| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សម្មោហវិនោទនី-អដ្ឋកថា • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
១៨. ធម្មហទយវិភង្គោ
18. Dhammahadayavibhaṅgo
១. សព្ពសង្គាហិកវារវណ្ណនា
1. Sabbasaṅgāhikavāravaṇṇanā
៩៧៨. ឥទានិ តទនន្តរេ ធម្មហទយវិភង្គេ បាឡិបរិច្ឆេទោ តាវ ឯវំ វេទិតព្ពោ – ឯត្ថ ហិ អាទិតោវ ខន្ធាទីនំ ទ្វាទសន្នំ កោដ្ឋាសានំ វសេន សព្ពសង្គាហិកវារោ នាម វុត្តោ។ ទុតិយោ តេសំយេវ ធម្មានំ កាមធាតុអាទីសុ ឧប្បត្តានុប្បត្តិទស្សនវារោ នាម។ តតិយោ តត្ថេវ បរិយាបន្នាបរិយាបន្នទស្សនវារោ នាម។ ចតុត្ថោ តីសុ ភូមីសុ ឧប្បត្តិក្ខណេ វិជ្ជមានាវិជ្ជមានធម្មទស្សនវារោ នាម។ បញ្ចមោ តេសំ ធម្មានំ ភូមន្តរវសេន ទស្សនវារោ នាម។ ឆដ្ឋោ គតីសុ ឧប្បាទកកម្មអាយុប្បមាណទស្សនវារោ នាម។ សត្តមោ អភិញ្ញេយ្យាទិវារោ នាម។ អដ្ឋមោ សារម្មណានារម្មណវារោ នាម។ នវមោ តេសំ ខន្ធាទិធម្មានំ ទិដ្ឋសុតាទិវសេន សង្គហេត្វា ទស្សនវារោ នាម។ ទសមោ កុសលត្តិកាទិវសេន សង្គហេត្វា ទស្សនវារោ នាម។
978. Idāni tadanantare dhammahadayavibhaṅge pāḷiparicchedo tāva evaṃ veditabbo – ettha hi āditova khandhādīnaṃ dvādasannaṃ koṭṭhāsānaṃ vasena sabbasaṅgāhikavāro nāma vutto. Dutiyo tesaṃyeva dhammānaṃ kāmadhātuādīsu uppattānuppattidassanavāro nāma. Tatiyo tattheva pariyāpannāpariyāpannadassanavāro nāma. Catuttho tīsu bhūmīsu uppattikkhaṇe vijjamānāvijjamānadhammadassanavāro nāma. Pañcamo tesaṃ dhammānaṃ bhūmantaravasena dassanavāro nāma. Chaṭṭho gatīsu uppādakakammaāyuppamāṇadassanavāro nāma. Sattamo abhiññeyyādivāro nāma. Aṭṭhamo sārammaṇānārammaṇavāro nāma. Navamo tesaṃ khandhādidhammānaṃ diṭṭhasutādivasena saṅgahetvā dassanavāro nāma. Dasamo kusalattikādivasena saṅgahetvā dassanavāro nāma.
៩៧៩. ឯវំ ទសហិ វារេហិ បរិច្ឆិន្នាយ បាឡិយា បឋមេ តាវ សព្ពសង្គាហិកវារេ ‘‘អវីចិតោ យាវ ភវគ្គំ ឯត្ថន្តរេ កតិ ខន្ធា’’តិ បុច្ឆិតេ ‘‘ឯកោតិ វា…បេ.… ចត្តារោតិ វា ឆាតិ វា អវត្វា បញ្ចាតិ វត្តុំ សមត្ថោ អញ្ញោ នត្ថី’’តិ អត្តនោ ញាណពលំ ទីបេន្តោ បញ្ចក្ខន្ធាតិ បុច្ឆានុរូបំ វិស្សជ្ជនំ អាហ។ យថាបុច្ឆំ វិស្សជ្ជនញ្ហិ សព្ពញ្ញុព្យាករណំ នាមាតិ វុច្ចតិ។ ទ្វាទសាយតនានីតិអាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ រូបក្ខន្ធាទីនំ បភេទោ ខន្ធវិភង្គាទីសុ វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពោ។
979. Evaṃ dasahi vārehi paricchinnāya pāḷiyā paṭhame tāva sabbasaṅgāhikavāre ‘‘avīcito yāva bhavaggaṃ etthantare kati khandhā’’ti pucchite ‘‘ekoti vā…pe… cattāroti vā chāti vā avatvā pañcāti vattuṃ samattho añño natthī’’ti attano ñāṇabalaṃ dīpento pañcakkhandhāti pucchānurūpaṃ vissajjanaṃ āha. Yathāpucchaṃ vissajjanañhi sabbaññubyākaraṇaṃ nāmāti vuccati. Dvādasāyatanānītiādīsupi eseva nayo. Rūpakkhandhādīnaṃ pabhedo khandhavibhaṅgādīsu vuttanayeneva veditabbo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / វិភង្គបាឡិ • Vibhaṅgapāḷi / ១៨. ធម្មហទយវិភង្គោ • 18. Dhammahadayavibhaṅgo
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / វិភង្គ-មូលដីកា • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ១៨. ធម្មហទយវិភង្គោ • 18. Dhammahadayavibhaṅgo
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / វិភង្គ-អនុដីកា • Vibhaṅga-anuṭīkā / ១៨. ធម្មហទយវិភង្គោ • 18. Dhammahadayavibhaṅgo
