| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi |
5. සබ්‌බමත්‌ථීතිකථා
5. Sabbamatthītikathā
1. වාදයුත්‌ති
1. Vādayutti
282. සබ්‌බමත්‌ථීති ? ආමන්‌තා. සබ්‌බත්‌ථ සබ්‌බමත්‌ථීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. සබ්‌බමත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සබ්‌බදා සබ්‌බමත්‌ථීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. සබ්‌බමත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බමත්‌ථීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. සබ්‌බමත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සබ්‌බෙසු සබ්‌බමත්‌ථීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. සබ්‌බමත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අයොගන්‌ති කත්‌වා සබ්‌බමත්‌ථීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. සබ්‌බමත්‌ථීති? ආමන්‌තා. යම්‌පි නත්‌ථි, තම්‌පත්‌ථීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. සබ්‌බමත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සබ්‌බමත්‌ථීති යා දිට්‌ඨි සා දිට්‌ඨි මිච්‌ඡාදිට්‌ඨීති, යා දිට්‌ඨි සා දිට්‌ඨි සම්‌මාදිට්‌ඨීති, හෙවමත්‌ථීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. (සංඛිත්‌තං). වාදයුත්‌ති.
282. Sabbamatthīti ? Āmantā. Sabbattha sabbamatthīti? Na hevaṃ vattabbe. Sabbamatthīti? Āmantā. Sabbadā sabbamatthīti? Na hevaṃ vattabbe. Sabbamatthīti? Āmantā. Sabbena sabbaṃ sabbamatthīti? Na hevaṃ vattabbe. Sabbamatthīti? Āmantā. Sabbesu sabbamatthīti? Na hevaṃ vattabbe. Sabbamatthīti? Āmantā. Ayoganti katvā sabbamatthīti? Na hevaṃ vattabbe. Sabbamatthīti? Āmantā. Yampi natthi, tampatthīti? Na hevaṃ vattabbe. Sabbamatthīti? Āmantā. Sabbamatthīti yā diṭṭhi sā diṭṭhi micchādiṭṭhīti, yā diṭṭhi sā diṭṭhi sammādiṭṭhīti, hevamatthīti? Na hevaṃ vattabbe. (Saṃkhittaṃ). Vādayutti.
2. කාලසංසන්‌දනා
2. Kālasaṃsandanā
283. අතීතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු අතීතං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අතීතං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අතීතං අත්‌ථී’’ති.
283. Atītaṃ atthīti? Āmantā. Nanu atītaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Hañci atītaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgataṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atītaṃ atthī’’ti.
අනාගතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු අනාගතං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අනාගතං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අනාගතං අත්‌ථී’’ති.
Anāgataṃ atthīti? Āmantā. Nanu anāgataṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtanti? Āmantā. Hañci anāgataṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘anāgataṃ atthī’’ti.
පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං අනිරුද්‌ධං අවිගතං අවිපරිණතං න අත්‌ථඞ්‌ගතං න අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. අතීතං අත්‌ථි අතීතං අනිරුද්‌ධං අවිගතං අවිපරිණතං න අත්‌ථඞ්‌ගතං න අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං ජාතං භූතං සඤ්‌ජාතං නිබ්‌බත්‌තං අභිනිබ්‌බත්‌තං පාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. අනාගතං අත්‌ථි අනාගතං ජාතං භූතං සඤ්‌ජාතං නිබ්‌බත්‌තං අභිනිබ්‌බත්‌තං පාතුභූතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Paccuppannaṃ atthi paccuppannaṃ aniruddhaṃ avigataṃ avipariṇataṃ na atthaṅgataṃ na abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Atītaṃ atthi atītaṃ aniruddhaṃ avigataṃ avipariṇataṃ na atthaṅgataṃ na abbhatthaṅgatanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ atthi paccuppannaṃ jātaṃ bhūtaṃ sañjātaṃ nibbattaṃ abhinibbattaṃ pātubhūtanti? Āmantā. Anāgataṃ atthi anāgataṃ jātaṃ bhūtaṃ sañjātaṃ nibbattaṃ abhinibbattaṃ pātubhūtanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං අත්‌ථි අතීතං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අනාගතං අත්‌ථි අනාගතං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Atītaṃ atthi atītaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Paccuppannaṃ atthi paccuppannaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgatanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ atthi anāgataṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtanti? Āmantā. Paccuppannaṃ atthi paccuppannaṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtanti? Na hevaṃ vattabbe.
284. අතීතං රූපං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු අතීතං රූපං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අතීතං රූපං නිරුද්‌ධං…පෙ.… අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අතීතං රූපං අත්‌ථී’’ති.
284. Atītaṃ rūpaṃ atthīti? Āmantā. Nanu atītaṃ rūpaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Hañci atītaṃ rūpaṃ niruddhaṃ…pe… abbhatthaṅgataṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atītaṃ rūpaṃ atthī’’ti.
අනාගතං රූපං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු අනාගතං රූපං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අනාගතං රූපං අජාතං…පෙ.… අපාතුභූතං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අනාගතං රූපං අත්‌ථී’’ති.
Anāgataṃ rūpaṃ atthīti? Āmantā. Nanu anāgataṃ rūpaṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtanti? Āmantā. Hañci anāgataṃ rūpaṃ ajātaṃ…pe… apātubhūtaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘anāgataṃ rūpaṃ atthī’’ti.
පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අනිරුද්‌ධං අවිගතං අවිපරිණතං න අත්‌ථඞ්‌ගතං න අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. අතීතං රූපං අත්‌ථි අතීතං රූපං අනිරුද්‌ධං අවිගතං අවිපරිණතං න අත්‌ථඞ්‌ගතං න අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Paccuppannaṃ rūpaṃ atthi paccuppannaṃ rūpaṃ aniruddhaṃ avigataṃ avipariṇataṃ na atthaṅgataṃ na abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Atītaṃ rūpaṃ atthi atītaṃ rūpaṃ aniruddhaṃ avigataṃ avipariṇataṃ na atthaṅgataṃ na abbhatthaṅgatanti? Na hevaṃ vattabbe.
පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං ජාතං භූතං සඤ්‌ජාතං නිබ්‌බත්‌තං අභිනිබ්‌බත්‌තං පාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. අනාගතං රූපං අත්‌ථි අනාගතං රූපං ජාතං භූතං සඤ්‌ජාතං නිබ්‌බත්‌තං අභිනිබ්‌බත්‌තං පාතුභූතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Paccuppannaṃ rūpaṃ atthi paccuppannaṃ rūpaṃ jātaṃ bhūtaṃ sañjātaṃ nibbattaṃ abhinibbattaṃ pātubhūtanti? Āmantā. Anāgataṃ rūpaṃ atthi anāgataṃ rūpaṃ jātaṃ bhūtaṃ sañjātaṃ nibbattaṃ abhinibbattaṃ pātubhūtanti? Na hevaṃ vattabbe.
අතීතං රූපං අත්‌ථි අතීතං රූපං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Atītaṃ rūpaṃ atthi atītaṃ rūpaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Paccuppannaṃ rūpaṃ atthi paccuppannaṃ rūpaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgatanti? Na hevaṃ vattabbe.
අනාගතං රූපං අත්‌ථි අනාගතං රූපං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Anāgataṃ rūpaṃ atthi anāgataṃ rūpaṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtanti? Āmantā. Paccuppannaṃ rūpaṃ atthi paccuppannaṃ rūpaṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtanti? Na hevaṃ vattabbe.
අතීතා වෙදනා අත්‌ථි…පෙ.… සඤ්‌ඤා අත්‌ථි, සඞ්‌ඛාරා අත්‌ථි, විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු අතීතං විඤ්‌ඤාණං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං අත්‌ථඞ්‌ගතං අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා . හඤ්‌චි අතීතං විඤ්‌ඤාණං නිරුද්‌ධං…පෙ.… අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථී’’ති.
Atītā vedanā atthi…pe… saññā atthi, saṅkhārā atthi, viññāṇaṃ atthīti? Āmantā. Nanu atītaṃ viññāṇaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ atthaṅgataṃ abbhatthaṅgatanti? Āmantā . Hañci atītaṃ viññāṇaṃ niruddhaṃ…pe… abbhatthaṅgataṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atītaṃ viññāṇaṃ atthī’’ti.
අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අජාතං අභූතං අසඤ්‌ජාතං අනිබ්‌බත්‌තං අනභිනිබ්‌බත්‌තං අපාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අජාතං…පෙ.… අපාතුභූතං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථී’’ති.
Anāgataṃ viññāṇaṃ atthīti? Āmantā. Nanu anāgataṃ viññāṇaṃ ajātaṃ abhūtaṃ asañjātaṃ anibbattaṃ anabhinibbattaṃ apātubhūtanti? Āmantā. Hañci anāgataṃ viññāṇaṃ ajātaṃ…pe… apātubhūtaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘anāgataṃ viññāṇaṃ atthī’’ti.
පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං අනිරුද්‌ධං…පෙ.… න අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අනිරුද්‌ධං…පෙ.… න අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Paccuppannaṃ viññāṇaṃ atthi paccuppannaṃ viññāṇaṃ aniruddhaṃ…pe… na abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ aniruddhaṃ…pe… na abbhatthaṅgatanti? Na hevaṃ vattabbe.
පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං ජාතං…පෙ.… පාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා. අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අනාගතං විඤ්‌ඤාණං ජාතං…පෙ.… පාතුභූතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Paccuppannaṃ viññāṇaṃ atthi paccuppannaṃ viññāṇaṃ jātaṃ…pe… pātubhūtanti? Āmantā. Anāgataṃ viññāṇaṃ atthi anāgataṃ viññāṇaṃ jātaṃ…pe… pātubhūtanti? Na hevaṃ vattabbe.
අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං නිරුද්‌ධං…පෙ.… අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං නිරුද්‌ධං…පෙ.… අබ්‌භත්‌ථඞ්‌ගතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අජාතං…පෙ.… අපාතුභූතන්‌ති? ආමන්‌තා.
Atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ niruddhaṃ…pe… abbhatthaṅgatanti? Āmantā. Paccuppannaṃ viññāṇaṃ atthi paccuppannaṃ viññāṇaṃ niruddhaṃ…pe… abbhatthaṅgatanti? Na hevaṃ vattabbe. Anāgataṃ viññāṇaṃ atthi anāgataṃ viññāṇaṃ ajātaṃ…pe… apātubhūtanti? Āmantā.
පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං අජාතං…පෙ.… අපාතුභූතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Paccuppannaṃ viññāṇaṃ atthi paccuppannaṃ viññāṇaṃ ajātaṃ…pe… apātubhūtanti? Na hevaṃ vattabbe.
285. ‘‘පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති වා රූප’’න්‌ති වා, ‘‘රූපන්‌ති වා පච්‌චුප්‌පන්‌න’’න්‌ති වා පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අප්‌පියං කරිත්‌වා එසෙසෙ එකට්‌ඨෙ සමෙ සමභාගෙ තජ්‌ජාතෙති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං නිරුජ්‌ඣමානං පච්‌චුප්‌පන්‌නභාවං ජහතීති? ආමන්‌තා. රූපභාවං ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
285. ‘‘Paccuppannanti vā rūpa’’nti vā, ‘‘rūpanti vā paccuppanna’’nti vā paccuppannaṃ rūpaṃ appiyaṃ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti? Āmantā. Paccuppannaṃ rūpaṃ nirujjhamānaṃ paccuppannabhāvaṃ jahatīti? Āmantā. Rūpabhāvaṃ jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
‘‘පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති වා රූප’’න්‌ති වා, ‘‘රූපන්‌ති වා පච්‌චුප්‌පන්‌න’’න්‌ති වා පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අප්‌පියං කරිත්‌වා එසෙසෙ එකට්‌ඨෙ සමෙ සමභාගෙ තජ්‌ජාතෙති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං නිරුජ්‌ඣමානං රූපභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
‘‘Paccuppannanti vā rūpa’’nti vā, ‘‘rūpanti vā paccuppanna’’nti vā paccuppannaṃ rūpaṃ appiyaṃ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti? Āmantā. Paccuppannaṃ rūpaṃ nirujjhamānaṃ rūpabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Paccuppannabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
‘‘ඔදාතන්‌ති වා වත්‌ථ’’න්‌ති වා, ‘‘වත්‌ථන්‌ති වා ඔදාත’’න්‌ති වා ඔදාතං වත්‌ථං අප්‌පියං කරිත්‌වා එසෙසෙ එකට්‌ඨෙ සමෙ සමභාගෙ තජ්‌ජාතෙති? ආමන්‌තා. ඔදාතං වත්‌ථං රජ්‌ජමානං ඔදාතභාවං ජහතීති? ආමන්‌තා. වත්‌ථභාවං ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
‘‘Odātanti vā vattha’’nti vā, ‘‘vatthanti vā odāta’’nti vā odātaṃ vatthaṃ appiyaṃ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti? Āmantā. Odātaṃ vatthaṃ rajjamānaṃ odātabhāvaṃ jahatīti? Āmantā. Vatthabhāvaṃ jahatīti? Na hevaṃ vattabbe.
‘‘ඔදාතන්‌ති වා වත්‌ථ’’න්‌ති වා, ‘‘වත්‌ථන්‌ති වා ඔදාත’’න්‌ති වා ඔදාතං වත්‌ථං අප්‌පියං කරිත්‌වා එසෙසෙ එකට්‌ඨෙ සමෙ සමභාගෙ තජ්‌ජාතෙති? ආමන්‌තා. ඔදාතං වත්‌ථං රජ්‌ජමානං වත්‌ථභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. ඔදාතභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.…පෙ.….
‘‘Odātanti vā vattha’’nti vā, ‘‘vatthanti vā odāta’’nti vā odātaṃ vatthaṃ appiyaṃ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti? Āmantā. Odātaṃ vatthaṃ rajjamānaṃ vatthabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Odātabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe.…Pe….
286. රූපං රූපභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. රූපං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති ? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. නනු රූපං රූපභාවං න ජහතීති රූපං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි රූපං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘රූපං රූපභාවං න ජහතී’’ති.
286. Rūpaṃ rūpabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Rūpaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti ? Na hevaṃ vattabbe. Nanu rūpaṃ rūpabhāvaṃ na jahatīti rūpaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Hañci rūpaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘rūpaṃ rūpabhāvaṃ na jahatī’’ti.
නිබ්‌බානං නිබ්‌බානභාවං න ජහතීති නිබ්‌බානං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. රූපං රූපභාවං න ජහතීති 1 රූපං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… රූපං රූපභාවං න ජහති රූපං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. නිබ්‌බානං නිබ්‌බානභාවං න ජහති නිබ්‌බානං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Nibbānaṃ nibbānabhāvaṃ na jahatīti nibbānaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti? Āmantā. Rūpaṃ rūpabhāvaṃ na jahatīti 2 rūpaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… rūpaṃ rūpabhāvaṃ na jahati rūpaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Nibbānaṃ nibbānabhāvaṃ na jahati nibbānaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං අත්‌ථි අතීතං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. අනාගතං අත්‌ථි අනාගතං අනාගතභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ. අතීතං අත්‌ථි අතීතං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං පච්‌චුප්‌පන්‌නභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ atthi atītaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Anāgataṃ atthi anāgataṃ anāgatabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe. Atītaṃ atthi atītaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Paccuppannaṃ atthi paccuppannaṃ paccuppannabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං අත්‌ථි අතීතං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. අතීතං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු අතීතං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අතීතං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අතීතං අත්‌ථි අතීතං අතීතභාවං න ජහතී’’ති.
Atītaṃ atthi atītaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Atītaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu atītaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Hañci atītaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atītaṃ atthi atītaṃ atītabhāvaṃ na jahatī’’ti.
නිබ්‌බානං අත්‌ථි නිබ්‌බානං නිබ්‌බානභාවං න ජහතීති නිබ්‌බානං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති ? ආමන්‌තා. අතීතං අත්‌ථි අතීතං අතීතභාවං න ජහතීති අතීතං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Nibbānaṃ atthi nibbānaṃ nibbānabhāvaṃ na jahatīti nibbānaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti ? Āmantā. Atītaṃ atthi atītaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti atītaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං අත්‌ථි අතීතං අතීතභාවං න ජහති අතීතං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. නිබ්‌බානං අත්‌ථි නිබ්‌බානං නිබ්‌බානභාවං න ජහති නිබ්‌බානං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ atthi atītaṃ atītabhāvaṃ na jahati atītaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Nibbānaṃ atthi nibbānaṃ nibbānabhāvaṃ na jahati nibbānaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
287. අතීතං රූපං අත්‌ථි අතීතං රූපං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. අනාගතං රූපං අත්‌ථි අනාගතං රූපං අනාගතභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතං රූපං අත්‌ථි අතීතං රූපං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං පච්‌චුප්‌පන්‌නභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
287. Atītaṃ rūpaṃ atthi atītaṃ rūpaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Anāgataṃ rūpaṃ atthi anāgataṃ rūpaṃ anāgatabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ rūpaṃ atthi atītaṃ rūpaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Paccuppannaṃ rūpaṃ atthi paccuppannaṃ rūpaṃ paccuppannabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං රූපං අත්‌ථි අතීතං රූපං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. අතීතං රූපං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු අතීතං රූපං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අතීතං රූපං අනිච්‌චං…පෙ.… විපරිණාමධම්‌මං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අතීතං රූපං අත්‌ථි අතීතං රූපං අතීතභාවං න ජහතී’’ති.
Atītaṃ rūpaṃ atthi atītaṃ rūpaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Atītaṃ rūpaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu atītaṃ rūpaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Hañci atītaṃ rūpaṃ aniccaṃ…pe… vipariṇāmadhammaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atītaṃ rūpaṃ atthi atītaṃ rūpaṃ atītabhāvaṃ na jahatī’’ti.
අතීතං රූපං අත්‌ථි අතීතං රූපං අතීතභාවං න ජහති අතීතං රූපං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. නිබ්‌බානං අත්‌ථි නිබ්‌බානං නිබ්‌බානභාවං න ජහති නිබ්‌බානං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ rūpaṃ atthi atītaṃ rūpaṃ atītabhāvaṃ na jahati atītaṃ rūpaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Nibbānaṃ atthi nibbānaṃ nibbānabhāvaṃ na jahati nibbānaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතා වෙදනා අත්‌ථි… අතීතා සඤ්‌ඤා අත්‌ථි… අතීතා සඞ්‌ඛාරා අත්‌ථි… අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අනාගතභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නං විඤ්‌ඤාණං පච්‌චුප්‌පන්‌නභාවං න ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītā vedanā atthi… atītā saññā atthi… atītā saṅkhārā atthi… atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Anāgataṃ viññāṇaṃ atthi anāgataṃ viññāṇaṃ anāgatabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Paccuppannaṃ viññāṇaṃ atthi paccuppannaṃ viññāṇaṃ paccuppannabhāvaṃ na jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අනාගතං විඤ්‌ඤාණං අනාගතභාවං ජහතීති? ආමන්‌තා. අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අතීතභාවං ජහතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgataṃ viññāṇaṃ atthi anāgataṃ viññāṇaṃ anāgatabhāvaṃ jahatīti? Āmantā. Atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ atītabhāvaṃ jahatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අතීතභාවං න ජහතීති? ආමන්‌තා. අතීතං විඤ්‌ඤාණං නිච්‌චං ධුවං සස්‌සතං අවිපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු අතීතං විඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මං, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අතීතභාවං න ජහතී’’ති.
Atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ atītabhāvaṃ na jahatīti? Āmantā. Atītaṃ viññāṇaṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu atītaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Hañci atītaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ atītabhāvaṃ na jahatī’’ti.
අතීතං විඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි අතීතං විඤ්‌ඤාණං අතීතභාවං න ජහති අතීතං විඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? ආමන්‌තා. නිබ්‌බානං අත්‌ථි නිබ්‌බානං නිබ්‌බානභාවං න ජහති නිබ්‌බානං අනිච්‌චං අධුවං අසස්‌සතං විපරිණාමධම්‌මන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ viññāṇaṃ atthi atītaṃ viññāṇaṃ atītabhāvaṃ na jahati atītaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Āmantā. Nibbānaṃ atthi nibbānaṃ nibbānabhāvaṃ na jahati nibbānaṃ aniccaṃ adhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
වචනසොධනා
Vacanasodhanā
288. අතීතං න්‌වත්‌ථීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අතීතං න්‌වත්‌ථි, අතීතං අත්‌ථීති මිච්‌ඡා. හඤ්‌චි වා පන අත්‌ථි න්‌වාතීතං, අත්‌ථි අතීතන්‌ති මිච්‌ඡා. අනාගතං න්‌වත්‌ථීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි අනාගතං න්‌වත්‌ථි, අනාගතං අත්‌ථීති මිච්‌ඡා. හඤ්‌චි වා පන අත්‌ථි න්‌වානාගතං, අත්‌ථි අනාගතන්‌ති මිච්‌ඡා.
288. Atītaṃ nvatthīti? Āmantā. Hañci atītaṃ nvatthi, atītaṃ atthīti micchā. Hañci vā pana atthi nvātītaṃ, atthi atītanti micchā. Anāgataṃ nvatthīti? Āmantā. Hañci anāgataṃ nvatthi, anāgataṃ atthīti micchā. Hañci vā pana atthi nvānāgataṃ, atthi anāgatanti micchā.
අනාගතං හුත්‌වා පච්‌චුප්‌පන්‌නං හොතීති? ආමන්‌තා. තඤ්‌ඤෙව අනාගතං තං පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… තඤ්‌ඤෙව අනාගතං තං පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති? ආමන්‌තා. හුත්‌වා හොති හුත්‌වා හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… හුත්‌වා හොති හුත්‌වා හොතීති? ආමන්‌තා. න හුත්‌වා න හොති න හුත්‌වා න හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgataṃ hutvā paccuppannaṃ hotīti? Āmantā. Taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannanti? Āmantā. Hutvā hoti hutvā hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… hutvā hoti hutvā hotīti? Āmantā. Na hutvā na hoti na hutvā na hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පච්‌චුප්‌පන්‌නං හුත්‌වා අතීතං හොතීති? ආමන්‌තා. තඤ්‌ඤෙව පච්‌චුප්‌පන්‌නං තං අතීතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… තඤ්‌ඤෙව පච්‌චුප්‌පන්‌නං තං අතීතන්‌ති? ආමන්‌තා . හුත්‌වා හොති හුත්‌වා හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… හුත්‌වා හොති හුත්‌වා හොතීති? ආමන්‌තා. න හුත්‌වා න හොති න හුත්‌වා න හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Paccuppannaṃ hutvā atītaṃ hotīti? Āmantā. Taññeva paccuppannaṃ taṃ atītanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… taññeva paccuppannaṃ taṃ atītanti? Āmantā . Hutvā hoti hutvā hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… hutvā hoti hutvā hotīti? Āmantā. Na hutvā na hoti na hutvā na hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගතං හුත්‌වා පච්‌චුප්‌පන්‌නං හොති, පච්‌චුප්‌පන්‌නං හුත්‌වා අතීතං හොතීති? ආමන්‌තා. තඤ්‌ඤෙව අනාගතං තං පච්‌චුප්‌පන්‌නං තං අතීතන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… තඤ්‌ඤෙව අනාගතං තං පච්‌චුප්‌පන්‌නං තං අතීතන්‌ති? ආමන්‌තා. හුත්‌වා හොති හුත්‌වා හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… හුත්‌වා හොති හුත්‌වා හොතීති? ආමන්‌තා. න හුත්‌වා න හොති න හුත්‌වා න හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ.
Anāgataṃ hutvā paccuppannaṃ hoti, paccuppannaṃ hutvā atītaṃ hotīti? Āmantā. Taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannaṃ taṃ atītanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… taññeva anāgataṃ taṃ paccuppannaṃ taṃ atītanti? Āmantā. Hutvā hoti hutvā hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… hutvā hoti hutvā hotīti? Āmantā. Na hutvā na hoti na hutvā na hotīti? Na hevaṃ vattabbe.
අතීතචක්‌ඛුරූපාදිකථා
Atītacakkhurūpādikathā
289. අතීතං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙන චක්‌ඛුනා අතීතං රූපං පස්‌සතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතං සොතං අත්‌ථි සද්‌දා අත්‌ථි සොතවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආකාසො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙන සොතෙන අතීතං සද්‌දං සුණාතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතං ඝානං අත්‌ථි ගන්‌ධා අත්‌ථි ඝානවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වායො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙන ඝානෙන අතීතං ගන්‌ධං ඝායතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතා ජිව්‌හා අත්‌ථි රසා අත්‌ථි ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආපො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා . අතීතාය ජිව්‌හාය අතීතං රසං සායතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතො කායො අත්‌ථි ඵොට්‌ඨබ්‌බා අත්‌ථි කායවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි පථවී අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙන කායෙන අතීතං ඵොට්‌ඨබ්‌බං ඵුසතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතො මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙන මනෙන අතීතං ධම්‌මං විජානාතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
289. Atītaṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthīti? Āmantā. Atītena cakkhunā atītaṃ rūpaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ sotaṃ atthi saddā atthi sotaviññāṇaṃ atthi ākāso atthi manasikāro atthīti? Āmantā. Atītena sotena atītaṃ saddaṃ suṇātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ghānaṃ atthi gandhā atthi ghānaviññāṇaṃ atthi vāyo atthi manasikāro atthīti? Āmantā. Atītena ghānena atītaṃ gandhaṃ ghāyatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītā jivhā atthi rasā atthi jivhāviññāṇaṃ atthi āpo atthi manasikāro atthīti? Āmantā . Atītāya jivhāya atītaṃ rasaṃ sāyatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atīto kāyo atthi phoṭṭhabbā atthi kāyaviññāṇaṃ atthi pathavī atthi manasikāro atthīti? Āmantā. Atītena kāyena atītaṃ phoṭṭhabbaṃ phusatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atīto mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthīti? Āmantā. Atītena manena atītaṃ dhammaṃ vijānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගතං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අනාගතෙන චක්‌ඛුනා අනාගතං රූපං පස්‌සතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අනාගතං සොතං අත්‌ථි… ඝානං අත්‌ථි… ජිව්‌හා අත්‌ථි… කායො අත්‌ථි … මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අනාගතෙන මනෙන අනාගතං ධම්‌මං විජානාතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgataṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthīti? Āmantā. Anāgatena cakkhunā anāgataṃ rūpaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ sotaṃ atthi… ghānaṃ atthi… jivhā atthi… kāyo atthi … mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthīti? Āmantā. Anāgatena manena anāgataṃ dhammaṃ vijānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පච්‌චුප්‌පන්‌නං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන චක්‌ඛුනා පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං පස්‌සතීති? ආමන්‌තා. අතීතං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, අතීතෙන චක්‌ඛුනා අතීතං රූපං පස්‌සතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.…. පච්‌චුප්‌පන්‌නං සොතං අත්‌ථි… ඝානං අත්‌ථි… ජිව්‌හා අත්‌ථි… කායො අත්‌ථි… මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන මනෙන පච්‌චුප්‌පන්‌නං ධම්‌මං විජානාතීති? ආමන්‌තා. අතීතො මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, අතීතෙන මනෙන අතීතං ධම්‌මං විජානාතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Paccuppannaṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, paccuppannena cakkhunā paccuppannaṃ rūpaṃ passatīti? Āmantā. Atītaṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, atītena cakkhunā atītaṃ rūpaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe…. Paccuppannaṃ sotaṃ atthi… ghānaṃ atthi… jivhā atthi… kāyo atthi… mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, paccuppannena manena paccuppannaṃ dhammaṃ vijānātīti? Āmantā. Atīto mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, atītena manena atītaṃ dhammaṃ vijānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පච්‌චුප්‌පන්‌නං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන චක්‌ඛුනා පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං පස්‌සතීති? ආමන්‌තා. අනාගතං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, අනාගතෙන චක්‌ඛුනා අනාගතං රූපං පස්‌සතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පච්‌චුප්‌පන්‌නං සොතං අත්‌ථි… ඝානං අත්‌ථි… ජිව්‌හා අත්‌ථි… කායො අත්‌ථි… මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන මනෙන පච්‌චුප්‌පන්‌නං ධම්‌මං විජානාතීති? ආමන්‌තා. අනාගතො මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, අනාගතෙන මනෙන අනාගතං ධම්‌මං විජානාතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Paccuppannaṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, paccuppannena cakkhunā paccuppannaṃ rūpaṃ passatīti? Āmantā. Anāgataṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, anāgatena cakkhunā anāgataṃ rūpaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ sotaṃ atthi… ghānaṃ atthi… jivhā atthi… kāyo atthi… mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, paccuppannena manena paccuppannaṃ dhammaṃ vijānātīti? Āmantā. Anāgato mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, anāgatena manena anāgataṃ dhammaṃ vijānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච අතීතෙන චක්‌ඛුනා අතීතං රූපං පස්‌සතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන චක්‌ඛුනා පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං පස්‌සතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතං සොතං අත්‌ථි… ඝානං අත්‌ථි… ජිව්‌හා අත්‌ථි… කායො අත්‌ථි… මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච අතීතෙන මනෙන අතීතං ධම්‌මං විජානාතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නො මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන මනෙන පච්‌චුප්‌පන්‌නං ධම්‌මං විජානාතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca atītena cakkhunā atītaṃ rūpaṃ passatīti? Āmantā. Paccuppannaṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena cakkhunā paccuppannaṃ rūpaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ sotaṃ atthi… ghānaṃ atthi… jivhā atthi… kāyo atthi… mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, na ca atītena manena atītaṃ dhammaṃ vijānātīti? Āmantā. Paccuppanno mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena manena paccuppannaṃ dhammaṃ vijānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගතං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච අනාගතෙන චක්‌ඛුනා අනාගතං රූපං පස්‌සතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං චක්‌ඛුං අත්‌ථි රූපා අත්‌ථි චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි ආලොකො අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන චක්‌ඛුනා පච්‌චුප්‌පන්‌නං රූපං පස්‌සතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අනාගතං සොතං අත්‌ථි… ඝානං අත්‌ථි… ජිව්‌හා අත්‌ථි… කායො අත්‌ථි… මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච අනාගතෙන මනෙන අනාගතං ධම්‌මං විජානාතීති ? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නො මනො අත්‌ථි ධම්‌මා අත්‌ථි මනොවිඤ්‌ඤාණං අත්‌ථි වත්‌ථුං අත්‌ථි මනසිකාරො අත්‌ථි, න ච පච්‌චුප්‌පන්‌නෙන මනෙන පච්‌චුප්‌පන්‌නං ධම්‌මං විජානාතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgataṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca anāgatena cakkhunā anāgataṃ rūpaṃ passatīti? Āmantā. Paccuppannaṃ cakkhuṃ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṃ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena cakkhunā paccuppannaṃ rūpaṃ passatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgataṃ sotaṃ atthi… ghānaṃ atthi… jivhā atthi… kāyo atthi… mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, na ca anāgatena manena anāgataṃ dhammaṃ vijānātīti ? Āmantā. Paccuppanno mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṃ atthi vatthuṃ atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena manena paccuppannaṃ dhammaṃ vijānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතඤාණාදිකථා
Atītañāṇādikathā
290. අතීතං ඤාණං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති ? ආමන්‌තා. තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
290. Atītaṃ ñāṇaṃ atthīti? Āmantā. Tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti ? Āmantā. Tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගතං ඤාණං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? ආමන්‌තා. තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති , මග්‌ගං භාවෙතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgataṃ ñāṇaṃ atthīti? Āmantā. Tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Āmantā. Tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti , maggaṃ bhāvetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? ආමන්‌තා. අතීතං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? ආමන්‌තා. අතීතං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? ආමන්‌තා. අනාගතං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? ආමන්‌තා . අනාගතං ඤාණං අත්‌ථි, තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Āmantā. Atītaṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Āmantā. Atītaṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Āmantā. Anāgataṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Āmantā . Anāgataṃ ñāṇaṃ atthi, tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Āmantā. Paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītaṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Āmantā. Paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගතං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? ආමන්‌තා. පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන ඤාණකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.…. අනාගතං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති , නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? ආමන්‌තා . පච්‌චුප්‌පන්‌නං ඤාණං අත්‌ථි, න ච තෙන ඤාණෙන දුක්‌ඛං පරිජානාති, සමුදයං පජහති, නිරොධං සච්‌ඡිකරොති, මග්‌ගං භාවෙතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgataṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Āmantā. Paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe…. Anāgataṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati , nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Āmantā . Paccuppannaṃ ñāṇaṃ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṃ parijānāti, samudayaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikaroti, maggaṃ bhāvetīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අරහන්‌තාදිකථා
Arahantādikathā
291. අරහතො අතීතො රාගො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තෙන රාගෙන සරාගොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතො දොසො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා . අරහා තෙන දොසෙන සදොසොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතො මොහො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තෙන මොහෙන සමොහොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතො මානො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තෙන මානෙන සමානොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතා දිට්‌ඨි අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තාය විචිකිච්‌ඡාය සවිචිකිච්‌ඡොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතං ථිනං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තෙන ථිනෙන සථිනොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතං උද්‌ධච්‌චං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තෙන උද්‌ධච්‌චෙන සඋද්‌ධච්‌චොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතං අහිරිකං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තෙන අහිරිකෙන සඅහිරිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතං අනොත්‌තප්‌පං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අරහා තෙන අනොත්‌තප්‌පෙන සඅනොත්‌තප්‌පීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
291. Arahato atīto rāgo atthīti? Āmantā. Arahā tena rāgena sarāgoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atīto doso atthīti? Āmantā . Arahā tena dosena sadosoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atīto moho atthīti? Āmantā. Arahā tena mohena samohoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atīto māno atthīti? Āmantā. Arahā tena mānena samānoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atītā diṭṭhi atthīti? Āmantā. Arahā tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atītā vicikicchā atthīti? Āmantā. Arahā tāya vicikicchāya savicikicchoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atītaṃ thinaṃ atthīti? Āmantā. Arahā tena thinena sathinoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atītaṃ uddhaccaṃ atthīti? Āmantā. Arahā tena uddhaccena sauddhaccoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atītaṃ ahirikaṃ atthīti? Āmantā. Arahā tena ahirikena saahirikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atītaṃ anottappaṃ atthīti? Āmantā. Arahā tena anottappena saanottappīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගාමිස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථීති? ආමන්‌තා . අනාගාමී තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අනාගාමිස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි… අතීතො සීලබ්‌බතපරාමාසො අත්‌ථි… අතීතො අණුසහගතො කාමරාගො අත්‌ථි… අතීතො අණුසහගතො බ්‍යාපාදො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අනාගාමී තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthīti? Āmantā . Anāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgāmissa atītā vicikicchā atthi… atīto sīlabbataparāmāso atthi… atīto aṇusahagato kāmarāgo atthi… atīto aṇusahagato byāpādo atthīti? Āmantā. Anāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
සකදාගාමිස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සකදාගාමී තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… සකදාගාමිස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි… අතීතො සීලබ්‌බතපරාමාසො අත්‌ථි… අතීතො ඔළාරිකො කාමරාගො අත්‌ථි… අතීතො ඔළාරිකො බ්‍යාපාදො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සකදාගාමී තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Sakadāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthīti? Āmantā. Sakadāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… sakadāgāmissa atītā vicikicchā atthi… atīto sīlabbataparāmāso atthi… atīto oḷāriko kāmarāgo atthi… atīto oḷāriko byāpādo atthīti? Āmantā. Sakadāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
සොතාපන්‌නස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සොතාපන්‌නො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… සොතාපන්‌නස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි… අතීතො සීලබ්‌බතපරාමාසො අත්‌ථි… අතීතො අපායගමනීයො රාගො අත්‌ථි… අතීතො අපායගමනීයො දොසො අත්‌ථි… අතීතො අපායගමනීයො මොහො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. සොතාපන්‌නො තෙන මොහෙන සමොහොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Sotāpannassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthīti? Āmantā. Sotāpanno tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… sotāpannassa atītā vicikicchā atthi… atīto sīlabbataparāmāso atthi… atīto apāyagamanīyo rāgo atthi… atīto apāyagamanīyo doso atthi… atīto apāyagamanīyo moho atthīti? Āmantā. Sotāpanno tena mohena samohoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
292. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතො රාගො අත්‌ථි, පුථුජ්‌ජනො තෙන රාගෙන සරාගොති? ආමන්‌තා. අරහතො අතීතො රාගො අත්‌ථි, අරහා තෙන රාගෙන සරාගොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතො දොසො අත්‌ථි…පෙ.… අතීතං අනොත්‌තප්‌පං අත්‌ථි පුථුජ්‌ජනො තෙන අනොත්‌තප්‌පෙන අනොත්‌තප්‌පීති? ආමන්‌තා. අරහතො අතීතං අනොත්‌තප්‌පං අත්‌ථි, අරහා තෙන අනොත්‌තප්‌පෙන අනොත්‌තප්‌පීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
292. Puthujjanassa atīto rāgo atthi, puthujjano tena rāgena sarāgoti? Āmantā. Arahato atīto rāgo atthi, arahā tena rāgena sarāgoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… puthujjanassa atīto doso atthi…pe… atītaṃ anottappaṃ atthi puthujjano tena anottappena anottappīti? Āmantā. Arahato atītaṃ anottappaṃ atthi, arahā tena anottappena anottappīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, පුථුජ්‌ජනො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? ආමන්‌තා. අනාගාමිස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, අනාගාමී තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි…පෙ.… අතීතො අණුසහගතො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, පුථුජ්‌ජනො තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? ආමන්‌තා. අනාගාමිස්‌ස අතීතො අණුසහගතො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, අනාගාමී තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Āmantā. Anāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, anāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… puthujjanassa atītā vicikicchā atthi…pe… atīto aṇusahagato byāpādo atthi, puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti? Āmantā. Anāgāmissa atīto aṇusahagato byāpādo atthi, anāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, පුථුජ්‌ජනො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? ආමන්‌තා. සකදාගාමිස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, සකදාගාමී තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි… අතීතො ඔළාරිකො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, පුථුජ්‌ජනො තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති ? ආමන්‌තා. සකදාගාමිස්‌ස අතීතො ඔළාරිකො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, සකදාගාමී තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Āmantā. Sakadāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, sakadāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… puthujjanassa atītā vicikicchā atthi… atīto oḷāriko byāpādo atthi, puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti ? Āmantā. Sakadāgāmissa atīto oḷāriko byāpādo atthi, sakadāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, පුථුජ්‌ජනො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? ආමන්‌තා. සොතාපන්‌නස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, සොතාපන්‌නො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි…පෙ.… අතීතො අපායගමනීයො මොහො අත්‌ථි, පුථුජ්‌ජනො තෙන මොහෙන සමොහොති? ආමන්‌තා. සොතාපන්‌නස්‌ස අතීතො අපායගමනීයො මොහො අත්‌ථි, සොතාපන්‌නො තෙන මොහෙන සමොහොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Āmantā. Sotāpannassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, sotāpanno tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… puthujjanassa atītā vicikicchā atthi…pe… atīto apāyagamanīyo moho atthi, puthujjano tena mohena samohoti? Āmantā. Sotāpannassa atīto apāyagamanīyo moho atthi, sotāpanno tena mohena samohoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අරහතො අතීතො රාගො අත්‌ථි, න ච අරහා තෙන රාගෙන සරාගොති? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතො රාගො අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තෙන රාගෙන සරාගොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අරහතො අතීතො දොසො අත්‌ථි…පෙ.… අතීතං අනොත්‌තප්‌පං අත්‌ථි, න ච අරහා තෙන අනොත්‌තප්‌පෙන අනොත්‌තප්‌පීති? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතං අනොත්‌තප්‌පං අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තෙන අනොත්‌තප්‌පෙන අනොත්‌තප්‌පීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Arahato atīto rāgo atthi, na ca arahā tena rāgena sarāgoti? Āmantā. Puthujjanassa atīto rāgo atthi, na ca puthujjano tena rāgena sarāgoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… arahato atīto doso atthi…pe… atītaṃ anottappaṃ atthi, na ca arahā tena anottappena anottappīti? Āmantā. Puthujjanassa atītaṃ anottappaṃ atthi, na ca puthujjano tena anottappena anottappīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අනාගාමිස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, න ච අනාගාමී තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අනාගාමිස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි…පෙ.… අතීතො අණුසහගතො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, න ච අනාගාමී තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති ? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතො අණුසහගතො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Anāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca anāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Āmantā. Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… anāgāmissa atītā vicikicchā atthi…pe… atīto aṇusahagato byāpādo atthi, na ca anāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti ? Āmantā. Puthujjanassa atīto aṇusahagato byāpādo atthi, na ca puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
සකදාගාමිස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, න ච සකදාගාමී තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… සකදාගාමිස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි…පෙ.… අතීතො ඔළාරිකො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, න ච සකදාගාමී තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතො ඔළාරිකො බ්‍යාපාදො අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තෙන බ්‍යාපාදෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Sakadāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca sakadāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Āmantā. Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… sakadāgāmissa atītā vicikicchā atthi…pe… atīto oḷāriko byāpādo atthi, na ca sakadāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti? Āmantā. Puthujjanassa atīto oḷāriko byāpādo atthi, na ca puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
සොතාපන්‌නස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, න ච සොතාපන්‌නො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතා සක්‌කායදිට්‌ඨි අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තාය දිට්‌ඨියා සදිට්‌ඨිකොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… සොතාපන්‌නස්‌ස අතීතා විචිකිච්‌ඡා අත්‌ථි…පෙ.… අතීතො අපායගමනීයො මොහො අත්‌ථි, න ච සොතාපන්‌නො තෙන මොහෙන සමොහොති? ආමන්‌තා. පුථුජ්‌ජනස්‌ස අතීතො අපායගමනීයො මොහො අත්‌ථි, න ච පුථුජ්‌ජනො තෙන මොහෙන සමොහොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Sotāpannassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca sotāpanno tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Āmantā. Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… sotāpannassa atītā vicikicchā atthi…pe… atīto apāyagamanīyo moho atthi, na ca sotāpanno tena mohena samohoti? Āmantā. Puthujjanassa atīto apāyagamanīyo moho atthi, na ca puthujjano tena mohena samohoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතහත්‌ථාදිකථා
Atītahatthādikathā
293. අතීතා හත්‌ථා අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙසු හත්‌ථෙසු සති ආදානනික්‌ඛෙපනං පඤ්‌ඤායතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතා පාදා අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙසු පාදෙසු සති අභික්‌කමපටික්‌කමො පඤ්‌ඤායතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතා පබ්‌බා අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතෙසු පබ්‌බෙසු සති සමිඤ්‌ජනපසාරණං පඤ්‌ඤායතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතො කුච්‌ඡි අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතස්‌මිං කුච්‌ඡිස්‌මිං සති ජිඝච්‌ඡා පිපාසා පඤ්‌ඤායතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
293. Atītā hatthā atthīti? Āmantā. Atītesu hatthesu sati ādānanikkhepanaṃ paññāyatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītā pādā atthīti? Āmantā. Atītesu pādesu sati abhikkamapaṭikkamo paññāyatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītā pabbā atthīti? Āmantā. Atītesu pabbesu sati samiñjanapasāraṇaṃ paññāyatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atīto kucchi atthīti? Āmantā. Atītasmiṃ kucchismiṃ sati jighacchā pipāsā paññāyatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතො කායො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අතීතො කායො පග්‌ගහනිග්‌ගහුපගො ඡෙදනභෙදනුපගො කාකෙහි ගිජ්‌ඣෙහි කුලලෙහි සාධාරණොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතෙ කායෙ විසං කමෙය්‍ය , සත්‌ථං කමෙය්‍ය, අග්‌ගි කමෙය්‍යාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… ලබ්‌භා අතීතො කායො අද්‌දුබන්‌ධනෙන බන්‌ධිතුං, රජ්‌ජුබන්‌ධනෙන බන්‌ධිතුං, සඞ්‌ඛලිකබන්‌ධනෙන බන්‌ධිතුං, ගාමබන්‌ධනෙන බන්‌ධිතුං, නිගමබන්‌ධනෙන බන්‌ධිතුං, නගරබන්‌ධනෙන බන්‌ධිතුං, ජනපදබන්‌ධනෙන බන්‌ධිතුං, කණ්‌ඨපඤ්‌චමෙහි බන්‌ධනෙහි බන්‌ධිතුන්‌ති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atīto kāyo atthīti? Āmantā. Atīto kāyo paggahaniggahupago chedanabhedanupago kākehi gijjhehi kulalehi sādhāraṇoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atīte kāye visaṃ kameyya , satthaṃ kameyya, aggi kameyyāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… labbhā atīto kāyo addubandhanena bandhituṃ, rajjubandhanena bandhituṃ, saṅkhalikabandhanena bandhituṃ, gāmabandhanena bandhituṃ, nigamabandhanena bandhituṃ, nagarabandhanena bandhituṃ, janapadabandhanena bandhituṃ, kaṇṭhapañcamehi bandhanehi bandhitunti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතො ආපො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තෙන ආපෙන ආපකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතො තෙජො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තෙන තෙජෙන තෙජකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතො වායො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තෙන වායෙන වායකරණීයං කරොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atīto āpo atthīti? Āmantā. Tena āpena āpakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atīto tejo atthīti? Āmantā. Tena tejena tejakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atīto vāyo atthīti? Āmantā. Tena vāyena vāyakaraṇīyaṃ karotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතක්‌ඛන්‌ධාදිසමොධානකථා
Atītakkhandhādisamodhānakathā
294. අතීතො රූපක්‌ඛන්‌ධො අත්‌ථි, අනාගතො රූපක්‌ඛන්‌ධො අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නො රූපක්‌ඛන්‌ධො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තයො රූපක්‌ඛන්‌ධාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ …පෙ.… අතීතා පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධා අත්‌ථි, අනාගතා පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධා අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නා පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධා අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. පන්‌නරසක්‌ඛන්‌ධාති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
294. Atīto rūpakkhandho atthi, anāgato rūpakkhandho atthi, paccuppanno rūpakkhandho atthīti? Āmantā. Tayo rūpakkhandhāti? Na hevaṃ vattabbe …pe… atītā pañcakkhandhā atthi, anāgatā pañcakkhandhā atthi, paccuppannā pañcakkhandhā atthīti? Āmantā. Pannarasakkhandhāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං චක්‌ඛායතනං අත්‌ථි, අනාගතං චක්‌ඛායතනං අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නං චක්‌ඛායතනං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තීණි චක්‌ඛායතනානීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතානි ද්‌වාදසායතනානි අත්‌ථි, අනාගතානි ද්‌වාදසායතනානි අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නානි ද්‌වාදසායතනානි අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. ඡත්‌තිංසායතනානීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ cakkhāyatanaṃ atthi, anāgataṃ cakkhāyatanaṃ atthi, paccuppannaṃ cakkhāyatanaṃ atthīti? Āmantā. Tīṇi cakkhāyatanānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītāni dvādasāyatanāni atthi, anāgatāni dvādasāyatanāni atthi, paccuppannāni dvādasāyatanāni atthīti? Āmantā. Chattiṃsāyatanānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතා චක්‌ඛුධාතු අත්‌ථි, අනාගතා චක්‌ඛුධාතු අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නා චක්‌ඛුධාතු අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තිස්‌සො චක්‌ඛුධාතුයොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතා අට්‌ඨාරස ධාතුයො අත්‌ථි, අනාගතා අට්‌ඨාරස ධාතුයො අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නා අට්‌ඨාරස ධාතුයො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. චතුපඤ්‌ඤාස ධාතුයොති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītā cakkhudhātu atthi, anāgatā cakkhudhātu atthi, paccuppannā cakkhudhātu atthīti? Āmantā. Tisso cakkhudhātuyoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītā aṭṭhārasa dhātuyo atthi, anāgatā aṭṭhārasa dhātuyo atthi, paccuppannā aṭṭhārasa dhātuyo atthīti? Āmantā. Catupaññāsa dhātuyoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතං චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං අත්‌ථි, අනාගතං චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නං චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං අත්‌ථීති ? ආමන්‌තා. තීණි චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියානීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… අතීතානි බාවීසතින්‌ද්‍රියානි අත්‌ථි, අනාගතානි බාවීසතින්‌ද්‍රියානි අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නානි බාවීසතින්‌ද්‍රියානි අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. ඡසට්‌ඨින්‌ද්‍රියානීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atītaṃ cakkhundriyaṃ atthi, anāgataṃ cakkhundriyaṃ atthi, paccuppannaṃ cakkhundriyaṃ atthīti ? Āmantā. Tīṇi cakkhundriyānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atītāni bāvīsatindriyāni atthi, anāgatāni bāvīsatindriyāni atthi, paccuppannāni bāvīsatindriyāni atthīti? Āmantā. Chasaṭṭhindriyānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතො රාජා චක්‌කවත්‌තී අත්‌ථි, අනාගතො රාජා චක්‌කවත්‌තී අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නො රාජා චක්‌කවත්‌තී අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තිණ්‌ණන්‌නං රාජූනං චක්‌කවත්‌තීනං සම්‌මුඛීභාවො හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atīto rājā cakkavattī atthi, anāgato rājā cakkavattī atthi, paccuppanno rājā cakkavattī atthīti? Āmantā. Tiṇṇannaṃ rājūnaṃ cakkavattīnaṃ sammukhībhāvo hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
අතීතො සම්‌මාසම්‌මුද්‌ධො අත්‌ථි, අනාගතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො අත්‌ථි, පච්‌චුප්‌පන්‌නො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. තිණ්‌ණන්‌නං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධානං සම්‌මුඛීභාවො හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Atīto sammāsammuddho atthi, anāgato sammāsambuddho atthi, paccuppanno sammāsambuddho atthīti? Āmantā. Tiṇṇannaṃ sammāsambuddhānaṃ sammukhībhāvo hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පදසොධනකථා
Padasodhanakathā
295. අතීතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා . අත්‌ථි අතීතන්‌ති? අත්‌ථි සියා අතීතං, සියා න්‌වාතීතන්‌ති.
295. Atītaṃ atthīti? Āmantā . Atthi atītanti? Atthi siyā atītaṃ, siyā nvātītanti.
ආජානාහි නිග්‌ගහං. හඤ්‌චි අතීතං අත්‌ථි, අත්‌ථි සියා අතීතං, සියා න්‌වාතීතං, තෙනාතීතං න්‌වාතීතං, න්‌වාතීතං අතීතන්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘අතීතං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා අතීතං, සියා න්‌වාතීතං, තෙනාතීතං න්‌වාතීතං, න්‌වාතීතං අතීත’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
Ājānāhi niggahaṃ. Hañci atītaṃ atthi, atthi siyā atītaṃ, siyā nvātītaṃ, tenātītaṃ nvātītaṃ, nvātītaṃ atītanti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘atītaṃ atthi atthi siyā atītaṃ, siyā nvātītaṃ, tenātītaṃ nvātītaṃ, nvātītaṃ atīta’’’nti micchā.
නො චෙ පන අතීතං න්‌වාතීතං න්‌වාතීතං අතීතන්‌ති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අතීතං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා අතීතං, සියා න්‌වාතීත’’න්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘අතීතං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා අතීතං, සියා න්‌වාතීතං, තෙනාතීතං න්‌වාතීතං, න්‌වාතීතං අතීත’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
No ce pana atītaṃ nvātītaṃ nvātītaṃ atītanti, no ca vata re vattabbe – ‘‘atītaṃ atthi atthi siyā atītaṃ, siyā nvātīta’’nti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘atītaṃ atthi atthi siyā atītaṃ, siyā nvātītaṃ, tenātītaṃ nvātītaṃ, nvātītaṃ atīta’’’nti micchā.
අනාගතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අත්‌ථි අනාගතන්‌ති? අත්‌ථි සියා අනාගතං, සියා න්‌වානාගතන්‌ති.
Anāgataṃ atthīti? Āmantā. Atthi anāgatanti? Atthi siyā anāgataṃ, siyā nvānāgatanti.
ආජානාහි නිග්‌ගහං. හඤ්‌චි අනාගතං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා අනාගතං සියා න්‌වානාගතං, තෙනානාගතං න්‌වානාගතං, න්‌වානාගතං අනාගතන්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘අනාගතං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා අනාගතං, සියා න්‌වානාගතං, තෙනානාගතං න්‌වානාගතං, න්‌වානාගතං අනාගත’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
Ājānāhi niggahaṃ. Hañci anāgataṃ atthi atthi siyā anāgataṃ siyā nvānāgataṃ, tenānāgataṃ nvānāgataṃ, nvānāgataṃ anāgatanti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘anāgataṃ atthi atthi siyā anāgataṃ, siyā nvānāgataṃ, tenānāgataṃ nvānāgataṃ, nvānāgataṃ anāgata’’’nti micchā.
නො චෙ පනානාගතං න්‌වානාගතං න්‌වානාගතං අනාගතන්‌ති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘අනාගතං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා අනාගතං, සියා න්‌වානාගත’’න්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘අනාගතං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා අනාගතං, සියා න්‌වානාගතං, තෙනානාගතං න්‌වානාගතං, න්‌වානාගතං අනාගත’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
No ce panānāgataṃ nvānāgataṃ nvānāgataṃ anāgatanti, no ca vata re vattabbe – ‘‘anāgataṃ atthi atthi siyā anāgataṃ, siyā nvānāgata’’nti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘anāgataṃ atthi atthi siyā anāgataṃ, siyā nvānāgataṃ, tenānāgataṃ nvānāgataṃ, nvānāgataṃ anāgata’’’nti micchā.
පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථීති, ආමන්‌තා. අත්‌ථි පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති? අත්‌ථි සියා පච්‌චුප්‌පන්‌නං, සියා නො පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති.
Paccuppannaṃ atthīti, āmantā. Atthi paccuppannanti? Atthi siyā paccuppannaṃ, siyā no paccuppannanti.
ආජානාහි නිග්‌ගහං. හඤ්‌චි පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා පච්‌චුප්‌පන්‌නං, සියා නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං, තෙන පච්‌චුප්‌පන්‌නං, නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං, නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා පච්‌චුප්‌පන්‌නං, සියා නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං, තෙන පච්‌චුප්‌පන්‌නං නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං, නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං පච්‌චුප්‌පන්‌න’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
Ājānāhi niggahaṃ. Hañci paccuppannaṃ atthi atthi siyā paccuppannaṃ, siyā no paccuppannaṃ, tena paccuppannaṃ, no paccuppannaṃ, no paccuppannaṃ paccuppannanti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘paccuppannaṃ atthi atthi siyā paccuppannaṃ, siyā no paccuppannaṃ, tena paccuppannaṃ no paccuppannaṃ, no paccuppannaṃ paccuppanna’’’nti micchā.
නො චෙ පන පච්‌චුප්‌පන්‌නං නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං, නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං පච්‌චුප්‌පන්‌නන්‌ති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා පච්‌චුප්‌පන්‌නං, සියා නො පච්‌චුප්‌පන්‌න’’න්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘පච්‌චුප්‌පන්‌නං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා පච්‌චුප්‌පන්‌නං, සියා නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං, තෙන පච්‌චුප්‌පන්‌නං නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං, නො පච්‌චුප්‌පන්‌නං පච්‌චුප්‌පන්‌න’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
No ce pana paccuppannaṃ no paccuppannaṃ, no paccuppannaṃ paccuppannanti, no ca vata re vattabbe – ‘‘paccuppannaṃ atthi atthi siyā paccuppannaṃ, siyā no paccuppanna’’nti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘paccuppannaṃ atthi atthi siyā paccuppannaṃ, siyā no paccuppannaṃ, tena paccuppannaṃ no paccuppannaṃ, no paccuppannaṃ paccuppanna’’’nti micchā.
නිබ්‌බානං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. අත්‌ථි නිබ්‌බානන්‌ති? අත්‌ථි සියා නිබ්‌බානං සියා නො නිබ්‌බානන්‌ති.
Nibbānaṃ atthīti? Āmantā. Atthi nibbānanti? Atthi siyā nibbānaṃ siyā no nibbānanti.
ආජානාහි නිග්‌ගහං. හඤ්‌චි නිබ්‌බානං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා නිබ්‌බානං, සියා නො නිබ්‌බානං, තෙන නිබ්‌බානං නො නිබ්‌බානං, නො නිබ්‌බානං නිබ්‌බානන්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘නිබ්‌බානං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා නිබ්‌බානං, සියා නො නිබ්‌බානං, තෙන නිබ්‌බානං නො නිබ්‌බානං, නො නිබ්‌බානං නිබ්‌බාන’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
Ājānāhi niggahaṃ. Hañci nibbānaṃ atthi atthi siyā nibbānaṃ, siyā no nibbānaṃ, tena nibbānaṃ no nibbānaṃ, no nibbānaṃ nibbānanti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘nibbānaṃ atthi atthi siyā nibbānaṃ, siyā no nibbānaṃ, tena nibbānaṃ no nibbānaṃ, no nibbānaṃ nibbāna’’’nti micchā.
නො චෙ පන නිබ්‌බානං නො නිබ්‌බානං, නො නිබ්‌බානං නිබ්‌බානන්‌ති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘නිබ්‌බානං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා නිබ්‌බානං, සියා නො නිබ්‌බාන’’න්‌ති. යං තත්‌ථ වදෙසි – ‘‘වත්‌තබ්‌බෙ ඛො – ‘නිබ්‌බානං අත්‌ථි අත්‌ථි සියා නිබ්‌බානං, සියා නො නිබ්‌බානං, තෙන නිබ්‌බානං නො නිබ්‌බානං, නො නිබ්‌බානං නිබ්‌බාන’’’න්‌ති මිච්‌ඡා.
No ce pana nibbānaṃ no nibbānaṃ, no nibbānaṃ nibbānanti, no ca vata re vattabbe – ‘‘nibbānaṃ atthi atthi siyā nibbānaṃ, siyā no nibbāna’’nti. Yaṃ tattha vadesi – ‘‘vattabbe kho – ‘nibbānaṃ atthi atthi siyā nibbānaṃ, siyā no nibbānaṃ, tena nibbānaṃ no nibbānaṃ, no nibbānaṃ nibbāna’’’nti micchā.
සුත්‌තසාධනං
Suttasādhanaṃ
296. න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘අතීතං අත්‌ථි, අනාගතං අත්‌ථී’’ති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘යං කිඤ්‌චි, භික්‌ඛවෙ, රූපං අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – අයං වුච්‌චති රූපක්‌ඛන්‌ධො. යා කාචි වෙදනා… යා කාචි සඤ්‌ඤා… යෙ කෙචි සඞ්‌ඛාරා… යං කිඤ්‌චි විඤ්‌ඤාණං අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – අයං වුච්‌චති විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො’’ති 31. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි අතීතං අත්‌ථි, අනාගතං අත්‌ථීති.
296. Na vattabbaṃ – ‘‘atītaṃ atthi, anāgataṃ atthī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘yaṃ kiñci, bhikkhave, rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā – ayaṃ vuccati rūpakkhandho. Yā kāci vedanā… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā – ayaṃ vuccati viññāṇakkhandho’’ti 32. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi atītaṃ atthi, anāgataṃ atthīti.
අතීතං අත්‌ථි, අනාගතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘තයොමෙ, භික්‌ඛවෙ, නිරුත්‌තිපථා අධිවචනපථා පඤ්‌ඤත්‌තිපථා අසඞ්‌කිණ්‌ණා අසඞ්‌කිණ්‌ණපුබ්‌බා න සඞ්‌කියන්‌ති න සඞ්‌කියිස්‌සන්‌ති අප්‌පටිකුට්‌ඨා සමණෙහි බ්‍රාහ්‌මණෙහි විඤ්‌ඤූහි. කතමෙ තයො? යං, භික්‌ඛවෙ, රූපං අතීතං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං ‘අහොසී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’ති. යා වෙදනා…පෙ.… යා සඤ්‌ඤා… යෙ සඞ්‌ඛාරා… යං විඤ්‌ඤාණං අතීතං නිරුද්‌ධං විගතං විපරිණතං ‘අහොසී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අහොසී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’ති.
Atītaṃ atthi, anāgataṃ atthīti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘tayome, bhikkhave, niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā na saṅkiyanti na saṅkiyissanti appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi. Katame tayo? Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ atītaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti. Yā vedanā…pe… yā saññā… ye saṅkhārā… yaṃ viññāṇaṃ atītaṃ niruddhaṃ vigataṃ vipariṇataṃ ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti.
‘‘යං, භික්‌ඛවෙ, රූපං අජාතං අපාතුභූතං ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’ති. යා වෙදනා…පෙ.… යා සඤ්‌ඤා… යෙ සඞ්‌ඛාරා… යං විඤ්‌ඤාණං අජාතං අපාතුභූතං ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘භවිස්‌සතී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අත්‌ථී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’ති.
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti. Yā vedanā…pe… yā saññā… ye saṅkhārā… yaṃ viññāṇaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti.
‘‘යං, භික්‌ඛවෙ, රූපං ජාතං පාතුභූතං ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’ති. යා වෙදනා…පෙ.… යා සඤ්‌ඤා… යෙ සඞ්‌ඛාරා… යං විඤ්‌ඤාණං ජාතං පාතුභූතං ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සඞ්‌ඛා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස සමඤ්‌ඤා, ‘අත්‌ථී’ති තස්‌ස පඤ්‌ඤත්‌ති; න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘අහොසී’ති, න තස්‌ස සඞ්‌ඛා ‘භවිස්‌සතී’ති. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, තයො නිරුත්‌තිපථා අධිවචනපථා පඤ්‌ඤත්‌තිපථා අසඞ්‌කිණ්‌ණා අසඞ්‌කිණ්‌ණපුබ්‌බා න සඞ්‌කියන්‌ති න සඞ්‌කියිස්‌සන්‌ති අප්‌පටිකුට්‌ඨා සමණෙහි බ්‍රාහ්‌මණෙහි විඤ්‌ඤූහි.
‘‘Yaṃ, bhikkhave, rūpaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti. Yā vedanā…pe… yā saññā… ye saṅkhārā… yaṃ viññāṇaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti; na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti. Ime kho, bhikkhave, tayo niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā na saṅkiyanti na saṅkiyissanti appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi.
‘‘යෙපි තෙ, භික්‌ඛවෙ, අහෙසුං උක්‌කලා වස්‌සභඤ්‌ඤා අහෙතුකවාදා අකිරියවාදා නත්‌ථිකවාදා, තෙපිමෙ තයො නිරුත්‌තිපථෙ අධිවචනපථෙ පඤ්‌ඤත්‌තිපථෙ න ගරහිතබ්‌බං න පටික්‌කොසිතබ්‌බං අමඤ්‌ඤිංසු. තං කිස්‌ස හෙතු? නින්‌දාබ්‍යාරොසඋපාරම්‌භභයා’’ති 33. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘අතීතං අත්‌ථි, අනාගතං අත්‌ථී’’ති.
‘‘Yepi te, bhikkhave, ahesuṃ ukkalā vassabhaññā ahetukavādā akiriyavādā natthikavādā, tepime tayo niruttipathe adhivacanapathe paññattipathe na garahitabbaṃ na paṭikkositabbaṃ amaññiṃsu. Taṃ kissa hetu? Nindābyārosaupārambhabhayā’’ti 34. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atītaṃ atthi, anāgataṃ atthī’’ti.
අතීතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු ආයස්‌මා ඵග්‌ගුනො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අත්‌ථි නු ඛො තං, භන්‌තෙ, චක්‌ඛුං යෙන චක්‌ඛුනා අතීතෙ බුද්‌ධෙ පරිනිබ්‌බුතෙ ඡින්‌නපපඤ්‌චෙ ඡින්‌නවටුමෙ පරියාදින්‌නවට්‌ටෙ සබ්‌බදුක්‌ඛවීතිවත්‌තෙ පඤ්‌ඤාපයමානො පඤ්‌ඤාපෙය්‍යාති. අත්‌ථි නු ඛො සා, භන්‌තෙ, ජිව්‌හා…පෙ.… අත්‌ථි නු ඛො සො, භන්‌තෙ, මනො යෙන මනෙන අතීතෙ බුද්‌ධෙ පරිනිබ්‌බුතෙ ඡින්‌නපපඤ්‌චෙ ඡින්‌නවටුමෙ පරියාදින්‌නවට්‌ටෙ සබ්‌බදුක්‌ඛවීතිවත්‌තෙ පඤ්‌ඤාපයමානො පඤ්‌ඤාපෙය්‍යා’’ති.
Atītaṃ atthīti? Āmantā. Nanu āyasmā phagguno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho taṃ, bhante, cakkhuṃ yena cakkhunā atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyyāti. Atthi nu kho sā, bhante, jivhā…pe… atthi nu kho so, bhante, mano yena manena atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyyā’’ti.
‘‘නත්‌ථි ඛො තං, ඵග්‌ගුන, චක්‌ඛුං යෙන චක්‌ඛුනා අතීතෙ බුද්‌ධෙ පරිනිබ්‌බුතෙ ඡින්‌නපපඤ්‌චෙ ඡින්‌නවටුමෙ පරියාදින්‌නවට්‌ටෙ සබ්‌බදුක්‌ඛවීතිවත්‌තෙ පඤ්‌ඤාපයමානො පඤ්‌ඤාපෙය්‍ය. නත්‌ථි ඛො සා, ඵග්‌ගුන, ජිව්‌හා…පෙ.… නත්‌ථි නු ඛො සො, ඵග්‌ගුන, මනො යෙන මනෙන අතීතෙ බුද්‌ධෙ පරිනිබ්‌බුතෙ ඡින්‌නපපඤ්‌චෙ ඡින්‌නවටුමෙ පරියාදින්‌නවට්‌ටෙ සබ්‌බදුක්‌ඛවීතිවත්‌තෙ පඤ්‌ඤාපයමානො පඤ්‌ඤාපෙය්‍යා’’ති 35. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘අතීතං අත්‌ථී’’ති.
‘‘Natthi kho taṃ, phagguna, cakkhuṃ yena cakkhunā atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyya. Natthi kho sā, phagguna, jivhā…pe… natthi nu kho so, phagguna, mano yena manena atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyyā’’ti 36. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atītaṃ atthī’’ti.
අතීතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු ආයස්‌මා නන්‌දකො එතදවොච – ‘‘අහු පුබ්‌බෙ ලොභො තදහු අකුසලං, සො එතරහි නත්‌ථි, ඉච්‌චෙතං කුසලං. අහු පුබ්‌බෙ දොසො… අහු පුබ්‌බෙ මොහො, තදහු අකුසලං, සො එතරහි නත්‌ථි, ඉච්‌චෙතං කුසල’’න්‌ති 37. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘අතීතං අත්‌ථී’’ති.
Atītaṃ atthīti? Āmantā. Nanu āyasmā nandako etadavoca – ‘‘ahu pubbe lobho tadahu akusalaṃ, so etarahi natthi, iccetaṃ kusalaṃ. Ahu pubbe doso… ahu pubbe moho, tadahu akusalaṃ, so etarahi natthi, iccetaṃ kusala’’nti 38. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘atītaṃ atthī’’ti.
න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘අනාගතං අත්‌ථී’’ති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘කබළීකාරෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ අත්‌ථි රාගො, අත්‌ථි නන්‌දී, අත්‌ථි තණ්‌හා; පතිට්‌ඨිතං තත්‌ථ විඤ්‌ඤාණං විරූළ්‌හං. යත්‌ථ පතිට්‌ඨිතං විඤ්‌ඤාණං විරූළ්‌හං, අත්‌ථි තත්‌ථ නාමරූපස්‌ස අවක්‌කන්‌ති. යත්‌ථ අත්‌ථි නාමරූපස්‌ස අවක්‌කන්‌ති, අත්‌ථි තත්‌ථ සඞ්‌ඛාරානං වුද්‌ධි. යත්‌ථ අත්‌ථි සඞ්‌ඛාරානං වුද්‌ධි, අත්‌ථි තත්‌ථ ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌ති. යත්‌ථ අත්‌ථි ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌ති, අත්‌ථි තත්‌ථ ආයතිං ජාතිජරාමරණං. යත්‌ථ අත්‌ථි ආයතිං ජාතිජරාමරණං, සසොකං තං, භික්‌ඛවෙ, සරජං 39 සඋපායාසන්‌ති වදාමි.
Na vattabbaṃ – ‘‘anāgataṃ atthī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo, atthi nandī, atthi taṇhā; patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sarajaṃ 40 saupāyāsanti vadāmi.
‘‘ඵස්‌සෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ… මනොසඤ්‌චෙතනාය චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ… විඤ්‌ඤාණෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ අත්‌ථි රාගො, අත්‌ථි නන්‌දී…පෙ.… සරජං සඋපායාසන්‌ති වදාමී’’ති 41. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා . තෙන හි අනාගතං අත්‌ථීති.
‘‘Phasse ce, bhikkhave, āhāre… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre… viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo, atthi nandī…pe… sarajaṃ saupāyāsanti vadāmī’’ti 42. Attheva suttantoti? Āmantā . Tena hi anāgataṃ atthīti.
අනාගතං අත්‌ථීති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘කබළීකාරෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ නත්‌ථි රාගො, නත්‌ථි නන්‌දී, නත්‌ථි තණ්‌හා; අප්‌පතිට්‌ඨිතං තත්‌ථ විඤ්‌ඤාණං අවිරූළ්‌හං. යත්‌ථ විඤ්‌ඤාණං අප්‌පතිට්‌ඨිතං අවිරූළ්‌හං, නත්‌ථි තත්‌ථ නාමරූපස්‌ස අවක්‌කන්‌ති. යත්‌ථ නත්‌ථි නාමරූපස්‌ස අවක්‌කන්‌ති, නත්‌ථි තත්‌ථ සඞ්‌ඛාරානං වුද්‌ධි. යත්‌ථ නත්‌ථි සඞ්‌ඛාරානං වුද්‌ධි, නත්‌ථි තත්‌ථ ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌ති. යත්‌ථ නත්‌ථි ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌ති, නත්‌ථි තත්‌ථ ආයතිං ජාතිජරාමරණං. යත්‌ථ නත්‌ථි ආයතිං ජාතිජරාමරණං, අසොකං තං, භික්‌ඛවෙ, අරජං අනුපායාසන්‌ති වදාමි.
Anāgataṃ atthīti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo, natthi nandī, natthi taṇhā; appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha viññāṇaṃ appatiṭṭhitaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, asokaṃ taṃ, bhikkhave, arajaṃ anupāyāsanti vadāmi.
‘‘ඵස්‌සෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ… මනොසඤ්‌චෙතනාය චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ… විඤ්‌ඤාණෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, ආහාරෙ නත්‌ථි රාගො, නත්‌ථි නන්‌දී…පෙ.… අරජං අනුපායාසන්‌ති වදාමී’’ති 43. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘අනාගතං අත්‌ථී’’ති.
‘‘Phasse ce, bhikkhave, āhāre… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre… viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo, natthi nandī…pe… arajaṃ anupāyāsanti vadāmī’’ti 44. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘anāgataṃ atthī’’ti.
සබ්‌බමත්‌ථීතිකථා නිට්‌ඨිතා.
Sabbamatthītikathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 5. සබ්‌බමත්‌ථීතිකථා • 5. Sabbamatthītikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 5. සබ්‌බමත්‌ථීතිකථා • 5. Sabbamatthītikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 5. සබ්‌බමත්‌ථීතිකථාවණ්‌ණනා • 5. Sabbamatthītikathāvaṇṇanā
