| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
สพฺพนีลิกาทิปฎิเกฺขปกถา
Sabbanīlikādipaṭikkhepakathā
๒๔๖. สพฺพนีลิกาติ สพฺพาว นีลิกาฯ เอส นโย สพฺพปีติกาทีสุปิฯ ตตฺถ จ นีลิกา อุมาปุปฺผวณฺณา โหติ, ปีติกา กณิการปุปฺผวณฺณา, โลหิติกา ชยสุมนปุปฺผวณฺณา , มญฺชิฎฺฐิกา มญฺชิฎฺฐวณฺณา เอว, กณฺหา อทฺทาริฎฺฐกวณฺณา, มหารงฺครตฺตา สตปทิปิฎฺฐิวณฺณา, มหานามรตฺตา สมฺภินฺนวณฺณา โหติ ปณฺฑุปลาสวณฺณาฯ กุรุนฺทิยํ ปน ‘‘ปทุมปุปฺผวณฺณา’’ติ วุตฺตาฯ เอตาสุ ยํกิญฺจิ ลภิตฺวา รชนํ โจฬเกน ปุญฺฉิตฺวา วณฺณํ ภินฺทิตฺวา ธาเรตุํ วฎฺฎติฯ อปฺปมตฺตเกปิ ภิเนฺน วฎฺฎติเยวฯ
246.Sabbanīlikāti sabbāva nīlikā. Esa nayo sabbapītikādīsupi. Tattha ca nīlikā umāpupphavaṇṇā hoti, pītikā kaṇikārapupphavaṇṇā, lohitikā jayasumanapupphavaṇṇā , mañjiṭṭhikā mañjiṭṭhavaṇṇā eva, kaṇhā addāriṭṭhakavaṇṇā, mahāraṅgarattā satapadipiṭṭhivaṇṇā, mahānāmarattā sambhinnavaṇṇā hoti paṇḍupalāsavaṇṇā. Kurundiyaṃ pana ‘‘padumapupphavaṇṇā’’ti vuttā. Etāsu yaṃkiñci labhitvā rajanaṃ coḷakena puñchitvā vaṇṇaṃ bhinditvā dhāretuṃ vaṭṭati. Appamattakepi bhinne vaṭṭatiyeva.
นีลกวทฺธิกาติ ยาสํ วทฺธาเยว นีลาฯ เอเสว นโย สพฺพตฺถฯ เอตาปิ วณฺณเภทํ กตฺวา ธาเรตพฺพาฯ ขลฺลกพทฺธาติ ปณฺหิปิธานตฺถํ ตเล ขลฺลกํ พนฺธิตฺวา กตาฯ ปุฎพทฺธาติ โยนกอุปาหนา วุจฺจติ, ยา ยาวชงฺฆโต สพฺพปาทํ ปฎิจฺฉาเทติฯ ปาลิคุณฺฐิมาติ ปลิคุณฺฐิตฺวา กตา; ยา อุปริ ปาทมตฺตเมว ปฎิจฺฉาเทติ, น ชงฺฆํฯ ตูลปุณฺณิกาติ ตูลปิจุนา ปูเรตฺวา กตาฯ ติตฺติรปตฺติกาติ ติตฺติรปตฺตสทิสา วิจิตฺตพทฺธาฯ เมณฺฑวิสาณวทฺธิกาติ กณฺณิกฎฺฐาเน เมณฺฑกสิงฺคสณฺฐาเน วเทฺธ โยเชตฺวา กตาฯ อชวิสาณวทฺธิกาทีสุปิ เอเสว นโยฯ วิจฺฉิกาฬิกาปิ ตเตฺถว วิจฺฉิกนงฺคุฎฺฐสณฺฐาเน วเทฺธ โยเชตฺวา กตาฯ โมรปิญฺฉปริสิพฺพิตาติ ตเลสุ วา วเทฺธสุ วา โมรปิเญฺฉหิ สุตฺตกสทิเสหิ ปริสิพฺพิตาฯ จิตฺราติ วิจิตฺรา; เอตาสุ ยํกิญฺจิ ลภิตฺวา, สเจ ตานิ ขลฺลกาทีนิ อปเนตฺวา สกฺกา โหนฺติ วฬญฺชิตุํ, วฬเญฺชตพฺพาฯ เตสุ ปน สติ วฬญฺชนฺตสฺส ทุกฺกฎํฯ สีหจมฺมปริกฺขฎา นาม ปริยเนฺตสุ จีวเร อนุวาตํ วิย สีหจมฺมํ โยเชตฺวา กตาฯ ลูวกจมฺมปริกฺขฎาติ ปกฺขิพิฬาลจมฺมปริกฺขฎา ฯ เอตาสุปิ ยา กาจิ ลภิตฺวา ตํ จมฺมํ อปเนตฺวา ธาเรตพฺพาฯ
Nīlakavaddhikāti yāsaṃ vaddhāyeva nīlā. Eseva nayo sabbattha. Etāpi vaṇṇabhedaṃ katvā dhāretabbā. Khallakabaddhāti paṇhipidhānatthaṃ tale khallakaṃ bandhitvā katā. Puṭabaddhāti yonakaupāhanā vuccati, yā yāvajaṅghato sabbapādaṃ paṭicchādeti. Pāliguṇṭhimāti paliguṇṭhitvā katā; yā upari pādamattameva paṭicchādeti, na jaṅghaṃ. Tūlapuṇṇikāti tūlapicunā pūretvā katā. Tittirapattikāti tittirapattasadisā vicittabaddhā. Meṇḍavisāṇavaddhikāti kaṇṇikaṭṭhāne meṇḍakasiṅgasaṇṭhāne vaddhe yojetvā katā. Ajavisāṇavaddhikādīsupi eseva nayo. Vicchikāḷikāpi tattheva vicchikanaṅguṭṭhasaṇṭhāne vaddhe yojetvā katā. Morapiñchaparisibbitāti talesu vā vaddhesu vā morapiñchehi suttakasadisehi parisibbitā. Citrāti vicitrā; etāsu yaṃkiñci labhitvā, sace tāni khallakādīni apanetvā sakkā honti vaḷañjituṃ, vaḷañjetabbā. Tesu pana sati vaḷañjantassa dukkaṭaṃ. Sīhacammaparikkhaṭā nāma pariyantesu cīvare anuvātaṃ viya sīhacammaṃ yojetvā katā. Lūvakacammaparikkhaṭāti pakkhibiḷālacammaparikkhaṭā . Etāsupi yā kāci labhitvā taṃ cammaṃ apanetvā dhāretabbā.
๒๔๗. โอมุกฺกนฺติ ปฎิมุญฺจิตฺวา อปนีตํฯ นวาติ อปริภุตฺตาฯ
247.Omukkanti paṭimuñcitvā apanītaṃ. Navāti aparibhuttā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi
๑๔๙. สพฺพนีลิกาทิปฎิเกฺขโป • 149. Sabbanīlikādipaṭikkhepo
๑๕๐. โอมุกฺกคุณงฺคุณูปาหนานุชานนา • 150. Omukkaguṇaṅguṇūpāhanānujānanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / สพฺพนีลิกาทิปฎิเกฺขปกถาวณฺณนา • Sabbanīlikādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / สพฺพนีลิกาทิปฎิเกฺขปกถาวณฺณนา • Sabbanīlikādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ทิคุณาทิอุปาหนปฎิเกฺขปกถาวณฺณนา • Diguṇādiupāhanapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๔๙. สพฺพนีลิกาทิปฎิเกฺขปกถา • 149. Sabbanīlikādipaṭikkhepakathā
