Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
3. සබ්බමිදං කම්මතොතිකථාවණ්ණනා
3. Sabbamidaṃ kammatotikathāvaṇṇanā
783. ඉදානි සබ්බමිදං කම්මතොතිකථා නාම හොති. තත්ථ ‘‘කම්මුනා වත්තති ලොකො’’ති සුත්තං නිස්සාය ‘‘සබ්බමිදං කම්මකිලෙසවිපාකවට්ටං කම්මතොව හොතී’’ති යෙසං ලද්ධි , සෙය්යථාපි රාජගිරිකානඤ්චෙව සිද්ධත්ථිකානඤ්ච; තෙ සන්ධාය සබ්බමිදන්ති පුච්ඡා සකවාදිස්ස, පටිඤ්ඤා ඉතරස්ස. අථ නං ‘‘එවං සන්තෙ කම්මම්පි කම්මතො ආපජ්ජතී’’ති චොදෙතුං කම්මම්පි කම්මතොති ආහ. ඉතරො යදි කම්මම්පි කම්මතොව නාම තං කම්මං විපාකොයෙව සියාති පටික්ඛිපති. පුබ්බෙකතහෙතූති ‘‘යදි සබ්බමිදං කම්මතො, පුබ්බෙකතහෙතුනා තෙන භවිතබ්බ’’න්ති චොදෙතුං පුච්ඡති, ඉතරො පුබ්බෙකතහෙතුවාදභයෙන පටික්ඛිපති.
783. Idāni sabbamidaṃ kammatotikathā nāma hoti. Tattha ‘‘kammunā vattati loko’’ti suttaṃ nissāya ‘‘sabbamidaṃ kammakilesavipākavaṭṭaṃ kammatova hotī’’ti yesaṃ laddhi , seyyathāpi rājagirikānañceva siddhatthikānañca; te sandhāya sabbamidanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘evaṃ sante kammampi kammato āpajjatī’’ti codetuṃ kammampi kammatoti āha. Itaro yadi kammampi kammatova nāma taṃ kammaṃ vipākoyeva siyāti paṭikkhipati. Pubbekatahetūti ‘‘yadi sabbamidaṃ kammato, pubbekatahetunā tena bhavitabba’’nti codetuṃ pucchati, itaro pubbekatahetuvādabhayena paṭikkhipati.
784. කම්මවිපාකතොති ‘‘යදි සබ්බමිදං කම්මතො, යං අතීතභවෙ පවත්තස්ස හෙතුභූතං කම්මං, තම්පි පුරිමතරෙ භවෙ කම්මතොති කම්මවිපාකො සම්පජ්ජති, තෙන තෙ සබ්බමිදං කම්මවිපාකතො ආපජ්ජතී’’ති චොදෙතුං පුච්ඡති. ඉතරො බීජතො අංකුරස්සෙව පච්චුප්පන්නපවත්තස්ස කම්මතො නිබ්බත්තිං සන්ධාය පටික්ඛිපති. දුතියං පුට්ඨො තස්සාපි කම්මස්ස බීජස්ස පුරිමබීජතො විය පුරිමකම්මතො පවත්තත්තා පටිජානාති. පාණං හනෙය්යාතිආදි ‘‘යදි සබ්බං කම්මවිපාකතො, පාණාතිපාතාදීනි කම්මවිපාකෙනෙව කරෙය්යා’’ති චොදෙතුං වුත්තං. ඉතරො දුස්සීල්යචෙතනාපි පුරිමකම්මනිබ්බත්තා එකෙන පරියායෙන විපාකොයෙවාති ලද්ධියා පටිජානාති. අථ නං ‘‘යදි තෙ පාණාතිපාතො කම්මවිපාකතො නිබ්බත්තති, පාණාතිපාතො විය විපාකොපි සඵලො ආපජ්ජතී’’ති චොදෙතුං සඵලොති ආහ. ඉතරො පාණාතිපාතස්ස නිරයසංවත්තනිකාදිභාවතො සඵලතං පස්සන්තො පටිජානාති. කම්මවිපාකස්ස පන ඉදං නාම ඵලන්ති වුත්තට්ඨානං අපස්සන්තො පටික්ඛිපති. අදින්නාදානාදීසුපි එසෙව නයො. ගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරො සඵලොති දෙය්යධම්මවසෙන දානඵලං පුච්ඡති. කම්මුනා වත්තතීති සුත්තං ‘‘නත්ථි කම්ම’’න්ති අකම්මවාදිතං පටික්ඛිපිත්වා ‘‘අත්ථි කම්ම’’න්ති කම්මවාදිතං කම්මස්සකතං දීපෙති. න සබ්බස්සෙව කම්මතො නිබ්බත්තිං, තස්මා අසාධකන්ති.
784. Kammavipākatoti ‘‘yadi sabbamidaṃ kammato, yaṃ atītabhave pavattassa hetubhūtaṃ kammaṃ, tampi purimatare bhave kammatoti kammavipāko sampajjati, tena te sabbamidaṃ kammavipākato āpajjatī’’ti codetuṃ pucchati. Itaro bījato aṃkurasseva paccuppannapavattassa kammato nibbattiṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho tassāpi kammassa bījassa purimabījato viya purimakammato pavattattā paṭijānāti. Pāṇaṃ haneyyātiādi ‘‘yadi sabbaṃ kammavipākato, pāṇātipātādīni kammavipākeneva kareyyā’’ti codetuṃ vuttaṃ. Itaro dussīlyacetanāpi purimakammanibbattā ekena pariyāyena vipākoyevāti laddhiyā paṭijānāti. Atha naṃ ‘‘yadi te pāṇātipāto kammavipākato nibbattati, pāṇātipāto viya vipākopi saphalo āpajjatī’’ti codetuṃ saphaloti āha. Itaro pāṇātipātassa nirayasaṃvattanikādibhāvato saphalataṃ passanto paṭijānāti. Kammavipākassa pana idaṃ nāma phalanti vuttaṭṭhānaṃ apassanto paṭikkhipati. Adinnādānādīsupi eseva nayo. Gilānapaccayabhesajjaparikkhāro saphaloti deyyadhammavasena dānaphalaṃ pucchati. Kammunā vattatīti suttaṃ ‘‘natthi kamma’’nti akammavāditaṃ paṭikkhipitvā ‘‘atthi kamma’’nti kammavāditaṃ kammassakataṃ dīpeti. Na sabbasseva kammato nibbattiṃ, tasmā asādhakanti.
සබ්බමිදං කම්මතොතිකථාවණ්ණනා.
Sabbamidaṃ kammatotikathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (168) 3. සබ්බමිදං කම්මතොතිකථා • (168) 3. Sabbamidaṃ kammatotikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 3. සබ්බමිදංකම්මතොතිකථාවණ්ණනා • 3. Sabbamidaṃkammatotikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 3. සබ්බමිදංකම්මතොතිකථාවණ්ණනා • 3. Sabbamidaṃkammatotikathāvaṇṇanā