| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
੭. ਸਬ੍ਬਪਰਿਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
7. Sabbapariññāsuttavaṇṇanā
੭. ਸਤ੍ਤਮੇ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨવਸੇਸਂ। ਅਨવਸੇਸવਾਚਕੋ ਹਿ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬ-ਸਦ੍ਦੋ। ਸੋ ਯੇਨ ਯੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਨવਸੇਸਤਂ ਦੀਪੇਤਿ; ਯਥਾ ‘‘ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ, ਸਬ੍ਬਾ વੇਦਨਾ, ਸਬ੍ਬਸਕ੍ਕਾਯਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੂ’’ਤਿ। ਸੋ ਪਨਾਯਂ ਸਬ੍ਬ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਪ੍ਪਦੇਸਨਿਪ੍ਪਦੇਸવਿਸਯਤਾਯ ਦੁવਿਧੋ। ਤਥਾ ਹੇਸ ਸਬ੍ਬਸਬ੍ਬਂ, ਪਦੇਸਸਬ੍ਬਂ, ਆਯਤਨਸਬ੍ਬਂ, ਸਕ੍ਕਾਯਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ વਿਸਯੇਸੁ ਦਿਟ੍ਠਪ੍ਪਯੋਗੋ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਞਾਣਮੁਖੇ ਆਪਾਥਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਚੂਲ਼ਨਿ॰ ਮੋਘਰਾਜਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੮੫) ਸਬ੍ਬਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਆਗਤੋ। ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ વੋ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾ, ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੩੪੫) ਪਦੇਸਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ। ‘‘ਸਬ੍ਬਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚੇવ ਰੂਪਞ੍ਚ…ਪੇ॰…। ਮਨਞ੍ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਚਾ’’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੩-੨੫) ਏਤ੍ਥ ਆਯਤਨਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ। ‘‘ਸਬ੍ਬਧਮ੍ਮਮੂਲਪਰਿਯਾਯਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧) ਸਕ੍ਕਾਯਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ। ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਆਗਤੋ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸવਿਸਯੋ, ਇਤਰੇਸੁ ਤੀਸੁਪਿ ਆਗਤੋ ਸਪ੍ਪਦੇਸવਿਸਯੋ । ਇਧ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਯਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਇਧ ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਗਹਿਤਾ।
7. Sattame sabbanti anavasesaṃ. Anavasesavācako hi ayaṃ sabba-saddo. So yena yena sambandhaṃ gacchati, tassa tassa anavasesataṃ dīpeti; yathā ‘‘sabbaṃ rūpaṃ, sabbā vedanā, sabbasakkāyapariyāpannesu dhammesū’’ti. So panāyaṃ sabba-saddo sappadesanippadesavisayatāya duvidho. Tathā hesa sabbasabbaṃ, padesasabbaṃ, āyatanasabbaṃ, sakkāyasabbanti catūsu visayesu diṭṭhappayogo. Tattha ‘‘sabbe dhammā sabbākārena buddhassa bhagavato ñāṇamukhe āpāthamāgacchantī’’tiādīsu (cūḷani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85) sabbasabbasmiṃ āgato. ‘‘Sabbesaṃ vo, sāriputtā, subhāsitaṃ pariyāyenā’’tiādīsu (ma. ni. 1.345) padesasabbasmiṃ. ‘‘Sabbaṃ vo, bhikkhave, desessāmi, cakkhuñceva rūpañca…pe…. Manañceva dhamme cā’’ti (saṃ. ni. 4.23-25) ettha āyatanasabbasmiṃ. ‘‘Sabbadhammamūlapariyāyaṃ vo, bhikkhave, desessāmī’’tiādīsu (ma. ni. 1.1) sakkāyasabbasmiṃ. Tattha sabbasabbasmiṃ āgato nippadesavisayo, itaresu tīsupi āgato sappadesavisayo . Idha pana sakkāyasabbasmiṃ veditabbo. Vipassanāya ārammaṇabhūtā tebhūmakadhammā hi idha ‘‘sabba’’nti anavasesato gahitā.
ਅਨਭਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ, ਇਮੇ ਅਕੁਸਲਾ, ਇਮੇ ਸਾવਜ੍ਜਾ, ਇਮੇ ਅਨવਜ੍ਜਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਇਮੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਇਮਾਨਿ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ, ਇਮਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਧਾਤੁਯੋ, ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬੇ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਅવਿਪਰੀਤਸਭਾવਤੋ ਅਨਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਭਿવਿਸਿਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣੇਨ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤੋ। ਅਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ। ਯੋ ਹਿ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ, ਸੋ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ – ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ, ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਯ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਭੂਮਕਂ ਨਾਮਰੂਪਂ – ‘‘ਇਦਂ ਰੂਪਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਰੂਪਂ, ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ। ਇਦਂ ਨਾਮਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮਂ, ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਭੂਤਪ੍ਪਸਾਦਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਂ ਰੂਪਂ, ਫਸ੍ਸਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਂ ਨਾਮਞ੍ਚ, ਲਕ੍ਖਣਰਸਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਪਦਟ੍ਠਾਨਤੋ વવਤ੍ਥਪੇਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਅવਿਜ੍ਜਾਦਿਕਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਅਯਂ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ। ਕਤਮਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏવਂ ਞਾਤਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਤੀਰੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਰੋਗਤੋਤਿ ਦ੍વਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹਿ। ਅਯਂ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ। ਕਤਮਾ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ? ਏવਂ ਤੀਰਯਿਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਿਂ ਛਨ੍ਦਰਾਗਂ ਪਜਹਤਿ। ਅਯਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ।
Anabhijānanti ‘‘ime dhammā kusalā, ime akusalā, ime sāvajjā, ime anavajjā’’tiādinā ‘‘ime pañcakkhandhā, imāni dvādasāyatanāni, imā aṭṭhārasa dhātuyo, idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ, ayaṃ dukkhasamudayo ariyasacca’’nti ca ādinā sabbe abhiññeyye dhamme aviparītasabhāvato anabhijānanto abhivisiṭṭhena ñāṇena na jānanto. Aparijānanti na parijānanto. Yo hi sabbaṃ tebhūmakadhammajātaṃ parijānāti, so tīhi pariññāhi parijānāti – ñātapariññāya, tīraṇapariññāya, pahānapariññāya. Tattha katamā ñātapariññā? Sabbaṃ tebhūmakaṃ nāmarūpaṃ – ‘‘idaṃ rūpaṃ, ettakaṃ rūpaṃ, na ito bhiyyo. Idaṃ nāmaṃ, ettakaṃ nāmaṃ, na ito bhiyyo’’ti bhūtappasādādippabhedaṃ rūpaṃ, phassādippabhedaṃ nāmañca, lakkhaṇarasapaccupaṭṭhānapadaṭṭhānato vavatthapeti. Tassa avijjādikañca paccayaṃ pariggaṇhāti. Ayaṃ ñātapariññā. Katamā tīraṇapariññā? Evaṃ ñātaṃ katvā taṃ sabbaṃ tīreti aniccato dukkhato rogatoti dvācattālīsāya ākārehi. Ayaṃ tīraṇapariññā. Katamā pahānapariññā? Evaṃ tīrayitvā aggamaggena sabbasmiṃ chandarāgaṃ pajahati. Ayaṃ pahānapariññā.
ਦਿਟ੍ਠਿવਿਸੁਦ੍ਧਿਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣવਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋਪਿ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾ। ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ ਕਲਾਪਸਮ੍ਮਸਨਾਦਿਅਨੁਲੋਮਪਰਿਯੋਸਾਨਾ વਾ ਪਞ੍ਞਾ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾ। ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਪਜਹਨਂ ਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾ। ਯੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ, ਸੋ ਇਮਾਹਿ ਤੀਹਿ ਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ। ਇਧ ਪਨ વਿਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪવਸੇਨ વਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਞਾਤਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਤੀਰਣਪਰਿਞ੍ਞਾਯ ਚ વਸੇਨ ਪਰਿਜਾਨਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਪਨੇવਂ ਨ ਪਰਿਜਾਨਾਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਪਰਿਜਾਨ’’ਨ੍ਤਿ।
Diṭṭhivisuddhikaṅkhāvitaraṇavisuddhiyopi ñātapariññā. Maggāmaggapaṭipadāñāṇadassanavisuddhiyo kalāpasammasanādianulomapariyosānā vā paññā tīraṇapariññā. Ariyamaggena pajahanaṃ pahānapariññā. Yo sabbaṃ parijānāti, so imāhi tīhi pariññāhi parijānāti. Idha pana virāgappahānānaṃ paṭikkhepavasena visuṃ gahitattā ñātapariññāya tīraṇapariññāya ca vasena parijānanā veditabbā. Yo panevaṃ na parijānāti, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘aparijāna’’nti.
ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅવਿਰਾਜਯਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਭਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯવਿਸੇਸੇ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਂ ਨ વਿਰਾਜਯਂ, ਨ વਿਰਜ੍ਜਨ੍ਤੋ; ਯਥਾ ਤਤ੍ਥ ਰਾਗੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਏવਂ વਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਨ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਸਹਿਤਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਤਤ੍ਥ ਪਹਾਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਕਿਲੇਸવਟ੍ਟਂ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਨ ਪਜਹਨ੍ਤੋ। ਯਥਾ ਚੇਤਂ, ਏવਂ ਅਭਿਜਾਨਨਾਦਯੋਪਿ ਮਿਸ੍ਸਕਮਗ੍ਗવਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਹਿ ਨਾਨਾਚਿਤ੍ਤવਸੇਨ ਞਾਤਤੀਰਣਪਹਾਨਪਰਿਞ੍ਞਾਹਿ ਕਮੇਨ ਅਭਿਜਾਨਨਾਦੀਨਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਕਾਲੇ ਏਕਕ੍ਖਣੇਨੇવ ਕਿਚ੍ਚવਸੇਨ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤਂ ਏਕਮੇવ ਞਾਣਂ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ। ਅਭਬ੍ਬੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯ ਸਕਲਸ੍ਸ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਖੇਪਨਾਯ ਨ ਭਬ੍ਬੋ, ਨਾਲਂ ਨ ਸਮਤ੍ਥੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Tattha cittaṃ avirājayanti tasmiṃ abhiññeyyavisese pariññeyye attano cittasantānaṃ na virājayaṃ, na virajjanto; yathā tattha rāgo na hoti, evaṃ virāgānupassanaṃ na uppādentoti attho. Appajahanti vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya tattha pahātabbayuttakaṃ kilesavaṭṭaṃ anavasesato na pajahanto. Yathā cetaṃ, evaṃ abhijānanādayopi missakamaggavasena veditabbā. Pubbabhāge hi nānācittavasena ñātatīraṇapahānapariññāhi kamena abhijānanādīni sampādetvā maggakāle ekakkhaṇeneva kiccavasena taṃ sabbaṃ nipphādentaṃ ekameva ñāṇaṃ pavattatīti. Abhabbo dukkhakkhayāyāti nibbānāya sakalassa vaṭṭadukkhassa khepanāya na bhabbo, nālaṃ na samatthoti attho.
ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਖੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੇ, ਖੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਅવਧਾਰਣੇ। ਤਦੁਭਯੇਨ ਅਭਿਜਾਨਨਾਦਿਤੋ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ વਿਸੇਸਂ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਸ੍ਸ ਚ ਏਕਨ੍ਤਕਾਰਣਂ ਦੀਪੇਤਿ। ਅਭਿਜਾਨਨਾਦੀਸੁ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ વਿਧਾਨવਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਮੇવ વਿਸੇਸੋ। ਅਪਿਚ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤਿ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਪਞ੍ਚਕਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਕ੍ਕਾਯਸਬ੍ਬਂ ਸਰੂਪਤੋ ਪਚ੍ਚਯਤੋ ਚ ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਭਿਮੁਖੀਕਰਣવਸੇਨ ਅਭਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਭਾવਾਕਾਰਾਦਿਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਮਾਨવਸੇਨ ਪਰਿਜਾਨਨ੍ਤੋ। વਿਰਾਜਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਦੇવਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਅવਬੋਧੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਭਯਾਦੀਨવਨਿਬ੍ਬਿਦਾਦਿਞਾਣਾਨੁਭਾવੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਰਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਅਣੁਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਰਾਗਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ। ਪਜਹਨ੍ਤਿ વੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿવਿਪਸ੍ਸਨਾਸਹਿਤਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮੁਦਯਪਕ੍ਖਿਯਂ ਕਿਲੇਸવਟ੍ਟਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ। ਭਬ੍ਬੋ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯਾਤਿ ਏવਂ ਕਿਲੇਸਮਲਪ੍ਪਹਾਨੇਨੇવ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਟ੍ਟਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਤ੍ਤਾ ਅਨવਸੇਸવਿਪਾਕવਟ੍ਟਖੇਪਨਾਯ ਸਕਲਸਂਸਾਰવਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਪਰਿਕ੍ਖਯਭੂਤਾਯ વਾ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਭਬ੍ਬੋ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤੁਨ੍ਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
Sabbañca khoti ettha ca-saddo byatireke, kho-saddo avadhāraṇe. Tadubhayena abhijānanādito laddhabbaṃ visesaṃ dukkhakkhayassa ca ekantakāraṇaṃ dīpeti. Abhijānanādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ vuttameva. Tattha pana paṭikkhepavasena vuttaṃ, idha vidhānavasena veditabbaṃ. Ayameva viseso. Apica abhijānanti upādānakkhandhapañcakasaṅkhātaṃ sakkāyasabbaṃ sarūpato paccayato ca ñāṇassa abhimukhīkaraṇavasena abhijānanto hutvā abhāvākārādipariggahena taṃ aniccādilakkhaṇehi paricchijjamānavasena parijānanto. Virājayanti sammadevassa aniccatādiavabodhena uppannabhayādīnavanibbidādiñāṇānubhāvena attano cittaṃ virattaṃ karonto tattha aṇumattampi rāgaṃ anuppādento. Pajahanti vuṭṭhānagāminivipassanāsahitāya maggapaññāya samudayapakkhiyaṃ kilesavaṭṭaṃ pajahanto samucchindanto. Bhabbo dukkhakkhayāyāti evaṃ kilesamalappahāneneva sabbassa kammavaṭṭassa parikkhīṇattā anavasesavipākavaṭṭakhepanāya sakalasaṃsāravaṭṭadukkhaparikkhayabhūtāya vā anupādisesāya nibbānadhātuyā bhabbo ekantenetaṃ pāpuṇitunti evamettha attho daṭṭhabbo.
ਯੋ ਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਤੋ ਞਤ੍વਾਤਿ ਯੋ ਯੁਤ੍ਤਯੋਗੋ ਆਰਦ੍ਧવਿਪਸ੍ਸਕੋ ਸਬ੍ਬਂ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਜਾਤਂ ਸਬ੍ਬਤੋ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਕੁਸਲਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿવਿਭਾਗਤੋ ਦੁਕ੍ਖਾਦਿਪੀਲ਼ਨਾਦਿવਿਭਾਗਤੋ ਚ। ਅਥ વਾ ਸਬ੍ਬਤੋਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਮਾ ਕਕ੍ਖਲ਼ਫੁਸਨਾਦਿਲਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਜਾਨਿਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਮਗ੍ਗਞਾਣੇਨ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇਨੇવ વਾ ਜਾਨਨਹੇਤੁ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇਸੁ ਨ ਰਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਅਤੀਤਾਦਿવਸੇਨ ਅਨੇਕਭੇਦਭਿਨ੍ਨੇਸੁ ਸਕ੍ਕਾਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ, ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਰਾਗਂ ਨ ਜਨੇਤਿ। ਇਮਿਨਾਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਗਾਹਸ੍ਸ ਅਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦਿਟ੍ਠਮਾਨਗ੍ਗਾਹਾਨਂ ‘‘ਏਤਂ ਮਮ ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਤ੍ਤਯਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸ વੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸ-ਇਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। વੇ-ਤਿ ਬ੍ਯਤ੍ਤਂ, ਏਕਂਸੇਨਾਤਿ વਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਸਬ੍ਬਪਰਿਞ੍ਞਾਤਿ ਸਬ੍ਬਪਰਿਜਾਨਨਤੋ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਭਿਸਮਯવਸੇਨ ਪਰਿਜਾਨਨਤੋ। ਸੋਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੋ ਯੋਗਾવਚਰੋ, ਅਰਿਯੋ ਏવ વਾ। ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖਮੁਪਚ੍ਚਗਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਅਚ੍ਚਗਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ, ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Yo sabbaṃ sabbato ñatvāti yo yuttayogo āraddhavipassako sabbaṃ tebhūmakadhammajātaṃ sabbato sabbabhāgena kusalādikkhandhādivibhāgato dukkhādipīḷanādivibhāgato ca. Atha vā sabbatoti sabbasmā kakkhaḷaphusanādilakkhaṇādito aniccādito cāti sabbākārato jānitvā vipassanāpubbaṅgamena maggañāṇena paṭivijjhitvā, vipassanāñāṇeneva vā jānanahetu. Sabbatthesu na rajjatīti sabbesu atītādivasena anekabhedabhinnesu sakkāyadhammesu na rajjati, ariyamaggādhigamena rāgaṃ na janeti. Imināssa taṇhāgāhassa abhāvaṃ dassento taṃ nimittattā diṭṭhamānaggāhānaṃ ‘‘etaṃ mama esohamasmi, eso me attā’’ti imassa micchāgāhattayassapi abhāvaṃ dasseti. Sa veti ettha sa-iti nipātamattaṃ. Ve-ti byattaṃ, ekaṃsenāti vā etasmiṃ atthe nipāto. Sabbapariññāti sabbaparijānanato, yathāvuttassa sabbassa abhisamayavasena parijānanato. Soti yathāvutto yogāvacaro, ariyo eva vā. Sabbadukkhamupaccagāti sabbaṃ vaṭṭadukkhaṃ accagā atikkami, samatikkamīti attho.
ਸਤ੍ਤਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sattamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਪਾਲ਼ਿ • Itivuttakapāḷi / ੭. ਸਬ੍ਬਪਰਿਞ੍ਞਾਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Sabbapariññāsuttaṃ
