Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సమ్మోహవినోదనీ-అట్ఠకథా • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
౧౮. ధమ్మహదయవిభఙ్గో
18. Dhammahadayavibhaṅgo
౧. సబ్బసఙ్గాహికవారవణ్ణనా
1. Sabbasaṅgāhikavāravaṇṇanā
౯౭౮. ఇదాని తదనన్తరే ధమ్మహదయవిభఙ్గే పాళిపరిచ్ఛేదో తావ ఏవం వేదితబ్బో – ఏత్థ హి ఆదితోవ ఖన్ధాదీనం ద్వాదసన్నం కోట్ఠాసానం వసేన సబ్బసఙ్గాహికవారో నామ వుత్తో. దుతియో తేసంయేవ ధమ్మానం కామధాతుఆదీసు ఉప్పత్తానుప్పత్తిదస్సనవారో నామ. తతియో తత్థేవ పరియాపన్నాపరియాపన్నదస్సనవారో నామ. చతుత్థో తీసు భూమీసు ఉప్పత్తిక్ఖణే విజ్జమానావిజ్జమానధమ్మదస్సనవారో నామ. పఞ్చమో తేసం ధమ్మానం భూమన్తరవసేన దస్సనవారో నామ. ఛట్ఠో గతీసు ఉప్పాదకకమ్మఆయుప్పమాణదస్సనవారో నామ. సత్తమో అభిఞ్ఞేయ్యాదివారో నామ. అట్ఠమో సారమ్మణానారమ్మణవారో నామ. నవమో తేసం ఖన్ధాదిధమ్మానం దిట్ఠసుతాదివసేన సఙ్గహేత్వా దస్సనవారో నామ. దసమో కుసలత్తికాదివసేన సఙ్గహేత్వా దస్సనవారో నామ.
978. Idāni tadanantare dhammahadayavibhaṅge pāḷiparicchedo tāva evaṃ veditabbo – ettha hi āditova khandhādīnaṃ dvādasannaṃ koṭṭhāsānaṃ vasena sabbasaṅgāhikavāro nāma vutto. Dutiyo tesaṃyeva dhammānaṃ kāmadhātuādīsu uppattānuppattidassanavāro nāma. Tatiyo tattheva pariyāpannāpariyāpannadassanavāro nāma. Catuttho tīsu bhūmīsu uppattikkhaṇe vijjamānāvijjamānadhammadassanavāro nāma. Pañcamo tesaṃ dhammānaṃ bhūmantaravasena dassanavāro nāma. Chaṭṭho gatīsu uppādakakammaāyuppamāṇadassanavāro nāma. Sattamo abhiññeyyādivāro nāma. Aṭṭhamo sārammaṇānārammaṇavāro nāma. Navamo tesaṃ khandhādidhammānaṃ diṭṭhasutādivasena saṅgahetvā dassanavāro nāma. Dasamo kusalattikādivasena saṅgahetvā dassanavāro nāma.
౯౭౯. ఏవం దసహి వారేహి పరిచ్ఛిన్నాయ పాళియా పఠమే తావ సబ్బసఙ్గాహికవారే ‘‘అవీచితో యావ భవగ్గం ఏత్థన్తరే కతి ఖన్ధా’’తి పుచ్ఛితే ‘‘ఏకోతి వా…పే॰… చత్తారోతి వా ఛాతి వా అవత్వా పఞ్చాతి వత్తుం సమత్థో అఞ్ఞో నత్థీ’’తి అత్తనో ఞాణబలం దీపేన్తో పఞ్చక్ఖన్ధాతి పుచ్ఛానురూపం విస్సజ్జనం ఆహ. యథాపుచ్ఛం విస్సజ్జనఞ్హి సబ్బఞ్ఞుబ్యాకరణం నామాతి వుచ్చతి. ద్వాదసాయతనానీతిఆదీసుపి ఏసేవ నయో. రూపక్ఖన్ధాదీనం పభేదో ఖన్ధవిభఙ్గాదీసు వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బో.
979. Evaṃ dasahi vārehi paricchinnāya pāḷiyā paṭhame tāva sabbasaṅgāhikavāre ‘‘avīcito yāva bhavaggaṃ etthantare kati khandhā’’ti pucchite ‘‘ekoti vā…pe… cattāroti vā chāti vā avatvā pañcāti vattuṃ samattho añño natthī’’ti attano ñāṇabalaṃ dīpento pañcakkhandhāti pucchānurūpaṃ vissajjanaṃ āha. Yathāpucchaṃ vissajjanañhi sabbaññubyākaraṇaṃ nāmāti vuccati. Dvādasāyatanānītiādīsupi eseva nayo. Rūpakkhandhādīnaṃ pabhedo khandhavibhaṅgādīsu vuttanayeneva veditabbo.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / విభఙ్గపాళి • Vibhaṅgapāḷi / ౧౮. ధమ్మహదయవిభఙ్గో • 18. Dhammahadayavibhaṅgo
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / విభఙ్గ-మూలటీకా • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ౧౮. ధమ్మహదయవిభఙ్గో • 18. Dhammahadayavibhaṅgo
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / విభఙ్గ-అనుటీకా • Vibhaṅga-anuṭīkā / ౧౮. ధమ్మహదయవిభఙ్గో • 18. Dhammahadayavibhaṅgo