံကိဉ္စိ, ဘိက္ခဝေ, ရူပန္တိ အနုယောဂော ပရဝာဒိသ္သေဝ။ ဒုတိယနယေ ပုစ္ဆာ သကဝာဒိသ္သ, ပဋိညာ ဣတရသ္သ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာ စ ပဋိညာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယံ ပနေတံ ပရဝာဒိနာ အနာဂတသ္သ အတ္ထိဘာဝသာဓနတ္ထံ ‘‘နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ကဗဠီကာရေ, စေ, ဘိက္ခဝေ’’တိ သုတ္တသ္သ ပရိယောသာနေ အတ္ထိ တတ္ထ အာယတိံ ပုနဗ္ဘဝာဘိနိဗ္ဗတ္တီတိအာဒိ ဒသ္သိတံ န တံ အနာဂတသ္သ အတ္ထိဘာဝသာဓကံ ။ တဉ္ဟိ ဟေတူနံ ပရိနိဋ္ဌိတတ္တာ အဝသ္သံ ဘာဝိတံ သန္ဓာယ တတ္ထ ဝုတ္တံ။ အယံ သုတ္တာဓိပ္ပာယော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝာတိ။
296. Navattabbaṃ ‘‘atītaṃ atthi anāgataṃ atthī’’ti suttasādhanāya pucchā paravādissa, paṭiññā sakavādissa. Puna attano laddhiṃ nissāya yaṃkiñci, bhikkhave, rūpanti anuyogo paravādisseva. Dutiyanaye pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Evaṃ sabbattha pucchā ca paṭiññā ca veditabbā. Yaṃ panetaṃ paravādinā anāgatassa atthibhāvasādhanatthaṃ ‘‘nanu vuttaṃ bhagavatā kabaḷīkāre, ce, bhikkhave’’ti suttassa pariyosāne atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbattītiādi dassitaṃ na taṃ anāgatassa atthibhāvasādhakaṃ . Tañhi hetūnaṃ pariniṭṭhitattā avassaṃ bhāvitaṃ sandhāya tattha vuttaṃ. Ayaṃ suttādhippāyo. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
သဗ္ဗမတ္ထီတိကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sabbamatthītikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi / ၅. သဗ္ဗမတ္ထီတိကထာ • 5. Sabbamatthītikathā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၅. သဗ္ဗမတ္ထီတိကထာ • 5. Sabbamatthītikathā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၅. သဗ္ဗမတ္ထီတိကထာဝဏ္ဏနာ • 5. Sabbamatthītikathāvaṇṇanā
